Ποιος θ’ απαγορεύσει την τεκνοποίηση στα ομόφυλα ζευγάρια;

Κάποιοι λένε πως δεν είναι «φυσικό» να κάνουν παιδιά τα ομόφυλα ζευγάρια. Όμως το αν κάτι είναι «φυσικό» δεν σημαίνει πως είναι σωστό ούτε δίκαιο. Αυτή είναι μια θεμελιώδης έννοια της φιλοσοφίας του Δικαίου. Credit: Guillaume Paumier/Flickr

Για άλλη μια φορά δυσφημίστηκε η Ελλάδα σε όλον τον κόσμο με την καταδίκη για καταπάτηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων: τον αποκλεισμό των ομόφυλων ζευγαριών από το Σύμφωνο Συμβίωσης. Για μένα ήταν κάτι τελείως λογικό, τελείως φυσικό: τα ομόφυλα ζευγάρια πρέπει να έχουν τα ίδια ακριβώς δικαιώματα με τους ετερόφυλους.

Για πολλούς συμπολίτες μου, όμως, δεν είναι τόσο προφανές. Ορισμένοι, μάλιστα, εμφορούνται κι από έντονα συναισθήματα δυσφορίας, τα οποία λέγονται συλλήβδην «ομοφοβία». Θα προσπαθήσω να εξηγήσω πώς εγώ, ένας ετεροφυλόφιλος γονέας, ξεπέρασα την όποια εγγενή αποστροφή και μπορώ πλέον με παρρησία να γράφω υπέρ του δικαιώματος τεκνοποίησης από ομόφυλα ζευγάρια.

Κατ’ αρχάς, να θέσω το πλαίσιο: στην ελληνική έννομη τάξη επιτρέπεται ήδη η απόκτηση τέκνων από ομόφυλα ζευγάρια. Αυτό είναι κάτι που οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν, και νομίζουν ότι υπάρχει κάποια απαγόρευση. Το αντίθετο: η υιοθεσία είναι ατομικό δικαίωμα! Δεν χρειάζεται να είσαι σε ζευγάρι, πόσο μάλλον παντρεμένο ζευγάρι. Η υιοθεσία, κατά το Νόμο, δεν επηρεάζεται από τη σεξουαλική προτίμηση, ούτε καν απ’ το εάν έχεις σύντροφο. Το ίδιο ισχύει και για την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή: τεχνητή γονιμοποίηση ή και παρένθετη κύηση γυναικών. Αυτά είναι δικαιώματα που υπάρχουν ήδη και χρησιμοποιούνται από ομόφυλα ζευγάρια σε όλον τον κόσμο. Πολλές χιλιάδες παιδιά έχουν ήδη ανατραφεί σε οικογένειες με ομόφυλους γονείς.

Επομένως, ας θέσουμε το ερώτημα ευθέως: «Πρέπει να απαγορευθεί η τεκνοποίηση από ομόφυλα ζευγάρια;». Για να προσεγγίσω μέσα μου την απάντηση, χρειάστηκε να απαντήσω σε ορισμένες άλλες ερωτήσεις, μερικές από τις οποίες ήταν: Θα απαγόρευα να αποκτήσουν παιδιά κάποιοι άνθρωποι διαφορετικής φυλής από μένα; Διαφορετικής θρησκείας; Θα επέτρεπα την τεκνοποίηση στους φασίστες; Στους δολοφόνους; Θα απαγόρευα να αποκτήσουν παιδιά οι πνευματικά καθυστερημένοι; Θα απαγόρευα να αποκτήσουν παιδιά οι κληρονομικά ασθενείς;

Απαντώντας στις ερωτήσεις αυτές, κατάφερα να προσεγγίσω το θέμα από τη σκοπιά των ανθρώπινων δικαιωμάτων, απαλλαγμένος από τις προσωπικές μου προτιμήσεις. Κατάλαβα πως δεν έχει καμία σημασία αν εγώ θεωρώ κάποιον ακατάλληλο ν’ αναθρέψει σωστά τα παιδιά του. Ούτε έχει νόημα να περνάμε όλοι από εξετάσεις «σεξουαλικής καθαρότητας» πριν τεκνοποιήσουμε. Προφανώς και είναι πολύ σημαντική ευθύνη να αναθρέφει κανείς παιδιά. Προφανώς και πρέπει να γίνεται με σοβαρότητα, με επίγνωση, με συναίσθηση και με υπευθυνότητα. Κι εγώ θα ήθελα να είμαι καλύτερος γονιός και –μάλλον– το ίδιο θα ήθελαν και όλοι οι γονείς. Αλλά είναι τελείως διαφορετικό πράγμα αυτό και τελείως διαφορετικό πράγμα μια απαγόρευση.

Αφού ξεπέρασα τον σκόπελο της υποτιθέμενης «ακαταλληλότητας», αναρωτήθηκα κάτι εντελώς πρακτικό: Πώς θα ήταν ποτέ δυνατόν να απαγορευθεί η τεκνοποίηση σε μια κοινωνική ομάδα. Μήπως θα εφαρμόζαμε στείρωση προκαταβολικά; Μήπως θα έπρεπε να θεσπίσουμε τη θέση του «ελεγκτή τεκνοποίησης» (ενός κρατικού υπαλλήλου, ίσως, και με αναγνωρισμένο τίτλο σπουδών); Τι εξουσίες θα δίναμε στην «Υπηρεσία Ευγονικής Εποπτείας» και σε ποιο Υπουργείο θα υπαγόταν: στο Υγείας, το Προστασίας του Πολίτη, ή μήπως στο Θρησκευμάτων; Και θα είχε μήπως την εξουσία να κατάσχει τα παιδιά των ομόφυλων ζευγαριών και να τα πηγαίνει υποχρεωτικά σε ορφανοτροφείο; Πολύ σύντομα, αυτή η υποθετική κουβέντα για απαγόρευση τεκνοποίησης από ομόφυλα ζευγάρια απάγεται σε άτοπο και καταντά γελοία. Αυτοαναιρείται.

Να σημειώσω και κάτι άλλο που ακούγεται συχνά, αλλά το οποίο εμένα προσωπικά δεν με επηρέασε καθόλου. Υπάρχουν κάποιοι που λένε πως δεν είναι «φυσικό» να κάνουν παιδιά τα ομόφυλα ζευγάρια. Η απάντηση μου ήταν και παραμένει πολύ απλή: δεν έχει καμία σημασία! Το αν κάτι είναι «φυσικό» δεν σημαίνει πως είναι σωστό ούτε δίκαιο. Αυτή είναι μια θεμελιώδης έννοια της φιλοσοφίας του Δικαίου. Ούτε το κάπνισμα είναι φυσικό, ούτε οι μοτοσικλέτες, ούτε η ελεύθερη πτώση, και όλα σκοτώνουν. Επομένως, το επιχείρημα καταρρίπτεται εξ υπαρχής. Είναι άκυρο. Ούτε έχει σημασία πως υπάρχουν στη φύση πολλά ομόφυλα ή και μονόφυλα είδη ζώων που μπορούν και τεκνοποιούν «φυσικά», χωρίς τεχνολογία και γιατρούς. Εδώ μιλάμε για τις ανθρώπινες κοινωνίες κι όχι για τη ζούγκλα. Για κράτος δικαίου και όχι θεοκρατία.

Δεν είναι εύκολο να ξεπεράσει κανείς τις ηθικές του αναστολές για κάτι ασυνήθιστο. Αντιθέτως, απαιτείται μια δύσκολη υπέρβαση των στερεοτύπων και της καθεστηκυίας νοοτροπίας. Η μετάβαση από το συνηθισμένο προς το ασυνήθιστο είναι συνήθως μια μοναχική πορεία. Η παγίδα του συντηρητισμού είναι η ευκολία του: είναι πολύ πιο εύκολο να μην αλλάξεις τίποτα παρά να κάνεις τον κόπο να αλλάξεις τις απόψεις σου. Άλλωστε, κι εγώ κάποτε δυσκολεύτηκα να ξεπεράσω τις προκαταλήψεις μου για να φτάσω ως εδώ.

Χρειάζεται τόλμη και κόπο να παραδεχτούμε όλοι πως τα δικαιώματα των ομόφυλων ζευγαριών είναι ανθρώπινα δικαιώματα, τα ίδια με τα δικαιώματα των ετερόφυλων. Για μένα, έναν ετεροφυλόφιλο γονέα, τα δικαιώματα των ομόφυλων ζευγαριών είναι κι αυτά ιερά, όπως όλων μας.

TAGS :
ανθρώπινα δικαιώματα ομοφυλοφιλία

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook