Ο Μάνφρεντ Χόνεκ διευθύνει την Φιλαρμονική Ορχήστρα της Νέας Υόρκης στο David Geffen Hall (Photo credits: Chris Lee).

Αναφερθήκαμε στο προηγούμενό μας άρθρο στη σχέση του Αυστριακού αρχιμουσικού Manfred Honeck με τη Φιλαρμονική Ορχήστρα της Νέας Υόρκης, σχέση που τον οδήγησε στο να ακουστεί το όνομά του το 2016 ακόμα και για την ανάληψη της καλλιτεχνικής της ηγεσίας. Κάτι τέτοιο όπως είδαμε τελικά δεν συνέβη, ο Honeck παρέμεινε, όσον αφορά στην ένθεν του Ατλαντικού δραστηριότητά του, στην ηγεσία της ορχήστρας του Pittsburg, ενώ συνεχώς πυκνώνουν και αναβαθμίζονται οι συνεργασίες του στην Ευρώπη.

Στο φετινό φθινοπωρινό του πέρασμα από τη Νέα Υόρκη ο Honeck επιχείρησε να χωρέσει το πρόγραμμα της εμφάνισής του με τη Φιλαρμονική, δύο διαφορετικές κατηγορίες έργων. Για το πρώτο μέρος επελέγησαν δύο μάλλον σπάνια στις αίθουσες συναυλιών έργα, ένα από το ρομαντικό και ένα από το μοντερνιστικό ρεπερτόριο. Το δεύτερο μέρος ήταν μια, αν και λίγο πρόωρη στα τέλη Νοεμβρίου, ίσως όμως αντλώντας την εορταστική αφορμή από τη μέρα των Ευχαριστιών (Thanksgiving) μια βιεννέζικη μίνι-πρωτοχρονιάτικη συναυλία, με πρόγραμμα αποκλειστικά αφιερωμένο στα βαλς και τις πόλκες της δυναστείας των Στράους, που έχουμε συνηθίσει να ακούμε στη διάσημη πρωτοχρονιάτικη συναυλία της Φιλαρμονικής Ορχήστρας της Βιέννης, σε πολλές από τις οποίες είχε συμμετάσχει ο Honeck, αφού υπήρξε για πολλά χρόνια μέλος της διακεκριμένης ορχήστρας της πατρίδας του (έπαιζε βιόλα), προτού ακολουθήσει, με την ενθάρρυνση, την προτροπή και τη βοήθεια διακεκριμένων μαέστρων, ανάμεσά τους και του Claudio Abbado, του οποίου υπήρξε ένα διάστημα και βοηθός, την πορεία του αρχιμουσικού.

Μιμούμενοι την παράδοση της βιεννέζικης ορχήστρας, τα μέλη τη Φιλαρμονικής της Νέας Υόρκης συμμετείχαν σε διάφορα «happenings».

Η συναυλία ξεκίνησε με το έργο Carnival (Op. 92, 1891) του Antonin Dvořák, το οποίο μάλιστα η Φιλαρμονική είχε παρουσιάσει για πρώτη φορά υπό τη διεύθυνση του ίδιου του συνθέτη το Οκτώβριο του 1892 στην πρώτη εμφάνιση του Dvořák τη Νέα Υόρκη, σε μία συναυλία για τα 400 χρόνια της ανακάλυψης της Αμερικής, λίγους μόλις μήνες μετά την παγκόσμια πρώτη του έργου στην Πράγα. Η κριτική των New York Times της εποχής, φάνηκε να μην γοητεύεται ιδιαίτερα από τις διευθυντικές αρετές του συνθέτη, αλλά προσπερνώντας της να αναφέρεται στην ευφυΐα του ως συνθέτη.   Ο Dvořák ήταν ο δεύτερος, είχε προηγηθεί ένα χρόνο μόλις νωρίτερα ο Τσαϊκόφσκι,  μεγάλος συνθέτης που πέρασε τον Ατλαντικό.

Ο Γερμανός σολίστας Frank Peter Zimmermann είχε άψογη συνεργασία με τον μαέστρο και την ορχήστρα (Photo credits: Chris Lee)

Με πολύ εξωστρεφή τρόπο, ταχύτητα και δυναμισμό, τονίζοντας τα κοντράστ μεταξύ των ειδυλλιακών και πιο έντονων σημείων του έργου ο Honeck κέρδισε το χειροκρότημα του κοινού.

Ακολούθησε το Πρώτο Κοντσέρτο για Βιολί και Ορχήστρα του Τσέχου συνθέτη Bohuslav Martinů, το οποίο μάλιστα η Φιλαρμονική ερμήνευσε για πρώτη φορά σε αυτή τη σειρά των συναυλιών, με σολίστα το Γερμανό Frank Peter Zimmermann του οποίου οι τεχνικές αρετές έλαμψαν σε άψογη συνεργασία με τον μαέστρο και την ορχήστρα. Το μοντερνιστικό έργο, το οποίο όμως αντλεί στοιχεία και από την τσεχική παράδοση είχε αρχικά γραφτεί για τον βιολονίστα Samuel Dushkin (1891-1976), ο οποίος τελικά δεν το ερμήνευσε ποτέ, λόγω κάποιων διαφωνιών με τον συνθέτη, με τον οποίο όμως παρέμεινε φίλος ως το τέλος της ζωής του ερμηνεύοντας άλλα έργα του. Αξίζει να σημειωθεί ότι Dushkin είχε γραφτεί και το Κοντσέρτο του Στραβίνσκι, το οποίο ερμήνευσε στο Carnegie Hall στην αρχή της σαιζόν ο Λεωνίδας Καβάκος). Τελικά το έργο παρουσιάστηκε για πρώτη φορά αρκετά χρόνια μετά το θάνατο του συνθέτη στο Σικάγο το 1973 με σολίστα τον Joseph Suk με τον Georg Solti να διευθύνει τη διάσημη Συμφωνική Ορχήστρα της πόλης.

Δεν έλειψαν τα happenings στα οποία πήραν μέρος και τα μέλη της Ορχήστρας (photo credits: Chris Lee).

Το «πρωτοχρονιάτικο» δεύτερο μέρος ξεκίνησε με το Honeck να τονίζει το δραματικό χαρακτήρα της εισαγωγής στην οπερέτα «Ο Βαρώνος Ατσίγγανος» (όπως μεταφράζει το αρχείο της Λυρικής τον γερμανικό τίτλο της οπερέτας «Der Zigeunerbaron» από 1885 του Γιόχαν Στράους υιού). Η φρεσκάδα, η όμορφη ροή και η διαφοροποίηση του ρόλου του γκρουπ των οργάνων, όλα υποδειγματικά, έδειξαν από την πρώτη στιγμή την οικειότητα του αρχιμουσικού με το συγκεκριμένο είδος μουσικής, στο αίμα, αν μας επιτρέπεται η έκφραση των Αυστριακών, πολλώ δε μάλλον του Honeck, ο οποίος έχει ζήσει ως μέλος της ορχήστρας πολλές από αυτές τις συναυλίες.

Η μαγικά χαμηλή ένταση σε ορισμένα σημεία και η ιδιαίτερη ευαισθησία της προσέγγισης στην πόλκα Die Libelle (Op. 204, 1866) του Γιόζεφ Στράους ανέδειξαν κάποια άλλα στοιχεία της μουσικότητας του Honeck. Ακολούθησαν η ενθουσιώδης γρήγορη πόλκα-χαιρετισμός στην Ουγγαρία (Eljen A Magyar, Schnell Polka, Op. 332, 1869) του Γιόχαν Στράους Υιού, και αμέσως μετά το αριστούργημα του συνθέτη, ο ανεπίσημος εθνικός ύμνος της Αυστρίας, πάντα στο τέλος του πρωτοχρονιάτικου Κοντσέρτου, το διάσημο βαλς «Στον Ωραίο Γαλάζιο Δούναβη» (Op. 314, 1866-7)!

Μιμούμενοι την παράδοση της βιεννέζικης ορχήστρας, τα μέλη τη Φιλαρμονικής της Νέας Υόρκης συμμετείχαν σε διάφορα «happenings» στα τελευταία τρία έργα, όλα του Γιόχαν Στράους Υιού. Έτσι ο μουσικός που έπαιζε το ξύλινο κρουστό που αναπαριστά τον πυροβολισμό στην Πόλκα «Στο Κυνήγι» (Op. 373, 1875) ήταν ντυμένος σαν κυνηγός με γιλέκο παραλλαγής ενώ ο τελευταίος πυροβολισμός ήταν εμφανώς εύστοχος αφού από την οροφή του David Geffen Hall έπεσαν άσπρα φτερά…!

Το δεύτερο μέρος ξεκίνησε με το Honeck να τονίζει το δραματικό χαρακτήρα της εισαγωγής στην οπερέτα «Ο Βαρώνος Ατσίγγανος» (Photo credits: Chris Lee).

Σε ξεκαρδιστική αλληλεπίδραση με το μαέστρο και ο .. μάγειρας που εισήλθε στην ορχήστρα, παίζοντας διάφορα κρουστά, στην γαλλική πόλκα «Im Krapfenwald» (Op. 336, 1869). Για να αποφύγουν την καταιγίδα στα διάσημα «Αστραπόβροντα» του Γιόχαν Στράους, τα μέλη της Φιλαρμονικής κρατούσαν … ομπρέλα, ενώ τα φώτα της αίθουσας αναβόσβηναν αναπαριστώντας τις καιρικές συνθήκες. Εμφανώς ευχαριστημένο το κοινό από την ατμόσφαιρα της συναυλίας αποθέωσε τους συντελεστές.

Δεν γνωρίζουμε εάν και πότε οι πρώην συνάδελφοι του Manfred Honeck από τη Φιλαρμονική Ορχήστρα της Βιέννης θα καλέσουν τον συμπατριώτη τους να συμμετάσχει και πάλι, αυτή τη φορά από το πόντιουμ, στην πρωτοχρονιάτικη συναυλία της Χρυσής Αίθουσας των Φίλων της Μουσικής της αυστριακής πρωτεύουσας, αν πάντως αυτή ήταν μια «επίσημη» αίτηση για τέτοιο, ήταν κατά την ταπεινή μας γνώμη, ιδιαίτερα επιτυχημένη!

 

Διαβάστε ακόμα: Φιλαρμονική ορχήστρα της Ν. Υόρκης, τα νέα «αφεντικά» του πόντιουμ.

 

 

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook

Button to top