«Τα μόνα νταούλια που παίζουν οι αγορές είναι για τα κέρδη τους» (Photo by Leonardo Cendamo/Getty Images/Idealimage).

Κλασικός Έλληνας του κόσμου. Ο Πέτρος Μάρκαρης μοιράζει τον πάντα πιεσμένο χρόνο του μεταξύ Αθήνας και κάμποσων άλλων πόλεων και ηπείρων. Σπάνια μένει σε ένα σημείο, η αεικινησία του (ένα μείγμα πηγαίας ενεργητικότητας, αλλά και δυναμικού στοχασμού) είναι ουσιαστικό δείγμα της μενταλιτέ του.

Είναι από τους ελάχιστους έλληνες συγγραφείς που όχι μόνο βλέπει τα βιβλία του να εκδίδονται σε αρκετές χώρες του εξωτερικού, αλλά και να καταγράφουν θαυμαστές πωλήσεις – ισάξιες μεγάλων ονομάτων της ευρωπαϊκής (κυρίως) λογοτεχνίας. Ας μην ξεχνάμε πως εδώ και χρόνια έχει εδραιωθεί η παρουσία του στις λίστες των εγχώριων μπεστ σέλερ. Κάθε βιβλίο του Πέτρου Μάρκαρη είναι ένα γεγονός από μόνο του.

Ο ουσιαστικός εισηγητής και ανανεωτής της αστυνομικής λογοτεχνίας στη χώρα μας, ανέτρεψε πολλά στεγανά με τη δημιουργία του περιώνυμου αστυνόμου Χαρίτου (του βασικού του ήρωα), επανέφερε στο προσκήνιο την πολλάκις παρεξηγημένη αστυνομική λογοτεχνία και ουσιαστικά έγινε μια σχολή από μόνος του.

Είναι φανερό πλέον -έπειτα από τόσα μυθιστορήματα και επανεκδόσεις- ότι ο Πέτρος Μάρκαρης έπιασε το σφυγμό του αναγνωστικού κοινού δίχως όμως να προσπαθήσει ποτέ να το θωπεύσει. Δεν υπάρχει εθνική παθογένεια που να μην αναλυθεί στα βιβλία του. Δεν υπάρχει ανθρωπότυπος που έχει ανδρωθεί στην Ελλάδα που να μην έχει εξεταστεί διεξοδικά από τον ίδιο. Πέραν της αστυνομικής ίντριγκας, πατώντας στην επιτυχημένη εκδοχή του polar, ο Μάρκαρης μιλήσει και για ζητήματα αμιγώς πολιτικά και κοινωνικά.

Ο ίδιος, άλλωστε, είναι έξοχος αναλυτής των πολιτικών πραγμάτων της χώρας μας, αλλά και της Ευρώπης. Μόνο όποιος έχει την τύχη να συνομιλήσει μαζί του, συνοδεία ενός καφέ, θα μπορέσει να επιβεβαιώσει αυτό που αναφέρω. Στη συνέντευξη που παραχώρησε στο Andro, αναφέρεται στο τελευταίο του μυθιστόρημα «Η εποχή της υποκρισίας» (εκδ. Γαβριηλίδης), αλλά δεν παραλείπει να αναφερθεί στην τρέχουσα πολιτική κατάσταση με τον δικό του διεισδυτικό τρόπο.

– Κύριε Μάρκαρη, για άλλη μια φορά ο τίτλος ενός βιβλίου σας έρχεται να «κουμπώσει» με την τρέχουσα πραγματικότητα. Ζούμε, τελικά, στην (κατεξοχήν) εποχή της υποκρισίας;
Πού αλλού λέτε να ζούμε; Από τη στιγμή που αντικαταστήσαμε τους ανθρώπους με αριθμούς και υποκρινόμαστε ότι, αφού οι αριθμοί ευημερούν, άρα ευημερούν και οι άνθρωποι, όλες οι άλλες υποκρισίες έπονται.

– Τα τελευταία χρόνια ο μέσος Έλληνας πίστεψε σε πράγματα απραγματοποίητα. Μαγεύτηκε από μύθους. Ήταν μια ανάγκη ή στοιχεία της ανωριμότητάς μας;
Εμείς οι Ελληνες είχαμε μια μοναδική ικανότητα να διαχειριζόμαστε τη φτώχια και την επιβίωση μας. Οχι μόνον αυτό, αλλά η φτώχια μας συνοδευόταν από ένα υψηλό επίπεδο πολιτισμού. Το πρόβλημα ξεκίνησε από τον –εικονικό- πλούτο της δεκαετίας του ογδόντα. Δεν είχαμε καμία πείρα στη διαχείριση του πλούτου, ούτε στο πολιτικό επίπεδο, ούτε στο επίπεδο των πολιτών. Πιστέψαμε ότι πλούτος σημαίνει την εκπλήρωση των πιο παράλογων ονείρων μας. Αυτή ήταν η αφετηρία των δεινών μας, που συνεχίζονται ως σήμερα.

– Γιατί οι αγορές δεν έπαιξαν νταούλια για τη χάρη μας και γιατί οι δανειστές δεν έχασαν;
Τα μόνα νταούλια που παίζουν οι αγορές είναι για τα κέρδη τους. Οσο για τους δανειστές, γνωρίζετε κάποιον δανειστή, ο οποίος να δανείζει λεφτά χωρίς εγγυήσεις ότι θα τα πάρει πίσω και μάλιστα με κέρδος; Αλλιώς, γιατί να δανείσει; Δεν είναι ούτε φιλάνθρωπος, ούτε τρελός.

«Μετά το δημοψήφισμα η κυβέρνηση προσαρμόστηκε απόλυτα στα ευρωπαϊκά σχέδια και τις απαιτήσεις, όπως άλλωστε έκαναν και όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις».

– Εσείς που ξέρετε πολύ καλά τη Γερμανία, τώρα που έχει περάσει η λαίλαπα, πιστεύετε πως ήθελε να μας κάνει υπόδουλους;
Εχουμε ένα σοβαρό πρόβλημα. Πιστεύουμε διαρκώς ότι κάποιες χώρες θέλουν να μας υποδουλώσουν. Μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν οι Αγγλογάλλοι. Μετά από τον δεύτερο, οι Αμερικάνοι. Τώρα είναι οι Γερμανοί. Εκείνο που δεν καταλαβαίνουμε είναι ότι στην παγκόσμια πολιτική όλες οι χώρες προασπίζονται και υπηρετούν τα συμφέροντα τους. Οι φιλίες εξαρτώνται από τα κοινά συμφέροντα. Δυστυχώς, εμείς σπάνια βρίσκαμε έναν αποτελεσματικό τρόπο για να υπερασπιστούμε τα συμφέροντα μας.

«Ο Τσίπρας και η κυβέρνηση εφάρμοσαν τα μέτρα που επέβαλαν οι θεσμοί και η ΕΕ» (Photo by Leonardo Cendamo/Getty Images/Idealimage).

– Αν δεν υπήρχε η Μέρκελ στα ηνία της Γερμανίας θα ήταν διαφορετικά τα πράγματα για εμάς; Χειρότερα ενδεχομένως;
– Τι να σας πω. Αν δεν υπήρχε η Μέρκελ, δεν ξέρουμε ποιος ή ποια θα ήταν πρωθυπουργος της Γερμανίας. Δεν ξέρουμε ποια κυβέρνηση συνασπισμού θα υπήρχε στην Γερμανία. Συνεπώς, μπαίνουμε στον χώρο των εικασιών. Το μόνο βέβαιο είναι ότι η Μέρκελ είναι μια μετριοπαθής πολιτικός και αυτό βοηθάει.

– Τι καταλάβαμε από την πρώτη φορά Αριστερά;
Ποια Αριστερά; Αν ορίζετε ως Αριστερά τις υποσχέσεις ότι θα αλλάζαμε την Ευρώπη και θα σκίζαμε τα μνημόνια, έως το δημοψήφισμα, τότε εντάξει. Αλλά, μετά το δημοψήφισμα η κυβέρνηση προσαρμόστηκε απόλυτα στα ευρωπαϊκά σχέδια και τις απαιτήσεις, όπως άλλωστε έκαναν και όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις. Το να πιστεύεις ότι μια μικρή χώρα, όπως η Ελλάδα, με ένα τεράστιο χρέος θα βρει συμμάχους για να αλλάξει την Ευρώπη, αυτό δεν είναι αριστερή πολιτική, αλλά ευσεβής πόθος.

– Υπάρχει αυτό που λέμε ηθικό πλεονέκτημα της Αριστεράς;
Αν εξαιρέσουμε την Ισπανία και την Πορτογαλία, η Αριστερά στην Ευρώπη έχει αυτοκτονήσει από δικά της λάθη. Τό’χετε πάρει είδηση;

Το νέο μυθιστόρημα του Πέτρου Μάρκαρη «Η εποχή της υποκρισίας» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Γαβριηλίδης.

– Υπάρχει μια καίρια ιδιότητα στο τελευταίο σας βιβλίο. Λέγεται «στέλεχος». Ο κατάλληλος άνθρωπος στην κατάλληλη θέση, με κοινή καταγωγή το προσωπικό συμφέρον. Φοβάμαι πως έχουμε πολλά «στελέχη» στη χώρα μας.
Αν εννοείτε τον δημόσιο τομέα, ναι, έχουμε υπεράριθμα στελέχη. Αλλά, στον ιδιωτικό τομέα, οι προηγμένες βιομηχανικές χώρες και οι χώρες του χρηματοπιστεωτικού συστήματος έχουν περισσότερα στελέχη από εμάς. Ζούμε στην εποχή των μεγάλων επιχειρήσεων, των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών και των στελεχών, που τις σχεδιάζουν και τις υλοποιούν. Εκείνο που με ανησυχεί περισσότερο είναι ότι οι πολιτικοί σήμερα σκέφτονται και αποφασίζουν περισσότερο σαν στελέχη και λιγότερο ως πολιτικοί.

– Ο αστυνόμος Χαρίτος καλείται να εξαρθρώσει την τρομοκρατική οργάνωση «Στρατιά των Εθνικών Ηλίθιων». Μάλλον θα πρέπει να είναι πολυάριθμη, δίχως να θέλω να κάνω spoiler.
Το πρόβλημα για τον Χαρίτο και την Αντιτρομοκρατική είναι ο τίτλος. Ποια τρομοκρατική οργάνωση δήλωσε ποτέ σε προκήρυξη της ότι αποτελείται από ηλίθιους»; Εδώ βρίσκεται ο γρίφος για τον Χαρίτο και την αστυνομία.

– Αναμένατε τα αποτελέσματα των Ευρωεκλογών; Είναι το αποτέλεσμα της πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ επί τέσσερα χρόνια;
Ανέμενα την ήττα, αλλά όχι με τόση διαφορά. Είναι το τίμημα για τις περικοπές, τα μέτρα λιτότητας και τη βαριά φορολογία. Αλλά, γιατί σας φαίνεται παράξενο; Και οι προηγούμενες κυβερνήσεις πλήρωσαν το ίδιο τίμημα. Ετσι ανέβηκε ο ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία.

– Θα μπορούσε να είχε κάνει άλλα πράγματα ο Τσίπρας ή ήταν δέσμιος των ιδεολογικών εμμονών του;
Ποιες ιδεολογικές εμμονές; Ο Τσίπρας και η κυβέρνηση εφάρμοσαν τα μέτρα που επέβαλαν οι θεσμοί και η ΕΕ. Εχει αριστερές ιδεολογικές εμμονές η Ευρώπη και μου διέφυγε;

– Είναι εθιστική η εξουσία; Προσβάλλει ακόμη και τους ιδεολόγους;
Ασφαλώς και είναι εθιστική. Αλλά, είναι και πραγματιστική. Η ιδεολογία είναι όπλο και εργαλείο των κομμάτων και των μελών τους. Η άσκηση εξουσίας έχει άλλους κανόνες και απαιτήσεις, ιδιαίτερα όταν η χώρα είναι υπό επιτήρηση και της επιβάλλονται κανόνες. Αυτό το κατάλαβε και ο Τσίπρας.

«Το μεγαλύτερο πρόβλημα μας είναι η αντίληψη ενός πελατειακού κράτους το οποίο κρατάει από τη δημιουργία του νεοελληνικού κράτους».

– Αντιστοίχως: η υποκρισία είναι μέρος του πολιτικού παιγνίου;
Ηταν πάντοτε, αυτό δεν είναι καινούργιο. Το κακό είναι ότι επεκτάθηκε και στην οικονομία, κυρίως εξαιτίας του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Πολιτικοί και χρηματοπιστωτικό σύστημα θέλουν να πείσουν τους πολίτες ότι όλα πάνε καλά και αν κάποιοι δεν τα βγάζουν πέρα αυτό οφείλεται στη δική τους αδυναμία και ανικανότητα. Μόνο που αυτοί που δεν τα βγάζουν πέρα δεν είναι «κάποιοι», αλλά σε πολλές χώρες, και κυρίως στη δική μας, ολόκληρη η μεσαία τάξη.

«Η αλλαγή στη διακυβέρνηση προκύπτει από τη φθορά και την αποτυχία της εκάστοτε κυβέρνησης και όχι επειδή η αντιπολίτευση έχει να προτείνει κάποιο πιο αποτελεσματικό πρόγραμμα» (Konstantinos Tsakalidis / SOOC).

– Τι να αναμένουμε από τον Κυριάκο Μητσοτάκη που βρίσκεται επί θύραις;
Τι να περιμένω; Υπάρχει κάποιο πρόγραμμα, το οποίο μπορούμε να συζητήσουμε και να αξιολογήσουμε; Το μόνο που υπάρχει είναι δηλώσεις και υποσχέσεις, όπως και σε όλες τις εκλογές στην Ελλάδα. Αυτός είναι ο λόγος, για τον οποίο στην Ελλάδα η αντιπολίτευση δεν κερδίζει ποτέ τις εκλογές. Απλώς, τις χάνει η κυβέρνηση. Η αλλαγή στη διακυβέρνηση προκύπτει από τη φθορά και την αποτυχία της εκάστοτε κυβέρνησης και όχι επειδή η αντιπολίτευση έχει να προτείνει κάποιο πιο αποτελεσματικό πρόγραμμα.

– Υπάρχει πολλές φορές μια εσωτερική διαπάλη μέσα στη ΝΔ. Οι ακραίοι κόντρα στους πιο ήπιους. Ποιος θα επικρατήσει; Είναι η εξουσία η ουσία συγκόλλησης των αντιθέτων;
Πώς θέλετε να το ξέρω; Δεν έχω καμιά σχέση με τη ΝΔ, όπως δεν έχω και με κανένα άλλο κόμμα.

– Με το χέρι στην καρδιά: έχουμε ελπίδα ως κράτος;
Θα σας πω κάτι, που έχει πει επανειλημμένα στους Γερμανούς. Δυο από τα κράτη που μπήκαν στο καθεστώς των μνημονίων, η Ελλάδα και η Πορτογαλία, και ένα κράτος που δεν μπήκε στα μνημόνια, αλλά πήρε πολύ σκληρά μέτρα από μόνο του, η Ισπανία, έχουν μια μακρά ιστορία δικτατοριών. Και όμως η δημοκρατία δεν αμφισβητήθηκε σε κανένα από τα κράτη αυτά, παρόλα τα σκληρά μέτρα, τις δυσκολίες και τις στερήσεις που πέρασαν οι πολίτες τους. Ρίξτε ένα βλέμμα σε χώρες όπως η Ουγγαρία και η Πολωνία και θα καταλάβετε τη διαφορά. Αυτό είναι και ένα από τα σοβαρά προβλήματα της Ευρώπης. Ενώ επιβάλλει σκληρά οικονομικά μέτρα και επιτήρηση σε χώρες όπως η δική μας και οι άλλες που ανέφερα, ταυτόχρονα παραμένει θεατής στα προβλήματα δημοκρατίας και καταπάτησης των θεσμών, που συμβαίνουν σε χώρες του πρώην υπαρκτού σοσιαλισμού.

– Τελικά οι «εχθροί» μας ποιοι είναι; Οι Γερμανοί; Οι Σκοπιανοί; Οι Τούρκοι ή μήπως ο εαυτός μας;
Δεν είναι θέμα εξωτερικών εχθρών, ή του εαυτού μας. Το μεγαλύτερο πρόβλημα μας είναι η αντίληψη ενός πελατειακού κράτους το οποίο κρατάει από τη δημιουργία του νεοελληνικού κράτους και το οποίο συνεχίζεται και ενισχύεται ως σήμερα.

«Ο Χαρίτος και η οικογένεια του ξεκίνησαν ως ήρωες και χαρακτήρες των μυθιστορημάτων μου και έγιναν σταδιακά η οικογένεια μου» (Photo by Leonardo Cendamo/Getty Images/Idealimage).

– Βγάλαμε τα συμπεράσματά μας από την κρίση; Μας έμαθε κάτι;
Το πολιτικό μας σύστημα θα έπρεπε να είχε μάθει από την αρχή, αλλά έχασε την ευκαιρία. Θα έπρεπε να είχε κάνει αυτό που έκαναν οι Πορτογάλοι, οι Ιρλανδοί και οι Κύπριοι: να καθίσουν όλα τα κόμματα γύρω από ένα τραπέζι να επεξεργαστούν από κοινού ένα πρόγραμμα εξόδου από την κρίση και να διαπραγματευτούν με τους θεσμούς και την Ευρώπη βάσει του προγράμματος που θα είχαν καταστρώσει. Αντίθετα, προτίμησαν να κρυφτούν πίσω από τους «κακούς Ευρωπαίους», για να μειώσουν το περίφημο «πολιτικό κόστος» και την απώλεια ψήφων. Η συνέπεια ήταν να μας επιβάλλουν τους όρους οι ευρωπαϊκοί θεσμοί και το ΔΝΤ ελλείψει δικού μας προγράμματος. Και η εκάστοτε αντιπολίτευση σφυροκοπούσε την κυβέρνηση για να αναλάβει εκείνη την εξουσία και να κάνει τα ίδια. Η αντίληψη αυτή συνεχίζεται ως τώρα. Συνεπώς, δε μάθαμε τίποτα.

«Γλυτώσαμε την επιστροφή στη δραχμή, αλλά το πορτοφόλι είναι άδειο».

– Ο Χαρίτος ζει και βασιλεύει. Σας ταλαιπωρεί ή τον ταλαιπωρείτε; Τι σχέση έχετε αναπτύξει με τα χρόνια;
Εδώ πήρε προαγωγή και απόκτησε εγγόνι. Και με ρωτάτε, αν τον ταλαιπωρώ; Σοβαρολογείτε; Ο Χαρίτος και η οικογένεια του ξεκίνησαν ως ήρωες και χαρακτήρες των μυθιστορημάτων μου και έγιναν σταδιακά η οικογένεια μου.

– Πώς τον φαντάζεστε στην μεταμνηνομιακή Ελλάδα;
Και τον Χαρίτο και την Αδριάνη ως τους ίδιους συντηρητικούς και μετρημένους ανθρώπους. Δε χρειάστηκε να μάθουν από την κρίση. Ηξεραν πάντα πώς να σφίγγουν το ζωνάρι.

– Πώς μας φαντάζεστε στην μεταμνημονιακή Ελλάδα;
Να σας το πω με ένα ανέκδοτο. Κάποιος πηγαίνει το πρωί στο γραφείο του και λέει στον συνάδελφο του. «Είδα χτες τη νύχτα έναν εφιάλτη και κατατρόμαξα.» «Τι εφιάλτη είδες;» τον ρωτάει ο άλλος. «Είδα ότι είχαμε πάει πίσω στη δραχμή. Πετάγομαι από το κρεββάτι μου, τρέχω στο πορτοφόλι μου, το ανοίγω, βλέπω ότι είναι άδειο και ησυχάζω.» Αυτό ακριβώς είναι η μεταμνημονιακή Ελλάδα. Γλυτώσαμε την επιστροφή στη δραχμή, αλλά το πορτοφόλι είναι άδειο.

 

Διαβάστε ακόμα: Η περίπτωση της Τασίας Χριστοδουλοπούλου – σημασία έχει να λιάζεσαι. 

 

 

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook

Button to top