Ο Robert Mitchum ήταν και στη ζωή και στο πλατό ένας στιλάτος άνθρωπος και ηθοποιός. Και ο Έλληνας βοσκός που πίνει κρασί μαζί με τον σταρ σε αυτή τη φωτογραφία του 1958 ήταν ακόμα πιο στυλάτος – ας μην είχε ιδέα κατα που πέφτει το Χόλιγουντ.

Τι είναι γενικά στυλ

Στυλ είναι η αρετή μιας προσωπικότητας, που την ξεχωρίζει θετικά από τις άλλες για τους τρόπους της. Περιφραστικά μπορεί να σημαίνει γοητευτική διακριτότητα. Μια «stylish» προσωπικότητα ταυτόχρονα είναι και «smart», ου μην και συναρπαστική. Διαχέει δονήσεις «κου-κου» στην ατμόσφαιρα, διεγείροντας συγγενικές ενσυναισθήσεις τύπου «ταιριάζουμε, συμπεθεριάζουμε (φιλικά/σεξουαλικά κατά περίπτωσιν)».

Όπως σε κάθε άλλη ανθρώπινη ιδιότητα, ούτε εδώ χωρεί μονοσήμαντη εξήγηση. Ας θεωρήσουμε, όμως, ότι στυλ διαθέτουν όσοι έχουν προσλάβει πλούτο μηνυμάτων/πληροφοριών από οικογένεια/σχολείο/γειτονιά, που ανασυνθέτουν ως ιδιοσυστασιακή συναισθηματική ευφυΐα. Από αυτήν αντλούν αυτοπεποίθηση και πορεύονται ζωή καρυκευμένη.

Ο stylish έχει δική του ηθική και αισθητική συγκρότηση, είναι υποκείμενο, δεν είναι ενεργούμενο άλλων. Δεν έχει σημασία καμιά, τι κάνει, πώς τρώει, πώς ντύνεται. Απλώς είναι stylish, μόνο και μόνο επειδή είναι αυθεντική/αυθυπόστατη προσωπικότητα με άποψη απορρέουσα από την ανωτέρω συγκρότηση. Οπότε, δεν υπάρχουν πράγματα/συνταγές, που, εφόσον τα κάνεις, είσαι stylish και, εφόσον όχι, δεν είσαι. Το στυλ δεν είναι ορθολογικά μετρήσιμο μέγεθος.

Το στυλ είναι «ανοιχτό» δεν ακολουθεί την «κλειστή» μόδα, παρά μόνο σπάνια, τυχαία, ασυμπτωτικά. Η μόδα τούμπαλιν ακολουθεί/«κλέβει» συστηματικά το στυλ. Υπάρχει και το all time classic style ως κλειστή εκδοχή του στυλ, που έτσι αποκτά αντικειμενικά χαρακτηριστικά/κανόνες και που διερμηνεύουν «γνώστες».

Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι αν όλοι υπακούσουν αυτούς τους κανόνες, θα γίνουν και stylish… Αν όλοι φορούσαν κοστούμια/ταγιέρ πρενς-ντε-γκαλλ, θα γεμίζαμε από «στυλάτους» με στολές uniform… Αλλά η ομοιομορφία αντιφάσκει με το στυλ! Άλλωστε stylish είναι οι άνθρωποι, όχι τα ρούχα.

Ο stylish είναι διακριτός, δεν ανιχνεύεται/ανήκει σε μπουλούκια. Αποφεύγει τον εξευτελισμό στην πολλή συνάφεια του κόσμου, μες στες πολλές κινήσεις κι ομιλίες. Νοιάζεται να πει «δεν είμ’ εγώ εκεί απ’ τες πολλές μονάδες μια. Μες στ’ ολικό ποσό δεν αριθμήθηκα. Κι αυτή η χαρά μ’ αρκεί». Όμως, ούτε εννοεί ψηλομύτικη ακαταδεξιά έτσι. Υπερήφανα υπονοεί το κατά Μάρκον «Όσοι δεν με γνωρίζουνε, τώρα θα με γνωρίσουν, εγώ κάνω την τσάρκα μου, κι ας με καλαμπουρίζουν».

Μην πει κανείς ότι άμα κάποιος δεν έχει να φάει, τότε το στυλ περιττεύει. Ο stylish μπορεί να είναι και φτωχός, βρίσκει όμως τρόπους να χαίρει βελτίστων για τα χρήματά του απολαύσεων.

Στυλ όπως Ελευθερία

Χωρίς ελευθερία δεν νοείται στυλ. Ίσα-ίσα, το έχουν οι stylish προσωπικότητες, μόνο επειδή ωθούνται από την ελευθερία τους να θέλουν να είναι διακριτά γοητευτικοί. Και τολμούν/ρισκάρουν να ξεχωρίζουν, διαχέοντας συνάμα παντού τριγύρω το μήνυμα/μικρόβιο ενός λεπταίσθητου/γοργόφτερου πνεύματος ελευθερίας, που με βιά μετράει τη γη.

Και μην πει κανείς ότι άμα κάποιος δεν έχει να φάει, τότε το στυλ περιττεύει. Ο stylish μπορεί να είναι και φτωχός, βρίσκει όμως τρόπους να χαίρει βελτίστων για τα χρήματά του απολαύσεων. Άλλωστε το στυλ αφ’ εαυτού δεν τρώγεται, λειτουργεί μόνο ως άλας της ελεύθερης ζωής μας.

Όποιος δικτάτορας (ή εχθρός-της-ελευθερίας-του-Άλλου) έχει στυλ, είναι επειδή μπορεί να κρατάει δι’ εαυτόν απεριόριστη ελευθερία εις βάρος των Άλλων, που διατηρεί σκλαβωμένους. Λέγε με Στάλιν-Κάστρο-και-τα-ρέστα.

Δεν θριαμβεύουν οι stylish, ιπτάμενοι, σχίζοντας με την σπάθη τις αναποδιές (υπονοώντας «θα σέβεστε»), που άλλοι αδυνατούν να υπερβούν. Είναι, όμως, ελεύθεροι/κύριοι καθοδηγητές των επιλογών τους, ενώ οι άλλοι είναι σκλάβοι/ενεργούμενα άλλων.

Χωρίς ελευθερία δεν νοείται στυλ. Ίσα-ίσα, το έχουν οι stylish προσωπικότητες, μόνο επειδή ωθούνται από την ελευθερία τους να θέλουν να είναι διακριτά γοητευτικοί. (Φωτογραφία: Mario Testino / GQ)

Τι δεν είναι στυλ

Το στυλ είναι το αντίθετο της (με-την-ευρεία-έννοια) βλαχιάς. Και προσοχή: βλαχιά δεν είναι να μιλάς με κάποιο τοπικό αξάν και να είσαι φτωχοντυμένος. Βλαχιά είναι κυρίως να τρέχεις μιμητικά πίσω από τρεντς, να είσαι φάσον-βίκτιμ. Τα αφελή θύματα-της-μόδας (αυτοθεωρούμενα stylish) είναι κατ’ εξοχήν βλαχαδερά (ως ενεργούμενα των φάσον λήντερς), ενώ νομίζουν το αντίθετο, αγνοώντας πως stylish σημαίνει οδηγών και όχι οδηγούμενος. Όσο για τη Μόδα, ως ευρύτερο κοινωνικό φαινόμενο, θα τα ξαναπούμε σύντομα…

Γνωρίζω υπερήφανους Κολωνακιώτες-«γκάγκαρους»-Αθηναίους, που, περίκλειστοι εντός των στερεοτύπων τους, αναπότρεπτα καθίστανται καράβλαχοι. Αγνοώντας, ας πούμε, ότι ο stylish φοράει τα ρούχα του και δεν τον φοράνε αυτά, τυλιγμένοι σε πανάκριβα ενδύματα, ενίοτε γίνονται μπομπονιέρες σαν την μύγα μεσ’ στο γάλα. Αν φοράς παπούτσια Church’s μπορεί να είσαι stylish, αν σε φορούν εκείνα, όμως, καθίστασαι κλαυσιγελαστικά βλαχαδερός.

Γνωρίζω και πραγματικούς stylish, που προσπαθώντας μυητικά να επικοινωνήσουν «στυλ»ιτεύοντας τα της ζωής, αφήνουν στίγμα (όπως-κι-εγώ-τώρα) παρεξηγούμενο από ενεργούμενους που σπεύδουν να μιμηθούν την stylish αφήγησή τους. Έτι χειρότερη εκδοχή συνιστούν νεόπλουτοι παραφρουτέμπορες καθοδηγούμενοι από «στυλίστες» διαχειριζόμενους την εικόνα τους.

Έτσι, τελικά, πάντα βλαχαδερό θα μένεις, καθόσον stylish είναι να δημιουργείς/παράγεις στυλ και βλαχιά είναι να το μιμείσαι/καταναλώνεις ως μη κεκτημένο. Η τοπική/διεθνής παραφρουτεμπορία εκτίθεται σε Ψαρρού και λοιπά ανάλογα Αθήνησι καταλύματα, όπου όζει η βλαχιά των ψώνιων και απουσιάζει το στυλ. Γιατί, όσα πανάκριβα σινιέ ρούχα/αξεσσουάρ κι αν φορέσεις, τρόφιμα/ποτά κι αν ντερλικώσεις, δεν εξαγοράζεται με χρήμα το στυλ.

Έτσι πάνε στράφι κάποια Champagne-Cristal-Roederer: λίγοι τέτοιοι ουρανίσκοι καταξιώνουν τις σπάνιες γουλιές, οι περισσότεροι θα ένοιωθαν το ίδιο αν τους πάσσαραν να πιουν ένα οιοδήποτε τυχαίο αφρώδες του ταλλήρου. Ζηλεύω, δεν φθονώ, όσους ανάξια/αναπολαυστικά καταναλώνουν αφθονία σπουδαίων αξιών (που εγώ σπάνια χαίρομαι/καταναλώνω), αλλά και τους οικτίρω, όσο νομίζουν ότι αυτές τους καθιστούν stylish… Είναι απλά θλιβερά ψώνια.

Κανόνας: όσα πανάκριβα σινιέ ρούχα/αξεσσουάρ κι αν φορέσεις, όσα τρόφιμα/ποτά κι αν ντερλικώσεις, δεν εξαγοράζεται με χρήμα το στυλ.

Περιαυτολογικό

Για την καλύτερη κατανόηση όλης αυτής της ανάλυσης, ας μου επιτραπεί εκτάκτως να αναφερθώ σε τόνο προσωπικό. Υπήρξα έκπαλαι «επιμελώς ατημέλητο» καλοντυμένο φρηκιό, αν και δεν ήμουν μεγαλοαστόπαιδο. Ψάχνοντας σε οικογενειακά σεντούκια και αγορές μεταχειρισμένων (αμερικάνικες-«puces»-κτλ), είχα πάντα κρεπ-ντε-σιν πουκάμισα με σοφιστικέ μανικετόκουμπα, γενικά πλούσια/ποικίλη γκαρνταρόμπα μετά παραφερναλίων αξεσσουάρ, γέννημα κομψευόμενης «ανησυχίας», όχι χρημάτων.

Είχα αρετή και τόλμη να δηλώνω Άλλος στις μεταπολιτευτικές φοιτητοσυνελεύσεις φορώντας σακκάκια Χάρρις-Τουήντ ανάμεσα σε εκατοντάδες ομοιόμορφα στρατιωτικά αμπέχονα. Υπονοούσα ότι δεν είμαι mob-friendly: πολιτικά απεχθανόμουν τον όχλο. Αλλά και ρίσκαρα περιφρονώντας την ασφάλεια της ομοθυμαδόν πανομοιότυπης κοινωνικότητας: μπορούσα και χωρίς αυτήν, χωρίς να χάνω/υπολείπομαι σε ανεπιφύλακτη συντροφικότητα/«αριστερότητα» μετά φλογώδους διαδηλωσιακής αφοβίας.

Όταν επέστρεψα στην Αθήνα μετά από υπερδεκαετή περιήγηση ήδη έφτιαχνα σένια χειροποίητα παπούτσια (αντέχοντας δεκαετίες, μου έβγαιναν και πολύ φθηνότερα) στου αείμνηστου Δεσύπρη. Στην αποθήκη του διατηρούσε τα προσωπικά μου μόνιμα καλαπόδια για την επόμενη αλάνθαστη customized κατασκευή.

Όπως κατάλαβα αργότερα, ίσως γι’ αυτό το γνήσιο/αυθόρμητο σύμπλοκο (ενδυματολογικό/συμπεριφορικό: άλλωστε, άλλο κομψότητα, άλλο στυλ) επικοινωνιακό σινιάλο, πάντα περιβαλλόμουν με την αίσθηση πως θεωρούμαι stylish. Δεν μετανιώνω, απολαμβάνοντας κάποια γοητευτική διακριτότητα, που ανταποδίδει στις ανησυχίες μου η ζωή. Συνεχίζω.

Η υποκειμενικότητα πρόσληψης του στυλ

Όπως λέγαμε και ΠασχαλιάτικαΟλίγα περί Αντικειμενικότητας»), δεν υπάρχει αντικειμενικός τρόπος να ορίσεις ζητήματα περί γούστων και χρωμάτων. Μην μπλεκόμαστε με τα κουσούρια της δι-υποκειμενικής αντικειμενικότητας, που ταλανίζει την πολιτική φιλοσοφία, λοιπόν.

Ούτε όλα τα παραπάνω αποτελούν αντικειμενική περιγραφή του στυλ (δεν-υπάρχουν-και-«στυλ»όμετρα…). Είναι μόνον η μη γενικεύσιμη δική μου προσωπική άποψη, ως συνεισφορά στη δημόσια κουβέντα περί στυλ. Εδώ εγώ απλώς σας βάζω ιδέες, για να διαμορφώσετε δική σας στυλιστική αντίληψη, που λογικά/ευλόγως θα είναι διαφορετική από του κολλητού σας.

 

Διαβάστε ακόμα: Γιάννης Στάνκογλου – «Είμαι λάτρης του μίνιμαλ, σε οποιαδήποτε έκφρασή του»

 

 

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook

Button to top