Καλός μετανάστης είναι αυτός που δεν μιλάει;

Θέλουμε τους μετανάστες σεμνούς φουκαράδες, για να τους προσφέρουμε τον αντιρατσισμό ως ελεημοσύνη;

Κοινό γνώρισμα στα δύο αντιρατσιστικά βίντεο που κυκλοφορούν αυτές τις μέρες, το ένα της ActionAid Hellas, όπου ο μετανάστης έχει ινδικά χαρακτηριστικά, και το δεύτερο της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, όπου ο μετανάστης έχει ανατολικοευρωπαϊκό προφίλ, είναι η παροιμιώδης στωικότητα των “ξένων”.

Ναι μεν η ταπεινή τους στάση εξυπηρετεί σκηνοθετικά την αντίθεση με τους τραμπούκους Ελληνάρες που τους επιτίθενται λεκτικά, αλλά κρύβει και τη συγκαταβατική ματιά με την οποία βλέπουμε τους “φτωχούληδες του Θεού” που ξεβράστηκαν στην πόρτα μας. Έχω την εντύπωση ότι η καθωσπρέπει κοινωνία μας, πίσω από το κλισέ του άκακου Μπάρμπα-Θωμά “μεταναστούλη”, κρύβει έναν συγκαταβατικό “ρατσισμό”.

Σκεφτείτε πόσο συχνά ακούμε τις φράσεις “οι μαυρούληδες είναι καλά παιδιά”, “λυπάμαι τους Πακιστανούς που τους βρίζουν στα φανάρια και οι καημένοι χαμογελάνε” κ.ά., σαν να αναφερόμαστε σε αδέσποτα σκυλάκια.

Ουδείς ψόγος για τους συντελεστές των βίντεο που έχουν τις αγνότερες των προθέσεων. Σκεφτείτε, όμως, πόσο συχνά ακούμε τις φράσεις “οι μαυρούληδες είναι καλά παιδιά”, “λυπάμαι τους Πακιστανούς που τους βρίζουν στα φανάρια, αλλά οι καημένοι χαμογελάνε”, “τι να κάνει μωρέ και ο Αλβανός ο φουκαράς” και ούτω καθεξής, σαν να αναφερόμαστε σε αδέσποτα σκυλάκια.

Καλό θα είναι να γνωρίζουμε ότι το “γκαντικό” πρότυπο της παθητικής αντίστασης των μεταναστών που βλέπουμε στα βίντεο δεν είναι δεδομένο. Στην πραγματική ζωή, ένας άνθρωπος που υποβάλλεται σε τέτοιο δημόσιο bullying είναι πιθανό και αναμενόμενο να αντιδράσει ανάλογα στον ανεγκέφαλο που προσπαθεί να τον εξευτελίσει. Θα ήμασταν άραγε και τότε δίπλα στο μετανάστη που θα απαντούσε στα ίσια στον νταή που τον εκφοβίζει;

Ή, για να πάρουμε μια ακραία περίπτωση, αν ο Πακιστανός Σαχζάτ Λόκμαν που δολοφονήθηκε “για πλάκα” στα Πετράλωνα από χρυσαυγίτες είχε, ευρισκόμενος σε νόμιμη άμυνα, μαχαιρώσει τους φονιάδες του, αντί για το ανάποδο, θα είχε τη συμπαράστασή μας;

Θα είμαστε το ίδιο δεκτικοί όταν ο στωικός μετανάστης πατήσει πόδι και γίνει αξιωματούχος – ή εραστής της κόρης μας;

Και παραπέρα, όταν ο αργά ή γρήγορα ο μετανάστης δεν θα είναι το ακίνδυνο “αδέσποτο” με το τρύπιο μπουφάν, θα του παραχωρούμε την προτεραιότητα όταν τη δικαιούται; Θα ευλογήσουμε το δεσμό του με την κόρη μας; Θα τον εκλέξουμε διαχειριστή στην πολυκατοικία; Θα θεωρήσουμε φυσιολογικό να δούμε έναν φτωχό Έλληνα να καθαρίζει το παρμπρίζ ενός εύπορου Κινέζου; Εάν και όταν αναδειχθεί ο πρώτος μαύρος Μητροπολίτης; Ή ο πρώτος αλβανικής καταγωγής Έλλην πρωθυπουργός;

Ή θέλουμε τους μετανάστες κακομοίρηδες, για να τους προσφέρουμε τον αντιρατσισμό ως ελεημοσύνη; Για να χρησιμοποιήσουμε το buzzword των ημερών, οι ξένοι συνάνθρωποι μας θέλουν κι αυτοί αξιοπρέπεια. Θέλουν δηλαδή να τους σεβόμαστε και όχι να τους λυπόμαστε.

Μπράβο στους συντελεστές των βίντεο που απευθύνονται στο φιλότιμό μας, έστω με κλισέ τρόπο. Άλλωστε, είναι αλήθεια ότι πολλοί μετανάστες κάπως έτσι αντιδρούν στις επιθέσεις σήμερα, είτε από σεμνότητα είτε από φόβο.

Δεν θα είναι όμως έτσι για πάντα. Ας το θυμηθούμε όταν οι πρώην μετανάστες θα είναι ισότιμοι πολίτες, και όχι θύματα.