Ο Μισέλ Ουελμπέκ οικονομολόγος

Ο Bernard Maris, ο οποίος δολοφονήθηκε στο μακελειό του Charlie Hebdo, θεωρούσε τα βίβλία του Ουελμπέκ “χρήσιμα για τη δημόσια υγεία”. (Photo credit: BALTEL/SIPA/1501021024)

Εικονοκλάστης οικονομολόγος, καθηγητής πανεπιστημίου, δημοσιογράφος, στυλίστας, ο «Θείος Μπερνάρ» δολοφονήθηκε μαζί με τους άλλους συναδέλφους του τού Charlie Hebdo. Συγγραφέας καμιάς 20αριάς βιβλίων, πολλά εκ των οποίων ξεκαρδιστικά, απεχθανόταν το φιλελευθερισμό, την κοινωνία της κατανάλωσης, που οδηγεί στην απογοήτευση και το μίσος, και τους οικονομολόγους, οι οποίοι πέφτουν πάντα έξω. Πίστευε πως «πρέπει να διαγραφούν τα κρατικά χρέη, ασχέτως κόστους για τις τράπεζες και τους πιστωτές».

Μέγας θαυμαστής του «μεγαλύτερου Γάλλου συγγραφέα του καιρού μας», τον οποίο ελάχιστα γνώριζε, εκείνου των συγκλονιστικών «Στοιχειωδών Σωματιδίων», θεωρούσε πως «τα βιβλία του άπτονται της δημόσιας υγείας» και πως «κανείς συγγραφέας δεν κατάφερε να συλλάβει όπως αυτός την οικονομική καχεξία που γαγγραινιάζει την εποχή μας». Το απόσπασμα είναι από τον πρόλογο του συγγραφέα.

***

         […] Στο Ο Ουελμπέκ ως οικονομολόγος, υπάρχουν δύο λόγοι και μία απαρχή.
Ο ελάσσων λόγος: όπως έκανε και ο Πασκάλ για μια άλλη βλαπτική και λογικιστική γενιά, ο Ουελμπέκ σώζει τους οικονομολόγους απ’ την αχρηστία τους και τους δίνει το χρόνο που θα διαρκέσει το δικό του έργο. Πιστεύει στη διάρκειά του. Και με το δίκιο του. Το όνομά του θα κουβαλήσει την ιδεολογία του ανταγωνισμού, όπως και το όνομα του Όμηρου κουβαλάει ακόμα τις κλαγγές της μάχης έξω απ’ τις Σκαιές πύλες της Τροίας. Αναφέρει τον Μαρξ, τον Μάλθους, τον Σουμπέτερ, τον Σμιθ, τον Μάρσαλ, τον Κέινς και άλλους. Μιλά για ανταγωνισμό, για δημιουργική καταστροφή, για παραγωγικότητα, για παρασιτική και χρήσιμη εργασία, για χρήμα, για πολλά άλλα πράγματα, και μιλά γι’ αυτά καλύτερα απ’ ό,τι οι οικονομολόγοι, γιατί είναι συγγραφέας.
         Όλοι οι συγγραφείς που αξίζουν να λέγονται τέτοιοι κάνουν καλύτερη ψυχολογία απ’ ό,τι ο Φρόιντ, που ήξερε να γράφει, και καλύτερη κοινωνιολογία απ’ ό,τι ο ερίτιμος Μπουρντιέ, που δεν ήξερε. Κι ας μη μιλήσουμε για φιλοσοφία: κανένας φιλόσοφος δεν μπορεί να περιμένει να φτάσει ούτε στο εκατοστό της αλήθειας που κουβαλάει ένα μεγάλο μυθιστόρημα – και μάλιστα κανένας έντιμος φιλόσοφος δεν θα τολμούσε να πει το αντίθετο. Δείτε, ανάμεσα σε χίλια άλλα παραδείγματα, τις δυσνόητες περικοκλάδες που τυλίγει ο Ντελέζ γύρω απ’ τον Κάφκα. Ο Ντ’ Αρτανιάν, ο μέτριος αυτός χωροφύλακας, θα υπάρχει όσο υπάρχουν οι Τρεις Σωματοφύλακες, ο Μέγας Ιεροεξεταστής όσο οι Αδελφοί Καραμαζόφ, και ο Γιόζεφ Αλόις Σουμπέτερ, ο θλιβερός αυτός υπουργός Οικονομικών και νεφελώδης θεωρητικός της καινοτομίας, όσο Ο χάρτης και η επικράτεια.

O Μαρίς κρατάει μια φράση από το “Ο χάρτης και η επικράτεια” του Ουελμπέκ: “Σπατάλησα τη ζωή μου διδάσκοντας αντιφατικές βλακείες σε κρετίνους αριβιστές”.

        Ο μείζων λόγος είναι πιο υψηλός. Πάντα ψάχνουμε στους συγγραφείς, και ιδίως στους μυθιστοριογράφους, ένα κομμάτι αλήθειας αυτού του κόσμου όπου έχουμε ριχτεί και που μας γεμίζει αγωνία. Αυτοί ξέρουν να μιλούν για το θάνατο, για την αγάπη και για τη δυστυχία – σπανιότερα για την ευτυχία, για την οποία οι οικονομολόγοι προτείνουν μια ποσοτικοποίηση, μέσω του ΑΕΠ, και οι εναλλακτικοί οικονομολόγοι μια εναλλακτική ποσοτικοποίηση.
        Αυτό που εμβριθείς οικονομολόγοι και ψυχοκοινωνιολόγοι εις μάτην προσπαθούν να βγάλουν απ’ τη ζωή μας για να μας το ξαναδώσουν πίσω με μεγάλες φτυαριές θεωριών και αριθμών, κάνοντάς μας να μηρυκάζουμε νοερά καθ’ όλη τη διάρκεια ραδιοφωνικών ή τηλεοπτικών συζητήσεων κάτι που μοιάζει με πριονίδια ανάμεικτα με στάχτη, ο Ουελμπέκ μάς το προσφέρει με τη λαχταριστή μορφή ενός μυθιστορήματος ή ενός ποιήματος. Κάθε έργο του φιλτράρει και αποστάζει τόνους χαρτιού στοιβαγμένους σε χιλιάδες «λόγιες» βιβλιοθήκες.[…]

//Μπερνάρ Μαρίς, «Ο Ουελμπέκ ως οικονομολόγος», εκδ. της Εστίας, 2015, μτφ. Γιώργος Καράμπελας, σελ. 144.

Στην επόμενη σελίδα: Το νέο βιβλίο του Μισέλ Ουελμπέκ «Υποταγή», το μυθιστότημα που προκάλεσε σάλο.

1 2

TAGS :
βιβλίο έμπνευση Μπερναρ Μαρις Ουλμπεκ υποταγή

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook