Πάτρικ Λη Φέρμορ: «Έτσι έγινε η απαγωγή του στρατηγού Κράιπε»

Η ομάδα της θρυλικής απαγωγής –η φωτογραφία κοσμεί το εξώφυλλο του βιβλίου του Πάτρικ Λη Φέρμορ «Η απαγωγή του στρατηγού Κράιπε», εκδόσεις Μεταίχμιο. Πάνω, από αριστερά: Στρατής Σαβιολάκης, Μανώλης Πατεράκης, Αντώνης Παπαλεωνίδας («Γουάλας Μπίρι»), Γιώργος Τυράκης, Νίκος Κόμης. Κάτω, από αριστερά: Γρηγόρης Χναράκης, Πάτρικ Λη Φέρμορ, Γουίλιαμ Στάνλεϊ Μος. Photo: The Estate of William Stanley Moss.

[…] Όταν μας ειδοποίησαν από τον δρόμο ότι ο στρατηγός είχε φύγει για το αρχηγείο του τη συνηθισμένη ώρα, συνειδητοποιήσαμε ξαφνικά ότι η αποψινή ήταν η μεγάλη νύχτα. Μας κυρίευσε όλους απόλυτη ηρεμία. Ήταν λες και τα πάντα τώρα κινούνταν μόνα τους. Le vin est tiré, il faut le boire: Γνωρίζαμε όλοι τι έπρεπε να κάνουμε.

Με το που άρχισε το σούρουπο να θολώνει το σκηνικό, ο Μπίλι κι εγώ φορέσαμε τις γερμανικές στολές μας, οι άλλοι πέρασαν τα όπλα τους και ακολουθήσαμε τον Παύλο και τον Στρατή στην κατηφόρα και διασχίσαμε τους αμπελώνες, προφέροντας δυνατά γερμανικές λέξεις όποτε περνούσαμε κοντά από κάποιο καλύβι επιστάτη. Ήταν πια σκοτάδι όταν φτάσαμε στο Σημείο Ε. Πήραμε όλοι τις θέσεις μας στα χαντάκια ένα δυο μέτρα βορειότερα από τη συμβολή των δρόμων. Ο Μπίλι κι εγώ στην ανατολική πλευρά, πιο μακριά απ’ όλους, μετά ο Μανώλης, ο Γρηγόρης και ο Αντώνης Παπαλεωνίδας. Ο Γιώργος, ο Αντώνης Ζωιδάκης και ο Νίκος, με αυτή τη σειρά, στη δυτική πλευρά. Πιο πέρα, ψηλά στο ανάχωμα, ο Μήτσος βρισκόταν δίπλα στον συναγερμό. Πήγε μαζί του και ο Στρατής. Αφού είχαμε πάρει θέσεις, σφυρίξαμε ο ένας στον άλλο. Επικρατούσε ηρεμία. Εκτός οπτικού πεδίου, στην άλλη άκρη του σύρματος, ξέραμε ότι περίμενε ο Μίκης. Και στο σημείο παρακολούθησης στις Αρχάνες ο Ηλίας θα ακουμπούσε ανέμελα στο ποδήλατό του. Ήταν 8 μ.μ.

Κατά τη μιάμιση ώρα που περιμέναμε σε εγρήγορση πέρασαν ανά διαστήματα μερικά γερμανικά αυτοκίνητα και φορτηγά και μια μοτοσικλέτα με καλάθι, πολύ κοντά μας, και έρχονταν όλα από τα νότια με κατεύθυνση προς το Ηράκλειο. Κανένα όχημα δεν εμφανίστηκε από τον μικρότερο δρόμο που ερχόταν από τις Αρχάνες. Όλα καλά και ήσυχα, αλλά ο χρόνος έμοιαζε νε περνάει με απελπιστική βραδύτητα. Η ώρα περνούσε. Μήπως είχε γίνει κάπου κάποιο λάθος;… Αρχίσαμε να ανησυχούμε. Τη στιγμή ακριβώς που το ρολόι έδειξε 9:30, ο φακός του Μήτσου έλαμψε ολοκάθαρα τρεις φορές. «Το αυτοκίνητο του στρατηγού» σήμαινε αυτό το σήμα. «Ασυνόδευτο. Πάμε». Ο Μανώλης μού έσφιξε τον αγκώνα.

Η απαγωγή του στατηγού Κράιπε επί χάρτου. © The Estate of William Stanley Moss.

Οι δύο δεκανείς στάθηκαν στη μέση του δρόμου, στραμμένοι προς τη συμβολή των δρόμων, ο Μπίλι δεξιά κι εγώ αριστερά. Έπειτα από λίγο φάνηκε να παίρνει αργά τη στροφή ένα αυτοκίνητο με χρωματιστά σημαιάκια και στα δύο φτερά. Ο Μπίλι έκανε νόημα με την πλακέτα του τροχονόμου κι εγώ κουνούσα πέρα δώθε τον κόκκινο φακό μου και φώναξα «Αλτ!». Το αυτοκίνητο σταμάτησε και προχωρήσαμε αμέσως ο ένας αριστερά, ο άλλος δεξιά, για να αποφύγουμε το φως των φαναριών του αυτοκινήτου, που, αν και μερικώς καλυμμένα, ήταν και πάλι πολύ έντονα. Περπατήσαμε αργά, ο καθένας προς την πόρτα που είχε αναλάβει. Το αυτοκίνητο είχε τις δύο σημαίες, αλλά ίσως να βρισκόταν μέσα μόνο ο οδηγός…

Διαβάστε ακόμα: Η λεβεντιά κι εκείνος που την έχει –μέσα από μια μαντινάδα.

Από το ανοιχτό παράθυρο μπορούσα να διακρίνω το χρυσό σιρίτι και τον Σταυρό των Ιπποτών και ένα χλωμό πρόσωπο στο ενδιάμεσο. Χαιρέτησα στρατιωτικά και είπα «Papier, bitte schön». Ο στρατηγός, με το χαμόγελο του αξιωματικού προς τον υφιστάμενό του, έβαλε το χέρι στην πάνω τσέπη του σακακιού του κι εγώ άνοιξα απότομα την πόρτα (αυτό ήταν το σύνθημα για την υπόλοιπη ομάδα να εμφανιστεί) και το εσωτερικό του αυτοκινήτου φωτίστηκε. Τότε φώναξα «Hände hoch!» και με το ένα μου χέρι κόλλησα το περίστροφό μου στο στήθος του στρατηγού –που έβγαλε μια κραυγή έκπληξης– και πέρασα το άλλο μου χέρι γύρω από το σώμα του τραβώντας τον έξω από το αυτοκίνητο. Ένιωσα ένα δυνατό χτύπημα από τη γροθιά του και μια στιγμή αργότερα προσπαθούσε να ξεφύγει από τα χέρια του Μανώλη και, μια που δεν υπήρχαν άλλοι επιβάτες, και του Αντώνη Π. και του Γρηγόρη επίσης.

Γουίλιαμ Στάνλεϊ Μος, στρατηγός Κράιπε και Πάτρικ Λη Φέρμορ μετά τη σύλληψη του στρατηγού. Photo: The Estate of William Stanley Moss.

Έπειτα από μια σύντομη μάχη και έναν καταιγισμό από διαμαρτυρίες και κατάρες στα γερμανικά, ο στρατηγός ήταν δεμένος, με τις χειροπέδες του Μανώλη περασμένες στα χέρια του, και τον έσπρωχναν για να μπει στο πίσω κάθισμα. Ο Μανώλης και ο Γιώργος μπήκαν γρήγορα δίπλα του, ένας από κάθε πλευρά. Τους ακολούθησε και ο Στρατής. Έκλεισαν τις πόρτες με φόρα και οι κάννες των όπλων προεξείχαν από τα παράθυρα. Μάζεψα το πηλήκιο του στρατηγού, που του είχε πέσει όσο πάλευε, κάθισα στο άδειο του κάθισμα, έκλεισα με δύναμη την πόρτα και φόρεσα το πηλήκιό του.

Ο Μπίλι βρισκόταν ήδη ήρεμος στο τιμόνι, με την πόρτα κλειστή και τη μηχανή αναμμένη. Μισό δευτερόλεπτο αφού είχα ανοίξει τη δεξιά πόρτα, ο Μπίλι είχε ανοίξει την αριστερή. Ο οδηγός, τρομαγμένος με την ξαφνική αναμπουμπούλα, έκανε να πιάσει το Λούγκερ που είχε περασμένο στη ζώνη του. Ο Μπίλι τον χτύπησε δυνατά στο κεφάλι με ένα κλομπ, ο Γιώργος τον τράβηξε έξω από το αυτοκίνητο και ο Μπίλι μπήκε μέσα, έριξε μια ματιά στον δείκτη της βενζίνης, έλεγξε το χειρόφρενο και είδε ότι η μηχανή ήταν στο ρελαντί.

Ο Γιώργος και ο Αντώνης Ζ. κουβάλησαν τον οδηγό, αιμόφυρτο και προσωρινά αναίσθητο, για να τον κρύψουν στο χαντάκι. (Όταν οι δύο Αντώνηδες, ο Γρηγόρης και ο Νίκος ξεκίνησαν την πορεία τους μαζί του –θα τους συναντούσαμε στον Ψηλορείτη σε δύο μέρες– μπορούσε να περπατήσει, αν και με δυσκολία.) Ο Μίκης και ο Μήτσος είχαν τρέξει από τις θέσεις τους και ξαφνικά, εκτός από τον Ηλία, όλη η ομάδα βρισκόταν εκεί, γύρω από το αμάξι ή ήδη στο εσωτερικό του. Ο Μίκης είχε σκύψει μέσα από το παράθυρο, υψώνοντας τη γροθιά του και φωνάζοντας παθιασμένα «Ζήτω η ελευθερία! Ζήτω η Ελλάδα! Ζήτω η Αγγλία!» και απειλητικά προς τον στρατηγό «Κάτω η Γερμανία!». Τον παρακάλεσα να σταματήσει βλέποντας το ανήσυχο βλέμμα του αιχμαλώτου μας. Είχε ήδη ένα τρομακτικό στιλέτο καταδρομέων στον λαιμό του.

Ο Γουίλιαμ Στάνλεϊ Μος και ο Πάτρικ Λη Φέρμορ (από αριστερά) με στολές Γερμανών δεκανέων, λίγο πριν από τη σύλληψη του στρατηγού Κράιπε. Photo: The Estate of William Stanley Moss

Για μερικά δευτερόλεπτα αφεθήκαμε όλοι σε μια παραληρηματική έκρηξη ζητωκραυγών, αγκαλιών και φιλικών χτυπημάτων, κραυγών και γέλιων. Παρατήρησα ξαφνικά ότι το φως στο εσωτερικό του αυτοκινήτου ήταν ακόμη αναμμένο. Η πολύ παράξενη ομάδα μας φωτιζόταν σαν από κάποιο μαγικό λυχνάρι. Κι έτσι, μια που δεν έβλεπα κάπου διακόπτη, χτύπησα το φως με τη λαβή του όπλου μου. Το καθησυχαστικό σκοτάδι μάς τύλιξε και πάλι. Ο Μπίλι άφησε το φρένο και ξεκινήσαμε, αποχαιρετώντας τις δύο ομάδες που θα έφευγαν με τα πόδια. (Αφού θα έφευγαν οι άλλοι, ο Μίκης και ο Ηλίας θα έκρυβαν τα όπλα τους, θα απομάκρυναν τυχόν ενδείξεις από το σημείο, θα σκέπαζαν με χώμα όλα τα σημάδια της μάχης και μετά θα πήγαιναν στο Ηράκλειο, όπου, όταν θα μαθεύονταν τα νέα, θα άρχιζαν να διαδίδουν φήμες που θα μας βοηθούσαν.) Όλα αυτά, που απαιτούν χρόνο για να τα καταγράψει κανείς, είχαν διαρκέσει, από τη στιγμή που κάναμε σήμα στο αυτοκίνητο, μόνο εβδομήντα δευτερόλεπτα. Όλοι ήταν τέλειοι […].

//Απόσπασμα από το βιβλίο του Πάτρικ Λη Φέρμορ «Η απαγωγή του στρατηγού Κράιπε», μτφ. Μυρσίνη Γκανά, εκδ. Μεταίχμιο, 2016.
Από τις ίδιες εκδόσεις κυκλοφόρησε ταυτόχρονα και το βιβλίο του Γουίλιαμ Στάνλεϊ Μος «Κακό φεγγαραντάμωμα – Το χρονικό της απαγωγής του στρατηγού Κράιπε» (επίσης σε μετάφραση Μυρσίνης Γκανά), από όπου και οι φωτογραφίες στο απόσπασμα που φιλοξενεί η στήλη.

Η απαγωγή του στρατηγού Κράιπε μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο το 1957 με την ταινία «Il Met by Moonlight» (ή «Night Ambush»), με πρωταγωνιστές τον Ντερκ Μπόγκαρντ στο ρόλο του Πάτρικ Λη Φέρμορ και τον Ντέιβιντ Όξλεϊ στο ρόλο του Γ. Στάνλεϊ Μος, και μουσική του Μίκη Θεοδωράκη.

Διαβάστε ακόμα: Πώς ο Πάτρικ Λη Φέρμορ διέσχισε, 18 χρόνων, την Ευρώπη με τα πόδια!

TAGS :
fermor φερμορ φιλέλληνας

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook