Photo credit: flickr.com/primeministergr

Όλο αυτό το θέατρο από την ελληνική πλευρά έχει πλέον ένα μοναδικό σκοπό: να περιορίσει το πολιτικό κόστος του τελικού συμβιβασμού. Photo credit: flickr.com/primeministergr

Τα τελευταία 24ωρα ένα μεγάλο μέρος του κόσμου έχει πανικοβληθεί. Την Παρασκευή έλαβα ρεκόρ τηλεφωνημάτων από συγγενείς, φίλους και γνωστούς που με ρωτούσαν αν πρέπει να βγάλουν τα χρήματά τους από τις τράπεζες. Το μόνο που τους συνέστησα είναι ψυχραιμία. Αύριο το φαινόμενο θα ενταθεί. Όταν την Τετάρτη θα συνέλθει το διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ θα πρέπει να δώσει άλλη μια γερή ένεση ELA, διότι τα πράγματα είναι πολύ άσχημα. Θα το κάνει; Ναι, θα το κάνει. Αλλά όλα (οι τράπεζες, η ΕΚΤ, το ELA) έχουν φτάσει στα όριά τους.

Τι θα γίνει λοιπόν; Αυτό ήταν;

Θα θυμάστε ότι από την αρχή ήμουν αισιόδοξος. Δεν παραμένω τόσο αισιόδοξος όσο πριν αλλά θα επιμείνω: θα υπάρξει συμφωνία, μάλλον μέσα στην εβδομάδα.

Πριν συνεχίσω να σημειώσω δύο πράγματα:

(α) Ακόμα και οι πιο αισιόδοξοι έχουν απελπιστεί. Ακόμα και οι καλύτεροι φίλοι της Ελλάδας (πολιτικοί, δημοσιογράφοι, οικονομολόγοι) έχουν αγανακτήσει. Έχουν εν μέρει δίκιο. Αλλά επιμένω ότι θα υπάρξει συμφωνία.

(β) Σε μια χώρα με παράδοση κακής ποιότητας πολιτικού προσωπικού, αυτή είναι μακράν η χειρότερη κυβέρνηση. Η ομάδα που διαχειρίστηκε τη διαπραγμάτευση έχει κάνει εγκληματικά λάθη και έχει επιδείξει ασυγχώρητη επιπολαιότητα. Έχω να πω πολλά παραπάνω. Θα το κάνω όμως αφού τελειώσουν όλα, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο.

Επί της ουσίας: ο καλύτερος τρόπος για να προβλέψουμε (όσο είναι δυνατόν) τι θα γίνει είναι να δούμε προσεκτικά τις επιλογές του πρωθυπουργού.

Όπως εγώ βλέπω τα πράγματα έχει 3 κυρίως εναλλακτικές. Και οι τρεις είναι κακές. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει μια λιγότερο κακή σε σχέση με τις άλλες δύο, την οποία και θα επιλέξει. Ας τις δούμε με τη σειρά.

Ι. Η χειρότερη επιλογή είναι η ρήξη και η έξοδος από την Ευρωζώνη. Δεν χρειάζεται να εξηγήσω γιατί. Καταρχήν γιατί το έχω κάνει επανειλημμένα και γνωρίζετε τις απόψεις μου. Αλλά και γιατί δεν χρειάζεται να δικαιολογήσω γιατί μια πυρηνική καταστροφή είναι κακή – διότι αυτό που θα συμβεί θα έχει τέτοιου είδους διαστάσεις.

Υπάρχουν βέβαια πολλοί που θεωρούν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να διαχειριστεί μια τέτοια κατάσταση μετατρέποντας τη χώρα σε Βενεζουέλα. Όχι, δεν μπορεί. Θα πρέπει να χρησιμοποιήσει βία και να περιορίσει δικαιώματα. Δεν πρόκειται να γίνει κάτι τέτοιο. Εκτός των άλλων γιατί είναι ανέφικτο.

ΙΙ. Η δεύτερη χειρότερη επιλογή είναι η απόδραση. Αν και η ηγεσία της κυβέρνησης έχει αποκλείσει το πρώτο σενάριο, μ’ αυτό φλερτάρει το τελευταίο διάστημα. Δυστυχώς.

Σύμφωνα με το σενάριο αυτό ο πρωθυπουργός θα ζητήσει εκλογές από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας – ο οποίος όμως δεν μπορεί να τις προκηρύξει χωρίς τη διαδικασία διερευνητικών εντολών και συνεννόησης των πολιτικών αρχηγών.

Αν επιλέξει αυτό το δρόμο ο πρωθυπουργός ουσιαστικά παραιτείται. Για να πετάξει το μπαλάκι σε μια κυβέρνηση εθνικής ενότητας που θα υπογράψει τη συμφωνία. Έτσι το κόστος θα μοιραστεί, θα διαχυθεί σε όλους. Ο δε πρωθυπουργός θα δηλώνει περήφανος ότι ο ίδιος δεν υπέγραψε μνημόνιο, επανερχόμενος στον ρόλο που του ταιριάζει περισσότερο: του αρχηγού της αντιπολίτευσης (παρά το γεγονός ότι θα «στηρίζει» την κυβέρνηση στη Βουλή).

Αυτό το σενάριο θα οδηγήσει σε μια μικρή καταστροφή. Θα έχουμε προφανώς capital controls και γενικά μια επανάληψη της κυπριακής περιπέτειας αλλά με τρομακτικές διαστάσεις. Το κόστος που θα έχουμε στη διάρκεια των 10-15 ημερών μέχρι τον σχηματισμό κυβέρνησης (αν η εντολή φτάσει και στο τρίτο κόμμα – θυμίζω είναι η Χρυσή Αυγή) θα είναι τερατώδες.

Αυτήν την καταστροφική, επικίνδυνη, ανήθικη εναλλακτική ελπίζω να την αποκλείσει ο πρωθυπουργός. Ειδάλλως η Ιστορία θα του καταλογίσει ανικανότητα, δειλία και αριβισμό.

ΙΙΙ. Η τρίτη λύση είναι η συμφωνία. Πιστεύω ότι θα την επιλέξει γιατί όσο δύσκολη κι αν είναι δεν συγκρίνεται με τις άλλες δύο.

Υποθέτω ότι όλες/οι όσες/οι διαβάζετε αυτές τις γραμμές έχετε πολύ καλά επιχειρήματα για να μου δείξετε ότι οι δυσκολίες είναι τρομακτικές. Από τους παρανοϊκούς μέσα στο κόμμα μέχρι τον εξευτελισμό υπογραφής του τρίτου μνημονίου. Δεν αντιλέγω. Είναι μια εξαιρετικά δύσκολη εναλλακτική. Η δημοτικότητα της κυβέρνησης θα υποστεί βαρύ πλήγμα, ο Πρωθυπουργός ελαφρύτερο αλλά σημαντικό, ο ΣΥΡΙΖΑ θα συγκλονιστεί κλπ. Έτσι είναι.

Πιστεύω όμως (αυτό άλλωστε έγραφα και πριν τις εκλογές) ότι όλο αυτό το θέατρο από την ελληνική πλευρά έχει πλέον ένα μοναδικό σκοπό: να περιορίσει αυτό το κόστος.

Το περιορίζει με τους εξής τρόπους:

-Μπαίνουμε στο καλοκαίρι για τα καλά
-«Η κυβέρνηση έκανε πραγματικά ό,τι μπορούσε, έφτασε μέχρι το χείλος του γκρεμού, ήρθε σε σύγκρουση με όλους, αγωνίστηκε για κάθε μια από τις απαιτήσεις των δανειστών» κλπ. Κορόιδα υπάρχουν αρκετά για να φάνε αυτό το παραμύθι.
-Η άγνοια και ο φόβος είναι οι καλύτεροι σύμμαχοί της

Επιπλέον έχει μία (και μόνο μία) κόκκινη γραμμή: την πληρωμή των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων και των συντάξεων. Εάν καθυστερήσει ή αν δεν πραγματοποιηθεί κανονικά για ένα έστω δεκαπενθήμερο η πτώση θα είναι παταγώδης.

Για να το αποφύγει θα πρέπει να υπάρξει συμφωνία τις επόμενες ημέρες/εβδομάδες. Γι’ αυτό και τελικά θα υποχρεωθεί να συμβιβαστεί.

Βέβαια όσο καθυστερεί τόσο μεγαλύτερη ζημιά προκαλεί στην ελληνική οικονομία. Επιπλέον επιδεινώνει τους όρους της επικείμενης συμφωνίας (που θα πρέπει να βουλώσει πολύ περισσότερες τρύπες). Το χειρότερο: κάνει ελκυστικότερο το δεύτερο σενάριο – ειδικά αν δεν κατορθώσει να ελέγξει το κόμμα.

Για όλους αυτούς τους λόγους θα επιμείνω: συμφωνία θα υπάρξει. Θα μας βγάλουν την ψυχή αλλά θα συμβιβαστούν. Ακόμα κι αν δεν το κάνουν, ακόμα κι αν αποφασίσουν να επιλέξουν τον εύκολο δρόμο της ανευθυνότητας, η συμφωνία θα υπογραφεί μέσα στο καλοκαίρι.

 

//O Αριστείδης Χατζής είναι Αν. Καθηγητής Φιλοσοφίας Δικαίου και Θεωρίας Θεσμών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. To post που αναδημοσιεύουμε με την άδειά του, εδώ.

 

 

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook

Button to top