Γιατί το brain-drain είναι καλό πράγμα

Το πρώτο, και πιο προφανές, θετικό είναι ότι αν αυτοί οι εγκέφαλοι παρέμεναν στην Ελλάδα, θα καταστρέφονταν… Credit: Emilio Garcia/Flickr

Η ανεργία στην Ελλάδα ανάμεσα στους νέους πλησιάζει το 60%. Στους νέους επιστήμονες υπολογίζεται γύρω στο 35%, ενώ για κατόχους διδακτορικού είναι πάνω από το 40%. Όσοι μπορούν φεύγουν. Οι περισσότεροι για Αμερική, Καναδά ή Αυστραλία, οι υπόλοιποι για Ευρώπη και κυρίως για Γερμανία ή Αγγλία. Η πολιτική ελίτ της Ελλάδας χύνει κροκοδείλια δάκρυα για το brain-drain και υπόσχεται ότι η «ανάπτυξη» θα φέρει τους νέους επιστήμονες πίσω. Μην τους ακούτε. Πρώτον, διότι δεν πρόκειται να συμβεί καμία απολύτως ανάπτυξη όσο η ελίτ προστατεύει τον κρατισμό. Δεύτερον, διότι ουδέποτε η πολιτική ελίτ της μεταπολιτευτικής Ελλάδας ενδιαφέρθηκε για την επιστήμη και την καινοτομία. Ουδείς στα κοινοβουλευτικά κόμματα κατανοεί το ρόλο της επιστήμης και της καινοτομίας στην οικονομία. Δεξιοί και αριστεροί πάσης αποχρώσεως αντιλαμβάνονται την οικονομία ως ένα παιχνίδι δανεικών και επιδοτήσεων. Ως γνωστόν, τα λεφτά «υπάρχουν», δεν «γίνονται» –οπότε παρ’ το αβγό και κούρευτο. Όποιοι παρακολουθούν τη στήλη μου γνωρίζουν την άποψη που διατηρώ για την ποιότητα του χαρακτήρα, την οικονομική αγραμματοσύνη και το πνευματικό επίπεδο γενικώς των (περισσοτέρων) κοινοβουλευτικών αντιπροσώπων και υπουργών μας.

Ωστόσο, υπάρχουν αρκετοί πολίτες που, σκεπτόμενοι πατριωτικά, θεωρούν ότι το brain drain, η μαζική δηλαδή φυγή των εξυπνότερων και ικανότερων νέων στο εξωτερικό, καταστρέφει τις όποιες ελπίδες έχει η Ελλάδα να αναπτυχθεί, κάποτε. Αν ανήκετε σε αυτήν την κατηγορία, θα ήθελα να σας πω τα θετικά που έχει η «φυγή των εγκεφάλων».

Το πρώτο, και πιο προφανές, είναι ότι αν αυτοί οι νέοι παρέμεναν στην Ελλάδα, θα καταστρέφονταν. Αντιμέτωποι με την ανεργία και το πολιτικό σύστημα της αναξιοκρατίας θα έχαναν μέσα σε λίγα χρόνια τη θέλησή τους να παράξουν. Οι δεξιότητές τους, χωρίς πρακτική εφαρμογή, θα απαξιώνονταν. Το κεφάλαιο γνώσης, όπως και κάθε κεφάλαιο, αν δεν επενδυθεί, χάνεται, εξανεμίζεται. Φεύγοντας από την Ελλάδα οι νέοι αυτοί θα πάνε σε χώρες όπου το ταλέντο τους θα εκτιμηθεί. Θα μπουν στην παραγωγή. Θα μάθουν νέα πράγματα και θα δημιουργήσουν σχέσεις με άλλους «εγκεφάλους» από άλλες χώρες και κουλτούρες. Έχοντας τις ρίζες τους στην Ελλάδα, οι εγκέφαλοι αυτοί θα συνεχίσουν να έχουν κάποια σχέση με την πατρίδα. Στην έσχατη περίπτωση θα δημιουργούν ζήτηση για ελληνικά προϊόντα στις χώρες εργασίας τους, βοηθώντας τις ελληνικές εξαγωγές. Κάποιοι από αυτούς ίσως επενδύσουν στην επόμενη γενιά Ελλήνων επιστημόνων, είτε άμεσα στην Ελλάδα σε κάποια startups, είτε δίνοντας ευκαιρίες στους νεότερους να φύγουν επίσης στο εξωτερικό.

Το φαινόμενο αυτό (γνωστό ως «brain circulation») είναι ίσως το θετικότερο αποτέλεσμα και η μοναδική τελικά ελπίδα που έχει η χώρα μας για το μέλλον. Τα τελευταία τριάντα χρόνια η Ελλάδα καίει τους επιστήμονες και τους τεχνολόγους της. Τα πανεπιστήμιά της, αν και στελεχωμένα με πολλούς ταλαντούχους καθηγητές, έχουν καταλήξει να ντρέπεσαι που υπάρχουν. Η πολιτικοποίηση του παντός έχει δημιουργήσει μια κουλτούρα πνευματικής και σωματικής τρομοκρατίας, όπου οι έννοιες των λέξεων έχουν διαστρεβλωθεί και η ελευθερία της σκέψης έχει αντικατασταθεί με παρόλες και κομματικές παπαριές. Όπου ισχύει ο νόμος του αγριότερου. Η Ελλάδα έχει γίνει σαν τη φάρμα των ζώων του Όργουελ. Αλλά το κατεστημένο του κρατισμού, που τόσο λυσσαλέα αντιστέκεται από αρχής κρίσεως στην αλλαγή παράγοντας δικτατορικού τύπου φορολογικές επιδρομές, θα καταρρεύσει αργά ή γρήγορα διότι, απλούστατα, λεφτά «δεν υπάρχουν» (όπως δεν υπάρχουν νεράιδες, ο Μπάτμαν, κλπ.). Όταν καταρρεύσει, θα υπάρχει μια τάξη παραγωγικών Ελλήνων, εντός και εκτός Ελλάδας, που θα έχουν επίγνωση και εμπειρία του γεγονότος ότι η ευημερία ενός λαού και μιας κοινωνίας θεμελιώνεται στην εργασία, την παραγωγή, την καινοτομία και τις ιδέες. Η τάξη αυτή, το σημερινό brain-drain, θα είναι τότε έτοιμη να αναλάβει να ξαναχτίσει την πατρίδα μας από την αρχή.

Ο Γιώργος Ζαρκαδάκης ζει στο Λονδίνο και είναι διευθυντής της Feline Quanta Communications.

TAGS :
brain drain μετανάστες

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook