Μια από τις κορυφαίες στιγμές της παράστασης είναι η αντιπαράθεση Σαντούτσας και Τουρίντου.

Ένα νέο ξεκίνημα στον τομέα του λυρικού θεάτρου πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη, με την  Cavalleria Rusticana (Ρώμη 1890) του Pietro Mascagni (1863-1945). Η δημοφιλής όπερα παρουσιάστηκε στα πλαίσια του  Φεστιβάλ Επταπυργίου, το οποίο πραγματοποιήθηκε από τις 2 ως τις 22 Ιούλιου 2019 στο παλαιό βυζαντινό φρούριο που επιστέφει την Άνω Πόλη της συμπρωτεύουσας.

Ο νεοσύστατος θεσμός συνδιοργανώθηκε από το Κέντρο Πολιτισμού της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και την Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης, και τελεί υπό την Αιγίδα της Unesco. Η συγκεκριμένη παραγωγή έγινε σε συνεργασία με την Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης, ενώ συνεργαζόμενοι φορείς είναι επίσης ο Δήμος Θεσσαλονίκης, το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος και ο Οργανισμός Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης.

Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του φεστιβάλ και σκηνοθέτης της παράστασης Αθανάσιος Κολαλάς, επέλεξε να ακολουθήσει μια παραδοσιακή, ρεαλιστική προσέγγιση.

Η προγραμματισμένη για τις 10 του μηνός πρεμιέρα συνέπεσε με την καταστροφική κακοκαιρία της Χαλκιδικής. Στην Θεσσαλονίκη οι ουρανοί δεν άνοιξαν παρά για μια απλή βροχή, λίγο πριν την ώρα της έναρξης, με αποτέλεσμα η παράσταση να μεταφερθεί για την επομένη, Πέμπτη 11 Ιουλίου 2019. Για την πόλη πάντως ήταν ευεργετική η βροχή, αφού εκτόνωσε την κουφόβραση, με τις καιρικές συνθήκες να είναι ιδανικές για την παράσταση στο ανοικτό θέατρο που βρίσκεται μέσα στα τείχη. Η χωρητικότητά του είναι περίπου 600 με 700 άτομα, δηλαδή αντίστοιχο του Ολύμπια ή του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιώς, και η προσέλευση ήταν σημαντική.

Οι όποιες διαφοροποιήσεις από το πρωτότυπο φάνηκαν σε μεγάλο βαθμό να υπαγορεύονται είτε από την ανάγκη προσαρμογής στον χώρο,  είτε από την επιθυμία ανάδειξής του

Η επιλογή του χώρου αποδείχτηκε πολύ καλή τόσο για ακουστικούς λόγους (περίμενα ότι ο ήχος θα είχε κάποια διακριτική ενίσχυση, αλλά δεν αντιλήφθηκα να συμβαίνει κάτι τέτοιο) όσο και ως ήδη διαμορφωμένο σκηνικό. Στο κέντρο της σκηνής, σε μια γωνία των οχυρώσεων, ορθώθηκε ένας τοίχος με μία αναγεννησιακή θυρα, την είσοδο της εκκλησίας, τέτοια που θα συναντήσει κανείς σε αρκετά μέρη της Ιταλίας. Ομολογουμένως, για κάποιον που δεν είναι εξοικειωμένος με τον χώρο, δεν ήταν εύκολο να ξεχωρίσει τι ήταν υφιστάμενο κτίσμα και τι προσωρινό σκηνικό. Η φυσικά ρεαλιστική εντύπωση μαζί με τις αντίστοιχες ενδυμασίες απλών χωρικών συνέβαλαν σε ένα αισθητικό αποτύπωμα που ανακαλούσε σε ζωντάνια γνωστές κινηματογραφικές μεταφορές, όπως αυτές του Τζιόρτζιο Στρέλερ / Åke Falck  (1968) ή του Φράνκο Τζεφιρέλι (1981).

Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του φεστιβάλ και σκηνοθέτης της παράστασης Αθανάσιος Κολαλάς, ο οποίος υπέγραψε και τη σκηνογραφία (βοηθός σκηνοθέτη η Λένα Τσαμπάζη και σκηνογράφου η Μαριάννα Βογιατζή), επέλεξε να ακολουθήσει μια παραδοσιακή, ρεαλιστική προσέγγιση, την οποία υπερασπίστηκε με απόλυτη επιτυχία, αποδεικνύοντας ότι το να ακολουθείς όσο πιο πιστά γίνεται το πρωτότυπο λιμπρέτο μάλλον λύνει παρά δημιουργεί προβλήματα, ενώ οι όποιες διαφοροποιήσεις φάνηκαν σε μεγάλο βαθμό να υπαγορεύονται είτε από την ανάγκη προσαρμογής στον χώρο,  είτε από την επιθυμία ανάδειξής του, που επετεύχθη και χάρις στους καλούς φωτισμούς (Στέλιος Τζολόπουλος).

Η αρχική εμφάνιση του Τουρίντου γίνεται στο μπαλκόνι της Λόλας στα αριστερά, η Σαντούτσα αναδύεται αντιστικτικά από τα έγκατα του φρουρίου στα δεξιά. Λίγο αργότερα, η χορωδία θα προσφέρει μια εντυπωσιακή εικόνα, όταν κρατώντας φανούς θα ανέβει στην λιθόκτιστη κλίμακα που οδηγεί ψηλά στις επάλξεις. Στη διάρκεια της πασχαλινής λειτουργίας, οι χωρικοί παραμένουν έξω από την είσοδο της εκκλησίας, ελλείψει εσωτερικού χώρου. Την ιδια ώρα, στην αντιπαράθεση Σαντούτσας και Τουρίντου, αυτός την σπρώχνει βίαια και εκείνη πέφτει με την κοιλιά στη γωνία ενός τραπεζιού, και στη συνέχεια αποβάλλει.

Την Σαντούτσα ερμήνευσε η σοπράνο Eleni Calenos, κατά κόσμον Ελένη Καλαϊτζίδου, γέννημα και θρέμμα της πόλης.

Πρόκειται για μια σημαντική απόκλιση από το πρωτότυπο. Περισσότερο από αναζήτηση ενός νέου κινήτρου για την ακόλουθη καταμαρτύρηση της ερωτικής σχέσης του Τουρίντου και της Λόλας στον απατημένο σύζυγο Άλφιο, η αποβολή της Σαντούτσα φαίνεται να ικανοποιεί πρωτίστως μια σκηνική ανάγκη: η διάρκεια του ιντερμέτζο αξιοποιείται για να συνειδητοποιήσουμε σταδιακά τι έχει μόλις συμβεί, καθώς αίματα αρχίζουν να καλύπτουν το φόρεμα της. Έπειτα, κατά την λογομαχία που θα οδηγήσει στη μονομαχία, ο Τουρίντου δαγκώνει κανονικότατα τον Άλφιο στο αυτί, κατά το σικελικό έθιμο.

Τον μοιραίο πρωταγωνιστή Τουρίντου ερμήνευσε ο τενόρος Dario di Vietri, γνωστός στο ελληνικό κοινό από την πολύ επιτυχημένη εμφάνισή του στην Madama Butterfly της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών τον Ιανουάριο του 2016. Μαθητής μεταξύ άλλων του Λουτσάνο Παβαρόττι, με τον οποίο μοιράζεται το ύψος και ορισμένες ηχοχρωματικές ποιότητες, εντυπωσίασε καταρχήν με την ισχύ της φωνής του:  ήδη από την σισιλιάνα στη Λόλα ήταν σχεδόν απελπιστικό να τον ακούς να καλύπτει με τόση πολύ άνεση τον χώρο και να αισθάνεσαι ότι είχε ακόμα περισσότερη φωνή να δώσει. Με καταγωγή από το Μπάρι του ιταλικού νότου, ήταν από κάθε άποψη απολύτως μέσα στον ρόλο, υπεραύχων στην αρχή, σπαρακτικός στον αποχαιρετισμό του στη μάνα λίγο πριν από το τέλος.

Η επιλογή του χώρου αποδείχτηκε πολύ καλή τόσο για ακουστικούς λόγους όσο και ως ήδη διαμορφωμένο σκηνικό.

Την Σαντούτσα ερμήνευσε η σοπράνο Eleni Calenos, κατά κόσμον Ελένη Καλαϊτζίδου, γέννημα και θρέμμα της πόλης. Η θεσσαλονικιά καλλιτέχνης δεν έχει εμφανιστεί πολλές φορές στην Ελλάδα, αλλά έχει επιτυχημένη σταδιοδρομία με έμφαση στα έργα του βερισμού σε περιφερειακά θέατρα των ΗΠΑ,  για τις εμφανίσεις της στα οποία έχει πάρει εξαιρετικές κριτικές, ενώ το καλοκαίρι 2018 υπήρξε αναπληρωματική (cover) για το περιώνυμο Φεστιβάλ του Glyndebourne, όπου όμως η πρωταγωνίστρια απεδείχθη σιδεροκέφαλη, επομένως το εκλεκτό κοινό δεν είχε την ευκαιρία να ανακαλύψει τις χάρες της. Αναμένεται όμως να επιστρέψει εκεί για το πρόγραμμα περιοδείας του 2020, ίσως ως πρώτο βήμα προς μια κανονική ανάθεση ρόλου στο κυρίως φεστιβάλ.

Gepostet von Athanasios Kolalas am Montag, 15. Juli 2019

Η τραγουδίστρια ερμήνευσε με μεστό ηχόχρωμα και εξαιρετικά ομοιογενή φωνή, διατηρώντας τις ποιότητές της και στα πιο απαιτητικά σημεία, στα οποία απέδειξε ότι είναι ικανή και εξαιρετικά εκφραστική καλλιτέχνης. Σκηνικά αγαπά πολύ τις έντονες ρητορικές χειρονομίες, ενώ τα τονισμένα χαρακτηριστικά του προσώπου επιτείνουν τη θεατρικότητα της σκηνικής παρουσίας, η οποία δεν στερήθηκε μιας μικρής υπερβολής. Συνολικά επιβεβαιώθηκε η θετική εντύπωση που είχε αφήσει στην παγκόσμια πρώτη της όπερας Schoenerland στο Βισμπάντεν, καθώς μάλιστα είναι πολύ ουσιαστικότερη η εικόνα που δημιουργείς για έναν λυρικό καλλιτέχνη παρακολουθώντας τον σε έναν γνωστό ρόλο, που εν προκειμένω ήταν και ντεμπούτο για την τραγουδίστρια.

Τα παιδιά κλέβουν την παράσταση με την παρουσία τους.

Τους πρωταγωνιστές πλαισίωσαν πολύ ικανοποιητικά ο βαρύτονος Γιάννης Σελητσανιώτης ως ένας πολύ στιβαρός Άλφιο (ωραία εμφάνιση στην άρια του αμαξά ), η  Βιολέττα Λούστα ως Λόλα, η οποία ανταποκρίνεται συνολικά στις απαιτήσεις του ρόλου, και η μεσόφωνος Μαρία Βλαχοπούλου, που ερμήνευσε μια αφελή μάνα Λουτσία.

Το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα και η ανταπόκριση του κοινού δικαίωσαν την πρωτοβουλία.

Η Μικτή Χορωδία Θεσσαλονίκης (διδ.  Μαίρη Κωνσταντινίδου) αποτελείται από επαγγελματίες μουσικούς διαφόρων ειδικοτήτων που δεν έχουν κατ’ ανάγκη το τραγούδι ως βασική τους σταδιοδρομία. Ορισμένες φωνές, κυρίως οι ανδρικές, ήταν λίγο τραχιές, αληθοφανές βέβαια για μια αγροτική όπερα. Ήταν πολύ σωστοί μουσικά και συγχρονισμένοι και τραγούδησαν με σπάνιο ενθουσιασμό και αυτοπεποίθηση, ενώ και η σκηνική παρουσία τους και η κίνηση ήταν, παρά κάποιες μεμονωμένες συμβατικές λεπτομέρειες, πολύ καλές.

Η προγραμματισμένη για τις 10 του μηνός πρεμιέρα συνέπεσε με την καταστροφική κακοκαιρία της Χαλκιδικής.

Η αρχιμουσικός Ζωή Τσόκανου εξασφάλισε μια πολύ ωραία παράσταση χωρίς βιασύνες, η ερμηνεία της είχε δράμα όπου χρειαζόταν και όπου έπρεπε λυρισμό, όπως βέβαια στο περίφημο ιντερμέτζο, με ωραίο πλάσιμο στις μελωδίες. Η ορχήστρα είχε καλή ισορροπία και σωστά πνευστά, η συνολική ανάγνωση είχε έναν πολύ ευπρόσδεκτο ενθουσιασμό, απαραίτητο για αυτό το έργο που ο δημιουργός του έγραψε γεμάτος ελπίδα για αναγνώριση και επιτυχία, οι οποίες όντως ήλθαν.

Το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα και η ανταπόκριση του κοινού δικαίωσαν την πρωτοβουλία, η οποία ελπίζω ότι δεν θα μείνει χωρίς συνέχεια. Πάντως στο άμεσο μέλλον η Όπερα Δωματίου της Αγίας Πετρούπολη θα δώσει τέσσερις παραστάσεις του Ριγκολέττο του Τζουζέπε Βέρντι στο Θέατρο της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών (20-23 Σεπτεμβρίου).

 

Διαβάστε ακόμα: Ο εξόχως δραματικός Σεπτέμβρης της Φιλαρμονικής της Νέας Υόρκης.

 

 

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook

Button to top