Franck Pourcel, Στους δρόμους της Ιερουσαλήμ, 2012.

    «Οι άνθρωποι μπορεί να καυγαδίσουν για τη θρησκεία τους, να γράψουν ή να πολεμήσουν γι’ αυτήν. Μπορεί να κάνουν τα πάντα εκτός από το να ζήσουν σύμφωνα με αυτήν» είχε πει κάποτε ο Charles Caleb Colton. Και τα γεγονότα τον έχουν δικαιώσει, καθώς κατά την διάρκεια της ανθρώπινης Ιστορίας οι περισσότεροι πόλεμοι έχουν γίνει στο όνομα του Θεού – κάποιου Θεού, κάποιας θρησκείας, δεν έχει σημασία.

    Ωστόσο η Ιστορία έχει αποδείξει και κάτι άλλο: ότι άνθρωποι διαφορετικής θρησκείας μπορούν να συνυπάρξουν. Κάτι που πρέπει να θυμόμαστε ακόμα περισσότερο σήμερα, ιδιαίτερα την ώρα που κάποιοι θέλουν να σπείρουν τον τρόμο και το μίσος απέναντι σε άλλες θρησκείες (βλέπε τους ισλαμοφοβικούς νόμους που προσπάθησε να περάσει ο Donald Trump στις αρχές της χρονιάς).

    Τάσος Βρεττός, Αιθιοπική Ορθόδοξη Εκκλησία Kidane Miheret, Πολύγωνο, Αθήνα. Από το πρότζεκτ Τ(ρ)όποι Λατρείας, 2015.

    Για αυτό και η έκθεση Κοινοί Ιεροί Τόποι που παρουσιάζεται στο Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, μοιάζει πιο επίκαιρη από πότε. Από το Σάββατο 23 Σεπτεμβρίου, φωτογράφοι από όλο τον κόσμο, θα μας ταξιδέψουν σε μέρη και κοινότητες των ιερών τόπων, που μοιράζονται οι τρεις μονοθεϊστικές θρησκείες στα Βαλκάνια και στη Μεσόγειο.

    Όπως έκαναν στο παρελθόν για αιώνες, έτσι και σήμερα πολλοί χριστιανοί, μουσουλμάνοι και εβραίοι προσεύχονται σε ιερά που ανήκουν σε μια άλλη θρησκεία. Η ύπαρξη κοινών ιερών τόπων είναι ένα γνωστό φαινόμενο με βαθιές ρίζες στη Μεσόγειο, το οποίο φανερώνει τη διαπερατότητα των ορίων μεταξύ των θρησκευτικών κοινοτήτων. Παρά τις θεολογικές διαφορές, οι τρεις μονοθεϊστικές θρησκείες μοιράζονται ένα σύνολο κοινών στοιχείων ως προς τις πεποιθήσεις, τις τελετουργίες, τα ιερά πρόσωπα και τους ιερούς τόπους.

    Η Θεσσαλονίκη είναι ιδανική πόλη για να αφηγηθεί κανείς την ιστορία των Κοινών Ιερών Τόπων, όχι μόνο γιατί οι τρεις μονοθεϊστικές θρησκείες έχουν ιστορικά ακμάσει εδώ, αλλά και καθώς σήμερα βρίσκεται στο μεσογειακό σταυροδρόμι της μετανάστευσης. Η έκθεση, που σχεδιάστηκε ως ένα είδος προσκυνήματος στην πόλη, αποκαλύπτει ιστορικές και σύγχρονες όψεις του «διαμοιρασμού του ιερού».

    Άγνωστος φωτογράφος, Καμπαναριό και μιναρές στη Μονή Αγίας Αικατερίνης στο Σινά, Αίγυπτος, μεταξύ 1900-1920. (Πηγή: Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου)

    Η περιήγηση ξεκινά από την «Τρισάγια Πόλη», την Ιερουσαλήμ, ιερή και για τις τρεις θρησκείες, οι οποίες συνυπάρχουν παράλληλα για αιώνες μέσα στα σαφέστατα στεγανά τους. Ο βαθμός διαχωρισμού στην περιοχή των Αγίων Τόπων γίνεται άμεσα αντιληπτός στην ενότητα τα «Τείχη».

    Καθώς προχωράμε στα «Βουνά» και στα «Νησιά», ερχόμαστε σε επαφή με λιγότερο ή περισσότερο απομονωμένες κοινότητες από τη Βόρεια Αφρική ως το Αιγαίο, όπου το μοίρασμα των ιερών τόπων και η ειρηνική συνύπαρξη θεωρούνταν -μέχρι και τις ημέρες μας- αυτονόητη πρακτική, με το παράδειγμα των χριστιανικών μοναστηριών στη Συρία να δεσπόζει λόγω της τραγικής κατάληξης του πολέμου.

    Στους «Τόπους της Παναγίας» αντικρίζουμε τη διαχρονική και διάσπαρτη σε όλη τη Μεσόγειο λατρεία από χριστιανούς και μουσουλμάνους που απολαμβάνει η Παναγία, ενώ στην ενότητα «Σπηλιές» μαθαίνουμε για τελετές εξορκισμού, αλλά και για τον θρύλο των Επτά Παίδων της Εφέσου που διαπερνά περιοχές, λαούς και θρησκείες.

    Αριστερά: Manoël Pénicaud, Εβραία και μουσουλμάνα γυναίκα προσεύχονται δίπλα δίπλα στη Συναγωγή της Γκριμπά. Τζέρμπα, Τυνησία, 2014. Δεξιά: Cécile Massie, Νεαρή κοπέλα από γειτονικό χωριό ανακαλύπτει τις τοιχογραφίες του 11ου αιώνα, Μοναστήρι Mar Musa el-Habachi, Συρία, 2010.

    Προς το τέλος, η έκθεση διερευνά τους «Ενδιάμεσους Χώρους» μεταξύ θρησκευτικών πρακτικών και παραδόσεων, κυρίως στην περιοχή των Βαλκανίων, και την υβριδική ώσμωσή τους, ενώ οι αυτοσχέδιοι τόποι λατρείας μεταναστών στην Ελλάδα έρχονται στο προσκήνιο μέσα από την ενότητα «Από τη μία όχθη στην άλλη», όπου ένα φωτογραφικό πρότζεκτ αποτελεί αφορμή για τη συνεύρεση δεκάδων ετερόκλητων κοινοτήτων.

    Συμμετέχουν: Αλέξανδρος Αβραμίδης, Yeosf Alraheel, Μάριος Βερβέρης, Τάσος Βρεττός, Faraj Chammas, Manuel Çitak, Magali Corouge, Gianni Berengo Gardin, Χάρης Γεωργούσης, Christophe Goussard, Nele Gülck & Nikolai Antoniadis, Robert Jankuloski & Elizabeta Koneska, Izzet Keribar, Sara Kuehn, Ludovic Maisant, Jean-Luc Manaud, Diàna Markosian, Cécile Massie, Γιώργος Μαυρομμάτης, Αγγελική Ροβάτσου & Μιράντα Τερζοπούλου, Andrea Merli, Ηλίας Μιχαλάκης, Εύα Νταραρά, Αβραάμ Παυλίδης, Manoël Pénicaud, Πάρις Πετρίδης, Franck Pourcel, Antonio Pusceddu, Guy Raivitz, Ivo Saglietti, Φανή Σαρρή, David Sauveur, Ahikam Seri, Laramie Shubber, Νικολέττα Τζιανουδάκη, Jeff Vanderpool.

     

    Διαβάστε ακόμα: Οι ποιητές για τον Σεφέρη

     

     

    x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook

    Button to top