Άκης Τεμπερίδης: Το ναι όχι και το όχι ναι!

Εικόνα από το γύρο του κόσμου που έκανε ο υπογράφων με τη γυναίκα του, Βούλα Νέτου. Με ένα “ναι” ξεκινά ακόμη και ένα δύσκολο ταξίδι…

Είναι μία προσωπική φιλοσοφία που ανέπτυξα κατά τη διάρκεια του ταξιδιού μας στον κόσμο. Το “Nαι” έγινε συνώνυμο της θετικότητας, ενίοτε και της τρέλας, της αφασίας, του χαβαλέ και προπάντων του θάρρους, της περιέργειας και της έφεσης στην περιπέτεια.

Όλα αυτά που θεωρώ προϋποθέσεις για να παρατήσεις τον καναπέ του σπιτιού σου και να ταξιδέψεις. Είναι, όμως, και προσόντα που αναπαράγει η ίδια η εμπειρία ενός ταξιδιού, μικρού ή μεγάλου. Ακόμη κι αν δεν τα είχες από πριν ή δεν ήταν τόσο έντονα μέσα σου, αναμφίβολα το ταξίδι τα ενδυναμώνει.

Θυμάμαι ότι πέρασαν τουλάχιστον δύο χρόνια ταξιδεύοντας για να εξωτερικεύσω με λέξεις τη φιλοσοφία του “Ναι”. Πρέπει να είχαμε φτάσει ήδη στις ΗΠΑ. Εκεί κατάλαβα ότι όσο προχωρούσαμε τα “Όχι” εξαλείφονταν από το καθημερινό μας πρόγραμμα.

Παραδείγματα; Τον πρώτο κιόλας μήνα του ταξιδιού συναντήσαμε στο δρόμο έναν Γερμανό ταξιδιώτη και μας πρότεινε: “Θέλετε να διασχίσουμε τη Σαχάρα μαζί»; Μετά από την πρώτη συστολή είπαμε «πάμε!». Μετά συνταξιδέψαμε με ένα μοναχικό Νοτιοαφρικανό. Ακολούθησαν ένας Καμερουνέζος, ένας Ινδονήσιος, ένας Αυστραλός και αρκετοί Έλληνες που μας προσκάλεσαν να μπούμε στη ζωή τους, να μείνουμε στα σπίτια τους. Ναι! Ένας Πακιστανός αστυνομικός έστριψε τρίφυλλο και μου πρόσφερε. Ναι! Ένας Έλληνας μας ζήτησε να φτιάξει μια γιορτή και να μιλήσουμε. Ναι! Ένας Αμερικανός, μετά από τροχαίο ατύχημα που είχαμε, φιλοτιμήθηκε να μας δώσει τα κλειδιά του σπιτιού και του αυτοκινήτου του. Ναι! Ένας Βολιβιανός μας πρότεινε να μας ανεβάσει στην κορυφή ενός βουνού στα 6.000 μ. Ναι! Αμέτρητα τα «Ναι» που μας πήγαν μπροστά επί χίλιες εκατόν τόσες ημέρες χωρίς σπίτι, χωρίς τόπο, μακριά από τους ανθρώπους μας.

Αν εμμέναμε στα “Όχι”, το ίδιο το ταξίδι θα ήταν ασφαλώς μια πιο αποστειρωμένη εμπειρία. Φωτό: Βούλα Νέτου

Αν εμμέναμε στα “Όχι”, το ίδιο το ταξίδι θα ήταν ασφαλώς μια πιο αποστειρωμένη εμπειρία. Το τελευταίο “Ναι” ήταν ίσως το πιο θεμελιώδες: Ναι στην πιθανή εγκυμοσύνη της συντρόφου μου, όσο ταξιδεύαμε. Ήταν σε μία διαδρομή στο Μεξικό που το συζητήσαμε: «Λέμε “Ναι” σε όλα, ακόμη και σε χαζομάρες σ’ αυτό το ταξίδι και, όμως, επιμένουμε να λέμε όχι στην πατρότητα και στη μητρότητα. Στην πιο extreme δραστηριότητα του ανθρώπου και κάθε θηλαστικού. Οπότε, αν είναι να έρθει, ας έρθει». Ένα χρόνο μετά, χωρίς καμία προσπάθεια ή υπολογισμό, ήρθε η εγκυμοσύνη. Λίγο αργότερα, κατέφτασε και ο τρίτος άνθρωπος στη μικρή, νομαδική οικογένειά μας.

Έκανα αυτόν τον προσωπικό πρόλογο διότι το δίλημμα “Ναι ή Όχι” έφτασε και σ’ εμένα, όπως σε όλους μας, με μια κίνηση-σοκ της ελληνικής κυβέρνησης. Είδα το διάγγελμα του πρωθυπουργού στο λάπτοπ λίγο προτού αποκοιμηθώ εκείνη τη νύχτα και η αυθόρμητη αντίδρασή μου ήταν: «Σωστός ο Τσίπρας. Τώρα το μπαλάκι σ’ εμάς παιδιά»!

Το ένστικτό μου λειτούργησε θετικά πάνω στην κυβερνητική απόφαση. Το περίεργο είναι ότι ακριβώς εκείνη τη στιγμή, ενστικτωδώς επικράτησε στο μυαλό μου το “Όχι σε ακόμη ένα μνημόνιο”. Και ήταν περίεργο αυτό, γιατί ούτε ΣΥΡΙΖΑ ψήφισα ούτε με την Ευρώπη και τους εταίρους μας έχω απωθημένα ούτε δεινοπάθησα τα τελευταία χρόνια οικονομικά, μια και ζούσα κυρίως στο εξωτερικό. Και το κυριότερο; Όλο το προηγούμενο διάστημα ήθελα πραγματικά ο Τσίπρας και ο Βαρουφάκης να τα βρουν με τους εταίρους και να προχωρήσουμε παρέα.

Όμως, γιατί μου προέκυψε το «Όχι» – εμένα έναν άνθρωπο του “Ναι” – όταν την ίδια στιγμή θα ήθελα η κυβέρνησή μου να είναι είναι πιο θετική στις διαπραγματεύσεις της με τους Ευρωπαίους εταίρους;

Θα προσπαθήσω να εξηγήσω την αντίφαση: εκείνη τη στιγμή που το μπαλάκι μιας τέτοιας απόφασης ήρθε και στα χέρια μου, το “Όχι” έμοιαζε σαν “Ναι” και το “Ναι” σαν “‘Οχι”. Αν επέλεγα “Ναι”, θα ήταν μία από τα ίδια. Το “Όχι” φάντασε ως ένα εναλλακτικό μονοπάτι. Με άγνωστη κατεύθυνση αν θέλετε, κακοτράχαλο ίσως, πιθανόν και αδιέξοδο. Όμως, είναι ένα απάτητο μονοπάτι κι αυτό για μένα συνιστά περιπέτεια – ζωντανό πράγμα. «Τον άλλο δρόμο τον ζήσαμε και ξέρουμε πού μας πήγε», σκέφτηκα. Προφανώς έτσι σκέφτεται μεγάλη μερίδα Ελλήνων σήμερα. Μόνο που αυτοί είναι πιο συνεπείς – θα ήθελαν να πει το “Όχι” η ίδια η κυβέρνηση χωρίς δημοψήφισμα.

Διαβάστε ακόμα: Κοινωνικό συμβόλαιο και ευρώ.

Στη συνέχεια, όσο άρχισα να διαβάζω απόψεις από κάθε πλευρά, κατάλαβα ότι το timing, η αιτιολόγηση και η διατύπωση του συγκεκριμένου δημοψηφίσματος μπάζει νερά από παντού. Αυτό είναι σοβαρό θέμα αρχής και δημοκρατικότητας, δηλαδή πολιτικό. Το δημοψήφισμα μπορεί να “ακυρωνόταν” κάθε μέρα, χάρη στους ελιγμούς των “θεσμών”, όμως το ερώτημα που απευθυνόταν σ’ εμένα παρέμενε. Και μέχρι την Κυριακή πρέπει να επιλέξω: “Ναι” ή “Όχι”;

Αν με ρωτούσατε τις προηγούμενες ημέρες τι θα ψήφιζα, δεν θα τολμούσα να απαντήσω. Το μαύρο ΟΧΙ πάνω στο λευκό χαρτί του δημοψηφίσματος γκρίζαρε στα μάτια μου. Οι σοβαρές, αν και σκληρές, δηλώσεις αξιωματούχων της Ευρώπης χτυπούσαν σαν προειδοποιητικά καμπανάκια στ’ αφτιά μου: «Δεν δώσαμε τελεσίγραφο, εσείς διακόψατε τις συνομιλίες». Η διατύπωση του δημοψηφίσματος, αυτό το κατεβατό από ελληνικά με αγγλικούς – αν είναι δυνατόν! – όρους, με έκανε να μειδιάσω. Όσο για το τερτίπι της κυβέρνησης να βάλει το “Όχι” πάνω από το “Ναι”, προσθέτοντας το “δεν εγκρίνεται” και “εγκρίνεται”, μόνο και μόνο για ν’ αλλάξει την αλφαβητική σειρά, με νευρίασε.

Η προπαγάνδα κάποιων κυβερνητικών ανδρείκελων – θηλυκών και αρσενικών – να περάσουν το “Όχι” στον κόσμο με εξόργισε. Ας είχαν τα balls να επιλέξουν το “Όχι” από μόνοι τους· έξι μήνες πριν τους ψήφισαν γι’ αυτό. Το ίδιο, όμως, με εξόργισε και η πρεμούρα σύσσωμης της αντιπολίτευσης να ακυρώσει το δημοψήφισμα. Κανένας δεν είπε ψύχραιμα και με μία δόση αμιγώς πολιτικής ειρωνείας: «Δημοψήφισμα; Μάλιστα, δημοκρατική επιλογή απόλυτα σεβαστή, πάμε και βλέπουμε». Όλοι άρχισαν να τσιρίζουν στα πάνελ: «Το δημοψήφισμα θα μας καταστρέψει!» «Το ΟΧΙ θα μας απομονώσει!» «Μη διανοηθείτε να απέχετε – ΝΑΙ σώνει και καλά!» Κι όσο αυτοί φώναζαν, τόσο άρχισα να ξαναβλέπω το “Όχι” με καλό μάτι.

Οι Συριζαίοι με την ακροδεξιά παρέα τους και με τη συνδρομή του εθνικοφασιστικού μορφώματος έκαναν σταυρό τους ένα φανατισμένο ΟΧΙ, βαμμένο στο κόκκινο του αίματος. Οι αντίπαλοί τους το πήραν, το τύλιξαν σε ένα κόκκινο πανί και άρχισαν να το ανεμίζουν. Και οι μεν άρχισαν να κατηγορούν για προδοσία τους δε. Ο άτυπος εμφύλιος εξεράγη στα social media και στα τηλεπάνελ και τώρα κανιβαλιζόμαστε μεταξύ μας.

Μετά σκέφτηκα ότι η κυβέρνηση με περνά για ηλίθιο. Ενώ είχε την ευκαιρία να συνεχίσει τις διαπραγματεύσεις, ένιψε τας χείρας της, για να σώσει την υπόληψή της. Όσο για την αντιπολίτευση; Τρέμει το “Όχι”, λες και αν επικρατήσει η χώρα θα φύγει με μιας από ευρωζώνη, Ε.Ε., από την ευρωπαϊκή ήπειρο, θα απομονωθεί, θα ξαναγίνει Βαλκάνια (που δεν έπαψε ποτέ να είναι), Μέση Ανατολή ή Σοβιετία της Μεσογείου.

Διαβάστε ακόμα: Δεν νιώθω ότι μου αξίζει τίποτα περισσότερο απ’ ό,τι σε οποιονδήποτε άλλον Ευρωπαίο πολίτη. Να γιατί θα πω το «ναι» την Κυριακή.

Βιετνάμ: 6 χέρια, 1 φτυάρι! Θα μπορούσε να είναι και στη “Σοβιετία της Μεσογείου”…

Μετά από αρκετή περισυλλογή, κατέληξα μόλις σήμερα ότι δεν θα ψηφίσω “Ναι”, όπως μου ψιθύρισε στ’ αφτί ένα σκεπτόμενο αλλά συντηρητικό αγγελάκι. Όμως, να ψηφίσω “Όχι” και να πάω κόντρα στις αρχές μου; Ο διαβολάκος που περιφέρεται γύρω από το κεφάλι μου όλες αυτές τις ημέρες αυτό μου λέει: «Μην είσαι κότα ρε»!

Αλλά αυτό θα κάνω. Θα ψηφίσω “‘Οχι”!

Θα είναι ένα “‘Οχι” χωρίς κεφαλαία γράμματα. Με εξάρι γραμματάκι που ίσα διακρίνεται. Το δικό μου “‘Οχι” δεν έχει διάθεση να παρακινήσει κανέναν να κάνει το ίδιο. Καταλαβαίνει απόλυτα τους ανθρώπους που θα ρίξουν “Ναι”, καθώς είναι μία συντηρητική, αλλά υπεύθυνη κίνηση. Δεν είναι γερμανοτσολιάδες οι άνθρωποι του “Ναι” ούτε λακέδες της Μέρκελ και του Σόιμπλε. Ούτε, βέβαια, είναι όλοι μεγαλοβιομήχανοι και εφοπλιστές. Είναι άνθρωποι που απλώς θέλουν να κυλίσουν τα πράγματα ομαλά χωρίς πολιτικούς σεισμούς. Φοβούνται, γιατί έχουν ζαλιστεί στο κούνημα μιας και ο σεισμός έχει ξεκινήσει.

Το δικό μου “Όχι” καταλαβαίνει και τους ασάλευτους οπαδούς του ΟΧΙ. Είναι θυμωμένοι πολύ, άσχετα αν πολλοί από αυτούς είναι οι πιο βολεμένοι του Δημοσίου, που απλώς έχασαν κάποια προνόμιά τους, ενώ οι υπόλοιποι το βιος τους. Έχουν βρει εύκολο εξιλαστήριο θύμα στην κωμική φιγούρα της Γερμανίδας Καγκελαρίου. Πολλοί είναι πρώην ΠΑΣΟΚτζήδες που γέρασαν και μυαλό δεν έβαλαν. Εύπιστοι άνθρωποι που ανέκαθεν έψαχναν χαρισματικούς ηγέτες. Και τι ποιο χαρισματικό από έναν 40άρη που τα λέει τόσο νωχελικά και διαβασμένα όπως ο Αλέξης;

Και γιατί θα ψηφίσω “Όχι”, ενώ είμαι, όπως καταλαβαίνετε, πιο κοντά στους υποστηρικτές του “Ναι”; Επειδή είμαι απλός πολίτης. Δεν κυβερνώ. Η ψήφος μου είναι μία από κάποια εκατομμύρια. Η ευθύνη μου φτάνει στα όρια της οικογένειάς μου, όχι ολόκληρης της χώρας μου. Μπορεί να αντιδρώ ως ένας επιπόλαιος πολίτης· όμως ξέρω τι μου γίνεται.

Το “‘Οχι” μου είναι ειλικρινές και περιέχει πολλά “Ναι”. Απαντά σε ένα ερώτημα που μου τίθεται βιαστικά, απλοϊκά, με αφελές περιεχόμενο, αλλά είναι πολύ πονηρό: «Εγκρίνεις τα μέτρα που περιλαμβάνονται στην πρόταση των θεσμών κ.τ.λ., κ.τ.λ., κ.τ.λ.»; Αν απαντήσω “Ναι”, είναι σαν να μου λέει αυτός που με ρωτά: «Καλά να πάθεις, θύμα. Θα σου φέρω κι εγώ μνημόνιο με τη δική σου σφραγίδα, ζώο. Εγώ σας αφήνω στα κρύα του λουτρού, δεν θα χαλάσω το όνομά μου για πάρτη σας».

Ναι, θα απαντήσω “Όχι”. Ένα “Όχι” ύπουλο που εκδικείται αυτούς που μας κυβερνούν. Ένα “Όχι” που θα δείξει τη γύμνια τους. Το θέλω να υπερισχύσει, για να δω πώς στο διάολο θα το διαχειριστεί ο Τσίπρας. Θα πάει να το τρίψει στη μούρη της Μέρκελ; Σιγά μην χαμπαριάσει εκείνη και οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι ηγέτες! Το πολύ-πολύ να δεχτούν να δώσουν κάποια ψίχουλα. Θέλω, όμως, να μη χαμπαριάσει και ο ίδιος. Να μην κάνει πίσω. Θέλω να το πάει κι άλλο στα άκρα, ήδη με κλειστές τράπεζες, με κλειστή την κάνουλα του Ντράγκι, με τις δόσεις να τρέχουν απλήρωτες και τη χώρα ήδη χρεωκοπημένη.

Θέλω να δω, για παράδειγμα: χωρίς μετρητά της τρόικα, αλλά και χωρίς αποπληρωμή δόσεων, μπορεί ο εσωτερικός μηχανισμός να πληρώσει μισθούς, συντάξεις και φάρμακα σε ευρώ; Βγαίνει ο λογαριασμός της απομόνωσης; Θέλω, όμως, να δω και τον «άλλο δρόμο» ενός πολυδιαφημισμένου «χαρισματικού ηγέτη», τον οποίο επιτρέψτε μου να θεωρώ έναν άλλο Σαμαρά, έναν συντηρητικό, συστημικό κομματόσκυλο με σφυροδρέπανο – αντί λογοτυπάκι ΝΔ – στο πέτο.

Με αρκετή δόση χαιρεκακίας θέλω πολύ να δω: θα έχει τα κότσια και το θράσος η κυβέρνηση να βγάλει τη χώρα από την Ευρωζώνη; Θα τυπώσει νέα Δραχμή; Και τι αξία θα έχει το δεκαχίλιαρο σε ένα χρόνο; Θα εκμαιεύσει πόρους από το αριστερό μπλοκ Ρωσίας, Βενεζουέλας; Κι αν πάλι θα είναι καλύτερα τα πράγματα με όλα αυτά απ’ ό,τι με τα απανωτά μνημόνια;

Δεν μπορώ να δώσω απάντηση σε τέτοιες υποθέσεις. Ένας απλός πολίτης είμαι, σε μία ερώτηση κλήθηκα να απαντήσω και τίποτε άλλο. Μια ερώτηση του στυλ «θέλεις να μείνεις για πάντα στο ίδιο διαμέρισμα με τα πεθερικά σου και να πηγαίνετε όλοι μαζί στην εκκλησία κάθε Κυριακή»; Τι περιμένατε; Να πω ναι;

Μια κυβέρνηση που μου θέτει ένα τέτοιο πονηρό ερώτημα, με κάνει να αντιδρώ ύπουλα. Με τσιγκλάει να πω όχι στο δρόμο της λογικής, με προτρέπει να πάρω ένα άγνωστο μονοπάτι, κι εγώ θα της κάνω το χατήρι, ακόμη κι αν δεν θέλω την Ελλάδα που μας μαγειρεύει. Όμως, από την άλλη, δεν τη φοβάμαι κιόλας αυτήν την Ελλάδα. Έχω εμπιστοσύνη στον εαυτό μου, στους ανθρώπους.

Διαβάστε ακόμα: Να ψηφίσουμε ΝΑΙ, ώσπου να αλλάξουμε τη χώρα.

TAGS :
grexit αποψη δημοψήφισμα Πολιτική Τεμπερίδης

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook