Κωνσταντίνος Α. Δοξιάδης, ένας μεγάλος Έλληνας που έδειξε το δρόμο της συνεργασίας με τα Σκόπια

Ο Δοξιάδης δούλεψε άοκνα για να «θεραπεύσει» τα τραύματα που άφησε ο πόλεμος (credit: Εκδόσεις Μέλισσα).

Εμπνευσμένος, δημιουργικός, οραματιστής. Σε μια εποχή, μάλιστα, άκρας πόλωσης και με τα τραύματα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και του Εμφυλίου να είναι ανεπούλωτα. Ο Κωνσταντίνος Α. Δοξιάδης βγήκε από εκείνη την ακριβή «μήτρα» των Ελλήνων που καταφέρνουν να μεγαλουργούν σε πείσμα κάθε δυσκολίας.

Υπήρξε ένας πρωτοπόρος Πολεοδόμος και αρχιτέκτων, διδάκτωρ μηχανικός από το Πανεπιστήμιο του Σαρλόρενμπουργκ στο Βερολίνο και με κοινωνικό έργο που δεν μπορεί να παραγνωριστεί. Ο Δοξιάδης, όταν τον χρειάστηκε η πατρίδα, την υπηρέτησε με πάθος. Υπήρξε αρχηγός της αντιστασιακής ομάδας Ήφαιστος την περίοδο της Κατοχής και είχε τη ζέση να εκδίδει κάτω από άκρως δύσκολες συνθήκες το περιοδικό «Χωροταξία – Πολεοδομία –Αρχιτεκτονική».

Αμέσως μετά την απελευθέρωση ανέλαβε, επίσης, ουσιαστική δράση στον καίριο τομέα της ανοικοδόμησης. Το 1945 διετέλεσε μέλος της ελληνικής αντιπροσωπείας σε Αγγλία, Γαλλία και ΗΠΑ σε θέματα που είχαν να κάνουν με την οικοδόμηση ενός κόσμου που ήταν σπαρμένος από ερείπια. Πρώτα ως υφυπουργός Ανοικοδόμησης και Γενικός Διευθυντής Ανοικοδόμησης και εν συνεχεία ως Συντονιστής Ανοικοδόμησης και υπηρεσιακός υφυπουργός στο Υπουργείο Συντονισμού, ο Δοξιάδης δούλεψε άοκνα για να «θεραπεύσει» τα τραύματα που άφησε ο πόλεμος. Το έργο του είχε πρακτική εφαρμογή, καίτοι ήταν αποτέλεσμα μιας βαθυστόχαστης σκέψης.

Ήταν, δε, τόσο ουσιαστική η μέριμνά του για την επόμενη ημέρα της Ελλάδας που μετείχε ενεργά στο ιστορικό λεύκωμα «Αι Θυσίαι της Ελλάδα στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο», μια τετράγλωσση έκδοση στην οποία υπήρχε πλήρης καταγραφή (με τη βοήθεια διαγραμμάτων και φωτογραφιών) των επιπτώσεων του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και της Κατοχής στην Ελλάδα, ήτοι: στον πληθυσμό, στις υποδομές και τις πλουτοπαραγωγικές πηγές. Μόνο ένας φωτισμένος νους θα μπορούσε να συνδράμει σε ένα τέτοιο τιτάνιο έργο που δεν ήταν σπουδαίο μόνο για το αισθητικό και καλλιτεχνικό του αποτέλεσμα, αλλά και για τον ουσιαστικό ρόλο του στο έργο της ανοικοδόμησης της χώρας.

Μέρος της μελέτης του Κωνσταντίνου Α. Δοξιάδη για τα Σκόπια (Μουσείο Μπενάκη).

Μια πολύ ενδιαφέρουσα πτυχή του ποικίλου έργου του φέρνει στο φως η έκθεση «ΜΕΛΛΟΝ ΥΠΟ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ | Ο ΔΟΞΙΑΔΗΣ ΣΤΑ ΣΚΟΠΙΑ» στο Μουσείο Μπενάκη. Σε μια εποχή που προσπαθούμε να βρούμε ένα modus vivendi με τη γείτονα χώρα και το θέμα της ονοματοδοσίας έχει καταστεί μείζον θέμα, ο Δοξιάδης, πολλά χρόνια πιο πριν, είχε δείξει με το έργο του πως ο μόνος δρόμος της ειρηνικής και ανεμπόδιστης συνύπαρξης με τους γείτονές μας είναι η δημιουργία.

Πενήντα πέντε χρόνια μετά το σεισμό του 1963 που κατεδάφισε  το 80% της πόλης των Σκοπίων, η συνεισφορά του Κωνσταντίνου  A. Δοξιάδη στον επανασχεδιασμό  της πόλης είναι ακόμα σε μεγάλο βαθμό άγνωστη. Αντίστοιχα  στο περιθώριο παραμένει η ιστορία των κτηρίων που τελικώς σχημάτισαν το νέο αστικό τοπίο των Σκοπίων, μετά από την ανάθεση  του  σχεδιασμού  του  κέντρου  της  πόλης  στο  γραφείο  του  Ιάπωνα  αρχιτέκτονα Kenzo  Tange.  Σήμερα, εξαιρετικά   δείγματα   των   ρευμάτων   του   μεταβολισμού   και   του   μπρουταλισμού   υποφέρουν   από   δεκαετίες εγκατάλειψης και απαξίωσης.

H συνεισφορά του Κωνσταντίνου  A. Δοξιάδη στον επανασχεδιασμό  της πόλης των Σκοπίων είναι ακόμα σε μεγάλο βαθμό άγνωστη (Μουσείο Μπενάκη).

Η  έκθεση  «Μέλλον  υπό  Κατασκευή  |  Ο  Δοξιάδης  στα  Σκόπια»,  η  οποία  εγκαινιάζεται  τη  Δευτέρα  17  Δεκεμβρίου  στις 8 μ.μ., παρουσιάζει  για πρώτη φορά το εντυπωσιακό  έργο του Δοξιάδη στα Σκόπια, το οποίο περιλαμβάνει  λεπτομερείς  καταγραφές  των ζημιών από το σεισμό,  σχεδιαστικές  στρατηγικές  και ένα νέο πολεοδομικό σχέδιο για την πόλη. Ταυτόχρονα, παρουσιάζει στο ελληνικό κοινό το έργο του Kenzo Tange για το κέντρο των Σκοπίων,  καθώς και μία σειρά από κτήρια σημαντικών  Γιουγκοσλάβων  αρχιτεκτόνων  που στέκονται ακόμα και σήμερα στο κέντρο της πόλης.

Η έκθεση και οι σχετικές εκδηλώσεις συνδιοργανώνονται από το Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής, το Museum of the City of Skopje και το Μουσείο Μπενάκη σε συνεργασία και με τη στήριξη της διοργάνωσης «Αθήνας 2018- Παγκόσμιας Πρωτεύουσας Βιβλίου» του δήμου Αθηναίων, μέγας δωρητής της οποίας είναι το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, και πραγματοποιούνται και με την οικονομική υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού. Το υλικό της έκθεσης προέρχεται κυρίως από το Αρχείο του Κωνσταντίνου Α. Δοξιάδη του Ιδρύματος Κωνσταντίνου και Εμμάς Δοξιάδη και την ιδιωτική συλλογή των Jovan Ivanovski, Ana Ivanovska Deskova και Vladimir Deskov.

Στο πλαίσιο της έκθεσης θα πραγματοποιηθεί στο Μουσείο Μπενάκη / Πειραιώς 138 την ημέρα των εγκαινίων σχετική ημερίδα (15.00 – 19.30) με διεθνείς προσκεκλημένους επιστήμονες και ελεύθερη είσοδο για το κοινό. Την Τρίτη 18 Δεκεμβρίου στις 18.00 θα πραγματοποιηθεί στρογγυλή τράπεζα και παρουσίαση του καταλόγου της έκθεσης. Η συζήτηση θα διεξαχθεί στην ελληνική γλώσσα με προσκεκλημένους από την εγχώρια επιστημονική κοινότητα. Θα προηγηθούν δύο δωρεάν ξεναγήσεις από την ομάδα επιμέλειας στην έκθεση (17.00-18.00 / απαιτείται κράτηση).

// Info

Επιμελητές: Καλλιόπη Αμυγδάλου, Ana Ivanovska Deskova, Jovan Ivanovski, Vladimir Deskov, Κώστας Τσιαμπάος  Βοηθός Επιμελητής: Χρήστος Κρητικός

Κρατήσεις: thefutureasaproject@gmail.com, 6976764879 (Χρήστος Κρητικός) Διάρκεια έκθεσης: 20 Δεκεμβρίου 2018 – 17 Φεβρουαρίου 2019.

Διαβάστε ακόμα: Γιατί στην Ελλάδα δεν έχουμε σπουδαία σύγχρονη αρχιτεκτονική;

TAGS :
αρχιτεκτονική Κωνσταντίνος Α. Δοξιάδης Σκόπια

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook