Θεσσαλονίκη: ερωτική πόλη ή μήπως χαμένη στη βία; 
Το «ναι μεν αλλά» για τα ομόφυλα ζευγάρια είναι η αποθέωση του τακτικισμού 
5η φορά «σερίφης»: θα στηριχτεί σε τούτο τον «γύρο» ο Χρυσοχοΐδης; 
Συμμορίες ανηλίκων: ποιος τα οπλίζει αυτά τα παιδιά; 
Γυναικοκτονία: Αρχή σοφίας η των ονομάτων επίσκεψις
Τρισδιάστατη απεικόνιση της «Μαύρης Παρασκευής» στη Γάζα, την 1η Αυγούστου 2014.
Το γεγονός ότι βρισκόμαστε –ως πολιτισμένος κόσμος– στις αρχές του 21ου αιώνα και ακόμη βιώνουμε ή (στην καλύτερη περίπτωση) συζητάμε για καταπατήσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ένοπλες συγκρούσεις και κρατική βία είναι κάτι που σαφώς ξεπερνάει τα όρια της λογικής και αγγίζει τον υπαρκτό σουρεαλισμό.
Έτσι, δεν είναι περίεργο που η αναζήτηση της (δημόσιας) αλήθειας πίσω από τέτοιες ζοφερές καταστάσεις βρίσκει τη θέση της (και) σε χώρους τέχνης, όχι ευτυχώς ως «νεκρή φύση», αλλά ως τεκμηριωμένη πληροφορία. Ακριβώς γι’ αυτό φροντίζει η ομάδα Forensic Architecture, παρουσιάζοντας μέρος της πολύπλοκης δουλειάς της σε μουσεία και γκαλερί ανά τον κόσμο, με τελευταία στάση το State of Concept της Αθήνας και την έκθεση «Βία, Γρήγορη και Αργή», σε επιμέλεια Ηλιάνας Φωκιανάκη.
Αν η ομάδα Forensic Architecture χρειάζεται συστάσεις, αυτές είναι οι εξής: δημιουργήθηκε το 2011 στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου και συμμετέχουν σε αυτήν αρχιτέκτονες, καλλιτέχνες, προγραμματιστές, δικηγόροι, αρχαιολόγοι, δημοσιογράφοι κι επιστήμονες διαφόρων ειδικοτήτων με επικεφαλής τον καθηγητή Eyal Weizman. Σκοπός της είναι να διερευνήσει περιπτώσεις κρατικής βίας και καταπάτησης ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε όλον τον κόσμο. Πώς το κάνει αυτό;
Με προηγμένες τεχνικές αρχιτεκτονικής και μέσων μαζικής ενημέρωσης, τρισδιάστατες αναπαραστάσεις, ηχητικές αναλύσεις, με διασταύρωση ποικίλων πηγών στοιχείων (νέα μέσα, τηλεπισκόπηση, ανάλυση υλικών, καταθέσεις αυτοπτών μαρτύρων) και πολλούς άλλους σύγχρονους τρόπους. Έχει ήδη κάνει αισθητή την παρουσία της σε δεκάδες περιοχές της υδρογείου, από το Μεξικό και τη Γουατεμάλα μέχρι το Μπουρούντι και την Ινδονησία, κι έχει ασχοληθεί με πλήθος σοβαροτάτων υποθέσεων.
Η Forensic Architecture είναι γνωστή και για τις «ελληνικές» της έρευνες. Έχει κληθεί να αναλύσει στοιχεία για δύο δολοφονίες που έχουν αφήσει ανεξίτηλο το στίγμα τους στην κοινωνία και στον πολιτικό μας πολιτισμό. Αυτή του Παύλου Φύσσα, τον Σεπτέμβριο του 2013 και αυτή του Ζακ Κωστόπουλου τον Σεπτέμβριο του 2018. Το υλικό αυτών των ερευνών έχει παρουσιαστεί στη δίκη της Χρυσής Αυγής (όσον αφορά τη δολοφονία Φύσσα) πριν από ένα χρόνο αλλά και την περασμένη άνοιξη στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, με μεγάλη προσέλευση κοινού.
Μία όμως από τις βασικότερες πτυχές της έρευνας της Forensic Architecture –και αυτή που παρουσιάζεται εδώ στην Αθήνα από τις 28 Σεπτεμβρίου– είναι οι «Χαρτογραφίες βίας», η αποκάλυψη, η καταγραφή και η ανάλυση δηλαδή περιστατικών βίας σε εμπόλεμες ζώνες αλλά και δημοκρατικά καθεστώτα.
Προσομείωση έκρηξης πάνω από την πόλη.
Η βία αυτή μπορεί να χαρακτηριστεί «γρήγορη» (καταστολές διαδηλώσεων, αστυνομική βία, δολοφονίες, εξαφανίσεις πολιτικών ή ακτιβιστών, κλείσιμο συνόρων αλλά και στρατιωτικές επιχειρήσεις όπως αυτές κατά την εισβολή στο Ιράκ) ή «αργή» (η βία που εμφανίζεται σταδιακά και αόρατα, μια βία καθυστερημένης καταστροφής, που διασκορπίζεται στο χρόνο και στο χώρο, όπως η κλιματική καταστροφή και τα τοξικά απόβλητα). Αυτές οι δύο μορφές βίας δίνουν και τον τίτλο της έκθεσης, για την οποία ζητήσαμε μια πρόγευση από την επιμελήτρια Ηλιάνα Φωκιανάκη.
– Τι ακριβώς θα δούμε στο State of Concept;
Η έκθεση παρουσιάζει συγκεκριμένες έρευνες, που εστιάζουν στη γεωπολιτική περιοχή του Ισραήλ και της Παλαιστίνης στον πάνω όροφο του ινστιτούτου, ενώ στον κάτω εστιάζει στη Μεσόγειο και στις έρευνες που έχουν γίνει για διασωστικά πλοία. Ένα εξ αυτών είναι και το «Seawatch», που ήρθε πρόσφατα στο προσκήνιο λόγω της Καρόλα Ρακέτε.
– Πώς μια τόσο πολύπλοκη και μεθοδευμένη δουλειά μπορεί να αποτυπωθεί σε μια έκθεση; Πού βρίσκεται το σημείο τομής μεταξύ επιστημονικής έρευνας και πολιτιστικού γεγονότος;
Η δουλειά των Forensic Architecture είναι διεπιστημονική και χρησιμοποιεί υπερσύγχρονη τεχνολογία, όπως 3D μακέτες, surveillance συστήματα κ.λπ. Είναι μια ερευνητική δουλειά από μια ομάδα που δεν δηλώνει εικαστική, αλλά μια ομάδα ερευνητών από διάφορες επιστήμες, οι οποίοι συνεργάζονται στην παραγωγή υλικού που μπορεί να τοποθετηθεί και στο πλαίσιο του πολιτιστικού έργου ή της τέχνης. Δεν υπάρχει εικαστικό μέρος με αυτήν την έννοια, είναι ερευνητικά «στοιχεία» τα οποία εκτίθενται σε έναν χώρο τέχνης απλώς.
– Άρα είναι απαραίτητη η προσοχή και η προσήλωση…
Είναι μια έκθεση που χρειάζεται αρκετό χρόνο για να τη δει κάποιος, καθώς περιλαμβάνει επτά υποθέσεις. Όπως αρκετές από τις εκθέσεις που παρουσιάζουμε τα τελευταία έξι χρόνια, δεν είναι κάτι άμεσο και δισδιάστατο.
Αναπαράσταση διάσωσης μεταναστών στα ανοιχτά της θάλασσας.
– Από την πείρα σας, πώς ανταποκρίνεται το αθηναϊκό κοινό σε τέτοιου είδους εκθέσεις;
Οφείλω να πω ότι οι Αθηναίοι είναι ένα κοινό που αφιερώνει αρκετό χρόνο για να δει μια έκθεση, ειδικά μια έκθεση με κινούμενη εικόνα (art films, video art, ντοκιμαντέρ), γεγονός που μου δίνει πολλή χαρά.
– Πώς έγινε η επιλογή των θεμάτων;
Η επιλογή έγινε βάσει της ελληνικής πραγματικότητας. Αποφασίσαμε να μη δείξουμε τις έρευνες του Παύλου Φύσσα και του Ζακ Κωστόπουλου/Ζαckie Oh, διότι το ελληνικό κοινό τις γνωρίζει και τις έχει δει. Για μας είχε μεγαλύτερη σημασία να δημιουργήσει ο θεατής συνάψεις μεταξύ των διαφόρων βιαιοτήτων, δολοφονιών, κρατικής βίας, μόλυνσης περιβάλλοντος, ώστε να καταλάβει πως οι Forensic Architecture ασχολούνται με αυτήν τη θεματική, την αποκαλούν «χαρτογράφηση βίας» οι ίδιοι, σε κάθε γωνιά του κόσμου, και παρόμοια περιστατικά συμβαίνουν παντού. Η ανεξέλεγκτη βία, η ατιμώρητη δολοφονία είναι κάτι που λαμβάνει χώρα και σε εμπόλεμες ζώνες, και σε δημοκρατίες, και θα πρέπει να μας ανησυχεί…
– Υπάρχει όμως και το ελληνικό ενδιαφέρον…
Γι’ αυτόν το λόγο την επομένη των εγκαινίων, το Σάββατο 28/9 (18:30), έχουμε ομιλία για τη βία, στο πλαίσιο της οποίας οι Forensic Architecture θα παρουσιάσουν τις υποθέσεις Κωστόπουλου και Φύσσα και θα μιλήσουμε για τις νέες ενδείξεις φασισμού στην Ευρώπη και την Ελλάδα.
//ΙΝFO
Η έκθεση «Βία, Γρήγορη και Αργή» της Forensic Architecture στο State of Concept Athens (Τούσα Μπότσαρη 19, Κουκάκι. 2130318576) θα διαρκέσει από τις 28 Σεπτεμβρίου μέχρι τις 23 Νοεμβρίου 2019. Εγκαίνια: Παρασκευή 27 Σεπτεμβρίου, 20:00.
Στις 28 Σεπτεμβρίου (18:30) στο χώρο της έκθεσης θα διεξαχθεί η ημερίδα «Το σύγχρονο κράτος και οι νέοι εκπρόσωποι της βίας». Συμμετέχουν: Άντζελα Δημητρακάκη, Στέφανος Λεβίδης (Forensic Architecture), Gene Ray. Συντονίζει η Ηλιάνα Φωκιανάκη.
Η οργάνωση της έκθεσης γίνεται με την υποστήριξη του British Council.
Διαβάστε ακόμα: Γιάννης Βαρελάς, ο πιο hot νέος Έλληνας εικαστικός αποκαλύπτει ποιοι είμαστε.
.
-
- Follow us:
Ακολουθήστε το Andro στο Facebook
