Ο Γιάννης Τζαννετάκος στα γραφεία του Αθήνα 9,84. (Όλες οι φωτογραφίες είναι μια ευγενική παραχώρηση του Γιάννη Τζαννετάκου).
Συμπτωματικά συνέπεσε η προχτεσινή απώλεια Μητσοτάκη και οι σχετικοί καταγραφέντες εδώ ΣΚΑΪ-συνειρμοί («Ο κάποτε ασύμμετρος πόλεμος ΣΚΑΪ-Μητσοτάκη»), με μια διήμερη επέτειο. Ακριβώς πριν τριάντα χρόνια, σαν χτες εγκαινιάσθηκε και σαν σήμερα πρωτολειτούργησε κανονικά το Πρώτο «Ελεύθερο (κρατικο-κυβερνητικών βαρών)» ΜΜΕ.
Ήταν ο Ραδιοσταθμός ΑΘΗΝΑ 9,84 που άνοιξε, ως παράδειγμα, τον καλό-κ’-αγαθό δρόμο (νομικά-πολιτικά-δημοσιογραφικά-τεχνικά), για κάθε σημερινό μεγάλο «Ηλεκτρονικό Μέσο», αλλά κυρίως για τον εκδημοκρατισμό της κοινωνίας μας. Και στη συνέχεια, κάπου αυτό το ευτύχημα λοξοδρόμησε και χάθηκε…
Σήμερα ο δημιουργός του έχει πολλά να μας θυμίσει. Παραθέτουμε χύδην σπαράγματα από το πολύ υλικό που καταγράφηκε στην κουβέντα μας.
Το team του Αθήνα 9,84, με τους τότε δήμαρχο Αθηναίων Μιλτιάδη Έβερτ και Αρχηγό της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης Κωνσταντίνο Μητσοτάκη.
Εμείς του ‘50/‘60 οι εκδρομείς
«Διέπομαι από τις Αρχές του Διαφωτισμού, που πήρα από τις εγκύκλιες σπουδές μου στο Κολλέγιο Αθηνών, κατά την πρώτη δεκαετία μετά τον Εμφύλιο, από φωτισμένους νέους Αμερικανούς διδάσκοντες».
(Εν συνεχεία σπουδάζει Νομική και γίνεται ο Πρώτος/Ιδρυτικός Πρόεδρος της ΕΦΕΕ το 1963. Επί Χούντας εμπλέκεται πρωταγωνιστικά στην Κίνηση-Περιοδικό «Προσανατολισμοί». Μεταπολιτευτικά πολιτεύεται, δικηγορεί, δημοσιογραφεί, ακτιβίζει).
«Κάπως έτσι, παραμονές δημοτικών εκλογών 1986, πιέζουμε προς φιλελευθεροποίηση της ενημέρωσης και (με τον Ρούσσο Κούνδουρο κ.α.) κάνουμε σχετικό λόμπυϊνγκ στον υποψήφιο Δήμαρχο Έβερτ. Σε “ραδιοπειρατική” εκπομπή (“Κανάλι 15”, περικυκλωμένοι από αστυνομικές δυνάμεις), του αποσπάμε θετική δέσμευση: εάν εκλεγεί θα μας καλέσει να ιδρύσουμε Ελεύθερο Δημοτικό Ραδιοσταθμό. Εκλέγεται και κρατάει τον λόγο του. Ολιγόμηνη προπαρασκευή με βοήθειες κρίσιμες του Δημάρχου ξεμπλοκάρει τις δυσκολίες».
***
(Σχόλιο-Σ.Σ. «Κίνκυ» αστικός μύθος λέει πως ο Έβερτ πιεζόταν σχετικά από ποικίλους κομματικούς παράγοντες. Και πως ο Τζαννετάκος τελικά του απέσπασε το κύρος και την αναγκαία ηγεμονία επί των διευθυντικών του δικαιωμάτων, μέσα από συγκρούσεις μικρές/τονωτικές της καλόπιστης σχέσης τους. Αργότερα, ουδέποτε εμφανιζόταν ο Δήμαρχος στον Σταθμό, δίνοντας συμβολικό μήνυμα σεβασμού στην ανεξαρτησία του Διευθυντή, που συνολικά θυμάται την πολιτική αιγίδα Έβερτ με καλά αισθήματα.)
***
«Η επιτυχία μας εξουδετέρωσε τις νεοδημοκρατικές πιέσεις προς Δήμαρχο “έχουν μαζευτεί όλοι οι αριστεροί εκεί μέσα”».
«Το Έργο σχεδιάζεται σταδιακά στο Δημοτικό Μέγαρο, αποφασίζει η (Διοικούσα) “Επιτροπή Δεοντολογίας” περί διοικητικών/δημοσιογραφικών/τεχνικών ζητημάτων, προσλαμβάνονται επίσης σε κύματα οι αναγκαίοι για τις επόμενες φάσεις τεχνικοί και πλησιάζουμε την στιγμή της “εκτόξευσης”. Τότε έρχονται προτάσεις υποψήφιων συνεργατών, διαλέγουμε προσεκτικά/βιαστικά τους καλύτερους και πέφτουμε όλοι μαζί στα βαθιά, σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο στην Λιοσίων 22… Κυριακή 31 Μαΐου 1987 εγκαινιάζουμε πανηγυρικά τον Σταθμό και Δευτέρα 1η Ιουνίου στις 7 π.μ. εκκινεί το αρχικά δωδεκάωρο πρόγραμμα με “ψύχραιμο δημιουργικό τρακ”».
***
«Το πρωτοφανές ραδιοφωνικό προϊόν μας παρουσίαζε τις εξής ανταγωνιστικότατες καινοτομίες: “ζωντανό” πρόγραμμα, οριζόντιες/κάθετες τρίωρες ζώνες, πολιτικές εκπομπές (σχόλια-ανάλυση-συνεντεύξεις). Αποκορύφωμα: δώδεκα πολιτικά σχόλια, ανά δύο αντικριστά/”αντίθετα”, Δευτέρα με Σάββατο 8.30 π.μ., από έγκριτους δημοσιογράφους εφημερίδων όλων των ιδεολογικοπολιτικών αναζητήσεων.
Το μήνυμα ήταν σαφές: “η γκρίζα (Ευρωπαϊκή) Ελλάδα μαθαίνει ως ειδήσεις όσα ο κυβερνητικός εκπρόσωπος (Μαρούδας) προαιρείται να στέλνει μέσω νον-παίηπερ στα κρατικο-κυβερνητικά ραδιοτηλεοπτικά δίκτυα. Ο πλουραλιστικός ΑΘΗΝΑ 9,84 θα βοηθήσει αυτή η ντροπή να σταματήσει”. Κάποιος σημερινός πολίτης αυτά τα θεωρεί αυτονόητα. Τότε ήταν αδιανόητα και θα ήταν άθλος να τα πετύχουμε».
***
«Εν μέσω “παιδικών ασθενειών” το μήνυμά μας άρχισε να σπάει τις δυνάμεις αδρανείας, να υπερβαίνει τις απειλές Μαρούδα “θα καταρρίψουμε με πυραύλους τον δορυφόρο σας”, σταδιακά κερδίζει την Αθηναϊκή κοινωνία. Ως τον Αύγουστο το πρόγραμμα γίνεται 24ωρο, καθώς είχαμε ήδη ικανοποιήσει πλήρως τον όρο Έβερτ “χρηματοδοτώ ένα μήνα, εάν βγαίνετε οικονομικά από μόνοι σας συνεχίζετε, αλλιώς κλείνετε”. Ήδη η επιτυχία μας εξουδετέρωνε τις νεοδημοκρατικές πιέσεις προς Δήμαρχο “έχουν μαζευτεί όλοι οι αριστεροί εκεί μέσα”, όπως και την Πασοκική απαξίωση για “Δεξιό Ράδιο-Έβερτ”.
Τον Σεπτέμβριο γίνεται γενικό μπλακ-άουτ στην πρωτεύουσα, την οποία κρατάμε όρθια, παρέχοντας οργανωτική πληροφόρηση στους ταλαίπωρους Αθηναίους. Αποτέλεσμα ήταν ένα εντυπωσιακό άλμα ακροαματικότητας, όπως και μαζική/υστερική αναζήτηση του πολυτιμότερου γκάτζετ της εποχής. Ένα “τρανζιστοράκι-με-εφ-εμ” για τον καθένα και πολλοί εισάγοντας/πουλώντας εκατομμύρια ραδιοφωνάκια μπαταρίας πλουτίζουν… Μέσω αυτού του συμβολισμού η προνεωτερική Ελλάδα άρδην μεταμορφώνεται σε νεωτερική»…
***
«Η σταδιακή απόλυτη ακροαματική κυριαρχία μας, πράγματι, συγκρότησε σύντομα την μεγάλη (αρχικά Αθηναϊκή/Αττική και αργότερα Πανελλαδική) παρέα, που ομοθυμαδόν απολάμβανε ένα πολιτιστικό γεγονός ασυνήθιστα ποιοτικό και μαζικό/λαϊκό συνάμα. Συνεργαζόμαστε με κορυφαίους δημοσιογράφους, μουσικούς παραγωγούς, ειδικούς επιστήμονες, διανοούμενους, καλλιτέχνες. Η μία επιτυχία φέρνει την άλλη.
Πρωτοφανείς ακροαματικότητες 50+% κάνουν την κυβέρνηση Παπανδρέου να τρομάζει. Όταν αρχίζουν και οι αποκαλύψεις για το σκάνδαλο Κοσκωτά η μέγγενη σφίγγει κι άλλο. Πάγκαλος και Γιώργος Παπανδρέου ήταν οι μόνοι που έρχονται στον Σταθμό (προεκλογικά κατέφθασαν ιδιοτελώς και άλλοι…). Το ΠΑΣΟΚ κακώς απομονώνεται, όπως αργότερα μου εξομολογήθηκε/παραδέχτηκε ο αείμνηστος Γεννηματάς, όταν του επεσήμανα, ότι αυτή η εσωστρέφεια το έριξε στην αγκάλη του Κουρή».
***
«Ήδη το “Ράδιο Αθήνα” με αιχμή τον Γαργαλάκο (αργότερα κατέληξε στο “Κανάλι-29”, με ηγέτη Ευάγγελο Γιαννόπουλο κατά “σκανδαλολογίας”), καθοδηγεί χαμηλά ένστικτα και κλιμακώνει τον Λαϊκισμό. Τότε ο 9,84 διοργάνωνε στο κατάμεστο Παναθηναϊκό Στάδιο συναυλία Χατζιδάκι, ο οποίος εξαπέλυε σκληρή πολιτική επίθεση κατά Αυριανισμού. Βέβαια, τότε εμείς είχαμε στο πλευρό μας Παραδοσιακή/Ανανεωτική Αριστερά μαζί με την Ενιαία δημοκρατική Δεξιά. Φλωράκη-Κύρκο-Παπαγιαννάκη-Έβερτ-Μπακογιάννη-Μητσοτάκη…
Σημειωτέον, στη διετία ως τις εκλογές Ιουνίου ’89 σταδιακά οι αριστεροί-δεξιοί συνεργάτες μας ΚΑΙ διέχεαν έμπρακτα στην κοινωνία μήνυμα άρσης του εμφυλιοπολεμικού κλίματος ΚΑΙ χάλκευαν ουσιωδώς μια “αριστεροδεξιά” ώσμωση. Έτσι, πλέον, πράγματι αναλογίζομαι ότι ο 9,84 απετέλεσε τον καταλύτη για να διαμορφωθεί το πολιτικό κλίμα σύγκλισης που απέφερε και την Κυβέρνηση Τζαννετάκη (“Βρόμικο 89”)».
***
«Πρωτοφανείς ακροματικότητες 50+% κάνουν την κυβέρνηση Παπανδρέου να τρομάζει. Όταν αρχίζουν και οι αποκαλύψεις για το σκάνδαλο Κοσκωτά η μέγγενη σφίγγει κι άλλο. Πάγκαλος και Γιώργος Παπανδρέου ήταν οι μόνοι που έρχονται στον Σταθμό».
«Πολύ καλή για να είναι αλήθεια, αποδείχθηκε τελικά εκείνη η ιστορία… Αμέσως μετά τις εκλογές Ιουνίου 1989, κάποιες νεοδημοκρατικές δυνάμεις, απογοητευμένες από την μη-αυτοδυναμία/ακυβερνησία και με αφορμή την άνοδο άλλων δημιουργηθέντων ραδιοσταθμών (ΑΝΤΕΝΝΑ, ΤΟΠ) που ευλόγως μείωσε τις δικές μας εξωπραγματικές ακροαματικότητες, έθεσαν “θέμα” για την Διεύθυνσή μου.
Ίσως ήθελαν να σιγουρευτούν ότι ξαναπάνε σύντομα για εκλογές με “δικό τους” 9,84, όχι με τον τωρινό που “είχε μπατάρει αριστερά” κατά τον αντικαταστάτη δήμαρχο Γιατράκο (ο Έβερτ επέστρεψε στη Βουλή)… Ξεκίνησα και παρέμεινα χωρίς συμβόλαιο, ως την τελευταία στιγμή (Ιούλιος 1989), δείχνοντας πως δεν επέβαλλα την παρουσία μου. Εκείνοι μου επέβαλαν όρους που δεν επέτρεπαν να διασώσω το έργο μου και αναγκάστηκα να παραιτηθώ/αποχωρήσω μαζί με μεγάλη ομάδα συνεργατών… Έτσι τελείωσε ο 9,84 για μένα».
***
«Τελικά, το σχέδιο που ετοιμάσαμε και υλοποιήθηκε, δεν ήταν κάτι μοναδικό διεθνώς. Κλέψαμε πολλά στοιχεία από την ξένη εμπειρία και τα ανασυνθέσαμε επί τη βάσει αυτού που χρειαζόταν στην ιδιόρρυθμη και σχετικά αμάθητη περί τον ενημερωτικό πλουραλισμό ελληνική κοινωνία. Ξέραμε ότι οι πολλές “πλουραλιστικόστροφες” καινοτομίες που εισαγάγαμε, ώστε να καταργηθεί η μονολιθική ενημέρωση, θα προκαλούσαν ισχυρό/ευεργετικό πολιτιστικό σοκ στην οπισθοδρομική κοινωνία μας. Αυτό και επιδιώκαμε διαρκώς. Δεν ξέρω τι καταφέραμε».
Ο Γιάννης Τζαννετάκος με την Χαρούλα Αλεξίου και τον Άγγελο Πυριόχο.
Σχόλια Σ.Σ. (όσα ο σεμνός Γ.Τ. δεν μπορεί να πει)
(Ναι, αλλά εκείνο που απέβη ελλαδικώς μοναδικό, ήταν το μανιάτικο πείσμα/σθένος που επέδειξε απαρέκκλιτα ο Τζαννετάκος, ώστε να διασφαλιστεί τελικά η ανεξαρτησία του ΑΘΗΝΑ-9,84, σε συνδυασμό με την ευπρεπή ανατρεπτικότητα και την ποιοτική λαϊκότητα. Έτσι, ατυχώς, δεν πρόκανε αυτή η νοοτροπία να σταθεροποιηθεί οριστικά/αμετάκλητα και να δημιουργήσει μια ισχυρά ριζωμένη κουλτούρα πλουραλιστικής ποιοτικής ενημέρωσης.)
***
(Αυτό το σύνθετο «πνεύμα Τζαννετάκου» με τα προηγούμενα λαμπρά χαρακτηριστικά χρειαζόταν να παραμείνει ενεργός καταλύτης πολύ περισσότερο, ώσπου να ριζώσει γερά εκείνη η οιονεί Πολιτιστική Επανάσταση, που καταλυτικά διέχεε ο 9,84 στην κοινωνία. Τρίπτυχό του ήταν: έγκυρη/έγκαιρη ενημέρωση, άψογος/πλούσιος ελληνικός λόγος, πολυδιάστατο/ποιοτικό και-όχι-πλάστικ λαϊκό ψυχαγωγικό/πολιτιστικό πρόγραμμα. Δεν ρίζωσε, σιγά-σιγά φυλλορόησε, εξαφανίστηκε.
Βρήκε τότε πάτημα η Κακαουνία και άλλαξε εντελώς το παράδειγμα, σε ανατρεπτική απρέπεια. Ήρθε καπάκι και η καταιγίδα του ενημερωτικίστικου νεοπλουτισμού των πολλών ΜΜΕ με άπειρους νέους συνεργάτες χωρίς γλωσσική επάρκεια και σέρνεται τώρα η ελληνική γλώσσα… Ούτε πλουραλισμός υπάρχει, κανείς δεν προσφέρει πολλαπλά αντικριστά πολιτικά σχόλια… Επανήλθαμε σταθερά στην προνεωτερικότητα, αν μ’ εννοείτε. Φτωχότερη πολιτική, χωρίς ομαλότητα και συνθέσεις σε κάποιο πιο συναινετικό/ορθολογικό πλαίσιο. Ξέρω, δεν υπάρχουν μονοσήμαντες εξηγήσεις, αλλά αν δεν είχε διασπασθεί βλαχο-μικρο-κομματικά ο 9,84, μπορεί η Ιστορία να είχε γραφτεί αλλιώς. Ήττα. )
***
Στο στούντιο του Αθήνα 9,84.
(Αναπολούμε τις εποχές εκείνες, όταν ο Τζαννετάκος αναρτούσε ανακοινώσεις/ντιρεκτίβες στην είσοδο του «Ραδιοθαλάμου», διορθωτικές κάποιων γλωσσικών βαρβαρισμών, των συνεργατών που πρόθυμα προσαρμόζονταν. «Δεν λέμε, στις μία η ώρα, αλλά στη μία!», «δεν λέμε, τελείωσα σαν γυναίκα, αλλά ως γυναίκα», «δεν λέμε, από ανέκαθεν, αλλά, σκέτο ανέκαθεν», κοκ… Έτσι ακριβώς, σταδιακά, δόθηκε το ελληνοπρεπές κίνητρο στους συνεργάτες να εισφέρουν στην σχετική ομογενοποίηση του χαρακτηριστικού 9,84: προσέχουμε και μιλάμε όλοι καλά ελληνικά, όπως μας εμπνέει το «αφεντικό».)
***
(Αναρωτιέστε πιθανόν, εάν δικαιούμαι να λέω τέτοια κολακευτικά για τον πρώην Διευθυντή μου. Ε,-το-λοιπόν, ναι, δικαιούμαι! Διότι έχω τύψεις: κατά την διάσπαση του 9,84 δεν τον ακολούθησα. Είχα κίνητρο προσωπικό (αισθανόμουν ότι με είχε παραγκωνίσει αναξιοποίητο) και τον εγκατέλειψα. Σύντομα αναγνώρισα, όμως, πως δεν πρόσεξα το μεγάλο κάδρο, την αναγκαιότητα να σωθεί το «πνεύμα Τζαννετάκου», η Πολιτιστική Επανάσταση που φυλλορόησε σταδιακά, όντας ανεξάρτητη/αστήρικτη στο καθ’ ημάς εθνικό ισλάμ… Μεγάλη ήττα, ανυπολόγιστη.)
Διαβάστε ακόμα: Ματιά βαθειά, Κωνσταντίνος Πίττας
-
- Follow us:
Ακολουθήστε το Andro στο Facebook
