Χρήστος Ζούρας: Από την παρακμή στη βιώσιμη ανάπτυξη

«Το 97% του πληθυσμού πάνω στη γη δεν ξέρει καν τι σημαίνει βιώσιμη ανάπτυξη. Στην Ελλάδα το ποσοστό είναι ακόμα υψηλότερο: ελάχιστοι Έλληνες γνωρίζουν την πραγματική σημασία του όρου».

Από μικρό με απασχολούσε το ερώτημα «πώς διοικείται αυτός ο κόσμος;». Τελικά, στα 35, όταν τελείωνα το μεταπτυχιακό μου στη Δημόσια Διοίκηση με ειδίκευση στη Διοίκηση μη Κερδοσκοπικών Οργανισμών στην Ιταλία, κατάλαβα ότι ο κόσμος αυτός δεν διοικείται. Συνειδητοποίησα ότι ο ΟΗΕ είναι ένας αργοκίνητος οργανισμός με συμβουλευτικό ρόλο και ότι στις διεθνείς σχέσεις ισχύει το «ο δυνατότερος υπερισχύει».

Όσοι με ξέρουν λένε ότι το εμπόριο υπάρχει πάντα στο πίσω μέρος του μυαλού μου –ίσως, γιατί νεότερος ασχολήθηκα με το διεθνές εμπόριο, κυρίως με είδη σπιτιού. Στα 33, ωστόσο, έζησα μία οικογενειακή τραγωδία: ανά οχτώ μήνες έχανα ένα μέλος της οικογένειάς μου. Πρώτα τους γονείς μου και μετά, εντελώς ξαφνικά τον αδελφό μου από έμφραγμα. Τότε αποφάσισα να φύγω για μεταπτυχιακές σπουδές στο εξωτερικό.

Όταν, το 2005, ανέλαβα τη θέση του διευθυντή στον Αρκτούρο, κάποιοι με θεώρησαν τρελό: τότε ήταν ακόμα μια προβληματική οργάνωση με πολύ μικρό κύκλο εργασιών. Προσπάθησα να συσπειρώσω τους ανθρώπους γύρω από ένα σκοπό, ανέπτυξα ένα όραμα και ένα είδος ενθουσιασμού, και πέτυχα για πρώτη φορά πλεονασματικό ισολογισμό μετά από 15 χρόνια ζημιών.

Το Κέντρο της Γης θα άνοιγε το Νοέμβριο του 2011. Την ίδια περίοδο, όμως, ο γιος μου γεννήθηκε πρόωρος στους 5 μήνες και 15 μέρες και βρισκόταν στην εντατική. Για μένα ήταν διπλό ευτύχημα, όταν το Φεβρουάριο του 2012 ξεκίνησαν και οι δυο, σχεδόν ταυτόχρονα, να μεγαλώνουν κανονικά.

«Μπορεί κανείς να περιηγηθεί στους στάβλους με τα άλογα, στο ”πάρκο” με τα ωφέλιμα έντομα για τη γεωργία, στο βιολογικό λαχανόκηπο που καλλιεργείται υπό τον ήχο κλασικής μουσικής…»

Σήμερα, η Οργάνωση Γη έχει γίνει ένα δυνατό brand name με μεγάλη αναγνωρισιμότητα. Μόνο στο facebook έχουμε πάνω από 12.000 υποστηρικτές. Κι αυτό, γιατί δεν είμαστε μια ομάδα ανθρώπων που συνεδριάζει κάθε μήνα σε ένα γραφείο, σε κάποιον όροφο μιας πολυκατοικίας. Έχουμε ένα δυνατό σημείο αναφοράς.

Το Κέντρο της Γης στεγάζεται σε ένα συγκρότημα διατηρητέων κτισμάτων του 19ου αιώνα, επιφάνειας 1.000 τ.μ. – έργο που επόπτευε η ίδια η βασίλισσα Αμαλία με σκοπό να ιδρύσει πρότυπο Κέντρο Γεωργίας και Κτηνοτροφίας‒, καθώς και σε 25 στρέμματα περιβάλλοντα χώρο, που συνορεύει με το πάρκο «Αντώνης Τρίτσης» και λειτουργεί ως ορμητήριο για τη συνολική δραστηριότητα της Οργάνωσης Γη.

Στις εγκαταστάσεις αυτές, μπορεί κανείς να περιηγηθεί στους στάβλους με τα άλογα, στο «πάρκο» με τα ωφέλιμα έντομα για τη γεωργία, στο βιολογικό λαχανόκηπο που καλλιεργείται υπό τον ήχο κλασικής μουσικής, καθώς και στον κήπο προσομοίωσης του άγριου οικοσυστήματος της Αττικής, όπου, μεταξύ άλλων, ανθεί και το κώνειο, με το οποίο πέθανε ο Σωκράτης.

Οι επισκέπτες αντλούν ενέργεια από το περιβάλλον, ευαισθητοποιούνται σχετικά με τα σύγχρονα προβλήματα και μαθαίνουν να το διαφυλάσσουν μέσα από καθημερινές πρακτικές και δράσεις. Σκοπός μας, είναι να καλλιεργήσουμε ένα είδος συλλογικής περιβαλλοντικής νοημοσύνης, που θα οδηγήσει σε μια βιώσιμη ανάπτυξη της κοινωνίας.

Δεν είχα ποτέ έντονες περιβαλλοντικές ανησυχίες. Περισσότερο με ενδιέφερε η κοινωνία. Και το περιβάλλον το αντιμετωπίζω μέσα απ’ αυτό το πρίσμα: ως ένα κοινωνικό δείκτη.

Άποψη από το «Κέντρο της Γης». Εδώ, μεταξύ άλλων, «έχουμε ξεκινήσει το πρόγραμμα ”Εισαγωγή στη Γεωργία”: δίμηνα courses, που παρέχουν όλες τις βασικές γνώσεις που χρειάζεται ένας άνεργος για να γίνει αγρότης», λέει ο Χρήστος Ζούρας.

Δυστυχώς, το 97% του πληθυσμού πάνω στη γη δεν ξέρει καν τι σημαίνει βιώσιμη ανάπτυξη. Στην Ελλάδα το ποσοστό αυτό είναι ακόμα υψηλότερο: ελάχιστοι Έλληνες –σχεδόν κανείς‒ γνωρίζουν την πραγματική σημασία του όρου».

Βιώσιμη ανάπτυξη είναι το σύνολο των δράσεων και των πολιτικών που στοχεύουν σε μία ταυτόχρονη ανάπτυξη της οικονομίας, της κοινωνίας και του περιβάλλοντος. Όταν, δηλαδή αυτά τα τρία αναπτύσσονται με τους ίδιους ρυθμούς και την ίδια ένταση.

Όταν, το 2009, σκεφτόμουν να ιδρύσω το Κέντρο της Γης, η χώρα έμπαινε σε κρίση. Μου ήταν δύσκολο να το χρηματοδοτήσω, αλλά άξιζε να το ρισκάρω. Κι αυτό, γιατί πιστεύω ότι η βιώσιμη ανάπτυξη δίνει τη λύση στο πρόβλημα που διανύει η χώρα μας. Είναι ένας όρος που δεν «πουλάει» στις καταναλωτικές κοινωνίες. Αντίθετα, σε μαθαίνει να ζεις με λιγότερα «θέλω» και δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας.

Αν, για παράδειγμα, η Αμερική θελήσει να μπει σε τροχιά βιώσιμης ανάπτυξης θα πρέπει να σημειώσει μια κατακόρυφη πτώση στους οικονομικούς της δείκτες. Αντίστοιχα, το Ιράν θα πρέπει να κάνει μια τεράστια άνοδο. Η Ελλάδα είναι κάπου στη μέση, γι’ αυτό και μπορεί να «βγει» μπροστά. Δυστυχώς, οι πολιτικοί δεν το έχουν καταλάβει.

«Κάθε έξι μήνες εκπονούμε το πρόγραμμα Aephoria.net, μια θερμοκοιτίδα «πράσινης» επιχειρηματικότητας. Φιλοξενούμε μέντορες από τον επιχειρηματικό και επιστημονικό κόσμο και παρέχουμε στήριξη σε δέκα καινοτόμες ιδέες που προκύπτουν μέσα από διαγωνισμό».

Σύμφωνα με έρευνες, ο αγροτικός τομέας στην Ελλάδα μπορεί να απορροφήσει επιπλέον 500.000 άτομα. Στο πλαίσιο αυτό, ξεκινήσαμε το πρόγραμμα «Εισαγωγή στη Γεωργία»: δίμηνα εντατικά courses που απευθύνονται αποκλειστικά σε ανέργους και παρέχουν όλες τις βασικές γνώσεις που χρειάζεται κάποιος για να γίνει αγρότης. Βασικό κριτήριο για την επιλογή των συμμετεχόντων ήταν το κατά πόσο θέλουν να μετακινηθούν από την πρωτεύουσα και να ασχοληθούν με τη γεωργία. Ήδη, από το Μάρτιο έχουν αποφοιτήσει 200 άτομα, το 80% των οποίων είναι απόφοιτοι πανεπιστημίου. Τον Σεπτέμβριο ξεκίνησε ο τρίτος κύκλος μαθημάτων.

Επίσης, κάθε έξι μήνες εκπονούμε το πρόγραμμα Aephoria.net, μια θερμοκοιτίδα «πράσινης» επιχειρηματικότητας. Φιλοξενούμε μέντορες από τον επιχειρηματικό και επιστημονικό κόσμο και παρέχουμε στήριξη σε δέκα καινοτόμες ιδέες που προκύπτουν μέσα από διαγωνισμό. Συγκεκριμένα, τον Ιούλιο προκρίθηκε μεταξύ άλλων η ιδέα ενός δικτύου κενών διαμερισμάτων που θα διατίθενται σε αστέγους, καθώς και ένας τρόπος κονσερβοποίησης των ελληνικών χόρτων ώστε να μπορούν να καταναλώνονται μέσα σε δύο χρόνια.

Ακόμα κι αν εγώ έφευγα αύριο, το Κέντρο της Γης θα συνέχιζε να «τρέχει» από μόνο του. Έλκει συνεχώς νέες ιδέες και κόσμο. Στις «Κυριακές της Γης» για παράδειγμα, 500 και πλέον άνθρωποι συγκεντρώνονται γύρω από ένα μεγάλο τραπέζι και μοιράζονται τα αγαθά της συλλογικής κουζίνας. Παράλληλα, συλλέγουμε οπωροκηπευτικά και τροφοδοτούμε τα ιδρύματα «Θεοτόκος» και «Μητέρα», ενώ για το μέλλον ετοιμάζουμε σεμινάρια εξειδικευμένης γνώσης για αγρότες, καθώς και έναν κατάλληλα εξοπλισμένο χώρο όπου μαθητές γυμνασίου και λυκείου θα ενημερώνονται για τη βιώσιμη ανάπτυξη μέσα σε 30 λεπτά.
«Η βιώσιμη ανάπτυξη είναι ένας όρος που δεν «πουλάει» στις καταναλωτικές κοινωνίες. Αντίθετα, σε μαθαίνει να ζεις με λιγότερα ”θέλω” και δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας».

«Στο Κέντρο της Γης οι επισκέπτες αντλούν ενέργεια από το περιβάλλον, ευαισθητοποιούνται σχετικά με τα σύγχρονα προβλήματα και μαθαίνουν να το διαφυλάσσουν μέσα από καθημερινές πρακτικές και δράσεις».

«Η βιώσιμη ανάπτυξη είναι ένας όρος που δεν «πουλάει» στις καταναλωτικές κοινωνίες. Αντίθετα, σε μαθαίνει να ζεις με λιγότερα ”θέλω” και δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας».

TAGS :
ίλιον οικολογία

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook