Οι top 5 ταινίες του 2013

Η «Αντέλ» ήταν το σημαντικότερο φιλμ της χρονιάς όχι επειδή έδειξε ρεαλιστική… τσόντα ή επειδή κέρδισε το Χρυσό Φοίνικα, αλλά επειδή ήταν τέλειο από όποια πλευρά κι αν το δει κανείς.© FDC / T.Delange

1. H Ζωή με την Αντέλ, του Αμπντελατίφ Κεσίς

Το διαδίκτυο πήρε φωτιά. Απασχόλησε τηλεοπτικά παράθυρα, φιλανθρωπικές οργανώσεις, ακτιβιστικές ομάδες, επώνυμους αρθρογράφους κ.ο.κ. Το ψευτοδίλημμα «είναι ή δεν είναι πορνογράφημα το φιλμ του Κεσίς;», πέρα από την ανάδειξη της πουριτανικής πλευράς μιας κοινωνίας που βρίσκεται σε βαθιά κρίση, εξυπηρετεί τη συντηρητική λογική του ανικανοποίητου που δεν έχει να κάνει μόνο με το σεξουαλικό θεματάκι του καθενός. Η «Αντέλ» ήταν το σημαντικότερο φιλμ της χρονιάς όχι επειδή έδειξε ρεαλιστική… τσόντα ή επειδή κέρδισε το Χρυσό Φοίνικα, αλλά επειδή ήταν τέλειο από όποια πλευρά κι αν το δει κανείς. Όταν το εφηβικό κορμί που πάλλεται από ηδονή γνωρίζει τον απόλυτο έρωτα, το αποτέλεσμα είναι η ζωή της Αντέλ. Μπορεί να μιλάει κανείς για ώρες γύρω από τα πολλά και πολύτιμα μυστικά του φιλμ. Το χρονικό ενηλικίωσης, η διαφορετικότητα, η αίσθηση του ανικανοποίητου, οι εξουσιαστικές δομές στη σχέση, ο σεξουαλικός πειραματισμός κ.α. Η κρίσιμη αλήθεια του όμως εντοπίζεται αλλού: στη λεπτομερή καταγραφή της σχέσης Λεά- Αντέλ. Από τις αρχικές καυτές ερωτικές ενώσεις μέχρι και το σοκ της απόρριψης όταν η αγάπη σβήνει. Το ανεξέλεγκτο πάθος που γίνεται αθεράπευτος πόνος. Το απόλυτο του έρωτα, με άλλα λόγια. Το μοναδικό κρίμα του έργου; Η Αντέλ Εξαρχόπουλος έδωσε αυτή τη συνταρακτική ερμηνεία ζωής στα πρώτα της βήματα και μάλλον δύσκολα θα την ξεπεράσει. Μακάρι να διαψευστούμε.

Ιστορία σαν αυτή του Σίξτο Ροντρίγκεζ όχι μόνο γίνεται δύσκολα πιστευτή –πέρα από τη μυθική ζωή του, τα τραγούδια του αποτέλεσαν μουσικά όπλα κατά του απαρτχάιντ– αλλά δεν μπορείς να τη χωνέψεις ακόμη κι αν έχουν περάσει αρκετές μέρες από τότε που πρωτοείδες το φιλμ.

2. Ψάχνοντας τον Σούγκαρμαν, του Μαλίκ Μπεντζελούλ

Αν ψάξει κάποιος να βρει την αληθινή ψυχή της ροκ μυθολογίας δύσκολα θα την εντοπίσει στα πιο αναγνωρίσιμα σύμβολά της. Ούτε Ντίλαν, ούτε Στόουνς, ούτε Μπιτλς, ούτε Έλβις, ούτε Ζέπελιν, ούτε (φυσικά) Μπόνο. Όπως λέει κι ο ήρωας στο φινάλε της ταινίας «Μόνο οι εραστές μένουν ζωντανοί», αναφερόμενος σε μια άσημη αλλά υπέροχη τραγουδίστρια από την Ταγγέρη, «είναι εξαιρετικά καλή για να είναι διάσημη». Το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση του Σίξτο Ροντρίγκεζ. Ενός άγνωστου μουσικού στην Αμερική του ‘60 ο οποίος έκανε δυο άλμπουμ που γνώρισαν εισπρακτική αποτυχία –παρά τις καλές κριτικές– και εξαφανίστηκε, για να γίνει σταρ στη Νότια Αφρική αρκετά χρόνια αργότερα, εν αγνοία του. Μάλιστα φήμες τον ήθελαν νεκρό και κάπως έτσι ξεκίνησε μια δημοσιογραφική έρευνα που οδήγησε και στη δημιουργία του εν λόγω ντοκιμαντέρ. Ιστορία σαν αυτή του Ροντρίγκεζ όχι μόνο γίνεται δύσκολα πιστευτή –πέρα από τη μυθική ζωή του, τα τραγούδια του αποτέλεσαν μουσικά όπλα κατά του απαρτχάιντ– αλλά δεν μπορείς να τη χωνέψεις ακόμη κι αν έχουν περάσει αρκετές μέρες από τότε που πρωτοείδες το φιλμ. Το βραβευμένο με Όσκαρ ντοκιμαντέρ του Μαλίκ Μπεντζελούλ είναι ένα μουσικό θρίλερ. Ένα ανεπανάληπτο road movie κι ένας ύμνος στην ευγένεια, την αυθεντικότητα και τη σπάνια μουσική αξία ενός ανθρώπου που άξιζε τα πάντα αλλά χάθηκε στην αφάνεια.

Η «τέλεια ομορφιά» αφορά στο άσκοπο πέρα-δώθε ενός κυνικού και κουρασμένου κοσμικογράφου (που υποδύεται ο ο υπέροχος Τόνι Σερβίλο) στη Ρώμη. Η οποία είναι ο αληθινός πρωταγωνιστής του φιλμ. Πόρνη και αγία μαζί. Βωμός ηδονής, αλλά και τόπος προσευχής.

3. Η Τέλεια Ομορφιά, του Πάολο Σορεντίνο

Αν ζούσε ο Φελίνι σήμερα κάπως έτσι θα έφτιαχνε τις ταινίες του. Ο Σορεντίνο το γνωρίζει καλά αυτό και δεν κρύβει τις επιρροές του. Η ταινία του δεν αντιγράφει –πώς θα μπορούσε άλλωστε; – αλλά εξυμνεί τη θεία χάρη του μαέστρο του ιταλικού σινεμά. Η «τέλεια ομορφιά» αφορά στο άσκοπο πέρα-δώθε ενός κυνικού και κουρασμένου κοσμικογράφου στα μαγικά στενά της σύγχρονης Ρώμης. Ως άλλος Μαρτσέλο ο υπέροχος Τόνι Σερβίλο (ο Μίμης Φωτόπουλος του ιταλικού σινεμά) προσδίδει στο σκαμμένο πρόσωπό του τις βαθιές αλήθειες από τη «Γλυκιά ζωή» που προσφέρει η Ρώμη. Η Αιώνια Πόλη είναι ο αληθινός πρωταγωνιστής του φιλμ. Πόρνη και αγία μαζί. Βωμός ηδονής, αλλά και τόπος προσευχής. Την ίδια ώρα που οι τερατώδεις διασημότητες ξεσαλώνουν στα πριβέ πάρτι τους υπό τις μιξαρισμένες νότες της Ραφαέλα Καρά, ο ήρωας του Σορεντίνο, εκλεκτό μέλος της παρέας τους, ετοιμάζεται για την οριστική του αποχώρηση. Σε μια από τις ύστατες νυχτερινές του περιπλανήσεις στα απόκρυφα της αγαπημένης του πόλης, θα ταξιδέψει στο παρελθόν αναζητώντας να θυμηθεί το πρόσωπο της χαμένης νιότης και του ανολοκλήρωτου έρωτα. Ο χρόνος όμως, σκληρός και αμείλικτος δικαστής μαζί, δεν θα του κάνει αυτό το χατήρι. Και θα παραμείνει μόνος με το όνειρο μιας θολής ανάμνησης. Μέχρι το τέλος…

Με τη συνεργασία της με τον Γούντι Άλεν η Κέιτ Μπλάνσετ πραγματοποίησε το μεγαλύτερο, όπως είπε, όνειρο στην καριέρα της. Για αυτό και σε λίγο καιρό θα ανταμειφθεί με το Όσκαρ…

4. Θλιμμένη Τζάσμιν, του Γούντι Άλεν

Όταν το 2006 ο Γούντι Άλεν παρέδωσε στην έκπληκτη κινηματογραφική κοινότητα το αριστουργηματικό «Match Point», σχεδόν όλοι θεώρησαν ότι κάπου εδώ τελειώνει η μεγάλη λίστα των σπάνιων δώρων του. Να που όμως ο 77χρονος Νεοϋορκέζος ήρθε και φέτος να μας εκπλήξει για πολλοστή φορά. Η «Θλιμμένη Τζάσμιν» είναι η εξομολόγησή του για τη λατρεία που έχει στις γυναίκες αλλά και η απόδειξη της πνευματικής διαύγειας ενός έντονα πολιτικοποιημένου δημιουργού. Μέσα από την ιστορία ανόδου και πτώσης μιας γυναίκας της υψηλής κοινωνίας, ο Γούντι Άλεν μεγαλουργεί. Η σκληρή κριτική του για την αποτυχία του αμερικανικού ονείρου και το σαθρό καπιταλιστικό σύστημα δεν γίνεται ποτέ σχηματική ή πομπώδης. Ο Άλεν ενδιαφέρεται για τις ανθρώπινες τραγωδίες, αλλά δεν τις αφήνει στην τύχη τους. Προσθέτει τα απαραίτητα συστατικά της αισιοδοξίας και του χιούμορ, χαρίζει δύναμη στους πρωταγωνιστές τους και, δίχως να κρίνει αν αυτό είναι σωστό ή λάθος, τους επιτρέπει να πάρουν το δρόμο τους, ελπίζοντας αυτή τη φορά να είναι πιο σοφοί –ή έστω πιο τυχεροί– και να μην πάρουν άλλα θύματα στο λαιμό τους. Η Κέιτ Μπλάνσετ πραγματοποίησε με τη συνεργασία αυτή το μεγαλύτερο, όπως είπε, όνειρο στην καριέρα της. Για αυτό και σε λίγο καιρόθα ανταμειφθεί με το Όσκαρ…

Με την ερμηνεία του στο «Ένα Καλοκαίρι» ο Μάθιου Μακόναχι σε αναγκάζει να του βγάλεις το καπέλο.

5. Ένα Καλοκαίρι, του Τζεφ Νίκολς

Το «Mud» (o Μάθιου Μακόναχι στο ρόλο του μυστηριώδους φυγάδα Μαντ που ανακαλύπτουν δύο αγόρια να κρύβεται σε ένα νησάκι του Μισισιπή) είναι σαν να έρχεται απευθείας από το μαγικό σύμπαν του παραγνωρισμένου αριστουργήματος του Τσαρλς Λότον «Η νύχτα του κυνηγού». Όπως στο ασπρόμαυρο φιλμ του 1955, έτσι κι εδώ δύο παιδιά είναι εκείνα που καθορίζουν τη δράση και δίνουν τη βαρύτητα σε ένα στόρι που μετεωρίζεται μεταξύ δύο κόσμων. Από τη μια υπάρχει η ηλιόλουστη παιδική φαντασία που είναι ικανή να γεννήσει τα πιο μεγάλα θαύματα και από την άλλη συναντάμε το σκοτάδι της ενήλικης πραγματικότητας που προκαλεί βία και πόνο. Ο Τζεφ Νίκολς παίζει δυνατά σε διπλό ταμπλό. Το τέλος της αθωότητας για τον Έλις (Τάι Σέρινταν) είναι φτιαγμένο με τόση τρυφερότητα, οδύνη και νοσταλγία που θυμίζει έντονα το «Στάσου πλάι μου» των Ρομπ Ράινερ και Στίβεν Κινγκ. Όμως και ο καταραμένος έρωτας μεταξύ Μαντ – Τζούνιπερ (η Ρις Γουίδερσπουν ρισκάρει ερμηνευτικά και δικαιώνεται) έχει τη συναισθηματική μεγαλοπρέπεια σπάνιων love stories. Στη μέση ακριβώς στέκει με λεπταισθησία ακροβάτη ο κρεμασμένος πάνω στα δέντρα με τη βάρκα του Μαντ (ο Μάθιου Μακόναχι με την ερμηνεία του σε αναγκάζει να του βγάλεις το καπέλο) που εξάπτει τη φαντασία των μικρών με τις ιστορίες του και δηλώνει αποφασισμένος να ξανακερδίσει την καρδιά της Τζούπιτερ. Ακόμη κι αν γκρεμοτσακιστεί από κει που βρίσκεται.

TAGS :
γούντι άλεν ερωτική

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook