«Ο Πειραιάς αναπτύσσεται, αλλάζει, πατάει στα πόδια του και προσπαθεί να αναπτυχθεί με στόχο να γίνει μια μοντέρνα ευρωπαϊκή πόλη». (Φωτογραφίες: Σταύρος Χαμπάκης)

– Ακούμε συχνά ότι ο τάδε χώρος πολιτισμού θα λειτουργεί ως εκκολαπτήριο ιδεών, ταλέντων, τάσεων για την κοινωνία. Αυτές είναι και οι προθέσεις σας για το ΔΘΠ. Μπορείτε να μας δώσετε ορισμένα παραδείγματα για να καταλάβουμε πως μπορεί να γίνει πρακτικά, ένα τέτοιο ζωντάνεμα;
Με πολύ απλό, σαφή και καθαρό τρόπο. Με βαθύ ρίζωμα στην κοινωνία και ταυτόχρονα πέταγμα με τη φαντασία και το ρίσκο. Ένας χώρος πολιτισμού οφείλει να πατάει βαθιά τα πόδια του στη γη και ταυτόχρονα να μπορεί να ονειρεύεται και να προχωράει στο μέλλον. Σε ένα δημόσιο χώρο παρέμβασης δεν μπορεί να γίνει, το ένα χωρίς το άλλο γιατί δεν μπορείς να λειτουργείς ερήμην μιας κοινωνικής πραγματικότητας και ενός μέλλοντος που χτίζεις.

Για να χτίσεις ένα μέλλον χρειάζεται να καινοτομήσεις. Για να καινοτομήσεις χρειάζεται να πάρεις ρίσκα για να διευρύνεις όρια. Για να διευρύνεις όρια πρέπει να είσαι αποφασισμένος, να χρησιμοποιήσεις την φαντασία σου, την τόλμη, να μπορείς να πείθεις και να αφοράς τον κόσμο. Με την εναλλαγή αυτών των δύο αξόνων και την ισόρροπη σχέση τους το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά πορεύεται σαν πρωτοπόρος οργανισμός.

– Μιλάτε με σεβασμό για τον Πειραιά και βλέπετε το ΔΘΠ σαν υπερτοπικό πόλο με έντονη Πειραϊκή ταυτότητα. Ποια είναι η σύγχρονη ταυτότητα πέρα από τα κλισέ των «παιδιών του Πειραιά» που ανάγονται σε άλλες εποχές;
Το πρώτο και μεγάλο στοίχημα του Πειραιά είναι η θάλασσα. Ο Πειραιάς διαχρονικά ήταν ένας τόπος που συνορεύει με τη θάλασσα, ένα τεράστιο λιμάνι – μια τεράστια αγκαλιά. Που ανοίγεται προς τη Μεσόγειο, και τον κόσμο.

Το δεύτερο στοιχείο της ταυτότητας του Πειραιά είναι το Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά, η Πινακοθήκη Πειραιά, το Ναυτικό Μουσείο, το πολύ σημαντικό Ίδρυμα Λασκαρίδη και άλλες δομές. Όλα αυτά εκφράζουν με πολλαπλούς τρόπους την διαχρονική ιστορία του Πειραιά..

Το τρίτο στοιχείο είναι ότι έχουμε μια πόλη με έντονα σημάδια ρήξης, ανάμεσα σε κοινωνικά μορφώματα, τα οποία μπορούν να μας βοηθήσουν να παράγουμε ένα πολύ ενδιαφέρον αποτέλεσμα. Ο Πειραιάς είναι ίσως η μόνη περιοχή της Ελλάδας η οποία συνδυάζει με ισόρροπο και αγαστό τρόπο την υψηλή κουλτούρα του Τσαρούχη, του Βρεττάκου, του Μουρσελά, του Μποκόρου, το Πέραμα και τα νεκροταφεία πλοίων, την Ελευσίνα, τον Ασπρόπυργο, τη Δραπετσώνα και φυσικά το Δημοτικό Θέατρο. Το ΔΘΠ, λοιπόν συνδέεται με όλα αυτά, εμπνέεται από την ιστορία της πόλης του και αγκαλιάζει κάθε καινούργια συνθήκη: κοινωνική και πολιτιστική.

«Ο Πειραιάς είναι ίσως η μόνη περιοχή της Ελλάδας η οποία συνδυάζει με ισόρροπο και αγαστό τρόπο την υψηλή κουλτούρα του Τσαρούχη, του Βρεττάκου, του Μουρσελά, του Μποκόρου, το Πέραμα και τα νεκροταφεία πλοίων, την Ελευσίνα, τον Ασπρόπυργο, τη Δραπετσώνα και φυσικά το Δημοτικό Θέατρο».

– Θα λέγαμε ότι η κουλτούρα του Πειραιά εκτός από το λιμάνι καθορίζεται έντονα από τον Ολυμπιακό αλλά και την Πειραϊκή Εκκλησία, δύο φορείς πανίσχυρους που είναι πανταχού παρόντες και στα δημοτικά / πολιτιστικά πράγματα. Το ΔΠΘ θα είναι ένας τρίτος πόλος, πιο σύγχρονος, πιο ανατρεπτικός;
Το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά φιλοδοξεί να είναι ένας τρίτος πόλος ανατρεπτικός, γιατί αγκαλιάζει τους νέους με δράσεις και προγράμματα που τους αφορούν, γιατί κρατά τις πόρτες του ανοιχτές στην τοπική κοινωνία, γιατί είναι τόπος φιλόξενος για μετανάστες και κάθε δομή η οποία μπορεί και θέλει να εμπλακεί σε ένα διάλογο με τη τέχνη και το θέατρο ειδικότερα..

Έχω μάθει να λειτουργώ συνθέτοντας, διαφορετικά και ανόμοια πράγματα, πάντα προς την κατεύθυνση μιας καινούργιας αρμονίας. Το ΔΘΠ δεν αποκλείει κανέναν, αντίθετα προσπαθεί να δώσει βήμα σε πολλές και διαφορετικές ομάδες, χωρίς περιορισμούς .

– Ο Δήμος Πειραιά στον οποίο ανήκει το θέατρο είναι από τους πολύπαθους. Όταν ανακαινίστηκε το ΔΘΠ ξεχώριζε σαν όαση μέσα στην απεριποίητη πόλη (όχι ότι η Αθήνα πάει πίσω). Ποια είναι η κατάσταση στους γύρω δρόμους σήμερα;
Ο Πειραιάς αναπτύσσεται, αλλάζει, πατάει στα πόδια του και προσπαθεί να αναπτυχθεί με στόχο να γίνει μια μοντέρνα ευρωπαϊκή πόλη. Ο Δήμος Πειραιά και ο Δήμαρχος Γιάννης Μώραλης υλοποιούν ένα σοβαρό πρωτοποριακό πρόγραμμα χωρικής ανάπλασης (Ο.Χ.Ε.). το οποίο θα δώσει μια νέα ζωή στην πόλη. Αυτή η νέα εποχή έρχεται με τα τεράστια έργα του τραμ, του μετρό, της ανάπλασης ολοκλήρων περιοχών του Πειραιά, ανάπλασης δίπλα από το λιμάνι, τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζουμε όλοι την κρουαζιέρα, την εμπορική κίνηση και τον τρόπο με τον οποίο συνεργαζόμαστε όλοι σε ένα τραπέζι – η εμπορική τάξη του Πειραιά, τα μουσεία, η αναπτυξιακή δημοτική αρχή – για μπορέσουμε να προχωρήσουμε προς τα μπροστά. Υπάρχουν πολλοί και διαφορετικοί πόλοι ανάπτυξης. Ο καθένας έχει τη δική του δυναμική, αλλά για πρώτη φορά έχω την αίσθηση ότι οι πόλοι αυτοί προσπαθούν να συνεργαστούν με στόχο και όραμα.

«Η Αθήνα έχει πολλές θεατρικές σκηνές, πολλές ταβέρνες, πολλά περίπτερα, πολλές εκκλησίες…».

– Συνεργάζεστε με το Φεστιβάλ Αθηνών στα πλαίσια του ανοίγματος σας στην πόλη. Αφού τα προηγούμενα χρόνια το Φεστιβάλ Αθηνών «κατηφόρισε» στην Πειραιώς, ήταν φυσική προέκταση να συμπεριλάβει και τον Πειραιά; Και τι θα δούμε φέτος το καλοκαίρι;
Το ΔΘΠ ανέπτυσσε και αναπτύσσει ένα τριπλό σύνολο δράσεων: καλλιτεχνικό, εκπαιδευτικό, κοινωνικό. Μέσα στα πλαίσια της συνένωσης αυτών των πραγμάτων, τολμά, προσπαθεί και προτείνει -δημιουργώντας έναν τεράστιο ιστό- κοινωνικές και καλλιτεχνικές χειρονομίες και δράσεις, είτε αυτόνομα, είτε μέσα από συνεργασίες. Το άνοιγμα στην πόλη τόλμησε την προσέγγιση του ρεμπέτικου μέσα από τον πολύ σημαντικό ρεμπέτη, τον Νούρο, μέσα από την καταπληκτική δουλειά που έγινε στις ταβέρνες του Πειραιά. Πήγαμε στη Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη με τον Κωνσταντίνο Μίχο, διαβάσαμε ποιήματα στα σπίτια μεταναστών, δημιουργήσαμε δράσεις στη Τρούμπα συνεργαστήκαμε με τα άτομα με ειδικές ανάγκες για παραστάσεις αλλά και πολλούς φορείς όπως οι ρακοσυλλέκτες.

Το ίδιο θα συμβεί με το φετινό πρόγραμμα Άτλας. Από την ιχθυόσκαλα, έναν τόπο πολύ ισχυρής μνήμης και μόχθου, έναν τόπο που πάλλεται από ζωή μέχρι τις μπουκαπόρτες των πλοίων και το κέντρο του Πειραιά, όλη η πόλη μια γιορτή πολιτισμού χωρίς διακρίσεις και ανισότητες, με στόχο την κινητικότητα, το άναμμα ενός σπινθήρα καλλιτεχνικής χειρονομίας προς όφελος ενός απενοχοποιημένου ουμανισμού.

«Η Αθήνα έχε πολλές θεατρικές σκηνές, πολλές ταβέρνες, πολλά περίπτερα, πολλές εκκλησίες… Υπάρχουν πολλά άναρχα πράγματα, αλλά το τελευταίο το οποίο θα ήθελε περιορισμό κατά τη γνώμη μου, είναι η ελευθερία έκφρασης».

– Περνούν εκατομμύρια τουρίστες από τον Πειραιά. Γιατί δεν επισκέπτονται το ΔΘΠ όπως κάνουμε εμείς όταν ταξιδεύουμε σε μια Ευρωπαϊκή μητρόπολη κλείνοντας θέσεις σε μεγάλες παραστάσεις μήνες πριν; Έχετε κάποια πολιτική προσέλκυσης των ξένων επισκεπτών;
Οι αλλαγές που έγιναν στο λιμάνι είχαν άλλες προτεραιότητες και έτσι δεν μας βοήθησαν να αναπτύξουμε αυτό που πριν δυο χρόνια είχαμε σχεδιάσει. Δηλαδή την παρέμβαση στο χώρο της κρουαζιέρας και του τουρισμού γενικότερα. Εντούτοις καταφέραμε, σε απόλυτη συνεργασία με τον ΟΛΠ, να κατέβουμε εκεί που φτάνουν τα κρουαζιερόπλοια

Ένα πρόγραμμα που το ονομάζουμε Climbing the Sea, και περιέχει χρώματα πολιτισμού από Ελλάδα. Είναι από τις βασικές φιλοδοξίες μας αλλά και του ΟΛΠ, να μπορέσουμε να επαναλάβουμε αυτές τις παρεμβάσεις και φυσικά την δυνατότητα επίσκεψης στο ΔΘΠ. Πιστεύω ότι θα τα καταφέρουμε.

«Το κακό, το σκοτεινό κακό, το σκοτεινό κομμάτι του ανθρώπου, αυτό που κρύβεται στα βάθη του, πολλές φορές βρίσκει τρόπο να εμφιλοχωρήσει στη ζωή μας οδηγώντας στην δυσαρμονία και στο φόβο».

– Είστε ο ιδρυτής του θεάτρου Σημείο που είναι μια από τις πιο διαχρονικές ανεξάρτητες σκηνές. Συμμερίζεστε την άποψη ότι η Αθήνα έχει υπερπληθώρα σκηνών; Και πως δεν έχουν μειωθεί λόγω κρίσης;
Η Αθήνα έχει πολλές θεατρικές σκηνές, πολλές ταβέρνες, πολλά περίπτερα, πολλές εκκλησίες… Υπάρχουν πολλά άναρχα πράγματα, αλλά το τελευταίο το οποίο θα ήθελε περιορισμό κατά τη γνώμη μου, είναι η ελευθερία έκφρασης.

Το Σημείο, είναι ένα θέατρο με καθαρή διακριτή ταυτότητα την οποία κρατάει σε αυτούς τους δύσκολου καιρούς, ανεβάζοντας ένα εκπληκτικό κείμενο, τη Φαίδρα της Τσβετάγιεβα.

Διαπιστώνω ότι αυτή την εποχή, ένα κύμα νέων ανθρώπων δημιουργεί μια έκρηξη έκφρασης και δημιουργίας, προσπαθώντας να προχωρήσει, να παρέμβει στη ζωή για να αντιμετωπίσει αυτό που ονομάζουμε κρίση.

Αμφισβητούν, δημιουργούν ρήξεις όμως παράλληλα καινοτομούν, φτιάχνουν νέες συνθήκες, διεκδικούν αξιοκρατία. Μέσω του θεάτρου αλλά και κάθε δημιουργικής έκφρασης, τα θέατρα επαναφέρουν επιτακτικά το αίτημα: ευκαιρίες ίσες για όλους. Ένα αίτημα που το ΔΘΠ αφουγκράζεται με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους.

«Το κείμενο, η τεμπελιά και η ραστώνη του διαβάσματος, ο ήχος της λέξης που ακούμε στο σκοτάδι και μας επανέρχεται με δύναμη, είναι από τα αιτήματα τα βασικά που στηρίζουν την εσωτερική συνοχή του ανθρώπου».

– Έχετε μεγάλη ευαισθησία και για την ποίηση. Παρατηρείτε κι εσείς μια σχετική άνθιση τα τελευταία χρόνια; Ποιους νέους Έλληνες ποιητές ξεχωρίζετε; Θα υπάρχει χώρος και για την ποίηση στο ΔΘΠ;
Έχω ιδιαίτερη αγάπη, όχι μόνο για την ποίηση αλλά για το λόγο. Λατρεύω το κείμενο, αισθάνομαι βαθιά μέσα μου την ανάγκη να το αφουγκραστώ, να βρω τον ήχο του, το ρυθμό του. Όχι μόνο σαν ιδέα, αλλά και σαν φωνή.

Το κείμενο, η τεμπελιά και η ραστώνη του διαβάσματος, ο ήχος της λέξης που ακούμε στο σκοτάδι και μας επανέρχεται με δύναμη, είναι από τα αιτήματα τα βασικά που στηρίζουν την εσωτερική συνοχή του ανθρώπου. Βρίσκεται σε αντίθεση με τον τρόπο που ο σύγχρονος άνθρωπος επικοινωνεί με τον κόσμο -μέσα από τις μηχανές αναζήτησης, μέσα απ’ τα smartphones, μέσα από την ταχύτητα.

Το ΔΘΠ αγκαλιάζει την ποίηση με τον κύκλο. Ένα ποίημα είναι μια πόλη μέσα από την οποία αναδεικνύονται οι νέοι ποιητές. Η πόλη ακούει και διαβάζει ποιήματα στη διάρκεια περιπάτων στο κέντρο και στα περίχωρα του Πειραιά, στα λεωφορεία, στα μεγάλα εμπορικά καταστήματα. Το ΔΘΠ αγκαλιάζει το κείμενο με την υλοποίηση ενός μεγάλου χρηματοδοτικού εργαλείου ΕΣΠΑ για την ανάδειξη του ελληνικού κειμένου των τελευταίων 50 χρόνων. Μέχρι τώρα 5000 άνθρωποι όλων των ηλικιών παρακολουθούν ανοιχτές πρόβες συμμετέχουν σε συζητήσεις με σκηνοθέτες και ηθοποιούς για τα κείμενα, τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε το θέατρο, τον τρόπο που το θέατρο αποτυπώνει την ταυτότητα μας, για τον τρόπο που η ίδια η ταυτότητά μας μεταλλάσσεται μέσα από το κείμενο, για τον τρόπο που γινόμαστε Ευρωπαίοι.

– Εκτός από καλλιτεχνικός διευθυντής λειτουργείτε και ως μάνατζερ; Μπορεί το Θέατρο να είναι κερδοφόρο και να κάνει νέες αυτοχρηματοδοτούμενες επενδύσεις στο πρόγραμμα του; Έχετε πλάνο προσέλκυσης μεγάλων δωρητών; Στοχεύετε σε ευεργεσίες από το εφοπλιστικό κεφάλαιο;
Είμαι υποχρεωμένος σαν καλλιτεχνικός διευθυντής να έχω πολλές και διαφορετικές δραστηριότητες, με οικονομικές και διοικητικές αρμοδιότητες για την αρτιότερη λειτουργία του ΔΘΠ. Με συνετό τρόπο παλεύουμε για την προσέλκυση κεφαλαίων για την υλοποίηση των παραστάσεων μας, παράλληλα με τη μείωση του προϋπολογισμού και την αύξηση των εσόδων. Η ναυτιλία θα ήταν μια προίκα γι’ αυτό και δουλεύουμε και προς αυτή την κατεύθυνση. Έχουμε πλάνο επένδυσης σε πολλές και διαφορετικές πλευρές και προσπαθούμε να το εφαρμόσουμε με τον πλέον σώφρονα τρόπο.

– Δώστε μας μια γεύση από το ρεπερτόριο που προγραμματίζετε για τον επόμενο χειμώνα.
Αφήστε μας να έχουμε μικρές εκπλήξεις… Όλα θα ανακοινωθούν την άνοιξη.

Στις 13 Απριλίου ανεβαίνει στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά το έργο «Ο Ηλίθιος» του Ντοστογιέφσκι σε σκηνοθεσία Νίκου Διαμαντή.

– Από τις 13 Απριλίου σκηνοθετείτε τον «Ηλίθιο» του Ντοστογέφσκι στην Κεντρική Σκηνή. Γιατί επιλέξατε το κλασικό αυτό έργο; Πως το προσεγγίζετε σκηνοθετικά; Θα μείνετε πιστός στο βιβλίο;
Επέλεξα τον «Ηλίθιο» του Ντοστογιέφσκι, γιατί είχα την ευκαιρία να συνεργαστώ για αυτό τον μεγάλο ρόλο με ένα σπουδαίο ηθοποιό τον Πέτρο Φιλιππίδη. Ο «Ηλίθιος» είναι ένα έργο βαθύτατα ουμανιστικό, πνευματικό, που απαντάει σε ερωτήματα της εποχής μας και μας κάνει να ξαναδούμε το τι σημαίνει άνθρωπος. Επιλέγω να παρουσιάσω μια ανθρώπινη παραβολή, η οποία δείχνει πώς ο άνθρωπος αντιμετωπίζει τη ζωή, παλεύει με το φως και το σκοτάδι, με τα στοιχεία που τον συντρίβουν και τον πονάνε, με όλα όσα τον τρομάζουν. Η έννοια της πίστης και του καλού, η μουσική που παράγει η ζωή κάθε ανθρώπου, είναι αυτά που με καλούν να απλώσω βαθιά το χέρι μου μέσα σε μια τεράστια ιστορία του ανθρώπου όπως η ιστορία του «Ηλίθιου» του Ντοστογιέφσκι.

Ο Ντοστογιέφσκι, ένας μεγάλος δραματουργός, όπως ο Όμηρος, όπως ο Σαίξπηρ και άλλοι, μιλάει για την ανθρώπινη περιπέτεια.

Επιλέγω να μιλήσω για την ανθρώπινη περιπέτεια, να μιλήσω μ‘ έναν τρόπο καθαρό. Έχουμε κάνει μια καινούργια διασκευή-πρόταση, μια καινούργια δραματουργική προσέγγιση του «Ηλίθιου», γιατί όπως ξέρουμε όλοι πολύ καλά, όσο κι αν προσπαθήσεις να μείνεις κοντά στο πρωτότυπο, κοντά στο πνεύμα ενός βιβλίου, αν κάποια στιγμή δεν απογαλακτιστείς, δεν θα δώσεις κάποια διαφορετική μορφή τέχνης. Το μυθιστόρημα είναι ένα εντελές σχήμα το οποίο δεν περιγράφεται στο θέατρο. Το θέατρο έχει τη δική του γλώσσα και κάτω από αυτό το πρίσμα είδα τον «Ηλίθιο».

– «Ηλίθιους» θεωρούμε συχνά και στην κοινωνία μας όσους είναι καλοκάγαθοι όπως ο πρίγκηπας Μίσκιν. Δεν είναι μόνο φαινόμενο των τελευταίων ετών. Και στις «καλές εποχές» εθεωρείτο βλάκας όποιος δεν ήταν και λίγο «λαμόγιο». Που εδράζεται αυτός ο κυνισμός;
Ο κυνισμός εδράζεται σ’ αυτό που ονομάζουμε κακό, ο τρόπος που το αφήνουμε να διεισδύσει στην ιστορία του ανθρώπου, ο τρόπος που ο άνθρωπος έρχεται σε επαφή μαζί του, στις διαπροσωπικές και κοινωνικές σχέσεις, στον τρόπο που συγκρούονται κοινωνίες, έθνη, θρησκείες. Το κακό είναι ο λόγος για τον οποίο διαλύεται ο άνθρωπος. Ο Ντοστογιέφσκι γράφει ένα αφήγημα το οποίο προσπαθεί να προσεγγίσει το πώς το κακό διαβρώνει τις κοινωνικές σχέσεις, από πού προέρχεται αυτή η πάλη με το καλό, πώς διαβρώνει τη φυσική αρμονία και απλότητα και ομορφιά των πραγμάτων. Το κακό, το σκοτεινό κακό, το σκοτεινό κομμάτι του ανθρώπου, αυτό που κρύβεται στα βάθη του, πολλές φορές βρίσκει τρόπο να εμφιλοχωρήσει στη ζωή μας οδηγώντας στην δυσαρμονία και στο φόβο. Αυτό προσπαθεί να ρωτήσει ο Ντοστογιέφσκι και ο Μίσκιν.

Ο Ηλίθιος του Φιοντορ Ντοστογιέφσκι
Που: Δημοτικό Θέατρο Πειραιά (Ηρώων Πολυτεχνείου 32 & Βασ. Γεωργίου, Πειραιάς, τηλ.: 210 4143 310)
Πότε: Από 13 Απριλίου έως 3 Ιουνίου
Σκηνοθεσία: Νίκος Διαμαντής
Παίζουν: Πέτρος Φιλιππίδης, Γιάννης Στάνκογλου, Μαρία Κίτσου, Λένα Παπαληγούρα, Γιώργος Κωνσταντίνου, Γιώτα Φέστα, Ιωάννης Παπαζήσης, Γιώργος Δεπάστας, Στάθης Μαντζώρος, Χάρης Χιώτης.
Περισσότερες πληροφορίες: dithepi.gr

 

Διαβάστε ακόμα: Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος – «Το Ηρώδειο δεν είναι εκκλησία, αλλά ο κάθε χώρος δεν επιτρέπει τα πάντα»

 

 

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook

Button to top