«The Glamorous Life»: Μουσικό υπερθέαμα στη Νέα Υόρκη

O Jaap van Zweden διευθύνει τη Φιλαρμονική της Νέας Υόρκης στην καθιερωμένη συναυλία για την αλλαγή του χρόνου με την σταρ-σοπράνο Renee Flemings να θέλγει με την παρουσία της (Photo: Chris Lee).

Κάθε χρόνο για την παραμονή της πρωτοχρονιάς η Φιλαρμονικής Ορχήστρα της Νέας Υόρκης παρουσιάζει ένα εορταστικό πρόγραμμα το οποίο μεταδίδεται πάντα το ίδιο βράδυ σε παναμερικανική μετάδοση της δημόσιας τηλεόρασης (PBS).

Φαίνεται, μάλιστα, ότι αυτή η παράδοση πάει αρκετά χρόνια πίσω, αφού στην αντίστοιχη συναυλία του 2016 (προς 2017) η, προσκεκλημένη τότε, διακεκριμένη Αμερικανίδα Jayce Di Donato αναφέρθηκε στο κοντράστ το συναισθημάτων της, καθώς όντας στη σκηνή του Lincoln Center της Νέας Υόρκης, θυμήθηκε πόσο μακρινή σαν όνειρο της φαινόταν αυτή η συναυλία που την παρακολουθούσε ως παιδί στην πόλη που μεγάλωσε. (Για όσους βρίσκονται στην ένθεν πλευρά του Ατλαντικού η φετινή συναυλία είναι ακόμα για λίγες μέρες διαθέσιμη στο διαδίκτυο σ’ αυτή την ηλεκτρονική διεύθυνση.

Η φετινή συναυλία είχε ένα ακόμα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό, αφού ήταν η πρώτη του είδους για τον νέο μουσικό διευθυντή της Φιλαρμονικής Jaap van Zweden, στον οποίο αναφερθήκαμε πρόσφατα από τις στήλες του Andro. Το πρόγραμμα περιλάμβανε εορταστικές μελωδίες και τραγούδια από δύο διαφορετικούς μουσικούς κόσμους, το γειτονικό Broadway, στο οποίο βλέπει η μία πλευρά του κτιρίου της Φιλαρμονικής, και την πιο μακρινή αλλά κατά κάποιο τρόπο οικεία στους μουσικόφιλους, Βιέννη και την εκεί εορταστική παράδοση με τα βαλς και τις πόλκες της δυναστείας των Strauss.

Η φετινή συναυλία είχε ένα ακόμα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό, αφού ήταν η πρώτη του είδους για τον νέο μουσικό διευθυντή της Φιλαρμονικής Jaap van Zweden.

Ο σύνδεσμος αυτών των δύο κόσμων, τουλάχιστον όσον αφορά το τραγούδι, ήταν η Αμερικανίδα σταρ-σοπράνο Renée Fleming, η οποία έχει τραγουδήσει κατά κόρον τραγούδια από το Broadway και διάφορες άλλες περιοχές του κατεξοχήν αμερικανικού ρεπερτορίου, σε κάθε περίπτωση όμως η μεγάλη της καριέρα όμως ήταν στο κλασσικό οπερατικό ρεπερτόριο, διακρινόμενη μάλιστα ιδιαίτερα σε γερμανόφωνους ρόλους και ασφαλώς και επί γερμανόφωνων σκηνών.

Στη φετινή πρωτοχρονιάτικη συναυλία, η λαμπερή Fleming ξεκίνησε με τα τραγούδια: “Love and Love Alone” και «Winter”. Το κοινό δεν έμεινε αμέτοχο (Photo: Chris Lee).

Ο υπογράφων είχε την τύχη να την παρακολουθήσει της δεκαετία του 2000 σε πρωταγωνιστικούς ρόλους στην Κρατική Όπερα της Βιέννης, ενώ πιο πρόσφατα ήταν η πρωταγωνίστρια της νέας παραγωγής του Rosenkavalier στη Μετροπόλιταν. Όντας επίσης πολλές φορές η παρουσιάστρια πολλών τηλεοπτικών παραγωγών της ΜΕΤ, η Fleming είναι ασφαλώς οικεία και με το φακό, και κατά τη διάρκεια της συναυλίας πολλές φορές πήρε το λόγο για να αναφερθεί στα έργα που επρόκειτο να τραγουδήσει και τη σχέση της με αυτά, να επαινέσει την ορχήστρα και τον καινούριο της μουσικό διευθυντή, να αστειευτεί και να ευχηθεί στο κοινό.

Με δύο άριες του Franz Lehár (1897-1957), την “Warum hast du mich wach geküsst“ από την Friederike (1928) „Ich bin verliebt“ (1930) η Fleming έδειξε από την αρχή την οικειότητά της με αυτό το ρεπερτόριο. Ακολούθησε μια άρια από έναν συνθέτη ο οποίος υπήρξε διακεκριμένο μέλος και των δύο κόσμων, της Βιέννης και του Χόλιγουντ. Ο πολύ ταλαντούχος νεαρός συνθέτης Erich Wolfgang Korngold (1897-1957), παιδί-θαύμα της Βιέννης πριν τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, και συνθέτης μετά από αυτόν της, όχι ανεπηρέαστης από τις εξελίξεις της εποχής αλλά και την ψυχανάλυση, «Νεκρής Πόλης», αναγκάστηκε τη δεκαετία του 1930 να μεταναστεύσει στις ΗΠΑ, όπου συνέβαλλε όσο κανείς άλλος, στην δημιουργία της κινηματογραφικής μουσικής. Κάτι που μερικοί από τους συμπατριώτες του δεν του συγχώρησαν ποτέ, γράφοντας τη μουσική για 16 συνολικά ταινίες, ενώ κέρδισε και Όσκαρ.

Από τις χαριτωμένες στιγμές της συναυλίας. Στα «ασπραπόβροντα» του Στράους, τα μέλη της Φιλαρμονικής κρατούσαν ομπρέλες (Photo: Chris Lee).

Από τον «πατέρα», όπως τον αποκάλεσε η ερμηνεύτρια, πάντως της κινηματογραφικής μουσικής, επελέγη μια άρια από το οπερετικό του έργο, η: «Ich soll ihn niemals» από την όπερα «Die Kathrin» (Op. 28, 1932-7), ενώ αντίθετα από τον «βασιλιά του βαλς» και της οπερέτας Johann Strauss τον Νεώτερο η Φλέμινγκ τραγούδησε, το «I am in Love with Vienna», μια διασκευή του D. Tiomkin σε ενορχήστρωση του P. Baterman για την ταινία «The Great Waltz» (1938).

Μεταξύ Βιέννης και Broadway η ορχήστρα παρουσίασε επίσης την εισαγωγή του Lohengrin, μάλλον σαν προσωπικό statement του νέου αρχιμουσικού που δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στο έργο του Wagner. Ακολούθησε το πιο διάσημο ίσως πρωτοχρονιάτικο κομμάτι, το βαλς «Στον Ωραίο Γαλάζιο Δούναβη» (Op. 314, 1866-1867) στο οποίο διακρίθηκε για το σόλο του και ο εξάρχων των τσέλι της Φιλαρμονικής, καθηγητής και στο διάσημο Curtis Institute of Music, Carter Brey.

Σε αυτό όπως και στη επίσης πολύ δημοφιλή εισαγωγή στην όπερα «Η Νυχτερίδα» που άνοιξε τη βραδιά, οι αλλαγές των εντάσεων και των διαθέσεων βρήκαν ανταπόκριση στις αλλαγές του φωτισμού στο σκηνικό για χάρη της τηλεοπτικής μετάδοσης που πάντα συμβάλλει στην εορταστική ατμόσφαιρα της αίθουσας.

Δημοφιλής και ο Πέμπτος Ουγγρικός χορός του Johannes Brahms (1868) ενθουσίασε το κοινό. Ακολούθησε η άψογα εκτελεσμένη Πόλκα Πιτσικάτο (1869) προτού η Renée Fleming επανέλθει στη σκηνή για το αφιέρωμα στο Broadway. Αξίζει να σημειωθεί ότι όλα τα προερχόμενα από τη δυναστεία των Στράους έργα, και το ένα από τα δύο ανκόρ είχαν παρουσιαστεί πριν λίγες εβδομάδες, στη συναυλία υπό τον Αυστριακό αρχιμουσικό, αλλά και πρώην βιολιστή (βιόλα) της Φιλαρμονικής Ορχήστρας της Βιέννης Manfred Honeck, σε μια πρόωρη πρωτοχρονιάτικη συναυλία, στην οποία είχαμε επίσης αναφερθεί από τις στήλες του Andro, κάτι που προφανώς συνετέλεσε και στην άψογη εκτέλεση των κομματιών.

Αποθέωση από το κοινό στο David Geffen Hall. H Φιλαρμονική μόλις έχει ολοκληρώσει το εμβατήριο Radetzky, με τον van Zweden να διευθύνει αλά βιεννουά (Photo: Chris Lee).

Και αν η Φιλαρμονική για τα βιεννέζικα βαλς χρειάστηκε «ενισχύσεις» από τους κατεξοχήν ειδικούς από την Αυστρία, κάτι τέτοιο δεν είναι βέβαια απαραίτητο για τα τραγούδια από τα δημοφιλή μιούζικαλ. Γιατί όπως και η Φιλαρμονική της Βιέννης «εξοκείλει» σταθερά εδώ και δεκαετίες από τα αμιγώς κλασσικά της καθήκοντα για να αφιερωθεί στο βαλς, έτσι και στη Νέα Υόρκη, η Φιλαρμονική καλλιεργεί με διάφορους τρόπους και σε μόνιμη βάση τη σχέση της με τη μουσική του Broadway με αποκορύφωμα την, σχεδόν κάθε χρόνο, παρουσίαση σε μορφή συναυλίας ενός μιούζικαλ.

Στη φετινή πρωτοχρονιάτικη συναυλία η λαμπερή Fleming ξεκίνησε από τα: “Love and Love Alone” και «Winter”. Το έργο «The Visit” από τα οποία προέρχονται είναι από το 2001, ο γεννημένος όμως το 1927 συνθέτης John Kander, (δίδυμο με τον Fred Ebb, 1928-2004) έχει παρουσία δεκαετιών με μεγάλες επιτυχίες στα δρώμενα του Broadway, ανάμεσά τους το ακόμα πολύ δημοφιλές «Chicago», συνεργασία με την πολύ νεαρή τότε Liza Minnelli, το πολύ διάσημο musical, «Cabaret», που άφησε εποχή (και, φυσικά, έγινε και ταινία με την Liza Minnelli και τον Joel Grey), ενώ υπάρχει και ο Ζορμπάς από το 1968.

Ακολούθησε το τραγούδι του Harry Warren (1893-1981) “You will Never Know”, (στίχοι του Mack Gordon), γραμμένο για τον κινηματογράφο το 1942, το οποίο η Fleming είχε τραγουδήσει για μία ακόμα ταινία το 2017, την βραβευμένη “The Shape of the Water” του Guillermo del Toro. Χαρακτηριστικό είναι ότι η Φιλαρμονική είχε πρωτοπαρουσιάσει αυτό το τραγούδι ήδη το 1943 με τον επί σκηνής τραγουδιστή να μην είναι άλλος από τον Frank Sinatra!

Το φετινό πρόγραμμα περιλάμβανε εορταστικές μελωδίες και τραγούδια από δύο διαφορετικούς μουσικούς κόσμους, το γειτονικό Broadway και την πιο μακρινή Βιέννη (Photo: Chris Lee).

Ένας άλλος από τους μύθους του Broadway είναι και ο, γεννημένος το 1930, Stephen Sondheim. Aπό το έργο του “A little Night Music” η Fleming τραγούδησε με χάρη το “A Glamourous Life” το οποίο εκτός από τις παραδοξότητες του να είναι κανείς αστέρας της σκηνής και μητέρα ταυτόχρονα, στο οποίο αναφέρεται, συνόψισε και κατά κάποιο τρόπο το πνεύμα της όλης συναυλίας τα εναλλασσόμενα χρώματα του φωτισμού, το ντύσιμο του κοινού, την παναμερικανική τηλεοπτική μετάδοση και την Νεοϋορκέζικη εορταστική ατμόσφαιρα!

Η Φιλαρμονική καλλιεργεί με διάφορους τρόπους και σε μόνιμη βάση τη σχέση της με τη μουσική του Broadway.

Ακολούθησαν τα «Αστραπόβροντα» του Strauss, στα οποία και πάλι, όπως και στη συναυλία με τον Χόνεκ, η Φιλαρμονική κρατούσε … ομπρέλα..! Στο πρώτο ανκόρ η Fleming μας ταξίδεψε λίγο δυτικότερα από τη Βιέννη, στο Salzburg και στην ιδιαίτερα δημοφιλή, κάθε χρόνο στο σπίτι των Αμερικανών σε πολλαπλές μεταδόσεις, «Μελωδία της Ευτυχίας»!

Πάρα πολλές φορές μάλιστα τις τελευταίες τρεις δεκαετίες μάλιστα η τότε πρωταγωνίστρια Julie Andrews ήταν αυτή που μετέδιδε στη Δημόσια Αμερικανική Τηλεόραση τη συναυλία από τη Βιέννη, την οποία τα δύο τελευταία χρόνια ανέλαβε ο, γνωστός από τη δημοφιλή σειρά Downton Abbey, Hugh Bonneville. Και αν έτσι η αναφορά στην επερχόμενη την ώρα εκείνη πρωτοχρονιάτικη συναυλία ήταν έμμεση, το εμβατήριο Radetzky, αποτέλεσε μια πλήρη απομίμηση του αυστριακού «πρωτοκόλλου», με τον van Zweden να διευθύνει αλά βιεννουά το χειροκρότημα, ενθουσίασε το κοινό που αποθέωσε τους συντελεστές της εορταστικής βραδιάς!

Διαβάστε ακόμα: Είδαμε την πρόωρη πρωτοχρονιάτικη συναυλία στη Νέα Υόρκη και ήταν μαγική.