Πληθυντικοί έρωτες: στους δύο χωρούν αρκετοί ακόμα

Επιστροφή στον τουρμποκινητήτα του πολυέρωτα, μια πρακτική που θεωρητικοποιήθηκε τη δεκατία του ’20 (youtube).

Πριν από κάνα 5μηνο, γνώρισα μια κοπέλα που άκουγε στο βιβλικό όνομα Εσθήρ, 25άχρονη και σέξι. Βρεθήκαμε στο Σκουφάκι –είχα καιρό και τό ‘χα πεθυμήσει. Κουβέντα στην κουβέντα, αφού κοίταξε τα νύχια της κι αγνάντεψε απ’ το παράθυρο, το ρίχνει: «Συνάντησα μια γυναίκα. Είναι 4 χρόνια μεγαλύτερή μου. Χορεύτρια κι εκείνη. Με ερωτεύτηκε και την ερωτεύτηκα». Σιωπή.

Παράγγειλα άλλη μια βότκα. «Αλλά, ευθύς εξ αρχής, προτού ακόμα περάσουμε την πρώτη μας νύχτα μαζί, μου ξεκαθάρισε ότι είναι πολυερωτική. Ξέρεις τι είναι αυτό; Έχει άλλες δυο γυναίκες στη ζωή της που αγαπά εξίσου. Μου διευκρίνησε ότι δεν υπήρχε περίπτωση να κάνει πίσω σε οτιδήποτε. Πως έτσι είναι ευτυχισμένη και όχι αλλιώς».

Η ιστορία της Εσθήρ πόρρω απέχει του να είναι μια περιθωριακή περίπτωση. Κι ο λεσβιακός της χαρακτήρας δεν ενδιαφέρει ποσώς εδώ. Μαρτυρεί μια επιστροφή στον τουρμποκινητήτα του πολυέρωτα, μια πρακτική που θεωρητικοποιήθηκε τη δεκατία του ’20 από την Alexandra Kollontai υπό τον τίτλο «συντροφικός έρως». Την ξανασυναντάμε το 1960, με το μυθιστόρημα του Robert Heinlein Ξένος σε ξένη χώρα. Αλλά κυρίως με το ανυπέρβλητο Ζιλ και Τζιμ του Τριφό. Έκτοτε, βέβαια, η προβληματική υπέβοσκε.

Σύμφωνα με κάποιες έρευνες, στο δυτικό πολιτισμό, οι πολυερωτικοί καλύπτουν από 2%-5%. Το είδος θεωρεί πως ο έρωτας είναι κάτι ευρέως ευρύ για να αρκεστείς να τον ζήσεις μια ολόκληρη ζωή μ’ ένα και μόνο άτομο. Αλλά αυτό δεν έχει καμία σχέση με τη μοιχεία ή την απιστία.

Ζιλ και Τζιμ: διότι στους δύο πάντα χωράει κι ένας τρίτος (afclassicfilmfestival.org).

Η μοιχεία προϋποθέτει ότι έχεις έναν εντεταλμένο σύντροφο στο κέντρο του ερωτικού αστερισμού σου, κι ένα εραστή ή μία ερωμένη στην περιφέρεια. Καθώς η σχέση τις περισσότερες φορές είναι κρυφή, χωρίς τη συγκατάθεση του συνόλου των παρτενέρ, θεωρείται παραβατική. Το άρωμα της λαθρεπιβίβασης είναι εκείνο που χαρίζει στον άπιστο την εντύπωση ότι απελευθερώνεται από τα γαμήλια δεσμά. Με τον κίνδυνο, ενίοτε, να αναπαράξει την αλλοτρίωση. Η Έμα Μποβαρί, η Άννα Καρένινα κι όλες οι υπόλοιπες το ξέρουν καλά.

Ο πολυέρωτας, αντίθετα, συνίσταται στο να αγαπάς πολλούς/ές ταυτόχρονα, εν γνώσει και με τη συναίνεσή τους. Οι οποίοι, βεβαίως-βεβαίως, μπορούν ωραιότατα με τη σειρά τους να επιδοθούν στο άθλημα, με καθεμιά από τις σχέσεις να βάζει βενζίνη στην άλλη. Το ζευγάρι δεν πρέπει ποτέ να είναι μια φυλακή. Η ενοχή εδώ γίνεται αντιληπτή ως λουκέτο, ένα είδος κοινωνικού εγκλεισμού.

Ménage à trois: η ελευθεριότητα των πολλαπλών σχέσεων (Wikipedia).

Ιδανικά, το συναίσθημα που προκύπτει είναι η ευγνωμοσύνη. Να βλέπεις τον σύντροφό σου να χαίρεται την επαφή με κάποιον άλλο πέραν εσού κι αυτό να τον κάνει ευτυχισμένο. Χαρά η οποία είναι και μεταδοτική: Αν ο άνθρωπος που αγαπάω είναι ευτυχισμένος, αυτό εμένα με γεμίζει και μπορώ έτσι, με τη σειρά μου, να κάνω κι άλλους να επωφεληθούν.

Μην απατάσθε, ωστόσο. Δεν υπάρχει καμία αθωότητα σ’ αυτό που μοιάζει (χωρίς να είναι) με τον ελεύθερο έρωτα της δεκαετίας του ’70. Η πρακτική προϋποθέτει ένα αυστηρό ηθικό κανονιστικό πλαίσιο, το οποίο διαμορφώνεται ανάλογα με το ζεύγος: «Θέλετε η σχέση με όλους τους συντρόφους σας να είναι ισότιμη ή προτιμάτε να έχετε έναν ‘κύριο’ σύντροφο; Πιστεύετε ότι εσείς ή κάποιος απ’ τους συντρόφους σας πρέπει να έχει δικαίωμα άσκησης βέτο;» είναι κάποιες απ’ τις αναρωτήσεις που απασχολούν τα sites και αφορούν σε κείνους που κάνουν το ντεμπούτο τους σε τούτη την άλλη τέχνη του έρωτα.

Το να θεωρούμε ότι ο πολυέρωτας έχει να κάνει με ανταλλαγή συντρόφων ή ελευθεριότητα ηθών είναι χονδροειδές λάθος. Η πρώτη πρακτική αφορά σ’ ένα δούναι και λαβείν: αν η γυναίκα μου πηδιέται με σένα, πηδιέμαι και γω με τη δική σου. Συν μια ευρεία γκάμα άλλων συνδυασμών. Αντίθετα, η σύγχρονη ελευθεριότητα παραπέμπει σε όλες τις ομαδικές σεξουαλικότητες συλλήβδην: με ετεροφυλόφιλους, ομοφυλόφιλους, μπάι, τρανς, και μοστράρεται ως χώρος αμφισβήτησης κάθε νόρμας και κάθε κυριαρχίας.

Επίσης, δεν έχει καμία σχέση με την πολυγαμία, η οποία επιτρέπει, σε κάποιους πολιτισμούς, ένας άντρας να έχει πολλές συζύγους. Οπότε, στην περίπτωση αυτή, γιατί η αμοιβαιότητα να μην είναι δυνατή; Γιατί να μην ισχύει το ίδιο και για τη γυναίκα;

Το να αγαπάς ένα και μόνο άτομο απαιτεί ήδη προσπάθεια κοπιώδη, ιώβεια υπομονή, ένα σιωπηρό και καθημερινό ηρωισμό. Το να αγαπάς πολλά ταυτόχρονα και να τα αγαπάς κατά τρόπον που κανένα τους να μη νιώθει ζήλεια ή πληγωμένο ανήκει άραγε στη σφαίρα του «μη πολιτικά ορθού», της μεγάλης τέχνης ή μιας νέας ποιητικής; Κατά πάσα πιθανότητα, λίγο κι απ’ τα τρία. Διότι είναι τελείως ουτοπικό να φανταστείς ότι οι «πολυερωτικοί» έχουν εμβολιαστεί έναντι της ζήλειας, το φόβο της απόρριψης ή εκείνον της απώλειας.

H συγγραφέας Βιρτζίνια Γουλφ (BBC).

Άλλη μια ιστορία: Στο πανεπιστήμιο, ο Νίκος πιάνει φιλία με τον Παύλο, τον Γιώργο και τον Κώστα. Μια μέρα, τους γνωρίζει τον αδελφό του Ανδρέα και τις αδελφές του Ελένη και Βιργινία. Η Ελένη παντρεύεται τον Κώστα και η Βιργινία τον Γιάννη. Αλλά, ξάφνου, η Ελένη, παντρεμένη με τον Κώστα, ο οποίος δεν αφήνει αδιάφορη την αδελφή της Βιργινία, ασχέτως αν τελικά παντρεύτηκε τον Γιάννη (και θα ερωτευτεί στη συνέχεια τη Μίκα), φτιάχνεται με τον Δημήτρη, ο οποίος κοιμάται με τον Παύλο, τον Ανδρέα και τον Γιάννη (ο οποίος είναι ξετρελαμένος με την Ειρήνη). Όμως, ο Δημήτρης είναι ερωτευμένος με τον Θανάση, ο οποίος προσπαθεί να ρίξει την Ελένη, αλλά θα καταλήξει, χρόνια αργότερα να παντρευτεί την κόρη της Ελένης και του Δημήτρη, η οποία, επί δεκαεπτά συναπτά έτη, θα αγνοεί τα πάντα για την ταυτότητα του πατρός της…

Απλώς το αναφέρω. Είναι οι δεκαετίες του ’20 και του ’30, όπου μια κολεκτίβα ανθρώπων αποφάσισε να ζήσει ελεύθερα τους έρωτές της. Για να κάνω ένα αφηγηματικό άλμα, εκείνη την εποχή, η Βιργινία Στέφεν δεν ήταν ακόμα η Βιρτζίνια Γουλφ. Ούτε ο Τζον Μ. Κέινς οικονομολόγος. Αλλά φαίνεται ότι οι νόμοι που διήπαν αυτούς τους έρωτες κατέληξαν, για τα άτομα αυτά, όπου τα πάντα, απ’ τη δημιουργία ώς την αγάπη και τη σεξουαλική ζωή, σ’ ένα χείμαρρο τον οποίο κανένας κονφορμισμός δεν μπορεί να καναλιζάρει.

Η αλήθεια είναι ότι δεν καταφέρνω να περικυκλώσω το θέμα. Πίσω μου έχω την υστερία του 19ου αι., μια ιστορία της στέρησης, και μπροστά μου την ιατρική του 21ου, η οποία αντιλαμβάνεται τον έρωτα και το σεξ ως νοσήματα, με τα συμπτώματα και τις συνταγογραφήσεις τους. Αναμεταξύ, μια παλέτα, εν είδει ουράς παγωνιού, χρωμάτων, ειδών, μορφών, πρακτικών, διεκδικήσεων και, εντέλει, δυστυχίας.

Ομολογώ ότι ο βομβαρδισμός ερεθισμάτων και η αύξηση του προσδόκιμου ζωής είναι τέτοια που το πράγμα χρήζει επαναδιαπραγμάτευσης. Ελπίζω τα μούλικα, σε μια-δυο γενιές, να επινοήσουν ένα μοντέλο που να τα ικανοποιεί. Δεν μπορεί να γίνει δίχως. Είναι όπως με τις διαφημίσεις απορρυπαντικών. Η στενότητα ή η απουσία πλαισίου σε οδηγεί να δημιουργήσεις υπερβαίνοντάς το.

Αν καταλήγω σε κάτι είναι στην άρνηση της απομάγευσης του έρωτα. Δεν του πρέπουν συλλαλητήρια και διακηρύξεις. Και, για μένα, έρωτας χωρίς ζήλεια δεν υπάρχει. Συν ότι θέλω πίσω τη λογοτεχνία μου.

Διαβάστε ακόμα: Σταματήστε να ρίχνετε το κάθισμα στο αεροπλάνο.

TAGS :
Βιρτζίνια Γουλφ ερωτας λεσβία

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook