Είναι τόσο δύσκολο να είσαι Πατέρας;

«Όσο περισσότερα δίνεις ως πατέρας, τόσο περισσότερα παίρνεις», γράφει ο Κώστας Γκοτζαμάνης.

Η ιστορία του Ηλία, της Ανδρομάχης και του Κυριάκου είναι μια 100% αληθινή ιστορία. Άλλαξα μόνο τα ονόματα και το επάγγελμα της μητέρας, μάλιστα ζήτησα από τον πατέρα να μου επιτρέψει να κρατήσω το πραγματικό του επάγγελμα.

Ο πατέρας της ιστορίας μας είναι ένας λογιστής, ένας τεχνοκράτης δηλαδή, με καλές σπουδές στα οικονομικά. Δεν είναι ούτε ψαγμένος ψυχολόγος ούτε ευαισθητοποιημένος εκπαιδευτικός. Δουλεύει πολλές ώρες την ημέρα και ο ελεύθερος χρόνος του είναι πάντα πολύ περιορισμένος. Παρ’ όλα αυτά καταφέρνει, όπως λέει και ο γιος του, να είναι η μεγάλη δύναμη της οικογένειας, πάντα δίπλα στη γυναίκα του και τα παιδιά του και ποτέ απέναντι. Ο Ηλίας, λοιπόν, πρώτα απ’ όλα καταρρίπτει το φοβερό αυτό επιχείρημα που χρησιμοποιούν σαν καραμέλα οι «πολυάσχολοι» πατέρες: «Είμαι τόσο απασχολημένος, δυστυχώς δεν προλαβαίνω, το κάνω για να μην τους λείπει τίποτε, αυτά τα θέματα τα έχει αναλάβει η μητέρα τους». Ο Ηλίας αποδεικνύει ότι το θέμα δεν είναι η ποσότητα, αλλά η ποιότητα του χρόνου. Αυτό που κάνει τη διαφορά είναι το αυθεντικό ενδιαφέρον και η ανάληψη της ευθύνης.

Ας προσπαθήσουμε λοιπόν να ακολουθήσουμε βήμα βήμα τον Ηλία, για να καταλάβουμε τι είναι αυτό που τον κάνει έναν σύγχρονο και επαρκή Πατέρα, με πι κεφαλαίο.

Πρώτα απ’ όλα είναι ένας καλός σύντροφος που αγαπάει και επιθυμεί τη γυναίκα του και –κυρίως– θέλει και ξέρει να της το δείχνει. Δεν έχει τόση σημασία αν αυτή η γυναίκα τυχαίνει να είναι η μητέρα των παιδιών του. Θα μπορούσε να είναι χωρισμένος και αυτή η γυναίκα να μην είναι η μητέρα των παιδιών του. Αυτό που σε κάθε περίπτωση έχει σημασία είναι ότι ο ίδιος αποτελεί για τα παιδιά του ένα θετικό πρότυπο στον ρόλο του συντρόφου. Επιπλέον, προσφέρει στα παιδιά του ένα θετικό πρότυπο συνεργασίας με τη μητέρα τους.

Χρησιμοποιεί το παραδοσιακό κομμάτι του Εαυτού του ως εκεί που το χρειάζεται. Αυτό το κομμάτι τον βοηθάει να μη βουλιάζει στην ανησυχία και στη στεναχώρια για τις εξετάσεις του γιου του με τον τρόπο που το κάνει η γυναίκα του. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν ενδιαφέρεται για τον γιο του, και το αποδεικνύει στη συνέχεια. Επιπλέον, ο παραδοσιακός άνδρας, ακόμα κι αν δεν συντονιζόταν με τη στάση της γυναίκας του, θα άφηνε τη γυναίκα του να «καθαρίσει» με τα συναισθηματικά και τις επικοινωνίες ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας και να πάρει τις σχετικές αποφάσεις. Όμως ο πατέρας της ιστορίας μας είναι αποφασισμένος να μην αρκεστεί σε μια επικοινωνία με τον γιο του διά μέσου της γυναίκας του. Ο πατέρας της ιστορίας μας είναι εξοπλισμένος με ψυχικές δεξιότητες που δεν διαθέτει ο παραδοσιακός άνδρας κι αυτό τον βοηθάει να παίρνει την ευθύνη του ρόλου του και να είναι ένας επαρκής πατέρας στις σημερινές συνθήκες με τις τόσο διαφορετικές απαιτήσεις.

Διαβάστε ακόμα: Πώς να είσαι καλός πατέρας όταν είσαι παιδί και ο ίδιος.

Ο Ηλίας (σ.σ.: της συγκεκριμένης ιστορίας του βιβλίου) καταρρίπτει το φοβερό επιχείρημα που χρησιμοποιούν σαν καραμέλα οι «πολυάσχολοι» πατέρες: «Είμαι τόσο απασχολημένος, δυστυχώς δεν προλαβαίνω, το κάνω για να μην τους λείπει τίποτε, αυτά τα θέματα τα έχει αναλάβει η μητέρα τους».

Σαν σύγχρονος άνθρωπος, καταφέρνει να αναγνωρίζει τα συναισθήματά του (πρώτο και βασικό κριτήριο της συγκινησιακής νοημοσύνης) και να τα διαχειρίζεται με λειτουργικό τρόπο. Όταν ανεβαίνει το αίμα στο κεφάλι του καταλαβαίνει ότι είναι θυμωμένος και καταφέρνει να μην αντιδράσει όσο η έξαψη που του δημιουργεί ο θυμός δεν τον αφήνει να δει καθαρά. Μετά από μια ώρα, όταν η σκόνη του θυμού του έχει αρχίσει να κατακάθεται, μπορεί να διακρίνει καθαρότερα αυτό που τον ενδιαφέρει περισσότερο στο μήνυμα της γυναίκας του, δηλαδή το ενδεχόμενο να υποφέρει ο γιος του. Δεν τον απασχολεί να ανταποδώσει άμεσα το «χτύπημα» της γυναίκας του όπως θα ’κανε κάθε «άνδρας» που δεν σηκώνει μύγα στο σπαθί του. Τον ενδιαφέρει να βοηθήσει τους ανθρώπους που αγαπά και ξέρει ότι για να το καταφέρει αυτό μπορεί να χρειαστεί να εκκρεμεί η λύση στην κρίση με τη γυναίκα του, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είναι σε πόλεμο μαζί της. Άλλη μια δεξιότητα που δεν διαθέτει ο παραδοσιακός άνθρωπος αλλά είναι τόσο χρήσιμη στις σύγχρονες συνθήκες, να μπορεί δηλαδή να αντέχει την εκκρεμότητα, να αντέχει την αναβολή της λύσης.

Όσο λοιπόν εκκρεμεί η λύση, δεν είμαι «μαλωμένος» με τον άνθρωπό μου, δεν του κρατάω μούτρα, δεν ξεχνάω ότι ο άλλος άνθρωπος είναι ένας άνθρωπος που αγαπώ κι ότι αυτό που μ’ ενδιαφέρει είναι να καταφέρουμε μαζί να οδηγηθούμε στη λύση. Το λέω αυτό γιατί κάποτε ένας πατέρας μού είχε πει: «Εγώ αντέχω με το παραπάνω την αναβολή της λύσης, μπορώ να μη μιλάω στη γυναίκα μου για μήνες (!!!), αυτή δεν αντέχει!».

Αποφασίζει να μιλήσει με τον γιο του παρ’ όλη την πίεση της δουλειάς του και τα πιεστικά χρονικά περιθώρια στη μελέτη του γιου του. Εμπιστεύεται τον Εαυτό του και τη βούλησή του να έχει μαζί του μια συζήτηση που θα βοηθήσει καταρχήν τον γιο του. Αυτός είναι ο δικός του τρόπος να βοηθήσει, και γι’ αυτό τον λόγο είναι πολύτιμος στον ρόλο του. Στη συζήτηση τον καθοδηγεί ο σεβασμός και η εκτίμηση για τον γιο του και για όσα –λίγα ή πολλά, δεν έχει σημασία μια μέρα πριν τις εξετάσεις– έχει προσπαθήσει. Δεν αρκείται σε παραινέσεις και προτροπές του τύπου «δώσ’ τα όλα», «μην κωλώνεις μεγάλε», «να είσαι δυνατός» και άλλες ανάλογες ευκολίες. Του μιλάει για τις δικές του δυσκολίες την εποχή που ήταν στη θέση του γιου του.

Διαβάστε ακόμα: Χάρης Βλαβιανός: «Το αίμα ΔΕΝ γίνεται νερό».

Ο γιος του ξέρει για τις επιτυχίες του πατέρα του από τη μητέρα του. Αυτός ο γιος είχε την τύχη να έχει μια μητέρα που αγαπάει, εκτιμάει, θαυμάζει τον πατέρα του. Όμως ο πατέρας δεν καμαρώνει όταν ακούει τον γιο του να μιλάει για τις παλιές του επιτυχίες. Μπορεί να συγκινείται για τα καλά λόγια της γυναίκας του, κι αυτό μπορεί να τον βοηθάει να μαλακώσει ο θυμός του για εκείνη, που σίγουρα είναι ακόμα ζωντανός μέσα του, αλλά στη συζήτηση με τον γιο του δεν μένει εκεί.

«Αυτό το βιβλίο είναι μια γεύση από τη δουλειά του Κώστα Γκοτζαμάνη με την οικογένεια, από την απόφασή του να σταθεί δίπλα στους γονείς που θέλουν να μεγαλώσουν οι ίδιοι, δίνοντας έναν αγώνα να μεγαλώσουν ελεύθερα παιδιά».

Ο γιος, μια μέρα πριν αρχίσει τον «Γολγοθά» των εξετάσεων, πήρε από τον πατέρα του αυτό που χρειαζόταν: το ενδιαφέρον του, τον σεβασμό του, την εκτίμησή του, την ψυχραιμία του, την αναγνώριση της προσπάθειάς του, τη συναίσθησή του για τις αγωνίες του, την εμπειρία του από δικές του ανάλογες προσπάθειες, τη στάση του απέναντι στη δική του αποτυχία, την αίσθηση ότι τίποτε δεν τελειώνει αύριο κι ότι ο πατέρας του είναι πάλι «δίπλα» του.

Όμως όσο περισσότερα δίνεις, τόσο περισσότερα παίρνεις. Κι ο πατέρας φεύγει πιο ήσυχος, πιο μαλακωμένος με τη γυναίκα του, ο γιος του τον βοήθησε να δει τι μπορεί να κάνει από δω και πέρα. Επιπλέον, ο γιος του του επιφύλασσε ένα ακόμη δώρο, του ανταπόδωσε γενναιόδωρα τη δική του αγάπη, τη δική του εκτίμηση και τον δικό του σεβασμό: «μου δίνεις δύναμη», «είσαι μεγάλη δύναμη», «ξέρεις ν’ αγαπάς», «είσαι πάντα δίπλα, ποτέ απέναντι».

Είναι τόσο δύσκολο να είσαι Πατέρας; Όταν ζήτησα από τον «Ηλία» την άδεια να γράψω αυτή την ιστορία, με παρακάλεσε να προσθέσω κάτι. Ότι δεν ήταν πάντα πατέρας. Έχει υπάρξει και γιος ενός άλλου πατέρα. Οι δυσκολίες του δικού του πατέρα και οι συνέπειες που είχαν στον ίδιο και σ’ όλη την πατρική του οικογένεια τον βοήθησαν να συγκροτήσει τη δική του ταυτότητα ως πατέρα. Επιπλέον, δεν ήταν πάντα «καλός» πατέρας, το να είσαι καλός πατέρας δεν είναι χάρισμα. Το αυθεντικό του ενδιαφέρον για τα παιδιά του ήταν το ισχυρό κίνητρο για να δουλέψει με τον Εαυτό του και να καλλιεργήσει τη δυνατότητά του να είναι παρών, βοηθητικός, να δίνει όλες του τις δυνάμεις και να παίρνει χαρές και ικανοποιήσεις.

Και κάτι τελευταίο. Ο Ηλίας δεν θα είναι πάντα καλός Πατέρας. Θα αναμετριέται πάντα με τον Εαυτό του, τις δυνατότητές του, όσα ξέρει και όσα δεν ξέρει, με συνθήκες και απαιτήσεις που αλλάζουν συνέχεια. Το να είσαι καλός Πατέρας δεν είναι κάτι που το κατακτάς μια φορά, χρειάζεται να το παλεύεις και να το κερδίζεις κάθε μέρα. Κι αυτός ο καθημερινός αγώνας κάνει τη ζωή μας πλούσια, ενδιαφέρουσα και δημιουργική.

⇒ Απόσπασμα από το βιβλίο του Κώστα Γκοτζαμάνη «Μεγαλώνοντας [με] το παιδί μου», εκδόσεις Πατάκη, 2014.

Διαβάστε ακόμα: Top 5 ποιήματα για τον Πατέρα.

TAGS :
βιβλίο Γκοτζαμάνης γονεις παιδί πατέρας

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook