Θοδωρής Τσεκούρας: Η αβάσταχτη πολυπλοκότητα του παγωτού χωνάκι

“Ο Πλάτωνας περιγράφει την κατάστασή μας πολύ γλαφυρά στην αλληγορία του σπηλαίου: Είμαστε δεμένοι σε καρέκλες και κοιτάζουμε μπροστά μας αυτό που νομίζουμε ότι είναι η πραγματικότητα. Που όμως δεν είναι παρά η σκιά ψεύτικων αντικειμένων στον τοίχο. Η σχέση μας με την πραγματικότητα δεν είναι ούτε καν από δεύτερο χέρι”, γράφει ο Θοδωρής Τσεκούρας, που ποζάρει στο φακό του 7χρονου γιού του, Αύγουστου.

Πριν λίγο καιρό βρισκόμουν σε ένα από τα καλύτερα παγωτατζίδικα του κέντρου της Αθήνας όταν μπήκε μέσα, παραζαλισμένος σα να βρέθηκε κατά λάθος εκεί, ένας από τους πιο διακεκριμένους δραχμολάγνους πρώην υπουργούς του ΣΥΡΙΖΑ. Να σημειώσουμε εδώ πως το μαγαζί έχει γύρω στις 40 γεύσεις παγωτό.
–Τι θα θέλατε; τον ρώτησε η κοπέλα.
–Μια κρέμα.
–Έχουμε βανίλια μαδαγασκάρης και βανίλια με ξύσμα περγαμόντο και πορτοκάλι, του απαντάει η κοπέλα.
–Αυτό. Απαντά ο γνωστός πολιτικός.
–Τι αυτό; ποιο από τα δύο; τον ρωτάει απορημένη η κοπέλα. Και τότε, ξαφνικά ένιωσα σα να μπήκα στο μυαλό του και ταυτόχρονα στο μυαλό μιας μεγάλης μερίδας Ελλήνων όλων των αποχρώσεων και πεποιθήσεων. Φαντάσου την αίσθηση απογοήτευσης, την απορία, το φόβο και γιατί όχι το θυμό ενός ανθρώπου μπροστά σε 40 γεύσεις που δεν μπορεί να καταλάβει. Μπροστά σε μια πραγματικότητα που δεν χωράει στο μυαλό του. Ο κόσμος του φαίνεται αδικαιολόγητα πολύπλοκος. Πού έχουν πάει τα παλιά παγωτά; Κρεμα – σοκολάτα. Άσπρο – μαύρο. Τι απλά που ήταν τα πράγματα πριν την παγκοσμιοποίηση. Πριν το Ευρώ.

Ο κόσμος μας έχει γίνει πολύ περίπλοκος για πάρα πολλούς ανθρώπους. Δεν είναι μόνο ότι ο κόσμος αλλάζει ραγδαία. Το θέμα είναι ότι στην Ελλάδα νομίζουμε ότι έχουμε δικαίωμα να εξαιρεθούμε από την αλλαγή. Να συνδικαλιστούμε απέναντι στην πραγματικότητα. Έχουμε κεκτημένα δικαιώματα ενάντια στις όποιες εξελίξεις. Είμαστε μία ολόκληρη χώρα σαν τη γιαγιά που κρατάει στο χέρι της τις κακογραμμένες οδηγίες χρήσης του αποκωδικοποιητή. Ούτε καν. Γιατί η γιαγιά θέλει να καταλάβει. Φοράει τα γυαλιά της. Προσπαθεί.
Και το internet μοιάζει να στηρίζει την άρνησή μας. Η πορεία των ανθρώπων από τα χωριά στις μεγαλουπόλεις μοιάζει να αντιστρέφεται πλέον online. Ο κόσμος απομακρύνεται από τα mainstream media και σχηματίζει μικρά virtual χωριά που αποτελούνται από ομοϊδεάτες συγχωριανούς. Γνώριμα πρόσωπα, με γνώριμες ιδέες που μέσα από αυτούς φιλτράρουμε ό,τι συμβαίνει γύρω μας.
Η απόστασή μας από την πραγματικότητα μεγαλώνει διαρκώς. Φανταστείτε ότι πάνε πάνω από 25 χρόνια που παρακολουθούμε πολιτικές αψιμαχίες στα παράθυρα των ειδήσεων νομίζοντας ότι αυτό είναι η πολιτική. Οι σικέ αυτοί τσακωμοί που θυμίζουν την ανάλυση του Roland Barthes για το κατς, δεν έχουν στόχο να μας ενημερώσουν αλλά να μας παθιάσουν. Το να προσπαθήσεις να αντιληφθείς την πολιτική μέσα από τα τηλεοπτικά παράθυρα είναι σα να προσπαθείς να μάθεις για τις ανθρώπινες σχέσεις μέσα από τα videos του PornHub. Τουλάχιστον στο PornHub ο ένας αφήνει τον άλλο να ολοκληρώσει.

Και μετά;

Ο τρόπος για να καταλάβεις αν κάτι που σου λένε είναι παραμύθι είναι να ρωτήσεις μια απλή ερώτηση: “Και μετά;” Μόνο τα παραμύθια έχουν τέλος. Η ζωή δεν σταματάει ποτέ. Στη μεταπραγματικότητά μας αυτή η ερώτηση είναι ταμπού.
Το πρώτο πράγμα που κάνουμε στη διαφήμιση όταν αναλαμβάνουμε ένα προϊόν είναι να φτιάξουμε μια στρατηγική, να θέσουμε κάποιους στόχους. Αλήθεια, ποια είναι η στρατηγική της χώρας; Απλά, περιμένουμε να τελειώσουν τα μνημόνια. Από μόνα τους, μαγικά, όπως ήρθαν. Αφού δεν μπήκαμε ποτέ στον κόπο να αναλύσουμε γιατί ήρθαν και τα αποδώσαμε στη μοχθηρία των ξένων, υποθέτουμε ότι αν κάνουμε αυτά που μας λένε, αργά ή γρήγορα θα τελειώσει το κακό. Είμαστε σαν τα σκυλιά που δεν ξέρουν γιατί τα έχουν τιμωρήσει. Υπομένουμε μέχρι να ξεθυμώσει το αφεντικό μας. Αλλά έστω ότι τα μνημόνια τελειώνουν. Και μετά; Γιατί κανείς δεν αναρωτιέται τι θα γίνει μετά; Γιατί δεν έχουμε ένα σχέδιο;

Το μόνο μακρόπνοο σχέδιο που φαίνεται να υπηρετεί η κυβέρνηση είναι αυτό της επιβίωσής της. Εξαντλούν τα εξ’ αρχής αγύμναστα εγκεφαλικά τους κύτταρα στο να πλέξουν ίντριγκες, να φιμώσουν κανάλια, να διορίσουν όσους μπορούν, να καλύψουν κάτω από το χαλί πλημμύρες και ναυάγια και ως εκεί. Το λάθος μας ήταν ότι ψηφίσαμε ιδεοληπτικούς και οι ιδεοληπτικοί δεν έχουν τίποτα να χάσουν. Αν με κάποιο τρόπο πάει καλά η χώρα θα το καρπωθούν κι όλα καλά. Αν διαλυθεί, φταίει ο καπιταλισμός. Μας είχαν άλλωστε προειδοποιήσει. Οι ιδεοληπτικοί είναι ακριβώς σαν τους θρησκόληπτους. Πιστεύουν ότι η Δευτέρα Παρουσία/Επανάσταση θα μας λύσει όλα τα προβλήματα. Πώς; Κανείς δεν ξέρει και κανείς δεν αναρωτιέται. Ιδεοληψία είναι η τέχνη του να μην κάνεις ερωτήματα. Να απαντάς χωρίς να γνωρίζεις και να νομίζεις ότι απάντησες. Γιατί θα καταρρεύσει ο καπιταλισμός; Γιατί το είπε ο Μαρξ. Γιατί οι γυναίκες είναι κατώτερες; Γιατί το είπε ο προφήτης. Τέλος συζήτησης.

Ξέρω πως εκνευρίζω πολλούς όταν στην πολιτική μου ανάλυση εμπλέκω τη θρησκεία αλλά τα φαινόμενα που παρατηρούμε και στην Αμερική, και στην Ελλάδα οφείλονται στην επιρροή που έχει η εκκλησία στον κόσμο. Όταν έχεις βάλει το μικρόβιο του Μεσσία στον κόσμο από μικρή ηλικία, όταν έχεις αφήσει την κερκόπορτα των μαγικών λύσεων ανοιχτή στον πολίτη από τότε που ήταν μικρός πώς μπορείς να περιμένεις να μην καταπίνει ο κόσμος τις προεκλογικές εξαγγελίες του Τσίπρα το 2014; Θυμάστε το επιχείρημα με το οποίο εξελέγη ο ΣΥΡΙΖΑ το ’15; “Και ένα από αυτά που υποσχέθηκε να κάνει καλό θα είναι.” Σα να λες ότι δε μπορεί, τόσοι υπερήρωες είναι στους Avengers, κάποιος θα είναι αληθινός. Έχουμε κατακτήσει το δικαίωμα στην αυταπάτη από μικρά παιδιά και το εξασκούμε καθημερινά.
Και τώρα που οι υποσχέσεις αποδείχθηκαν περίτρανα ψεύτικες τι μένει να κάνουμε για να παραμείνουμε νικητές στο εσωτερικό μας αφήγημα; Μα ασφαλώς να αρνηθούμε την πραγματικότητα. Επιθετικά.

Video: Έτσι ντύσαμε γαμπρό τον Θοδωρή Τσεκούρα.

Οι Hackers του πραγματικού

Κάθε πρωί στο αυτοκίνητο παίζουμε με το γιο μου ένα παιχνίδι. Διαλέγουμε μια μάρκα αυτοκινήτου ή ένα χρώμα και διαγωνιζόμαστε ποιος θα δει τα περισσότερα. Αυτό το παιχνίδι έχει ένα πρόβλημα όμως. Για να δουλέψει πρέπει να είμαστε ειλικρινείς. Αν κάποιος αρχίσει να λέει ψέματα, ο άλλος δεν μπορεί να το διαψεύσει. Είναι υποχρεωμένος να το αποδεχτεί. Αυτή είναι μια απαραίτητη συνθήκη μιας κοινωνίας που λειτουργεί. Δε λέμε ψέματα. Ούτε στον εαυτό μας. Η αυταπάτη δεν είναι ελαφρυντικό. Και μέχρι τώρα η κοινωνία μας πόνταρε στο ότι σε ένα βαθμό ο κόσμος ντρέπεται να πει ψέματα και ειδικά να τον πιάσουν να ψεύδεται και να τον εκθέσουν. Όμως πλέον εμφανίστηκαν κάποιοι hackers που έσπασαν το σύστημα. Ένας από αυτούς, σίγουρα ο πιο χονδροειδής αλλά και παραδόξως επιτυχημένος (μέχρι στιγμής) είναι ο Donald Trump. Παθολογικός ψεύτης, σύμφωνα με μελετητές, λέει δημόσια 6 ψέματα τη μέρα κατά μέσο όρο.

Αντίστοιχα, η Ελλάδα κυβερνάται από ένα συνασπισμό λαϊκιστών που ποτέ δεν ξέρεις αν λένε ψέματα ή αυτά που λένε τα εννοούν. Δεν ξέρω τι είναι χειρότερο.
Γιατί αυτό ακριβώς είναι ο λαϊκισμός: Το να λες ψέματα στον κόσμο. Να τον κολακεύεις τη στιγμή που έχει άδικο. Να τον ενθαρρύνεις να πιστεύει λάθος αιτίες. Να του λες ότι δε φταίει ποτέ. Να τον διχάζεις για να παραμένεις εσύ φύλαρχος πάνω στα αποκαΐδια.
Δεν είναι τυχαίο που οι σημαντικότεροι πολιτικοί αναλυτές που έχει σήμερα η Ελλάδα είναι λογοτέχνες. Γιατί βλέπουν ότι τα τελευταία χρόνια ο χώρος τους, η μυθοπλασία, ξεχειλίζει επικίνδυνα προς την πραγματικότητα. Το θολό τοπίο ευνοεί μόνο τους επιτήδειους και χρειαζόμαστε φάρους μέσα στην ομίχλη των ασύστολων ψεμάτων.
Ο Πλάτωνας περιγράφει την κατάστασή μας πολύ γλαφυρά στην αλληγορία του σπηλαίου. Είμαστε δεμένοι σε καρέκλες και κοιτάζουμε μπροστά μας αυτό που νομίζουμε ότι είναι η πραγματικότητα. Που όμως δεν είναι παρά η σκιά ψεύτικων αντικειμένων στον τοίχο. Η σχέση μας με την πραγματικότητα δεν είναι ούτε καν από δεύτερο χέρι.

Γι αυτό όλοι μας οι καβγάδες είναι για άσχετες αφορμές. Πνιγόμαστε στην ανομία, στη διαφθορά και την ψευτιά κι εμείς συζητάμε για το αν… (εδώ βάλτε ελεύθερα το πρώτο θέμα συζήτησης που θα δείτε σήμερα στο timeline σας). Θα έπρεπε να είμαστε οι πρώτοι που θα απασχολούσε η υπερθέρμανση του πλανήτη (τα αποτελέσματά της απειλούν το κλίμα και τις παραλίες μας) αλλά εμείς ζωγραφίζουμε εικόνες με τον Άι Γιώργη να επιτίθεται στις ανεμογεννήτριες του διαβόλου. Στην προσπάθειά μας να αντισταθούμε στο φάντασμα του Νεοφιλελευθερισμού χτίζουμε συστηματικά το πιο ανάλγητο νεοφιλελεύθερο κράτος με αποικιοκρατικά επίπεδα οικονομικών ανισοτήτων. Έχουμε παραδοθεί σε κάθε είδους μαφία. Στη μαφία των συνδικαλιστών, στη μαφία των λαθρεμπόρων, στη μαφία των κρατιστών, στη μαφία των κλειστών επαγγελμάτων και έχουμε πειστεί ότι αν θίξουμε οποιονδήποτε από αυτά τα παράσιτα που μας απομυζούν εναντιωνόμαστε στο δίκαιο του λαού. Είμαστε θύματα κοντόφθαλμων βαμπίρ που δεν καταλαβαίνουν ότι σε λίγο καιρό δεν θα έχουν αίμα να πιουν επειδή θα έχουμε πεθάνει. Κι εμείς τους στηρίζουμε περήφανα. Είμαστε ένα έθνος σε παροξυσμό.

Στις Βάκχες του Ευρυπίδη, η Αγαύη στον παροξυσμό της διαμελίζει τον γιο της Πενθέα και κρατώντας το κεφάλι του στα χέρια της επιστρέφει στη Θήβα νομίζοντας ότι κρατάει ως τρόπαιο ένα κεφάλι λιονταριού. Ο Κάδμος την υποδέχεται και προσπαθεί να τη συνεφέρει ξεκινώντας να βρει ένα κοινό τόπο ώστε να βασιστεί η συνεννόησή τους. Γι αυτό ξεκινάει από τα θεμελιώδη. Της δείχνει τον ουρανό. Κάτι που το ξέρουμε όλοι και συμφωνούμε όλοι ότι είναι εκεί.
Αν θέλουμε να ξεφύγουμε από τον παροξυσμό μας πρέπει να ξεκινήσουμε από τα βασικά. Από τα ελάχιστα απαραίτητα μιας συνεννόησης. Θέλουμε να υπάρχει κράτος; Θέλουμε να υπάρχει δικαιοσύνη; Θέλουμε τη δημοκρατία; Θέλουμε τη δωρεάν παιδεία και τη δημόσια υγεία; Θέλουμε ο κόσμος να έχει δουλειά; Να κερδίζει χρήματα; Εμείς που συμφωνούμε στα βασικά, να περιθωριοποιήσουμε τους ψεύτες, τους φρενοβλαβείς, τους ρατσιστές και τους φασίστες. Να αγνοήσουμε τους πολιτικά ανώριμους που περιμένουν έναν ηγέτη να τους ξεσηκώσει και να τους πάει στα βουνά. Ήμαρτον. Ακόμα και οι φαντασιώσεις τους δεν έχουν φαντασία.

Η επανάσταση που δεν θα έρθει ποτέ.

Η επανάσταση είναι σαν τη Δευτέρα Παρουσία. Δεν θα γίνει ποτέ. Η μόνη επανάσταση που θα γίνει στην Ελλάδα, αν γίνει, θα είναι η επανάσταση της λογικής. Η επανάσταση που θα γίνει όταν συνειδητοποιήσουμε ότι μας συμφέρει να μην περνάμε με κόκκινο. Δεν θα είναι κάτι εντυπωσιακό. Δεν θα βγούμε να χορέψουμε στο Σύνταγμα. Αντιθέτως, πρέπει να αφήσουμε τη μέθη της νίκης για το γήπεδο. Δεν έχουμε την πολυτέλεια για πάθη. Στην πολιτική δεν υπάρχει “σωτηρία”. Δεν υπάρχει μαγική θεραπεία. Ο δρόμος για την αλήθεια είναι διαρκής ανηφόρα. Δεν φτάνεις ποτέ. Είσαι πάντα αβέβαιος αλλά αποκλείεις το λάθος και προχωράς. Οι μόνοι που νομίζουν ότι έφτασαν στην αλήθεια είναι οι φανατικοί. Είναι αυτοί που πήραν ένα ψέμα και το βάφτισαν αλήθεια για να “έχουν το κεφάλι τους ήσυχο”. Το κεφάλι σου το έχεις ήσυχο μόνο στη δικτατορία. Εκεί που το κόμμα σού λέει τι είναι η αλήθεια και η συζήτηση τελειώνει. Η Δημοκρατία χτίζεται από ανήσυχα κεφάλια.

Η ύπαρξη της κοινωνίας μας εξαρτάται από τον πολιτισμένο διάλογο. Εξαρτάται από την αλληλεγγύη. Η επιβίωσή μας εξαρτάται από τη σχέση μας με την επιστήμη και την παιδεία. Εξαρτάται από την αγάπη μας για την αλήθεια.
Εξαρτάται από αρετές όπως η υπομονή, η ικανότητά μας να κάτσουμε στην ουρά, από την αγάπη μας για τη δουλειά. Όχι από τον ξαφνικό, τυχαίο πλούτο αλλά από τη συστηματική και μεθοδική δουλειά. Η επανάσταση θα γίνει όταν ξαναανακαλύψουμε την ευγένεια ως το λιπαντικό της μηχανής που λέγεται κοινωνία. Η επανάσταση θα γίνει όταν καταλάβουμε ότι εμείς ήμασταν πάντα το πρόβλημα. Τότε θα καταλάβουμε ότι εμείς είμαστε και η λύση. Και τότε ίσως να στρωθούμε και να δώσουμε μια λύση σε αυτό που ζούμε.

Η επανάσταση θα γίνει όταν σταματήσουμε να γκρινιάζουμε. Όταν σταματήσουμε να είμαστε επιθετικοί σε όποιον προτείνει λύσεις. Η κριτική, είναι η πιο ενοχλητική μορφή απραξίας. Γιατί σου δίνει την ψευδαίσθηση ότι πράττεις.
Δεν προτείνω να κατέβουμε στους δρόμους. Είμαι βαθιά αγοραφοβικός για να νιώθω την παραμικρή έκσταση ανάμεσα στο πλήθος. Απλά επισημαίνω ότι πρέπει να ξεκαθαρίσουμε τις προτεραιότητές μας. Καταλαβαίνω ότι στο μικρό αυτό ευρωπαϊκό χωριό που ζούμε, ο Δήμαρχος, ο Δάσκαλος και ο Παπάς μας απογοήτευσαν. Αποφασίσαμε λοιπόν να δώσουμε τη διακυβέρνηση στον τρελό του χωριού με το σκεπτικό “Γιατί, οι άλλοι ήταν καλύτεροι;” Δηλαδή, σοβαρά τώρα; Έχουμε ένα πρωθυπουργό που δεν μπορεί να διαβάσει το Economist. Έχετε ακούσει την εξήγηση που έδωσε για την κρίση; Σου δίνει την αίσθηση ότι το μόνο που κατάφερε να καταλάβει στο πανεπιστήμιο ήταν το γραφείο του Πρύτανη. Τον έχετε δει πώς στέκεται δίπλα στους ξένους ηγέτες; Γιατί επιμένει να προσποιείται ότι μιλάει αγγλικά; Γιατί επιμένει να προσποιείται ότι είναι Πρωθυπουργός; Μήπως φτάνει πια; Μήπως αρκετά ψυχαγωγηθήκαμε;

Η πολιτική δεν είναι reality TV και δεν θα έπρεπε να μας ψυχαγωγεί. Δεν είναι show business. Αν ψηφίζουμε με κριτήρια show business βγάζουμε τον Trump, αν ψηφίζουμε με κριτήρια γηπέδου παίρνουμε τον Πολάκη.
Η πολιτική πρέπει να μας δίνει λύσεις. Να βλέπει μπροστά. Να προβλέπει ατυχήματα. Να φτιάχνει εύφορο έδαφος για να ανθίσει η οικονομία. Όχι να μας ενθουσιάζει σαν πλήθος σε αρένα. Δεν είμαστε θεατές για να πωρωνόμαστε. Είμαστε οι πρωταγωνιστές. Και αν επιλέξουμε να βρισκόμαστε στην αρένα, τα λιοντάρια στο τέλος θα φάνε εμάς.

To 2009, έξι μήνες πριν πεθάνει, είχε έρθει στην Αθήνα ο Αμερικανός αριστερός διανοούμενος Howard Zinn για να μιλήσει στο Γαλλικό Ινστιτούτο. Μια από τις ερωτήσεις που του έκανε το κοινό ήταν αν πίστευε ότι με τον Ομπάμα, ο οποίος μόλις είχε εκλεγεί, θα άλλαζε κάτι. Ο Zinn απάντησε με βεβαιότητα: “Όχι.” Μας είπε ότι σε όλη την ιστορία της Αμερικής, όποτε κάποια κυβέρνηση παραχώρησε επιπλέον δικαιώματα στους πολίτες της ήταν μόνο μετά από μαζικούς αγώνες. Μας είπε για μια παροιμιώδη ατάκα του Franklin D. Roosevelt: “Συμφωνώ μαζί σας. Θέλω να το κάνω. Τώρα αναγκάστε με να το κάνω.”
Η νέα ελληνική επανάσταση θα έρθει όταν τους αναγκάσουμε να κάτσουν επιτέλους να δουλέψουν για αυτό που πληρώνονται. Όχι να κάνουν ίντριγκες και προπαγάνδα εις βάρος μας. Όχι να δίνουν χαρτζιλίκι σε γέρους και νέους για να εξαγοράσουν τις ψήφους τους. Όχι να αφήνουν τους αναρχικούς να παίζουν κάθε βράδυ με μολότοφ δίπλα στους μεγαλύτερους θησαυρούς της χώρας, στο Αρχαιολογικό Μουσείο.

Όταν τους αναγκάσουμε να κάτσουν να στρώσουν ένα σχέδιο πώς να αλλάξει αυτή η χώρα προς το καλύτερο. Δε χρειάζεται να ανακαλύψουμε τον τροχό. Αρκεί να κάνουμε ό,τι κάνουν όλες οι χώρες τριγύρω μας. Ίσα που προλαβαίνουμε.
Μέχρι να γίνει αυτό, θα παραμένουμε μια χώρα παραζαλισμένη μέσα στο παγκόσμιο παγωτατζίδικο με τις 40 γεύσεις, να ψάχνουμε μάταια την κρέμα που τρώγαμε μικροί.

Διαβάστε ακόμα – Θοδωρής Τσεκούρας: Οι κυβερνήσεις πέφτουνε, μα η βλακεία μένει 

TAGS :
Θοδωρής Τσεκούρας λαϊκισμος Σύριζα

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook