thanasis_minas_2

«Εκτίμησα τη λογοτεχνία διαβάζοντας για πρώτη φορά τον ”Ξένο” του Καμύ, όμως το βιβλίο που επηρέασε καταλυτικά τα νεανικά μου χρόνια είναι το ”Στο δρόμο” του Κέρουακ».

H πιο όμορφη τσάρκα της ζωής μου ήταν έτοιμη να ξεκινήσει∙ ένα καμιόνι, με μια νταλίκα από πίσω, με κάπου έξι-εφτά τύπους να κυλιούνται πάνω και τους οδηγούς, δυο ξανθούς νεαρούς αγρότες από τη Μινεζότα, που μάζευαν κάθε μοναχική ψυχή που έβρισκαν στο δρόμο (…) Έτρεξα κοντά τους: ”Έχει θέση;” Είπαν: ”Και βέβαια, έχει θέση για όλον τον κόσμο”».

Εκτίμησα τη λογοτεχνία διαβάζοντας για πρώτη φορά τον «Ξένο» του Καμύ, όμως το βιβλίο που επηρέασε καταλυτικά τα νεανικά μου χρόνια είναι το «Στο δρόμο» του Τζακ Κέρουακ.

Το «Στο δρόμο» του Τζακ Κέρουακ κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πλέθρον, σε μετάφραση Δήμητρας Νικολοπούλου.

Το «Στο δρόμο» του Τζακ Κέρουακ κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πλέθρον, σε μετάφραση Δήμητρας Νικολοπούλου.

Αγάπησα με τη μία την ελευθεριακή πρόζα, τον συγκοπτόμενο ρυθμό του Τζακ, αυτό που αργότερα έμαθα ότι ο ίδιος ονόμαζε αυτόματη γραφή. Μια γραφή μακροπερίοδη, σχεδόν χωρίς ανάσα, γεμάτη από διάσπαρτα λογοτεχνικά πυροτεχνήματα που «πάλλονται», αναζητώντας «τον αρχαίο επουράνιο δεσμό με το αστρικό δυναμό στη μηχανή της νύχτας» –για να θυμηθούμε τον στίχο του φίλου του, Άλεν Γκίνσμπεργκ. Αργότερα, έχοντας πια τα εφόδια ώστε να αποτιμήσω τη γραφή του με λογοτεχνικά κριτήρια, θα καταλάβαινα τι εννοούσε ο Τόμας Πίντσον όταν έγραφε ότι συγγραφείς σαν τον Κέρουακ γλίτωσαν (τον Πίντσον) στα φοιτητικά του χρόνια από τον «κατεστημένο ακαδημαϊκό μοντερνισμό» που επικρατούσε στους λογοτεχνικούς κύκλους του campus. Η παρατήρηση του Πίντσον δεν αφορά μόνο στο ύφος και στη θερμοκρασία του κειμένου αλλά και στο περιεχόμενο: το τσούρμο εκείνων των ανθρώπων που αποκλήθηκαν –συλλήβδην– beat αμφισβήτησαν δυναμικά όχι μόνο τον λογοτεχνικό ακαδημαϊσμό, όχι μόνο τα ήθη και τους κανόνες, αλλά και τον ίδιο τον πυρήνα της επίπλαστης ευμάρειας της Αμερικής των πρώτων μεταπολεμικών χρόνων.

Κατά καιρούς επιστρέφω σταθερά στις σελίδες του «On The Road». Πέρα από το ύφος και τη σημειολογία του κειμένου, συνεχίζουν πάντα να με γραπώνουν οι περιγραφές του ατελείωτου αμερικάνικου (και ενίοτε) μεξικάνικου τοπίου, οι ισάξιες με τη φωτογραφία στις παλιές ταινίες του Τζον Φορντ. Κανένας δεν έχει περιγράψει την Μεγάλη Αμερικάνικη Νύχτα, «άχρονες πόλεις στη μέση του πουθενά πλημμυρισμένες από φώτα νέον», τόσο συναρπαστικά όσο ο Κέρουακ. Πριν ακόμα και από τον Στάινμπεκ, που μπήκε στη ζωή μου λίγο μετά, τα ταξίδια του Σολ Πάρανταϊζ και του Ντιν Μόριαρτι στις σελίδες του «On The Road» μού γνώρισαν (μαζί με το rock n’ roll) μια άλλη Αμερική και με μύησαν στους μύθους της.

Έχει γραφτεί ότι ο Κέρουακ χειριζόταν τον λόγο όμοια με αυτόν που χειρίζεται την αναπνοή του ένας αυτοσχεδιαστής της jazz, ακριβέστερα του be bop. Ισχύει. Σε ό,τι με αφορά, χάρη στην πρόζα του αγάπησα την jazz πριν καν αρχίσω να ακούω jazz.

 

O Θανάσης Μήνας είναι δημοσιογράφος.

 

 

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook

Button to top