Η Αρχαιολογία του Μοντέρνου, στη σκιά μιας λουτρόπολης

Η είσοδος του ξενοδοχείου «Ράδιον» είναι ορθάνοιχτη και προσκαλεί κάθε ενδιαφερόμενο στο ερειπωμένο και λεηλατημένο εσωτερικό.

Οδηγήθηκα στην είσοδο του ερειπωμένου ξενοδοχείου «Ράδιον», αφού είχα διασχίσει το μεγάλο πάρκο που θυμόμουν από παλιά. Καθώς βάδιζα στο υγρό χώμα, συνειδητοποιούσα ότι κάποιες σκόρπιες αναμνήσεις μου είναι τώρα κομμάτι όσων διαβάζω σε λήμματα και άρθρα για τα Καμένα Βούρλα, όταν οι μεσοαστοί πήγαιναν στη λουτρόπολη της Φθιώτιδας για λουτρά, ξεκούραση, χαρτάκι και βόλτες ανάμεσα στο βουνό και τη θάλασσα.

Περασμένα μεγαλεία στο Καμμένα Βούρλα: Όταν το ξενοδοχείο λειτουργούσε.

Το «Ράδιον» το θυμάμαι με αυτό το χλωμό κίτρινο χρώμα μέσα στο πάρκο στη σκιά του όρους Κνημίδα, ένα στενόμακρο μεγάλο κτίριο χτισμένο στα τέλη της δεκαετίας του 1930 με εκείνο το μοντέρνο ύφος που ενέπνεε κάποτε πολύ. Και τότε το έβλεπα από το διπλανό ξενοδοχείο «Γαλήνη» (που ήταν πολύ νεότερο). Και τώρα, πάλι από τη «Γαλήνη» (εντελώς αναμορφωμένη πλέον), όπου ήταν η βάση μας για την περιοδεία του «Διαζώματος» στη Στερεά Ελλάδα.

Το ξενοδοχείο «Ράδιον» στα Καμένα Βούρλα χτίστηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1930 σε ιδανική θέση ανάμεσα στο βουνό και τη θάλασσα.

Το είχα βάλει στο πρόγραμμα να πάω μια μέρα πολύ πρωί, ώστε να προλάβω να δω από κοντά το «Ράδιον» και να το φωτογραφίσω. Με συγκινούσε, με συνάρπαζε και με τάραζε που το αντίκριζα τώρα ως ερειπιώνα, σαν ένα κουφάρι, σαν κήτος ή άδειο σακί. Έμοιαζε με το μεγάλο κορμό ενός δέντρου που πλάγιαζε κομμένος πάνω στη γη και μου έδινε – καθώς πλησίαζα – ένα κάδρο προοπτικής προς το παλιό ξενοδοχείο.

Το «Ράδιον» έχει αυτήν τη μοναδική ατμόσφαιρα του παλιού που νόμιζε πως θα μείνει για πάντα νέο και επιπλέον είναι αυτή η καταπληκτική γειτνίαση βουνού και θάλασσας, ενώ ενδιάμεσα μέσα στην οργιάζουσα φύση αναφύονται οι συνειρμοί μιας αστικής ζωής που έχει κυλήσει πια στη λήθη.

Το εντυπωσιακό αρ ντεκό κλιμακοστάσιο στο προπολεμικό ξενοδοχείο «Ράδιον» στα Καμένα Βούρλα.

Έτσι, όταν έφτασα πια στο κατώφλι του «Ράδιον», ένιωσα δισταγμό να διαβώ το διαλυμένο κατώφλι με τις σπασμένες πλάκες και να μπω στο σκοτεινό λαγούμι του μέσα από το οποίο ερχόταν κοφτερή και πνιχτή η παγερή μυρωδιά της υγρασίας και της ερημιάς. Όταν όμως πέρασα μέσα, ένιωσα κομμάτι μιας ιεροτελεστίας, λίγο σαν τυμβωρύχος ή αρχαιολόγος της ενταφιασμένης αισιοδοξίας των μοντέρνων εκείνων καιρών. Εύκολα μπορούσε κάποιος να φανταστεί τη ρεσεψιόν ή την τραπεζαρία και μαζί κομψές γυναίκες να κατεβαίνουν την εντυπωσιακή σκάλα.

Η φουτουριστική γραμμή του «Astir» ανακαλεί τις κλασικές γραμμές του μοντερνισμού από τα μέσα του 20ού αιώνα.

Όταν περπάτησα περιμετρικά το κτίριο, είδα πόσο μεγάλο είναι. Ο αρχιτέκτων Μανώλης Οικονόμου, ο οποίος είχε κάνει μία πλήρη αυτοψία το 2010 για το www.greekarchitects.gr, αναφέρει πως είχε 78 δωμάτια σε δύο πτέρυγες και τρεις ορόφους. Στη στέγη είδα σε ένα σημείο να έχει φυτρώσει ένα πεύκο, σε άλλο σημείο, μια συκιά.

Οι ρίζες τους αυλάκωναν το σκυρόδεμα, το χωνεμένο πια στη μυρωδιά του τόπου από τη δεκαετία του ΄30. Μπροστά, προς τη θάλασσα, η ημικυκλική, αρ ντεκό απόληξη, η οποία κάνει το ξενοδοχείο να μοιάζει με πύργο, κοιτάει πια ένα παρακμιακό λούνα παρκ, εκεί που παλιά ήταν κήποι, όπως μαρτυρούν οι καρτ ποστάλ εποχής.

Η πίσω όψη, με θέα το βουνό, του «Ράδιον», είναι ένα κλασικό δείγμα της μοντέρνας γραμμής του ΄30. Έργο του αρχιτέκτονα Γεράσιμου Μολφέση.

Πίσω από το «Ράδιον», στο βουνό κοντά, είναι το μικρό «Θρόνιον», σε αντίστοιχη κατάσταση, και τα δύο έργα του αρχιτέκτονα Γεράσιμου Μολφέση, όπως και το θεαματικά αρ ντεκό υδροθεραπευτήριο «Ασκληπιός», και αυτό ερείπιο.

Το «Ράδιον» είναι κλειστό από το 1989. Είναι πλέον διατηρητέο, αλλά χρειάζεται ένα σοβαρό πλάνο ανασυγκρότησης της πόλης ως προορισμού για να βρεθεί επενδυτής στο μέλλον. Λίγο πιο κάτω, κοντά στη «Γαλήνη», είδα ένα άλλο ξενοδοχείο-κουφάρι, χτισμένο στη δεκαετία του 1960. Είναι το ξενοδοχείο «Astir», με ωραία φουτουριστική γραμμή και ατόφιες μαρκίζες. Μου θύμισε τα ξενοδοχεία της Γλυφάδας από εκείνη την εποχή, και το είδα και αυτό σαν ένα λείψανο ενός μοντερνισμού που κάποτε είχε πιστέψει ότι δεν θα θάμπωνε ποτέ.

Η είσοδος του εγκαταλειμμένου ξενοδοχείου «Astir» (ένα άλλο ξενοδοχείο-κουφάρι) στα Καμένα Βούρλα έχει αύρα αθηναϊκής Ριβιέρας.

Διαβάστε ακόμα, με την υπογραφή του Νίκου Βατόπουλου: Tο προκάτ «Ελ. Βενιζέλος» θα αντέξει στο χρόνο; 

TAGS :
Ελλάδα ερείπιο Καμμένα Βούρλα ξενοδοχείο Ράδιον

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook