Τhink Big; Ο Κοέλιο δεν προσφέρει τίποτα λιγότερο. Κοινώς: ένα μεγάλο -περισπούδαστο- τίποτα (Photo by Sean Gallup/Getty Images/Ιdealimage).

Ο Πάουλο Κοέλιο είναι ένας «μοντέρνος» συγγραφέας. Απόδειξη: έχει λογαριασμό στο Twitter. Ευλογεί σε τέσσερις γλώσσες (πορτογαλικά, ισπανικά, αγγλικά, γαλλικά) και αποφαίνεται επί παντός επιστητού με βαθυστόχαστες ατάκες του τύπου: «Η κατανόηση του σύμπαντος είναι άχρηστη, αν είμαστε μόνοι μας σ’ αυτό». «Μπορούμε να πουλήσουμε το χρόνο μας, αλλά δεν μπορούμε να τον εξαγοράσουμε». Εκατομμύρια πιστοί γνωρίζουν την Αποκάλυψη, χάρη στο Λόγο του Θεού.

Διαβεβαιώνει πως τον ενδιαφέρει τα μάλα η χλαπαταγή του κόσμου, όπως αυτή αντηχεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, και επιθυμεί να φορά τα ιμάτια του πραγματισμού και της μοντερνικότητας. Μάλιστα, κατά τα λεγόμενά του, αντιλαμβάνεται το Facebook ως ένα είδος «μπαρ» όπου αράζει για να αφουγκραστεί το πνεύμα των καιρών και τις φλυαρίες των ανθρώπων.

Kαι ταξιδεύει ως τα πέρατα του κόσμου. Στο Αζερμπαϊτζάν π.χ. Αυτό είναι ένα ακόμα δείγμα του πόσο μοντέρνος είναι. Αν τον Αλχημιστή, λέει, τον έχουν διαβάσει οι πάντες (το πόνημα έχει μεταφραστεί σε 44 γλώσσες και γράφτηκε σε 3 βδομάδες) είναι γιατί κατάφερε να γίνει ο συγγραφέας ενός παγκοσμιοποιημένου κόσμου. Η μοντερνικότητα κατ’ αυτόν δεν είναι θέμα στυλ ή αφηγηματικής δεινότητας, αλλά έγκειται στην τέχνη να κάνεις απλό το δύσκολο. Και ο Κοέλιο συμπληρώνει: «Οι γραφιάδες θέλουν συχνά να εντυπωσιάσουν τους συναδέλφους τους. Ένα από τα βιβλία που έχει κάνει το μεγαλύτερο κακό στην ανθρωπότητα είναι ο Οδυσσέας του Τζέιμς Τζόις. Δεν είναι τίποτα πέρα από ύφος. Απολύτως κενό περιεχομένου».

Κάποιοι απάντησαν: «Είναι λες κι ο Μπομπ Ρος κριτικάρει τον Μιχαήλ Άγγελο». Ένας άλλος ήταν πιο περιγραφικός: «Ο Κοέλιο είναι μια new age κλανιέρα». Κι ένας ακόμα: «Μαθητευόμενος γκουρού της Μπάρμπαρα Κάρτλαντ». Αλλά αυτοί είναι λίγοι. Ο μοντερνισμός αποδίδει.

Στα 72 του σήμερα, ο Άνθρωπος από το Ρίο τό ‘παιζε στα νιάτα του «underground», χίπις, φοιτητής νομικής, στιχουργός στο ροκ συγκρότημα Raul Seixas και διευθύνων σύμβουλος της CBS Βραζιλίας, προτού αποδειχτεί προφήτης και εκδοτικό φαινόμενο, με τα ανθρωπιστικά του Άρλεκιν γαρνιρισμένα με ολίγη από εξωτισμό και απω-ανατολίτικη σοφία. Φροντίζοντας να περνάει τις διακοπές του Πάσχα κοντά στη Λούρδη ή να παίρνει για προσκύνημα το δρόμο της Κομποστέλα. Όλα αυτά, κουβαλώντας μόνο δυο βρακιά, τρία πουκάμισα, μια πλαστική γκλίτσα, μια μίνι Βίβλο, ένα laptop κι ένα κομποσκοίνι. Επαναστατώντας ενάντια στους επαναστάτες του γαλλικού Μάη.

Το 1966, οι γονείς του τον έκλεισαν σε ψυχιατρείο. Ακούγεται φρικτό, αλλά τους δικαιολογώ. Απόδειξη η θεία μου. Με τον Αλχημιστή είδε το φως το αληθινό. Βρισκόταν δίπλα στην Αγία Γραφή και τις Συνταγές Μαγειρικής.

Βρίσκοντας τη σωτηρία στον καθολικισμό, τα μηνύματα τούτου του Αποστόλου των Εθνών στο Δρόμο για τη Δαμασκό είναι να παίρνουμε ρίσκα, να αποδεχόμαστε τις προκλήσεις, να πιστεύουμε στην αγάπη και στο πεπρωμένο, να θαμπωνόμαστε καθημερινά από το θαύμα της ζωής. Ένα θέμα επανέρχεται αδιάκοπα, αυτό του «προσωπικού μύθου», το leitmotiv του Αλχημιστή: Κάθε ανθρώπινο ον έχει μια αποστολή στη ζωή του, η οποία ανταποκρίνεται στα πιο κρυφά του όνειρα και έχει την ευθύνη να πραγματώσει. Να, εκείνος παιδί ονειρευόταν να γίνει συγγραφέας κι έγινε. Εξαιτίας αυτού, το 1966, οι γονείς του τον έκλεισαν σε ψυχιατρείο. Ακούγεται φρικτό, αλλά τους δικαιολογώ. Απόδειξη η θεία μου. Με τον Αλχημιστή είδε το φως το αληθινό. Βρισκόταν δίπλα στην Αγία Γραφή και τις Συνταγές Μαγειρικής, το μόνο σοβαρό πόνημα στο ράφι της.

Πολλοί από τους θιασώτες του ισχυρίζονται με θέρμη ότι τα βιβλία του τους άλλαξαν τη ζωή, αν και τα αφήνουν στη μέση. (Photo by Matej Divizna/Getty Images/Ιdealimage).

Στην περίπτωση Κοέλιο αναφέρεται ο Μονταίνιος όταν λέει «Δεν διαβάζουμε βιβλία. Τα βιβλία είναι εκείνα που μας διαβάζουν». Το λογοτεχνικό αυτό ΟΥΦΟ είναι genius στην επικοινωνία. Αντί να καταγγείλει το γεγονός ότι η βιομηχανία του βιβλίου έχει μεταλλαχθεί στην ψηφιακή εποχή με βαριές συνέπειες στις αναγνωστικές συνήθειες, εκείνος προτείνει το περιεχόμενο σε νέο format. Για παράδειγμα, διέθεσε δωρεάν τη ρωσική μετάφραση των έργων του. Χάρη στη στρατηγική αυτή, πέρασε από τα 1.000 αντίτυπα το χρόνο στα 100.000 και μετά στο 1 εκατ. Εν ολίγοις, άφησε ελεύθερους τους αναγνώστες να επιλέξουν αν θα αγοράσουν το πόνημα ή όχι. Κάτι που του προσέδωσε κύρος.

Πολλοί από τους θιασώτες του ισχυρίζονται με θέρμη ότι τα βιβλία του τους άλλαξαν τη ζωή, αν και τα αφήνουν στη μέση. Τα θέματά του (προσωπικός μύθος, ανάγνωση των μυστικών σημαδιών, μύηση, δύναμη της υπερβατικής αγάπης, αξία της δοκιμασίας, συναισθηματική νοημοσύνη, γνώση των αγγέλων) ανταποκρίνονται στις προσδοκίες ενός προεφηβικού κοινού με τον τρόπο ενός βίπερ Νόρα. Ενός κοινού που αρέσκεται σε ουρανομήκεις παπαριές του τύπου:

– Τα απλά πράγματα είναι τα πιο ασυνήθιστα και μόνο οι σοφοί τα διακρίνουν.
– Όταν θέλεις κάτι όλο το σύμπαν συνωμοτεί για να τα καταφέρεις.
– Όταν αγαπά κάποιος, τα πράγματα αποκτούν ακόμη μεγαλύτερο νόημα.
– Η ζωή έλκει τη ζωή.
– Έχουμε την ευθύνη για όλα όσα συμβαίνουν σε τούτο τον κόσμο. Με τη δύναμη της αγάπης μας, της θέλησής μας, μπορούμε να αλλάξουμε το πεπρωμένο μας, καθώς και το πεπρωμένο πολλών ανθρώπων.
– Στη ζωή, τα πάντα είναι κάποιο σημάδι.
– Το μέλλον φτιάχτηκε για να αλλάξει.

Ενός κοινού που χρειάζεται συνταγές επιτυχίας, αν όχι ευτυχίας, από έναν τσαρλατάνο που εκμεταλλεύεται τις αγωνίες των αποπροσανατολισμένων συγχρόνων του, παρέχοντάς τους αναισθητικό. Ο ίδιος ο εκδοτικός οίκος του στη Γαλλία ομολογεί πως το opus magnum του, ο Αλχημιστής, δεν είναι άλλο από «ένα φιλοσοφικό παραμύθι, το οποίο απευθύνεται στο παιδί που καθένας κρύβει μέσα του». Αυτός ο τύπος με το στοιχειώδες λεξιλόγιο κλήθηκε, πριν από καμιά 20αριά χρόνια, στο οικονομικό forum του Νταβός να μιλήσει για πνευματικότητα. Και σκέφτομαι τον Καρλ Γιουνγκ: «Τίποτε χειρότερο δεν μπορεί να συμβεί σε κάποιον από το να γίνει τελείως κατανοητός».

 

Διαβάστε ακόμα: Το άρωμα του γυναικείου δέρματος.

 

 

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook

Button to top