Ο φασισμός στον καθρέπτη σου

Ο Μουσολίνι είχε πει πως ο άνθρωπος βαρέθηκε την ελευθερία. Δυστυχώς, είχε δίκιο. Είναι εξαιρετικά δύσκολο να διαχειριστεί κάποιος την ελευθερία του.

Επιχειρώντας να δώσεις τον ορισμό του φασίστα σ’ένα μικρό παιδί, θα έλεγες: «Φασίστας είναι εκείνος που απαιτεί και αρπάζει ό,τι επιθυμεί, απλώς και μόνο γιατί μπορεί. Ενδιαφέρεται αποκλειστικά για τον εαυτό του, αδιαφορώντας παντελώς για τα “θύματά” του».

Η πικρή αλήθεια είναι πως ο φασισμός δεν γεννήθηκε τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αι. απ’ τον Μουσολίνι. Ο Ντούτσε απλώς του έδωσε όνομα. Ο φασισμός υπάρχει εδώ και χιλιάδες χρόνια.

– Φασισμός δεν είναι άραγε:
το γεγονός πως “κάποιοι” αναγκάζουν τεράστιες μάζες ανθρώπων να ζουν διαρκώς κάτω απ’ το φόβο μεταφυσικών απειλών; Πως τους αναγκάζουν να καταπιέζουν τον ερωτισμό τους, πείθοντάς τους ταυτόχρονα να είναι «καλοί», υποσχόμενοι μάλιστα διάφορα επίγεια κι επουράνια δώρα; Και οχυρωμένοι πίσω απ’ το αλάθητο ενός βιβλίου, του οποίου την αξιοπιστία των συγγραφέων του μας απαγορεύουν διά ροπάλου, να την αμφισβητήσουμε!

– Φασισμός δεν είναι άραγε:
η καταπίεση του γυναικείου φύλου για χιλιετίες και η σχεδόν μηδαμινή του πρόσβαση στην εκπαίδευση, αλλά και σε ίσα κοινωνικοπολιτικά δικαιώματα; Μήπως η ύπαρξη βασιλιάδων, αυλικών, φεουδαρχών; Αυτό δεν είναι φασισμός;

– Φασισμός δεν είναι άραγε:
η ύπαρξη δουλείας σε όλο τον αρχαίο και σύγχρονο κόσμο, με μια σχετική υποχώρηση ως τον 15ο αι. και με τη γνωστή κορύφωσή του τον 17ο και 18ο αι., όπου εκατομμύρια άνθρωποι (συνειδητά δεν γράφω «μαύροι») χρησιμοποιήθηκαν στις φυτείες της Αμερικής;

– Φασισμός δεν είναι άραγε:
το γεγονός πως οι Ευρωπαίοι ξεκλήρισαν τους προκολομβιανούς πολιτισμούς της Αμερικής, διαπράττοντας ασύλληπτες θηριωδίες; Η ύπαρξη της Ιεράς Εξέτασης; Τα γνωστά βασανιστήρια του Βυζαντίου, της αυτοκρατορίας με επίσημη θρησκεία εκείνη της αγάπης;

Φασισμός δεν είναι άραγε:
ο Στάλιν, ο Μάο, τα γκούλαγκ και η πολιτιστική επανάσταση της Κίνας; Τα «χωράφια θανάτου» του Πολ Ποτ στην Καμπότζη, τα δωδεκάχρονα που εργάζονταν στις ευρωπαϊκές βιομηχανίες του 19ου αι. και που υπάρχουν μέχρι και σήμερα; Ή μήπως δεν υπάρχουν επειδή τα αγνοούμε; Δεν θα αναφερθώ στον ηλίθιο, παρανοϊκό, μυστακοφόρο Άριο. Απαξιώ…

– Φασισμός δεν είναι άραγε:
το γεγονός πως η ομοφυλοφιλία έγινε παράνομη ως φύση (σωστά διαβάσατε, φύση έγραψα) στα τέλη του 19ου αι., για λόγους καθαρά πολιτικούς, οικονομικούς και δεν συμμαζεύεται; Σημειώστε ότι έγινε παράνομη στην Αγγλία. Κι αν δεν με απατά η μνήμη μου, στην Αγγλία «ξεκίνησε» η βιομηχανική επανάσταση. (Πιπέρι στο στόμα!)

– Και, τέλος, φασισμός δεν είναι άραγε:
τα γυμνά CDS; Fuck, γυμνά CDS!

Ο φασισμός, επομένως, υπάρχει εδώ και χιλιάδες χρόνια και είναι ταυτόσημος με τον αυταρχισμό. Και φυσικά, όπως όλα έχουν διαβαθμίσεις, έτσι έχει και ο φασισμός.

Φασίστας είναι εκείνος που θα απαγορέψει στη σχέση του να βγει για καφέ με κάποια «ύποπτη», σύμφωνα με κείνον, παρέα. Φασίστας είναι εκείνος που θα αναγκάσει το τέκνο του να σπουδάσει ένα επάγγελμα που είναι πιο «σοβαρό»· γιατί, τι θα πει ο κόσμος που εγώ είμαι μεγάλος και τρανός και ο γιος μου είναι ένας μποέμ ζωγράφος ή ένας σερβιτόρος ή ένας απλός υπάλληλος; Φασίστας είναι εκείνος που συμπεριφέρεται αυταρχικά σ’ έναν φίλο, σ’ έναν υπάλληλο, σ’ έναν επαίτη. Φασίστας είναι ο αστυνομικός που «φορτώνει» αποδεικτικά στοιχεία σ’ έναν διαδηλωτή, αλλά και κείνος που θα τραυματίσει έναν αστυνομικό που διόλου δεν τον απειλεί, πιστεύοντας μες στο στενό του το κεφάλι, ότι αστυνομικός= κωλόπαιδο· και δε σηκώνει και κουβέντα επί τούτου. Φασίστας είναι φυσικά και κείνος που εκτελεί αντιφρονούντες ή τους στέλνει εξορία· ας πούμε και το αυτονόητο, μιας και ο φόβος φυλάει τα έρμα απ’ τους ομοσαρκοφάγους.

Υπάρχει δηλαδή ο φασισμός που μπορεί να πληγώσει κάποιον, αλλά και κείνος που θα γεμίσει ένα λάκκο με πτώματα. Διαβάθμιση. Αυτό που λέγαμε. Μια στοιχειώδης μελέτη της παγκόσμιας ιστορίας, αλλά και μια συστηματική παρατήρηση του κόσμου γύρω μας, θα σας πείσει ότι ο φασισμός, με την ευρεία του έννοια, είναι δομικό στοιχείο του πολιτισμού μας, αλλά και της προσωπικότητάς μας.

Δεν θα μου φαινόταν καθόλου απίθανο αν οι πιο γνωστές μορφές φασισμού, οι δικτατορίες για παράδειγμα, να μην είναι τίποτε άλλο παρά μια αντανακλαστική κίνηση των κοινωνιών, προκειμένου να επανέλθουν στη λανθάνουσα αυταρχική δομή τους, ύστερα από μια αρκετά «επικίνδυνη» χαλάρωση αυτών των δομών (π.χ. μια επανάσταση ή μια οικονομική κρίση· με τον αναβρασμό που πάντα ακολουθεί ύστερα από τέτοιου είδους κοινωνικές αναμοχλεύσεις).

Δικτατορία, κρυμμένη δικτατορία, επανάσταση, ειρήνη, πόλεμος, ελευθερία λόγου, λογοκρισία... Όλες αυτές οι έννοιες αλλάζουν συνεχώς θέση, σ’ όλο το βάθος της ιστορίας. Παρατηρήστε απλώς τον 20ο αι. Είναι μια διαρκής τραμπάλα ανάμεσα σε δύο «μοντέλα». Αυτό του πιο δημοκρατικού και αυτό του πιο φασιστικού.

Πιθανόν η φύση του «σύγχρονου» καπιταλισμού και του χρηματοπιστωτικού συστήματος, η εγκατάλειψη του νόμου του χρυσού, ένα θνησιγενές Μπρέτον Γουντς, ίσως και η φύση της μεταβιομηχανικής, γενικότερης εκπαίδευσης των μαζών, μέσω των διαφόρων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και των ΜΜΕ, μαζί με τα συμπαρομαρτούντα όλων των προηγουμένων, να καθιστούν αυτή τη δημοκρατικό-φασιστική τραμπάλα του 20ου αι., κάπως διαφορετική απ’ αυτές των προηγούμενων αιώνων. Ίσως.

Ο Μπενίτο Μουσολίνι είχε πει πως ο άνθρωπος βαρέθηκε την ελευθερία. Δυστυχώς, αυτός ο ψυχάκιας φασίστας είχε δίκιο. Είναι εξαιρετικά δύσκολο να διαχειριστεί κάποιος την ελευθερία του. Γιατί αν ήταν εύκολο, δεν θα ήμασταν κατ’ αρχάς αυταρχικοί στις σχέσεις μας. Γιατί μέσα σ’ αυτήν την αυταρχικότητα μεγαλώνουμε τα παιδιά μας. Από κει ξεκινάει το μικρόβιο. Αναπτύσσονται δηλαδή μέσα σ’ ένα αυταρχικό περιβάλλον. Κι αυτό είναι ίσως ένα απ’ τα πιο σημαντικά συμπεράσματα. Εμείς είμαστε που σπέρνουμε τον φασισμό-αυταρχισμό μέσα τους, πείθοντάς τα πως είναι κάτι φυσιολογικό και απαραίτητο -αφού και μεις έχουμε πειστεί απ’ τους προγενέστερους- με συνέπεια να τον διαιωνίζουμε.

Κάποιοι τώρα τον διαχειρίζονται αρκούντως, ενώ κάποιοι άλλοι τον τρέφουν μέχρι σκασμού, όπως τις χήνες για φουά γκρα. Ο φασισμός δηλαδή, εκτός από πρόβλημα πολιτικό, κοινωνικό, ανθρωπιστικό, είναι κυρίως πρόβλημα ψυχολογικό. Είναι το εγωιστικό και κακομαθημένο παιδί που κρύβουμε μέσα μας, εκείνο που κλαίει και χτυπιέται, για να γίνει το δικό του. Οι ενήλικες εκβιάζουν, βρίζουν, χτυπούν, απειλούν, κρατάνε μούτρα, αγριοκοιτάζουν, μόνο και μόνο για να πάρουν κάτι, το οποίο κατά βάθος ξέρουν πως δεν τους επιτρέπεται, απλώς επειδή μπορούν.

Δυστυχώς, κανένα αντιφασιστικό κίνημα δεν πρόκειται να ξεριζώσει τον πυρήνα του φασισμού, τους σπόρους του μέσα στις κοινωνίες, αλλά και τον φασισμό ως δομικό στοιχείο της ανθρώπινης ψυχοσύνθεσης. Μπορεί μόνο να μειώσει σε ανεκτά επίπεδα το μέγεθός του. Κάτι είναι κι αυτό. Φυσικά, κάποια στιγμή θα γιγαντωθεί ξανά· μόνο οι αφελείς μπορεί να πιστεύουν το αντίθετο.

Ο πολιτισμός μας βασίζεται στο φασισμό. Οι κοινωνίες μας βασίζονται στο φασισμό. Εμείς οι ίδιοι αλληλεπιδρούμε φασιστικά. Γι’αυτό κι η μόνη λύση, για όποιον θέλει επί της ουσίας να έρθει αντιμέτωπος με το φασισμό, είναι να δολοφονεί καθημερινά τον εμετικό φασίστα που κρύβει μέσα του. Έναν φασίστα που οι προηγούμενες γενιές σφήνωσαν μες το κεφάλι του, χωρίς την έγκρισή του.Γιατί ο φασισμός, όπως και όλα τα προβλήματα που ταλανίζουν το ηλίθιο, κομπασμένο και κατ’ ουσίαν ανώριμο είδος μας, το οποίο διαρκώς φλερτάρει με τον παλιμπαιδισμό, είναι ένα πρόβλημα αδιανόητα πολύπλοκο και ταυτόχρονα ασύλληπτα απλό.

Αναγκαστικά, συνεπώς, οδηγούμαστε στο συμπέρασμα πως ο φασισμός δεν αφανίζεται (δεν αφανίζεται κι όχι δεν χτυπιέται) ούτε με μεταρρυθμίσεις ούτε με επαναστάσεις, αλλά ούτε και με αγώνες. Με όλα τα προηγούμενα, απλώς πέφτει σε λήθαργο. Ο φασισμός θα αφανιστεί μόνο μέσω της γνώσης, της τέχνης, της επιστήμης, της αγάπης και της ακούραστης ψυχικής ενδοσκόπησης (δηλαδή της αυτογνωσίας). Κυρίως το τελευταίο. Κυρίως…

Διαβάστε ακόμα: Tο αυριανό δημοψήφισμα με τα μάτια μιας Αθηναίας Σκοτσέζας

TAGS :
ιταλία Μουσολίνι Πολιτική Φασισμός

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook