Ο Ναός της Αρτέμιδος στην αρχαία Έφεσο. 'Εργο του Roger Payne

Το να ανατρέχεις στην αρχαία Ιωνία δεν είναι λιγότερα “μοντέρνο” από την αναφορά στα παράγωγα της καθημερινότητας, όπου το πεπρωμένο αποκτά χαρακτηριστικά σεξουαλικά μεταδιδόμενου νοσήματος (Ο Ναός της Αρτέμιδος στην αρχαία Έφεσο. ‘Εργο του Roger Payne).

Σε μια εποχή λυσσασμένη για το “τέταρτο” διασημότητας που υποσχέθηκε ο Γουόρχολ, θολωμένη απ’ τη μωροφιλοδοξία και την ικανοποίησή της “εδώ και τώρα”, στην εποχή όπου η προοπτική ενός περάσματος 30 δευτερολέπτων απ’ το γυαλί βάζει τον ευεργετηθέντα σε έκσταση, όπου η “επωνυμία” (η οποία πωλείται κατόπιν συμβολαίου από φαρμακοτρίφτες) προηγείται της πράξης ή δεν τη χρειάζεται καν, το να αναρωτιέσαι πάνω στο ζήτημα της υστεροφημίας έχει κάτι το αλλόκοτο και ηρωικό. Είναι σαν να επιβάλεις στο φίλαθλο κοινό τη σιωπή, τη σπάνια στιγμή που η Εθνική σημειώνει τέρμα.

Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει τίποτα το άτοπο σ’ αυτό. Και το να ανατρέχεις στην αρχαία Ιωνία δεν είναι λιγότερα “μοντέρνο” από την αναφορά στα παράγωγα της καθημερινότητας, όπου το πεπρωμένο αποκτά χαρακτηριστικά σεξουαλικά μεταδιδόμενου νοσήματος.

Η μνήμη του Ηρόστρατου είναι καρφωμένη στο μυαλό μας, διαιωνίζοντας τη νευρωτική σχέση μας με τη σφραγίδα και το ίχνος – άρα με το χρόνο -, ένας Προκρούστης μεταξύ εφήμερου και αιώνιου, το τίμημα προς καταβολή για κάθε σωτηρία διά της φήμης και όχι διά του κλέους. Υπάρχει κάτι πιο επίκαιρο;

Καθώς κατανοούμε τόσο την παρόρμηση του πυρπολητή όσο και το όνειδος που προκαλεί, καλούμαστε όχι να καταπιούμε ούτε να νομιμοποιήσουμε την πράξη του Ηρόστρατου, αλλά να την αναστοχαστούμε.

Ο Ηρόστρατος είναι ο παρανοϊκός Εφέσιος του 356 π.Χ. που πυρπόλησε το ναό της Αρτέμιδος, ξέροντας ότι η δήωση μπορεί να του στοίχιζε στο τέλος τη ζωή, αλλά θα του εξασφάλιζε την αθανασία. Καλύτερα το έγκλημα και η καταδίκη παρά η λησμονιά και η ασημαντότητα. Το πάθος για υστεροφημία, εξωθημένο στα όρια του παραλόγου.

Για να ασφαλιστεί έναντι αυτού του ενδημικού κακού, η Συνέλευση των Εφεσίων εξέδωσε ψήφισμα, όταν ήταν πια αργά, διά του οποίου απαγόρευε τη μνεία του ονόματος του Ηρόστρατου επί ποινή θανάτου. Στο πέρασμα του χρόνου, πάντα βρισκόταν κάποιος άφρων που δεν μπορούσε να κρατήσει το στόμα του κλειστό.

Γιατί, βλέπετε, οι ιδρυτικοί μύθοι της κουλτούρας μας, όπως μας δίδαξε ο μέγας Roger Caillois, o Roberto Calasso και ο Alain Nadaud μεταξύ άλλων, καταφέρνουν ακόμα να μας μαθαίνουν πράγματα για τον εαυτό μας, υπό την προϋπόθεση να φροντίζουμε να αναζωπυρώνουμε τη φλόγα τους.

Σ’ αυτές τις επιστολές προς Εφεσίους – των οποίων εμείς είμαστε οι αποδέκτες, αφού κατανοούμε τόσο την παρόρμηση του πυρπολητή όσο και το όνειδος που συνεπάγεται- καλούμαστε όχι να καταπιούμε ούτε να νομιμοποιήσουμε την πράξη του Ηρόστρατου, αλλά να την αναστοχαστούμε.

 

Διαβάστε ακόμα: Πώς µιλάς για την Ελλάδα µέσα στη σηµερινή Ελλάδα;

 

 

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook

Button to top