Μετανάστευση: Ώρα για «πλαφόν»;

Τι είναι αυτό που σήμερα καθιστά την εσωστρέφεια τόσο δημοφιλή πολιτική και γιατί οι οικονομίες των δυτικών κρατών τρέμουν την αλόγιστη εισροή μεταναστών; Credit: www.kigalwire.com

Οι Ελβετοί πολίτες ψήφισαν την Κυριακή να υιοθετηθούν αυστηροί κανονισμοί για την είσοδο μεταναστών στη χώρα τους. Η Ελβετία, ένα κράτος από τα πιο φιλικά προς τη μετανάστευση και με εν πολλοίς φιλελεύθερες βλέψεις (έχει από τους υψηλότερους δείκτες οικονομικής ελευθερίας), επέλεξε να δει υπό άλλο πρίσμα το μεταναστευτικό και δεν είναι μόνη της σε αυτή την πορεία. Πρόσφατα στο Ηνωμένο Βασίλειο ένα από τα μείζονα θέματα συζήτησης ήταν αν θα πρέπει να αποδεχτούν την ευρωπαϊκή νομοθεσία σχετικά με τη χωρίς προϋποθέσεις είσοδο Βούλγαρων και Ρουμάνων μεταναστών. Αντίστοιχες διαβουλεύσεις γίνονταν και στις Σκανδιναβικές χώρες, ενώ σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση –μια ένωση παράδειγμα ελεύθερων συνόρων και διακρατικών μετακινήσεων– ο Ευρωσκεπτικισμός χτυπάει κόκκινο.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι ελεύθερες μετακινήσεις πληθυσμών, τα χαλαρά σύνορα και οι ελεύθερες οικονομικές συναλλαγές βοήθησαν τα μέγιστα στην ανέλιξη πολλών κρατών, αλλά κυρίως στη δημιουργία της σύγχρονης υπερδύναμης των Η.Π.Α. Δεν υπάρχει πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα από τη διχοτόμηση της Γερμανίας μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Μετά από λίγα χρόνια η Ανατολική Γερμανία ύψωσε τείχος για να κρατήσει τους πολίτες της εντός συνόρων, ενώ η Δυτική Γερμανία εξελισσόταν σε έναν οικονομικό κολοσσό, γνωρίζοντας πρωτοφανή ευμάρεια.

Τι είναι λοιπόν αυτό που σήμερα καθιστά την εσωστρέφεια τόσο δημοφιλή πολιτική και γιατί οι οικονομίες των δυτικών κρατών τρέμουν την αλόγιστη εισροή μεταναστών; Την απάντηση σε αυτό το ερώτημα έχει δώσει πριν από αρκετά χρόνια ο νομπελίστας οικονομολόγος Μίλτον Φρίντμαν.

Η μετανάστευση προσφέρει στη χώρα-ξενιστή φθηνά εργατικά χέρια, καταπολεμά το δημογραφικό πρόβλημα, εντείνει τον ανταγωνισμό και την παραγωγικότητα. Εντούτοις υπάρχει ένας αστερίσκος –εκεί έγκειται και το πρόβλημα. Όλα αυτά όντως ισχύουν, αρκεί να μην υπάρχει κράτος πρόνοιας και εγγυημένος κατώτατος μισθός. Διότι, με αυτές τις δύο παραμέτρους, η αθρόα είσοδος μεταναστών πολύ γρήγορα μετατρέπεται σε κατάρρευση της οικονομίας και σε εκτροχιασμό των δημοσιονομικών ελλειμμάτων. Αυτός είναι και ο λόγος που από το 1940 και μετά (ίδρυση του welfare state) η μετανάστευση έγινε αντι-δημοφιλής στις Η.Π.Α., ενώ ταυτόχρονα οι εκάστοτε κυβερνήσεις έκλειναν το μάτι στην παράνομη μετανάστευση, που δεν βρίσκεται υπό την αιγίδα του κράτους πρόνοιας, στα σύνορα με το Μεξικό.

Κάτι αντίστοιχο συνέβαινε επί χρόνια στην Ελλάδα. Οι διαδοχικές κυβερνήσεις της έδειχναν ανοχή στην παράνομη μετανάστευση, διότι κέρδιζαν και οι δυο πλευρές: η μεν ελληνική οικονομία με τους τρόπους που είπαμε, ενώ οι μετανάστες –με την προϋπόθεση ότι δεν έπεφταν θύματα εκμετάλλευσης– έβρισκαν ένα εισόδημα πέρα από κάθε προσδοκία. Το πρόβλημα άρχισε να εντείνεται μετά το Δουβλίνο 2, όταν δηλαδή οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις υποχρεώθηκαν να παρέχουν δικαιώματα και περίθαλψη στους μετανάστες. Όμως αυτό έγινε χωρίς την προστασία των συνόρων, γιατί τότε υφίσταται και η ανάγκη για την οχύρωση της εκάστοτε χώρας από τη λαθρομετανάστευση, όταν δηλαδή η οικονομία σου μπαίνει σε πεπερασμένα όρια για το ποσοστό κοινωνικής πρόνοιας που μπορεί να παρέχει.

Για αυτό είναι ψευδεπίγραφα και όσα φέρονται να υποστηρίζουν τα λεγόμενα αριστερά κόμματα για μεγάλο κράτος και ελεύθερα σύνορα. Διότι όσο μεγαλύτερο κράτος πρόνοιας έχεις, τόσο μεγαλύτερη ανάγκη γεννάται για φύλαξη των συνόρων. Αυτός είναι και ο λόγος που πολλά κράτη δέχονται μετανάστες με ποσόστωση, δηλαδή μετράνε-υπολογίζουν και αποφαίνονται για τον αριθμό τους. Εμείς, ως συνήθως, γκρινιάζαμε για το Δουβλίνο, φωνάζαμε για την Frontex και στη συνέχεια τους φιλοξενούσαμε στη Νομική Αθηνών. Καμία ουσιαστική συζήτηση, κανένας σοβαρός προβληματισμός, η στρουθοκάμηλος για μια ακόμα φορά έβαλε το κεφάλι της στην ελληνική άμμο. Μέχρι που το πράγμα έφτασε στα όριά του και πλέον τους κυνηγάμε απάνθρωπα για να τους φυλακίσουμε, αν όχι να τους πνίξουμε.

Ένα θέμα τόσο αμφιλεγόμενο, που θέτει σε σύγκρουση βασικά ανθρώπινα δικαιώματα, με τον σκληρό ρεαλισμό θέλει πάντα ιδιαίτερη προσοχή. Σαφώς δεν μπορούμε να καταργήσουμε το κράτος πρόνοιας ούτε να κλειστούμε στο καβούκι μας χτίζοντας τείχη. Αυτό που θα μπορούσαμε να κάνουμε είναι να δώσουμε κίνητρα στους μετανάστες να νομιμοποιηθούν μέσω της προσφοράς τους στην ελληνική οικονομία. Για παράδειγμα, η νομοθεσία θα μπορούσε να προβλέπει ότι θα εντάσσονται στο κράτος πρόνοιας και θα δικαιούνται υγειονομική περίθαλψη εφόσον συμπληρώσουν τρία χρόνια νόμιμης εργασίας. Φυσικά, αυτό θα έπρεπε να συμβαδίζει με αυστηρούς ελέγχους για παράνομη εργασία και κυκλώματα εκμετάλλευσης.

Εντέλει η εργασία –από μετανάστες ή όχι– αποτελεί κάτι από το οποίο μπορεί να κερδίσει ο εργοδότης, ο εργαζόμενος, αλλά και η κοινωνία ολόκληρη, αρκεί να γίνεται υπό ομαλές συνθήκες. Και όσον αφορά στο γελοίο επιχείρημα που ακούγεται, ότι οι ξένοι μάς παίρνουν τις δουλειές, το μόνο που έχω να πω είναι το εξής: Αν κάποιος που δεν μιλάει τη γλώσσα σου και δίχως διασυνδέσεις και χρήματα καταφέρει να σου πάρει τη δουλειά, τότε πρέπει να αρχίσεις να αμφισβητείς τις δικές σου ικανότητες.

Ο Αλέξης Ραμπότας είναι φοιτητής Ιατρικής στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης.

TAGS :
ελβετία λαθρομετανάστες μετανάστες

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook