Τσάκωνας 01

Στα γραφεία της Oliaros, στην οδό Μυλλέρου.

Σε μία κλίμακα όπου το 0 είναι ο πάτος και το 10 η ευημερία, όταν πρωτοήρθα στην περιοχή, το 2006, η κατάσταση ήταν στο 3,5. Τώρα είναι στο 3. Ενώ ο Άγιος Παντελεήμονας, η Κυψέλη ή τα Πατήσια, ήταν στο 5 και τώρα στο 2,5. Η περιοχή του Κεραμεικού δηλαδή ήταν ήδη υποβαθμισμένη, και παραμένει ακόμη, κυρίως λόγω της πορνείας, που αλυσιδωτά φέρνει τα ναρκωτικά και τη γενικότερη ανομία. Αλλά η κατάσταση δεν έχει χειροτερέψει δραματικά.

Δεν φταίνε οι μετανάστες για την κατάντια της Αθήνας. Οι Αθηναίοι, άλλωστε, εγκαταλείπουν την πόλη τους τα τελευταία είκοσι χρόνια. Ναι, η λαθρομετανάστευση είναι ένα από τα προβλήματα. Όχι όμως το πρόβλημα. Το σημαντικότερο είναι ότι η πόλη αυτή δεν είναι φιλόξενη.

Το ενδιαφέρον σε μία πόλη είναι το diversity, η πολυσυλλεκτικότητα. Μεγάλωσα στην Εκάλη, που είναι το πιο μη diverse μέρος. Είναι βαρετό –και δεν το λέω από σνομπισμό, τύπου «κατέβηκαν τα παιδιά από τα ΒΠ στο κέντρο να κάνουν την επανάστασή τους». Έζησα το diversity και στη Νέα Υόρκη και στο Αζερμπαϊτζάν, και θεωρώ ότι για να προχωρήσουμε δεν πρέπει να υπάρχουν γκέτο. Τα γκέτο μπορεί να είναι γκέτο πλουσίων, φτωχών, ηλιθίων, οτιδήποτε.

Ο Κεραμεικός έχει μία ιδιάζουσα δυνατότητα, υπό την έννοια ότι έτσι κι αλλιώς η μισή περιοχή είναι δομημένη με λαϊκές πολυκατοικίες, σε σημεία που δεν μπορεί κάποιος να τα γκρεμίσει για να χτίσει τα χρυσά κτίρια όπου θα έρθουν οι Άραβες μπιλιονάριοι να μείνουν. Είναι ένα μέρος μεσοαστικό και σε κάποια σημεία έχει χαρακτηριστικά υψηλοτέρου επιπέδου. Ανεβαίνεις στην ταράτσα και βλέπεις φάτσα κάρτα την Ακρόπολη. Επίσης έχει πολύ ενδιαφέρουσα ρυμοτομία, χαμηλή κλίμακα, αρκετούς ανοιχτούς χώρους, 20% διατηρητέα κτίρια -που πρέπει να φτιαχτούν και όχι να καταστραφούν-, πλατείες. Είναι ρεαλιστικό να πεις ότι εδώ μπορεί να υπάρξει diversity.

Φυσικά, αυτό δεν είναι εύκολο. Ως KM Πρότυπη Γειτονιά, πριν από δύο χρόνια πήραμε την άδεια από τον Οργανισμό Σχολικών Κτιρίων και φτιάξαμε μία παιδική χαρά σε ένα οικόπεδό τους που ήταν σε αχρηστία. Σε δύο μήνες είχε γίνει μπίλιες. Οι διάφορες «σέχτες» της περιοχής μετέτρεψαν την παιδική χαρά σε «χώρο μάχης». Ναι, η συμβίωση δεν μπορεί να είναι πάντα εύκολη. Όμως δοκιμάζουμε πράγματα.

«Aν πάρω τη χρηματοδότηση από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Jessica ‒και είμαι πολύ κοντά‒, η εφαρμογή θα ξεκινήσει τον Σεπτέμβριο. Και θα πρέπει μέχρι το τέλος του 2016 να έχω ολοκληρώσει».

KM_landscape_24

Πιστεύω στην έννοια του clustering. Όταν μαζεύονται σε «συστάδες» μέσα στην πόλη άνθρωποι με παρόμοιο επιχειρηματικό ή καλλιτεχνικό ενδιαφέρον, με κοινό παρονομαστή δημιουργικότητας και δεξιοτήτων, παράγουν καλύτερα αποτελέσματα. Το αν ο μπαμπάς τους ήταν εφοπλιστής ή φορτηγατζής, δεν παίζει ρόλο. Στην κοινωνία μπορείς να τραβάς κάποιες γραμμές και να δημιουργούνται κοινοί παρονομαστές που δεν έχουν να κάνουν με το οικονομικό ή το ταξικό σου παρελθόν.

Η αγωνία μου είναι να μη φύγουν αξιόλογοι άνθρωποι από εδώ, λόγω της υποβάθμισης. Για να λειτουργήσει η περιοχή πρέπει να συμβεί ένας συνδυασμός νέας επιχειρηματικότητας μαζί με κατοικίες, να έρθουν άνθρωποι που ψάχνονται επιχειρηματικά, επαγγελματικά, δημιουργικά, και οικιστικά.

Κακώς η έννοια της ανάπτυξης στην Αθήνα έχει συνδυαστεί με τη νύχτα. Με την κατηγορία food and beverage, όπως έγινε στο Γκάζι. Η έννοια του γκέτο έχει να κάνει και με την υπερβολική συγκέντρωση σε συγκεκριμένες χρήσεις σε συγκεκριμένες περιοχές. Υπάρχει υπερβολικά μεγάλος αριθμός από καφετέριες στην Αθήνα. Είναι ενδεικτικό της προβληματικής λειτουργίας της οικονομίας σε αυτή την πόλη.

Στην Ελλάδα είμαστε συνηθισμένοι στον κατακερματισμό, στο χάος. Με το να καταφέρεις σε μία κλίμακα, είτε αυτό είναι κεντρικό σχέδιο είτε σε επίπεδο συντονισμού ιδιοκτητών ή ενοικιαστών, να έχεις ένα υγιές πλάνο –κι αυτό είναι το όνειρό μου για εδώ– μπορείς να επαναπροσδιορίσεις την πόλη σε επίπεδο macro. Να τραβήξεις κόκκινη γραμμή και να πεις, για παράδειγμα, ότι θέλεις μόνο δέκα μπαρ και μετά μόνο ατελιέ ή μανάβικα.

Τσάκωνας άνωθεν με φόντο τα χαμόσπιτα της οδού Ιάσονος

Τσάκωνας άνωθεν με φόντο τα χαμόσπιτα της οδού Ιάσονος

Είναι δύσκολο να πείσεις τη γιαγιά στην Ιάσονος, που δεν έχει άλλο έσοδο, να μη δώσει το ακίνητό της σε πορνείο, να αρνηθεί 2.000 ευρώ ενοίκιο, να το κρατήσει άδειο γιατί θα έρθουν καλύτερες μέρες, ή να το νοικιάσει για έννομη χρήση και να παίρνει 500 ευρώ. Ακόμη και μένα αφορά αυτή η κατάσταση. Ταλαιπωρούμαι οικτρά.

Με σωστό σχεδιασμό και οικονομική δυνατότητα να τον εκτελέσεις ‒και γι’αυτό υπάρχουν τα ευρωπαϊκά προγράμματα, σαν το Jessica, το οποίο θεσμοθετήθηκε το 2006‒, μπορείς να καταλήξεις σε μια υγιή κατεύθυνση. Κυνηγάω το Jessica, που αφορά αναπλάσεις πόλεων, από το 2007. Εξαιτίας όμως της ολιγωρίας των φορέων, ο διαγωνισμός στην Ελλάδα προκηρύχτηκε, τελικά, πέρυσι.

Aν πάρω τη χρηματοδότηση, και είμαι πολύ κοντά, η εφαρμογή θα ξεκινήσει τον Σεπτέμβριο. Και θα πρέπει μέχρι το τέλος του 2016 να έχω ολοκληρώσει.

Πολύ πρόσφατα, με πρωτοβουλία του Υφυπουργού Ανάπτυξης και του Invest In Greece, έγινε μια μεγάλη σύσκεψη, στην οποία συμμετείχαν όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς, από τον δήμαρχο Αθηναίων μέχρι εκπροσώπους του ΥΠΕΚΑ, Προστασίας του Πολίτη, Πολιτισμού, αλλά και της Εθνικής Τράπεζας, που διαχειρίζεται τα funds του Jessica για την Αττική. Για πρώτη φορά εδώ και έξι χρόνια μπαίνουν οι βάσεις για μια συντονισμένη προσπάθεια για την ανάπλαση της ευρύτερης περιοχής, με συγκεκριμένα έργα ‒αναβάθμιση του φωτισμού, δημιουργία παιδικής χαράς στην πλατεία Δουρούτη, οργανωμένη στάθμευση και ανάπλαση οδών, μεταξύ άλλων– προϋπολογισμού οκτώ εκατομμυρίων ευρώ. Μάλιστα, όπως δήλωσε ο ίδιος ο δήμαρχος, η δική μας επένδυση, ως Oliaros, είναι ένα από τα  τρία πιο σημαντικά έργα για το κέντρο της Αθήνας.

Η προσέγγισή μου έχει πέντε άξονες. Ο πρώτος είναι να δημιουργηθούν δέκα κτίρια με γραφεία που θα αφορούν τεχνολογία, μόδα, ατελιέ, αρχιτέκτονες, γραφίστες -τη νέα επιχειρηματικότητα. Ένα δημιουργικό μέρος της κοινωνίας που να μπορεί να εντάσσεται στην παραγωγική διαδικασία ψάχνοντας νέους δρόμους. Ο δεύτερος άξονας είναι οι φοιτητικές κατοικίες. Ο τρίτος είναι κτίρια με serviced studios διαμονής. Θα υπάρχει και ένα new media school, που θα στηρίζει τη νέα εποχή με επανεκπαίδευση, όσων δημιουργικών ανθρώπων θέλουν να γίνουν πιο παραγωγικοί. Ο τέταρτος άξονας είναι το KM Pop-up Market: σε ένα μεγάλο οικόπεδο κοντά στην Ιερά Οδό θα τοποθετήσουμε 40 κοντέινερ, ώστε ο χώρος να λειτουργήσει ως φυτώριο νέας εμπορικότητας. Δεν είναι το κέρδος δαίμονας, αλλά η αισχροκέρδεια και η λαμογιά. Καλό είναι να αρχίσουμε να δουλεύουμε for profit, να δημιουργούμε, να παράγουμε και από αυτό, φυσικά, να βγάζουμε χρήματα, γιατί πώς αλλιώς θα πάει μπροστά η οικονομία;

Κάθε δυο-τρεις μήνες θα επιλέγουμε νέα προϊόντα. Θα τα εντάσσουμε σε ένα υποστηρικτικό σύστημα που θα βοηθάει τους δημιουργούς τους σε επίπεδο παραγωγής, quality control, marketing, με την προοπτική να γίνουν εξαγώγιμα. Επιπλέον, για όσους εξελίσσονται και αποκτούν μία σταθερή εμπορική παρουσία, θα δημιουργήσουμε 70 καταστήματα, σε έναν δρόμο που ουσιαστικά το εφήμερο του pop-up θα μετουσιώνεται σε κάτι μόνιμο. Τέλος, υπάρχει το σκέλος της κατοικίας, το οποίο όμως θα ενεργοποιήσουμε μόλις βάλουμε μπρος τα τέσσερα πρώτα projects (co-working spaces, studiohousing, pop up market, καταστήματα), όταν ξαναπάρει μπρος η πραγματική οικονομία και δημιουργηθούν ουσιαστικά κίνητρα, φορολογικά και όχι μόνο, για να μείνει κάποιος στο κέντρο.

KM_landscape_21

Το ότι στην Αθήνα απαιτείται δέκα φορές μεγαλύτερη προσπάθεια για να κάνω το ίδιο πράγμα που θα έκανα εύκολα στην Αμερική, ή ακόμη και στο Αζερμπαϊτζάν, όπου δραστηριοποιήθηκα πριν έρθω εδώ, ναι, είναι απογοητευτικό.

Αν ήταν αυστηρά επιχειρηματική κίνηση αυτό που κάνω, θα είχα φύγει ήδη. Εξαρχής δεν το είδα έτσι, καλώς ή κακώς. Ήξερα ότι είναι δύσκολο να κάνεις κάτι για αυτή την πόλη, αλλά ήθελα να το δοκιμάσω, να μη γκρινιάζω.

Όλα αυτά που συμβαίνουν τώρα, που είναι το αποτέλεσμα μιας στρεβλής, διεφθαρμένης κατάστασης πολλών ετών, δεν ήρθαν ουρανοκατέβατα. Ελπίδα μου είναι να αποκτήσουμε το θάρρος και τη διαύγεια να καταλάβουμε τι έχει συμβεί. Να ψάξουμε λύσεις. Και να τις υλοποιήσουμε.

Δείτε το «όραμα» του Ιάσονα Τσάκωνα εδώ.

 

 

 

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook

Button to top