Φωτογραφία: Έβελυν Φωσκόλου

«Όταν εκδόθηκε ο πρώτος τόμος από τα ‘‘Κατορθώματα της Ρόζας Δελλατόλα’’, κατάλαβα ότι η ηρωίδα των βιβλίων μου θα μπορούσε να είναι η θηλυκή εκδοχή του αγοριού που ζούσε με τη θεία του κάπου στο Μιζούρι». (Φωτό: Evelyn Foskolou).

Ο Τομ Σόγιερ είναι αναμφισβήτητα ο ήρωας που μου άλλαξε τη ζωή. Θυμάμαι σαν τώρα την ανάγνωση των περιπετειών του. Είχα κάποια παιδική αρρώστια, ιλαρά νομίζω, τρίτη ή τετάρτη δημοτικού, και ήμουν κλινήρης. Μου έδωσε το βιβλίο η μαμά μου, λέγοντας ότι το ίδιο βιβλίο είχε δώσει και σε εκείνη η γιαγιά μου, σε ανάλογη περίσταση. Μέχρι τότε διάβαζα εικονογραφημένα. Πόσο μεγάλη αποκάλυψη, πόσο μεγάλη απελευθέρωση και χαρά ένιωσα φεύγοντας από το αθηναϊκό διαμέρισμα για να πάω νοερά στον Μισισιπή. Έκτοτε δεν έχει περάσει μέρα που να μη διαβάσω κάτι, να μη συναντηθώ με πλάσματα επινοημένα, τα οποία ζουν στο χαρτί και στη φαντασία μου.

Ταυτίστηκα με τον Τομ Σόγιερ. Πολύ αργότερα έμαθα ότι ήταν το πρώτο «καλό κακό παιδί» στην ιστορία της λογοτεχνίας. Αρχηγός της σκανταλιάς και πειραχτήρι. Μου άρεσε που ήταν περιπαικτικός, αλλά δεν πλήγωνε τους άλλους, δεν ήταν φθονερός, δεν επεδίωκε το κακό. Κάπως έτσι θυμάμαι τον εαυτό μου, ως ένα υπερβολικά άτακτο και απείθαρχο παιδί, πνεύμα αντιλογίας. Ταυτίστηκα με τον Τομ Σόγιερ, επειδή ως καλό αλητάκι αντιδρούσε στη σχολική αυστηρότητα. Είχα κι εγώ μια δυσκολία προσαρμογής στον εκπαιδευτικό αυταρχισμό, μάλλον επειδή είμαι κατά το ήμισυ ξένη, γαλλοκαναδή, και μεγάλωνα στην παροικία των αλλοδαπών που έδιναν στα παιδιά τους ελευθερίες αδιανόητες για μια τυπική ελληνική οικογένεια.

«Ταυτίστηκα με τον Τομ Σόγιερ επειδή ως καλό αλητάκι αντιδρούσε στη σχολική αυστηρότητα. Είχα κι εγώ μια δυσκολία προσαρμογής στον εκπαιδευτικό αυταρχισμό…»

Τελικά, οι «Περιπέτειες του Τομ Σόγιερ» είναι ένας ύμνος στην ελευθερία και την ανυποταξία, μια προτροπή να κάνει κάθε παιδί του κεφαλιού του. Ο μικρός αναγνώστης εντούτοις καταλαβαίνει ότι οι περιπέτειες που περιγράφονται δεν ανήκουν σε μια απλή καθημερινότητα. Η εξερεύνηση μιας σκοτεινής σπηλιάς, η αναζήτηση θησαυρού σε εγκαταλειμμένο σπίτι, η διανυκτέρευση στο ύπαιθρο, πάντοτε θα κερδίζουν τις εντυπώσεις και θα γίνονται αντικείμενο συζήτησης ανάμεσα στα παιδιά. Εντούτοις, το ίδιο το βιβλίο, η τέχνη της αφήγησης θέτει ερωτηματικά για το εφικτό και το ανέφικτο. Η απόλυτη και ακραία ελευθερία γίνεται αντιληπτή ως κάτι δυνητικό.

tom-sogier

«‘‘Οι περιπέτειες του Τομ Σόγιερ’’ είναι ένας ύμνος στην ελευθερία και την ανυποταξία, μια προτροπή να κάνει κάθε παιδί του κεφαλιού του».

Διαβάστε ακόμα: «Πώς έζησα έξι μήνες ελεύθερος σαν νομάδας».

Επανήλθα στον Τομ Σόγιερ ως συγγραφέας παιδικών μυθιστορημάτων. Όταν εκδόθηκε ο πρώτος τόμος από τα «Κατορθώματα της Ρόζας Δελλατόλα» κατάλαβα ότι η ηρωίδα των βιβλίων μου θα μπορούσε να είναι η θηλυκή εκδοχή του αγοριού που ζούσε με τη θεία του κάπου στο Μιζούρι. Η Ρόζα είναι και αυτή τολμηρή, θαρραλέα, αστεία και μπλέκεται σε υποθέσεις των μεγάλων, εναντιώνεται σε απατεώνες. Αντιλήφθηκα την επίδραση που είχε ασκήσει πάνω μου ο Τομ Σόγιερ όταν κλήθηκα να απαντήσω σε σχετική ερώτηση, με αφορμή την κυκλοφορία της πρώτης περιπέτειας, με τίτλο «Υπόθεση Laurus».

Κάτι τελευταίο. Με συγκινεί πολύ ο άδολος έρωτας του Τομ Σόγιερ για τη συμμαθήτριά του, την Μπέκι Θάτσερ. Το παλιόπαιδο, όταν είναι με το κορίτσι του, γίνεται ιππότης. Τη φροντίζει, τη νοιάζεται και προσπαθεί να την εντυπωσιάσει με διάφορες γενναιότητες. Τέτοιοι ενήλικες με συγκινούν σήμερα, της κατηγορίας «καλό κακό παιδί».

//Η Λώρη Κέζα είναι πολιτική αρθρογράφος της εφημερίδας Το Βήμα και συγγραφέας παιδικών βιβλίων. Το μυθιστόρημά της «Υπόθεση Laurus» είναι το πρώτο της σειράς «Τα κατορθώματα της Ρόζας Δελλατόλα» (εκδ. Διόπτρα).

 

Διαβάστε ακόμα: «Πώς έγινα κι εγώ ένα είδος Χακ Φινν».

 

 

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook

Button to top