Όσο η φαντασία των αρτοποιών καλπάζει, τόσο περισσότερα είδη ψωμιού θα έχουμε τη δυνατότητα να ανακαλύπτουμε και να γευόμαστε. Όπως ψωμί με κουρκουμά και καπνιστό μπούκοβο μέχρι ψωμί με χαρουπάλευρο και καρύδι, που θα βρεις στα ράφια του εξαιρετικού Betty’s Bakery.

Μιλώντας για τη γαστρονομία έχει επικρατήσει τα τελευταία χρόνια να μας απασχολούν τα αστέρια, οι σκούφοι και τα παντός είδους βραβεία που καμία σχέση δεν έχουν με την βασική ανάγκη που έρχεται να καλύψει το φαγάκι που μπαίνει στο πιάτο μας: να μας χορτάσει.

Μέσα σε όλα αυτά που μας απασχολούν για να ικανοποιήσουν τη γαστριμαργική περιέργειά μας, μικρή θέση κατέχει αυτό που για αιώνες ήταν ο βασιλιάς του τραπεζιού: το ψωμί. Χωριάτικο, Πολύσπορο, Ολικής Αλέσεως, Σταρένιο, Καρυδόψωμο, Λιόψωμο, Μπαγκέτα, Χριστόψωμο, ατελείωτος ο κατάλογος αλλά στην δική μου καρδιά μόνιμη θέση θα έχει το ψωμί με προζύμι. Το αυθεντικό, ανεπανάληπτο Sourdough με κορυφαίο αυτό του St John στην Commercial Street στο Ανατολικό Λονδίνο.

Είναι άραγε τυχαίο που η έκφραση «Άρτος και Θεάματα» παρέμεινε τόσο ιστορικά διαχρονική που αποκλείεται να μην την έχουμε χρησιμοποιήσει έστω μία φορά στη ζωή μας; Τίποτα δεν είναι τυχαίο. Ξεκινά πολύ πίσω από τα Ρωμαϊκά χρόνια όπου ο αυτοκράτορας πρόσφερε στο λαό σιτάρι και θεάματα στο αμφιθέατρο. Γιατί όμως δεν έχει πια τη σημασία που είχε στη ζωή μας παρά τη θρεπτική του αξία;

Ο Νίκος Νυφούδης στην αναζήτηση του τέλειου ψωμιού. Φωτογραφία: Βασιλική Στάμου.

Πολλές φορές σκέφτομαι πως αν μου ζητούσαν να περιγράψω το τελευταίο γεύμα μου, σίγουρα θα περιελάμβανε ένα ζυμωτό ψωμί ολικής άλεσης με φυσική προζύμι από ένα ξυλόφουρνο κάποιου μικρού φούρνου στην ελληνική ύπαιθρο. Το δύσκολο με τον προσδιορισμό του ψωμιού είναι πως οι ονομασίες ποικίλουν και μερικές φορές είναι δύσκολο να αναζητήσουμε ένα ψωμί που τυχαία δοκιμάσαμε σε μια περιοχή που επισκεφτήκαμε για λίγες μέρες.

Περισσότερα από 150 είδη ψωμιού συναντάμε αν αναζητήσουμε στοιχεία στο διαδίκτυο, που είμαι σίγουρος ότι είναι ένα μέρος μόνο αυτών που πραγματικά υπάρχουν έξω. Αχαρτογράφητος ο χώρος των αρτοποιείων. Αυτός είναι άλλωστε και ο λόγος που στο Λονδίνο, που παραδοσιακά φημίζεται για τα γεμάτα, μεστά ψωμιά του, η αναζήτηση του σωστού ψωμιού για το The Life Goddess δεν ήταν ποτέ εύκολη δουλειά. St John, Bread Ahead, Gail’s bakery, Flour Power είναι μερικά μόνο από τα «μεγάλα» σε ποιότητα αρτοποιεία της περιοχής. Όπως και η αγάπη μου για τα τυριά. Έτσι για το καλό ψωμί καλλιεργήθηκε στη Μεγάλη Βρετανία, γεγονός όμως που δεν με κάνει να ξεχνώ πως ο τόπος μου βγάζει μερικά από τα πιο νόστιμα.

Κρατσανιστό και με σφιχτή ψίχα, η γιαννιώτικη φραντζόλα είναι ένα αληθινό ψωμί. Απίθανο με μια φέτα ελληνικό προσούτο και ντοματίνι Παλαιόχωρας.

Τα ελληνικά αγαπημένα μου ψωμιά που ανεπιφύλακτα πρέπει να δοκιμάσετε τους μήνες μετά-το-καλοκαίρι (δεν το λέμε φθινόπωρο/χειμώνα αλλά μετακαλοκαίρι), είναι τα εξής:

Η πινακωτή Αγίου Όρους είναι ένα ψωμί ιδανικό για «βουτηχτές». (Φωτογραφία: Blé)

Πινακωτή Αγίου Όρους: Τρία διαφορετικά άλευρα -σίκαλη, μαλακό σιτάρι, σκληρό σιτάρι- παντρεύονται για να φτιάξουν ένα αυθεντικό αγιορείτικο. Σώμα γεμάτο από αρώματα σίκαλης και ελαφρώς όξινο. Ιδανικό για «βουτηχτές».

 

Ορεινό Αρκαδίας: Φτιαγμένο με προζύμι, αυτό που οι Λονδρέζοι λένε London Bloomer, και είναι πλούσιο σε ψίχα. Ιδανικό για αυθόρμητο σάντουιτς με μια ζουμερή ντομάτα και κασέρι Σοχού.

 

Γιαννιώτικη φραντζόλα: Παραδοσιακά κορυφαίο λευκό ψωμί με προζύμι. Ένα αντίστοιχο στο Λονδίνο το αποκαλούν Crusty white loaf. Κρατσανιστό, με σφιχτή ψίχα, ένα αληθινό ψωμί που θα θυμόμαστε αν δοκιμάσουμε το σωστό. Απίθανο με μια φέτα ελληνικό προσούτο και ντοματίνι Παλαιόχωρας.

 

Μετσοβίτικο καρβελάκι: Μικρό, στρογγυλό, με προζύμι. Σοβαρό ψωμί, στιβαρό και αληθινό. Αντέχει 3-4 μέρες και είναι ιδανικό για να συνοδεύσεις ένα πιάτο φακές ή ρεβύθια.

 

Το ψωμί κληματσίδα πλάθεται στο χέρι από μαλακό στάρι με προζύμι μούστου από ξινόμαυρο σταφύλι φυτείας Ημαθείας και ωριμάζει για 24 ώρες σε ειδικές συνθήκες. (Φωτογραφία: Blé)

Ψωμί κληματσίδα: Το αγαπημένο μου ψωμί στη Θεσσαλονίκη. Πλάθεται στο χέρι από μαλακό στάρι με προζύμι μούστου από ξινόμαυρο σταφύλι φυτείας Ημαθείας και ωριμάζει για 24 ώρες σε ειδικές συνθήκες. Το ψωμί Κληματσίδα ψήνεται στην πέτρα και ξεχωρίζει για τη χαρακτηριστική του κόρα, τη γλυκιά μεστή ψίχα και τα πλούσια αρώματα. Το έχω βρει κυρίως στον επιβλητικό φούρνο του Blé στον πεζόδρομο της Αγίας Σοφίας και είναι για μένα κάτι σαν τουριστικό αξιοθέατο. Τρώγεται αποκλειστικά με φέτα και τσακιστή ελιά Χαλκιδικής.

 

Μαργαρίτα: Τι να πει κανείς για το ψωμί που μας συνόδευσε στο σχολείο, στην ημερήσια, στο στρατό και τώρα στη δουλειά. Το πρακτικό σχήμα του έγινε η χαρά της μητέρας αλλά και η ευκολία του παιδιού. Το έχω τσακίσει -στα νιάτα μου- με παριζάκι και φέτα ντομάτα. Μπορεί να μην είναι στην κατηγορία των προηγούμενων αλλά είναι πάντα στην καρδιά μας.

 

Ας μάθουμε στα παιδιά μας, λοιπόν, να τρώνε αληθινό ψωμί. Ας μάθουμε στον εαυτό μας να κρίνουμε τους χώρους εστίασης και από το ψωμί που μας σερβίρουν. Στα απλά κρύβονται τα μαγικά.

 

Διαβάστε ακόμα: 6 λιγότερο γνωστά ελληνικά τυριά που επίσης αξίζει να δοκιμάσεις – με εκλεκτό ψωμί βεβαίως!

 

 

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook

Button to top