«Ο ήρωας του Μαν μου έδειχνε πως το σημαντικό είναι να συμφιλιωθείς με τις αντιφάσεις σου...», λέει ο Χάρης Γούλιος. (Στη φωτογραφία ο Τόμας Μαν στην περιοχή Sanary-sur-Mer της Γαλλίας το 1933) Photo Credit: wikipedia.org


«Ο ήρωας του Μαν μου έδειχνε πως το σημαντικό είναι να συμφιλιωθείς με τις αντιφάσεις σου…», λέει ο Χάρης Γούλιος. (Στη φωτογραφία ο Τόμας Μαν στην περιοχή Sanary-sur-Mer της Γαλλίας το 1933) Photo Credit: wikipedia.org

Δεν υπάρχει στη βιβλιοθήκη μου άλλο βιβλίο τόσο ταλαιπωρημένο. Το εξώφυλλο είναι τσαλακωμένο στις άκρες, η ράχη δεν είναι πια σκληρή και το οπισθόφυλλο έχει χαθεί! Περιέχει δύο νουβέλες του Τόμας Μαν, τον «Τόνιο Κρέγκερ» και το «Ο Μάριο και ο μάγος». Έχω διαβάσει και ξαναδιαβάσει τον «Τόνιο Κρέγκερ», κάποτε μάλιστα είχα επιχειρήσει και να μεταφράσω στα ελληνικά κάποια κεφάλαιά του.

«Όταν φοιτητής της Νομικής έπρεπε να αποφασίσω αν θα ξεκινήσω παράλληλα σπουδές θεάτρου, κατέφυγα στον ‘’Τόνιο Κρέγκερ’’ για να βρώ παρηγοριά. Δεν μπορούσα να συμβιβάσω τις δικές μου δυο πλευρές...»

«Όταν φοιτητής της Νομικής έπρεπε να αποφασίσω αν θα ξεκινήσω παράλληλα σπουδές θεάτρου, κατέφυγα στον “Τόνιο Κρέγκερ”, για να βρώ παρηγοριά. Δεν μπορούσα να συμβιβάσω τις δικές μου δυο πλευρές…»

Είναι μια νουβέλα με θέμα έναν έφηβο που ψάχνει τον εαυτό του και προσπαθεί να «τοποθετηθεί» στον κόσμο. Ο Τόνιο Κ. είναι λίγο καλλιτέχνης και λίγο ορθολογιστής. Δυσκολεύεται να αποφασίσει ποιον δρόμο να πάρει στη ζωή του μετά το σχολείο. Ταυτόχρονα, αναζητεί και την ερωτική του ταυτότητα. Είναι πλατωνικά ερωτευμένος με τον ανέμελο αθλητικό Χανς και ταυτόχρονα αγαπάει την ξανθή Ίνγκεμποργκ. Ο Μαν παίζει αριστοτεχνικά με την αμφιθυμία του ήρωά του και τις διαφορετικές επιρροές από την καλλιτεχνική φύση που είναι η (ιταλικής καταγωγής) μητέρα του, και τον αυστηρό, σωστό σε όλα, έμπορο πατέρα του.

Το βιβλίο το πρωτοδιάβασα στο σχολείο, στο μάθημα της Λογοτεχνίας –το σχολείο ήταν γερμανικό. Με είχε γοητεύσει από την πρώτη σελίδα. Θυμάμαι να κουβεντιάζουμε με πάθος γι’ αυτό στο διάλειμμα με μια συμμαθήτρια και έναν συμμαθητή μου. Θυμάμαι επίσης αργότερα όταν –φοιτητής της Νομικής πια– έπρεπε να αποφασίσω αν θα ξεκινήσω παράλληλα σπουδές θεάτρου, ότι σε αυτό κατέφυγα, για να βρώ παρηγοριά. Δεν μπορούσα να συμβιβάσω τις δικές μου δυο πλευρές. Εκτιμούσα τον κόσμο του ορθού λόγου, της νομικής επιστήμης, αλλά συχνά πνιγόμουν στο αμφιθέατρο! Κι όταν έμπαινα στον κόσμο του θεάτρου (είχα κάνει κάποιες απόπειρες και με την ηθοποιία και με τη σκηνοθεσία), συχνά ένιωθα ότι ήμουν τελικά από έναν άλλο κόσμο, πιο «λογικό» και πειθαρχημένο.

«Πρωτοδιάβασα τον ‘’Τόνιο Κρέγκερ’’ στο σχολείο. Έκτοτε τον ξαναδιάβασα πολλές φορές. Κάποτε επιχείρησα και να μεταφράσω στα ελληνικά κάποια κεφάλαιά του».

Πέρα από τη μελαγχολία όμως και την αδυναμία ένταξης στον ένα ή τον άλλο κόσμο, ο Τόνιο Κ. είχε και μια πλευρά που με έκανε να παίρνω δύναμη. Ο τρόπος που έβλεπε τα πράγματα, η απόσταση που τελικά κρατούσε από αυτά, τον έκανε εξαιρετικά γοητευτικό και με έναν δικό του τρόπο δυνατό. Γύρω στα τριάντα, όταν ξαναδιάβασα ένα καλοκαίρι το βιβλίο (τότε πρέπει να ταλαιπωρήθηκε περισσότερο!) ένιωσα ότι ο ήρωας του Μαν μου έδειχνε πως το σημαντικό είναι να συμφιλιωθείς με τις αντιφάσεις σου –και να βρεις τη δύναμη να μείνεις ο εαυτός σου.

«Τότε ζούσε η καρδιά του. Είχε μέσα της λαχτάρα και δυνατή ζήλια, μια μικρή δόση περιφρόνησης και μια αγνή μακαριότητα» (η φράση του τέλους του πρώτου κεφαλαίου. Την είχα μάθει απέξω)

Ο Χάρης Γούλιος είναι επικοινωνιολόγος. Από τις εκδόσεις «Κέδρος» έχει κυκλοφορήσει το βιβλίο του «Λίγο ακόμη».

 

Διαβάστε ακόμα πώς ο μεταφραστής του «Τόνιο Κρέγκερ» στα ελληνικά, Αλέξανδρος Ίσαρης, αγόρασε εν ζωή τον τάφο του στην Τήνο!

 

 

 

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook

Button to top