Νίκος Κουφάκης: «O Βιτσέντζος Κορνάρος που με… έφερε στη ζωή» 
Άρης Σφακιανάκης: «Έτσι στράφηκα, δίχως επιστροφή, στην πεζογραφία» 
«Έτσι άρχισα να γράφω από δώδεκα ετών την αυτοβιογραφία μου» 
«Ένα κείμενο αποκαλυπτικό, από πολλές απόψεις, στη ζωή μου» 
«Ένα εξώφυλλο με το πρόσωπο κάποιου που του άρεσε να ‘‘φεύγει’’…» 
«Με το βιβλίο του ‘Η επιλογή της Σόφι’’ ο Γουίλιαμ Στάιρον με έμαθε να μην βιάζομαι, με δίδαξε να βλέπω το κάθε έργο μου σαν γλυπτό, όπου πρώτα πρέπει να τελειοποιήσεις τα δάχτυλα για να περάσεις μετά στα χέρια, και μετά να τελειοποιήσεις τις παλάμες για να περάσεις μετά στους καρπούς, και ούτω καθεξής». (Φωτογραφία: Δήμητρα Κωστάκη)
Κάμποσα βιβλία μού άλλαξαν τη ζωή. Πρώτα απ’ όλα ήταν ο «Φτωχούλης του Θεού» και τα «Ξύλινα Σπαθιά». Ο Καζαντζάκης με έμαθε να αισθάνομαι τις λέξεις διαφορετικά και ο Καλιότσος να τις ζω όσο πιο έντονα γίνεται. Έπειτα ήρθαν «Ο φύλακας στη σίκαλη» του Σάλιντζερ και το «Όταν σκοτώνουν τα κοτσύφια» της Χάρπερ Λι, και τότε κάθε σύμβαση καταλύθηκε, άρχισα να βλέπω τον κόσμο με άλλα μάτια. Κοντά και ο «Γλαύκος Θρασάκης» του Βασιλικού, η «Αστραδενή» της Φακίνου, το «Η ζωή μου ως άντρα» του Φίλιπ Ροθ. Κάθε έργο και μια αλλιώτικη εμπειρία ζωής. Μικρές επαναστάσεις ψυχής μέσα από σελίδες μοναδικές.
Ωστόσο, το μυθιστόρημα που με επηρέασε καταλυτικά στην ενήλικη ζωή μου ήταν «Η επιλογή της Σόφι» του Γουίλιαμ Στάιρον. Ένα βιβλίο για το Ολοκαύτωμα, που συμπυκνώνει όλη τη μοναξιά και την απελπισία των τραυματισμένων ανθρώπων. Μια χαμηλόφωνη οδύσσεια τριών ανθρώπων στη Νέα Υόρκη της πρώτης μεταπολεμικής περιόδου, γεμάτη τρεμάμενο φως, κατακερματισμένα όνειρα, πόθους και άσβεστες επιθυμίες. Η ανάγκη της επιβίωσης, το πείσμα του έρωτα, η ασφυκτική σκιά της φοβερής μνήμης.
«Ένα βιβλίο για το Ολοκαύτωμα, που συμπυκνώνει όλη τη μοναξιά και την απελπισία των τραυματισμένων ανθρώπων. Η ανάγκη της επιβίωσης, το πείσμα του έρωτα, η ασφυκτική σκιά της φοβερής μνήμης».
Είχα ήδη γράψει τρία βιβλία όταν διάβασα το αριστούργημα του Στάιρον και η ιδιοσυγκρασία μου ως συγγραφέα άλλαξε άρδην. Το πρώτο στοιχείο που με σημάδεψε βαθιά ήταν η κομψότητα της γραφής. Είχα την αίσθηση ότι κάθε πρόταση, κάθε φράση, είχε γραφτεί και ξαναγραφτεί αμέτρητες φορές προκειμένου να αποκτήσει την κρυστάλλινη διαύγεια που την διέπνεε. Το δεύτερο στοιχείο ήταν η υπομονή του, η ικανότητά του να ξετυλίγει αργά και ουσιαστικά την πλοκή, χωρίς βεβιασμένες κινήσεις, ανούσια κλισέ και σπασμωδικά πετάγματα από το ένα σημείο στο άλλο. Το σημαντικότερο πρόβλημα της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας είναι η αδυναμία των περισσότερων μυθιστοριογράφων να αφοσιωθούν σε μεγάλα έργα που απαιτούν χρόνο και εξαντλητική δουλειά. Ο Στάιρον με έμαθε να μην βιάζομαι, με δίδαξε να βλέπω το κάθε έργο μου σαν γλυπτό, όπου πρώτα πρέπει να τελειοποιήσεις τα δάχτυλα για να περάσεις μετά στα χέρια, και μετά να τελειοποιήσεις τις παλάμες για να περάσεις μετά στους καρπούς, και ούτω καθεξής.
Όλη η «Επιλογή της Σόφι» είναι ένας ποταμός εκατοντάδων σελίδων που δεν χτίστηκε με γενικευμένες αφηγήσεις αλλά με σχολαστική αρχιτεκτονική και λεπτομερειακή καταβύθιση. Κι έτσι η ζωή μου άλλαξε για τα καλά, διότι ανακάλυψα πως το γράψιμο ενός βιβλίου είναι λιγότερο έμπνευση και περισσότερο δουλειά: δουλειά που έχει να κάνει με τη δομή, τον ρυθμό, τη μουσική του ύφους και –το κυριότερο– τον απόλυτο έλεγχο του υλικού σου. Νομίζω πως δίχως αυτά τα στοιχεία, δεν θα μπορούσα να έχω γράψει μυθιστορήματα σαν την «Χορεύτρια του Διαβόλου» και το «Όταν θα δεις τη θάλασσα».
⇒ Το τελευταίο βιβλίο του Στέφανου Δάνδολου, το μυθιστόρημα «Όταν θα δεις τη θάλασσα», κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο από τις εκδόσεις Ψυχογιός. // Το βιβλίο του Γουίλιαμ Στάιρον «Η επιλογή της Σόφι» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ποταμός.
Διαβάστε ακόμα: Γιάννης Καλπούζος – «Αυτοί μου φύτεψαν το σπόρο της γραφής»
-
- Follow us:
Ακολουθήστε το Andro στο Facebook
