Ελεάννα Μαρτίνου: «Πώς χαρτογραφώ το χάος»

Η Ελεάννα Μαρτίνου μπροστά σε ένα από τα έργα της. «Καταπιάνομαι με το χώρο μέσα στο χώρο, και η πόλη αποτελεί αντιπροσωπευτικό παράδειγμα ενός τέτοιου χαοτικού πλέγματος. Γενικότερα, θα έλεγα πως με αφορά το πλέγμα», λέει.

Το αγαπημένο μου παιχνίδι όταν ήμουν παιδί ήταν να μαζεύω μικρά κλαδιά από δέντρα και να τα διαμορφώνω σε αιχμηρά εργαλεία ξεφλουδίζοντάς τα με το μαχαίρι μου. Δημιουργούσα συλλογές από αυτά τα εργαλεία, που στα μάτια μου ήταν οι στρατιώτες μου, οι μικροί μου μαχητές και οι κούκλες μου. Άλλοτε δημιουργούσα συμπλέγματα συνδέοντάς τα μεταξύ τους σε μικρά πλέγματα με χρωματιστές κλωστές και άλλοτε κατασκεύαζα με οδοντογλυφίδες και ξυλάκια από σουβλάκι σπίτια, οικισμούς, όπου διαδραματιζόταν μια ιστορία, συνήθως μια μάχη. Χρησιμοποιώντας τους ξύλινους μαχητές σαν εργαλεία, έφτιαχνα το δικό μου στρατό, χρησιμοποιώντας τους σαν εργαλεία για πλαστελίνη ή κερί, αυξάνοντας διαρκώς το πλήθος και τον αριθμό τους.

Μεγαλώνοντας, στα χρόνια της Σχολής πλέον, το μοντέλο που επέλεξα να μελετήσω ήταν ένας Κούρος. Είχα διαμορφώσει το δικό μου χώρο όπου η ενέργεια αυτής της στιβαρής μορφής με οδήγησε να ανακαλύψω ξανά το ενδιαφέρον μου. Δούλεψα μια σειρά από ανάγλυφα μεγάλων διαστάσεων μέσα από γραμμικές και απόλυτες κινήσεις που παρέπεμπαν στη δομή του Κούρου, χωρίς όμως να τον απεικονίζουν. Αυτό που προέκυψε ήταν μια σειρά από χώρους-συμπλέγματα γραμμών, καταργώντας τη φόρμα και εμφανίζοντας μια κατάσταση όπου οι γραμμές και το φως δημιουργούσαν μια ενέργεια. Αυτή τη σειρά έργων παρουσίασα στη διπλωματική μου εργασία το 2006.

«Δεν με ενδιαφέρει η χρηστική αποτύπωση μιας εικόνας, αλλά η δημιουργία αυτής, πέρα από το τι ζει ο άνθρωπος καθημερινά, μια εικόνα που αλλάζει, που βιάζει την πραγματικότητα, που άλλοτε την επιταχύνει και άλλοτε την επιβραδύνει». (Εδώ το έργο της «Μοναχικό πλήθος»)

Στη συνέχεια, αποδομώντας τελείως τη μορφή, δούλεψα μια ενότητα έργων όπου πρωταρχική σημασία είχε ο ίδιος ο χώρος, με αφορμή το δικό μου πρόσωπο, αναδιαμορφώνοντάς το. Με ενδιέφερε να ανακαλύψω μια διαφορετικού τύπου ομορφιά, μέσα από έναν κατακερματισμένο καθρέφτη και έξω από κοινωνικούς ρόλους και έτοιμα πρότυπα. Εκτός από τις αυτοπροσωπογραφίες, συχνά η πρώτη αφορμή ήταν ένα πρόσωπο από τις φωτογραφίες που βρίσκονται στο νεκροταφείο Κυπαρισσίας, τον τόπο καταγωγής μου.

Κατά τη διάρκεια του μεταπτυχιακού προγράμματος εικαστικών τεχνών που παρακολούθησα το 2007-2009, είχα την τύχη να βρεθώ με μια ομάδα ανθρώπων που αγαπούν το διάβασμα, τη λογική και τη δομή της σκέψης. Για δύο χρόνια, είχα την ευκαιρία να συγκεντρώσω πληροφορίες και να μάθω να επικοινωνώ τη σκέψη μου με απλά λόγια, καθώς και να οργανώσω μια προσωπική βιβλιοθήκη και ταινιοθήκη με έργα αξεπέραστα.

Το 2010, στην πρώτη μου ατομική έκθεση, παρουσίασα ένα επιτοίχιο έργο 3μ επί 4μ., μια Φαντασιακή Μητρόπολη, ένα χώρο-πλέγμα, σε διάλογο με ένα βίντεο απέναντί του, όπου με πολύ κοντινή λήψη φαινόταν η περιήγηση. Η έκθεση έγινε στον εκθεσιακό χώρο Apotheke, μια αποθήκη στην παλιά Λευκωσία, δίπλα στην ουδέτερη ζώνη, κοντά στο φυλάκιο και ακούγοντας από τα κατεχόμενα τον ιμάμη να ψέλνει ανά τακτά χρονικά διαστήματα.

«Beyond The Zero ‒ Pynchon’s series VI».

Το 2011, έλαβα μέρος στο Against All OddsΑ project, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Paris 8. Παρουσίασα μια σειρά έργων βίντεο με τίτλο Derivilles, μια περιήγηση όπου κτίρια της Αθήνας με μια αρχιτεκτονική αξία ιστορικά, συναντούν το πλέγμα και εξαϋλώνονται.

Το 2012, στην Αθήνα, παρουσίασα την ενότητα έργων Φαντασιακές Μητροπόλεις στη Γκαλερί Μπαταγιάννη, με έργα επιτοίχια και γλυπτικές κατασκευές. Η βασική σύλληψη της συγκεκριμένης ενότητας αναλύει τον υβριδισμό των ατομικών και κοινωνικών ταυτοτήτων στις σύγχρονες πόλεις.

Με ενδιαφέρει η απεικόνιση του χάους της ανεξέλεγκτης δόμησης του πλανήτη, ένα πλέγμα διαδρομών, μια άλλη όψη του προσώπου, προσωπικές επιλογές διαφορετικών προορισμών σε μια κατεύθυνση που κανείς δεν ξέρει το τέλος της, μα ούτε καν την αρχή της. Επιχειρώ μια εικαστική χαρτογράφηση του χάους.

Η ενότητα των έργων αφορά την τυχαία περιπλάνηση στο χάος της μεγαλούπολης, μέσα από διαδρομές που δημιουργούνται διακλαδούμενες, όπως οι δρόμοι που απεικονίζονται σε έναν χάρτη.

«Με ενδιαφέρει η απεικόνιση του χάους της ανεξέλεγκτης δόμησης του πλανήτη, ένα πλέγμα διαδρομών, προσωπικές επιλογές διαφορετικών προορισμών σε μια κατεύθυνση που κανείς δεν ξέρει το τέλος της, μα ούτε καν την αρχή της. Επιχειρώ μια εικαστική χαρτογράφηση του χάους».

Αισθάνομαι σημαντικό το δίκτυο μιας μητρόπολης, την ενέργειά της, τις διαδρομές της, τους δρόμους της, αλλά και το δίκτυο με βάση τις παρέες της, τους ανθρώπους της.

Δουλεύω σε επάλληλες επιφάνειες, κομματιάζοντας την αρχική εικόνα, προσθέτοντας σε στρώματα διάφορους χαρακτήρες που αποτελούν μια κοινότητα. Ανακατεύοντας και αναδιευθετώντας αυτούς τους χαρακτήρες δημιουργώ ένα σώμα, μια νέα πολιτεία-δίκτυο, μέσα στην οποία βρίσκονται θαμμένοι και κατακερματισμένοι χαρακτήρες που περιμένουν να αποκαλυφθούν, όπως στα ερείπια.

Καταπιάνομαι με το χώρο μέσα στο χώρο, και η πόλη αποτελεί αντιπροσωπευτικό παράδειγμα ενός τέτοιου χαοτικού πλέγματος. Γενικότερα, θα έλεγα πως με αφορά το πλέγμα.

Δεν με ενδιαφέρει η χρηστική αποτύπωση μιας εικόνας, αλλά η δημιουργία αυτής, πέρα από το τι ζει ο άνθρωπος καθημερινά, μια εικόνα που αλλάζει, που βιάζει την πραγματικότητα, που άλλοτε την επιταχύνει και άλλοτε την επιβραδύνει.

Από την ενότητα των έργων της «Φαντασιακές Μητροπόλεις». «Η βασική σύλληψη της συγκεκριμένης ενότητας αναλύει τον υβριδισμό των ατομικών και κοινωνικών ταυτοτήτων στις σύγχρονες πόλεις».

Η ιστορία γράφεται από τους καθημερινούς ανθρώπους και από μικρές στιγμές που την απαρτίζουν, και όχι από τους μεγάλους ηγέτες ή τις εκάστοτε εξουσίες. Το δίκτυο που συνδέει το εσωτερικό όραμα και τη σωματική καταγραφή μέσα στο χρόνο που παύει να είναι γραμμικός, δομεί έναν καινούριο μηχανισμό από τα κάτω στρώματα, συνδέοντας το άτομο με το σύνολο, με την αγορά, και με αυτόν τον τρόπο δημιουργείται η νέα κοινωνία, χωρίς ανώτερες αρχές, αλλά με μόνη αρχή την ίδια την αγορά.

Στάδια δημιουργίας του ζωγραφικού έργου/δικτύου από τη μία και από την άλλη εικόνες/φωτογραφίες/ντοκουμέντα των Πρωταγωνιστών.

Το Πρόσωπο μέσα από ένα πλέγμα διαδρομών και επάλληλων επιφανειών δημιουργεί μια Πολιτεία. Η Πολιτεία αυτή απαρτίζεται από τις γραμμές που υπονοούν τις χαράξεις και τα γεγονότα που δημιούργησε το εκάστοτε Πρόσωπο με την παρουσία του και τη δημιουργία της Ιστορίας.

Το Σώμα της Μητρόπολης αποτελείται από το σύνολο των Προσώπων που το κατοικούν και το διαμορφώνουν μέσα από τη ρευστότητα του χρόνου. Το διαπλάθουν μέσα από τη μη γραμμική συνέχεια του χρόνου. Το πλέγμα των διαδρομών, των επιλογών του Προσώπου και των διασταυρώσεων των ανθρώπων, εμφανίζεται μέσα από επάλληλα στρώματα ντοκουμέντων (φωτογραφίες, αποκόμματα εφημερίδων, καρέ από φιλμ). Στο έργο εντάσσονται χορευτικές χειρονομίες.

Με την κατάργηση και την επανασύνθεση της φόρμας συγκροτείται η ιδέα μιας παγκόσμιας καινούριας κοινότητας χωρίς αρχή, μέση και τέλος.

Kάποια από τα βιβλία με τίτλο «Δώδεκα Φυσιογνωμίες» του Γιώργου-Ίκαρου Μπαμπασάκη (εκδόσεις Γαβριηλίδης) που κοσμούν τα έργα της Μαρτίνου.

«12+1 Φυσιογνωμίες», 12+1 προσωπικότητες από τον χώρο του βιβλίου και της ποίησης. Πρόκειται για έργα όπου απανωτά στρώματα ζωγραφικής και κολάζ διαμορφώνουν ένα πλέγμα γραφής, σκέψης και έναν διάλογο ανάμεσα στην ανθρώπινη μορφή και στην καταγραφή της χειρονομίας. Tα πρόσωπα είναι ο Γιώργος Καραβασίλης και ο Χρήστος Βακαλόπουλος. Ο Θάνος Σταθόπουλος και ο Νίκος Καρούζος. Ο Θωμάς Γκόρπας και ο Τάσος Δενέγρης. Η Μάνια Καραϊτίδη (εκδότρια της Εστίας). Ο σπουδαίος Τόμας Πίντσον και ο θυελλώδης Ρομπέρτο Μπολάνιο. Ο Άλεκ Σχινάς και ο Κύριλλος Σαρρής. Ο πρίγκιπας της Κυπαρισσίας (τόπος καταγωγής της ζωγράφου) Μιχάλης Κατσαρός. Και ο ίδιος ο συγγραφέας του βιβλίου, Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης. Κάθε φυσιογνωμία προκύπτει από τις χαράξεις, το χρώμα, τους στίχους, τα γράμματα, τις γραμμές και τη διαφορετική υφή των χαρτιών, που είναι κολλημένα σε επάλληλες επιφάνειες, δομώντας και επανασυνθέτοντας έναν χώρο. Ο χώρος διαμορφώνεται συνδέοντας τον μικρόκοσμο του καθενός και την μεγάλη κοινότητα, ξεκινώντας από το πρόσωπο και καταλήγοντας στην καταγραφή των διαδρομών των δρόμων μιας πόλης.

Το στοίχημα για μένα δεν ήταν να τους απεικονίσω ρεαλιστικά, αλλά να καταφέρω να μεταφέρω στους πίνακες την ενέργεια που μου βγάζουν. Διάβασα για όλους και χρησιμοποίησα αποσπάσματα του έργου τους.

Σε συνέχεια της ενότητας έργων που έχω παρουσιάσει σε ατομικές και ομαδικές εκθέσεις με θέμα την εξάπλωση της δόμησης του πλανήτη και τις διαδρομές των Μητροπόλεων, τώρα στο πλέγμα εντάσσεται και η ανθρώπινη φιγούρα.

www.eleanna-martinou.blogspot.gr

//Η παρουσίαση της εικαστικής ενότητας «12+1 Φυσιογνωμίες» σε αριθμημένα αντίτυπα της Ελεάννας Μαρτίνου, καθώς και η παρουσίαση του βιβλίου «12 Φυσιογνωμίες» του Γιώργου-Ίκαρου Μπαμπασάκη (Εκδόσεις Γαβριηλίδης) θα γίνει την Τετάρτη 18 Δεκεμβρίου στις 21.00 στο Βιβλιοπωλείο Free Thinking Zone (Σκουφά 64 & Γριβαίων, τηλ. 210 3617 461). Συνομιλούν ο Δημήτρης Ν. Μανιάτης και ο Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης.

Από την εικαστική της ενότητα «12+1 Φυσιογνωμίες» (προσωπικότητες από τον χώρο του βιβλίου και της ποίησης ‒εδώ ο ποιητής Μιχάλης Κατσαρός), που παρουσιάζεται στο Free Thinking Zone. «Το στοίχημα για μένα δεν ήταν να τους απεικονίσω ρεαλιστικά, αλλά να καταφέρω να μεταφέρω στους πίνακες την ενέργεια που μου βγάζουν», λέει. «Διάβασα για όλους και χρησιμοποίησα αποσπάσματα του έργου τους».

TAGS :
έκθεση ζωγραφική τέχνη

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook