«Αυτό που χρειαζόμαστε είναι βιβλία που μας γρονθοκοπούν σαν την πιο οδυνηρή συμφορά, σαν το θάνατο κάποιου που αγαπάμε περισσότερο κι από τον εαυτό μας, που μας κάνουν να αισθανόμαστε σαν να μας έχουν εξορίσει στα άγρια δάση, μακριά από κάθε ανθρώπινη παρουσία…». (Federica Masini, «Portrait of Franz Kafka», 2018).

[…] Ποια ήταν τα βιβλία του Κάφκα; Ως παιδί, μας λένε, διάβαζε παραμύθια, ιστορίες με τον Σέρλοκ Χολμς, ταξιδιωτικά οδοιπορικά σε ξένες χώρες· ως νεαρός άντρας, τα έργα του Γκέτε, του Τόμας Μαν, του Χέρμαν Χέσε, του Ντίκενς, του Φλομπέρ, του Κίρκεγκορ, του Ντοστογιέφσκι. Είτε στο δωμάτιό του, όπου συνεχώς τον ενοχλούσε η οικογένειά του, είτε στο γραφείο του στο δεύτερο όροφο του Ιδρύματος Ασφάλισης Εργατικών Ατυχημάτων, συχνά πυκνά προσπαθούσε, ξεκλέβοντας χρόνο από εδώ κι από εκεί, να βυθιστεί σε όποιο βιβλίο τύχαινε να έχει μαζί του: αναζητούσε νοήματα και κάθε νόημα δεν ήταν ούτε περισσότερο ούτε λιγότερο έγκυρο από το επόμενο· δομούσε μια ολόκληρη βιβλιοθήκη από κείμενα τα οποία ξετυλίγονταν σαν κύλινδρος σελίδα τη σελίδα· προχωρούσε σαν ταλμουδιστής λόγιος από σχολιασμό σε σχολιασμό· επέτρεπε στον εαυτό του να ξεστρατίσει από το αρχικό κείμενο, αλλά παράλληλα προσπαθούσε και να εντρυφήσει σε βάθος σ’ αυτό. […]

«Αν το βιβλίο που διαβάζουμε δε μας ταρακουνά βίαια σαν γροθιά στο κεφάλι, τότε γιατί να μπούμε καν στον κόπο ν’ αρχίσουμε να το διαβάζουμε;»

«Σε γενικές γραμμές», έγραφε ο Κάφκα το 1904 στο φίλο του Όσκαρ Πόλακ, «πιστεύω ότι πρέπει να διαβάζουμε μόνο βιβλία που μας δαγκώνουν και μας τσιμπούν. Αν το βιβλίο που διαβάζουμε δε μας ταρακουνά βίαια σαν γροθιά στο κεφάλι, τότε γιατί να μπούμε καν στον κόπο ν’ αρχίσουμε να το διαβάζουμε; Για να μας κάνει ευτυχισμένους, όπως το έθεσες; Χριστός και Παναγιά, θα ήμασταν εξίσου ευτυχισμένοι και χωρίς καθόλου βιβλία· τα βιβλία που μας κάνουν ευτυχισμένους μπορούμε, στο άψε σβήσε, να τα γράψουμε κι εμείς. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι βιβλία που μας γρονθοκοπούν σαν την πιο οδυνηρή συμφορά, σαν το θάνατο κάποιου που αγαπάμε περισσότερο κι από τον εαυτό μας, που μας κάνουν να αισθανόμαστε σαν να μας έχουν εξορίσει στα άγρια δάση, μακριά από κάθε ανθρώπινη παρουσία, σαν αυτοκτονία. Ένα βιβλίο πρέπει να είναι ο πέλεκυς για την παγωμένη θάλασσα που κουβαλάμε μέσα μας. Αυτό πιστεύω εγώ».

 

// Από το βιβλίο του Alberto Manguel «Η ιστορία της ανάγνωσης» (κεφάλαιο «Η χαμένη πρώτη σελίδα). Μετάφραση από τα αγγλικά: Λύο Καλοβυρνάς. Εκδόσεις Νέα Σύνορα – Α. Α. Λιβάνη, 1997.

 

Διαβάστε ακόμα: Οι ποιητές μας για τον Κάφκα.

 

 

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook

Button to top