Το Blue Movie θέλει να παρουσιάσει το σεξ ως την ύστατη πολιτική διαμαρτυρία (The Andy Warhol Film Project, Whitney Museum of American Art).
Ο προσφιλής σας Γουόρχολ είναι μια από τις πιο αμφιλεγόμενες προσωπικότητες της σύγχρονης τέχνης. Αν στη συζήτηση συμπεριλάβουμε το ντικτάτο «η αναρχία ως τέχνη», ο ίδιος κατά πάσα πιθανότητα θα το εκλάμβανε ως φιλοφρόνηση, καθότι η διαδρομή του σημάδεψε την καλλιτεχνική συνείδηση του σήμερα.
Όμως, μιλάμε συγκεκριμένα για τις ταινίες του. Ο κριτικός κινηματογράφου Roger Ebert έχει γράψει ότι «…χρησιμοποιεί τη διαστροφή και τον εντυπωσιασμό όπως κάνουμε με το τσίλι για να σκεπάσουμε τις μυρωδιές του πιάτου. Ο Γουόρχολ δεν έχει τίποτα να πει, και καμιά τεχνική για να το πει. Θέλει απλώς να κάνει ταινίες και το κάνει. Κι αυτό για ώρες».
Τα θέματά του –η τροφή, ο ύπνος το σεξ- είναι απογυμνωμένα, στερούνται πλαισίου και, στην περίπτωση του σεξ, εντυπωσιοθηρίας (Photography Richard Alvedon, © The Richard Avedon Foundation).
Ο θαυμαστός σας Άντι, του οποίου η δουλειά αντιπροσωπεύει σήμερα εκατομμύρια δολάρια και φιλοξενείται στα μουσεία και τις συλλογές απανταχού (κάτι σαν τον Φασιανό στα σπίτια του Ψυχικού), υπήρξε ομολογουμένως ένα από τα πιο εκκεντρικά ταλέντα. Αναγνωρίζεται ως ένας από τους ιδρυτές της θεωρίας των οπτικών τεχνών και ενέπνευσε κάποιες από τις πιο ριζοσπαστικές αναζητήσεις της μοντέρνας τέχνης. Στην περίπτωση των ταινιών του, έχει αποκληθεί «κινηματογραφικός μηδενισμός», και η κριτική που τους γίνεται πάει από την ενόχληση ώς τη χολή και το σαρκασμό.
Ας είμαστε, όμως, τίμιοι. Η απόλυτη απάθειά του μπροστά στη ζωή, το θάνατο και την τέχνη έβαλε τις βάσεις του αναρχικού κινηματογράφου. Αλλά επιμένω να απεχθάνομαι αυτόν τον άνθρωπο. Τα φιλμ του είναι εικόνες της κοινοτοπίας –ένας ζωγράφος που τρώει ένα μανιτάρι, ένα παγωμένο πλάνο του Empire State Building τη νύχτα-, διάρκειας από 30 λεπτά έως 8 ώρες. Τα θέματά του –η τροφή, ο ύπνος το σεξ- είναι απογυμνωμένα, στερούνται πλαισίου και, στην περίπτωση του σεξ, εντυπωσιοθηρίας. Καθώς η επανάληψη είναι μήτηρ πάσης μαθήσεως, μετατρέπονται σε κοσμικά γεγονότα.
Μπορεί ο Γουόχολ να ήταν παρθένος για μεγάλο διάστημα της ζωής του, όμως για το σεξ είχε να πει πολλά (christies.com).
Η καριέρα του ως «σκηνοθέτη» και παραγωγού ξεκινά γύρω στο 1963 με τη μεγάλου μήκους Sleep, όπου κινηματογραφεί επί 5.30 h τον εραστή του John Giorno να κοιμάται. Καμία κίνηση, κανένα σενάριο, κανένα φτιασίδι. Μόνον εννιά άτομα ήταν παρόντα στην πρεμιέρα, εκ των οποίων δύο την έκαναν πάνω στο μισάωρο. Ο Γουόρχολ θα γυρίσει δεκάδες τέτοια φιλμ τα επόμενα χρόνια, επιχειρώντας κάθε φορά να κάνει κάτι καινούργιο, αλλά πάντα με το ίδιο σκυλοβαρετό αποτέλεσμα.
Ωστόσο, εκείνος ήταν που θα έβαζε σε νέο αυλάκι τον κινηματογράφο της avant-garde με το Blow Job, ένα βωβό φιλμάκι του 1964. Το μόνο που κάνει είναι να αποτυπώνει τις εκφράσεις του DeVeren Bookwalter την ώρα που του παίρνει πίπα –εικάζουμε- ένας αόρατος παρτενέρ. Αυτό το ανεπεξέργαστο μικρού μήκους θα αρχίσει να νομιμοποιεί έμμεσα τον ερωτισμό στην τέχνη, συνεισφέροντας έτσι στη σεξουαλική επανάσταση.
Μπορεί ο Γουόρχολ να ήταν παρθένος για μεγάλο διάστημα της ζωής του, όμως για το σεξ είχε να πει πολλά. Ισχυριζόταν ότι η φαντασίωση είναι πιο ερεθιστική από την πραγματική επαφή και το σεξ πολιτική υπόθεση. Κι αυτό έγινε σαφέστερο όταν στις ταινίες του προστέθηκε μια υποτυπώδης αφήγηση και κάποια διαλογικά μέρη.
Πρόκειται για την πρώτη porno-chic ταινία που διανεμήθηκε ευρέως εντός των ΗΠΑ.
Εκείνη που πραγματικά υποτίθεται πως στόχευε την παραδοσιακή πολιτική συνείδηση ήταν το Fuck του 1968 και των 105 λεπτών, το οποίο επανεκδόθηκε τον Ιούνιο της επόμενης χρονιάς υπό τον τίτλο Blue Movie (εξαιτίας ενός τεχνικού λάθους που έκανε μπλε την κόπια). Τα διαλείμματα των πηδημάτων διανθίζονται με συζητήσεις γύρω από το Βιετνάμ, τους μπάτσους, τον Νίξον, τους τερμίτες και τ’ αλογάκια της Παναγιάς, ενόσω η Viva και ο Louis Waldon τρώνε χάμπουργκερς ή κάνουν κάνα ντουσάκι. Διαφωτιστικό, ιδίως περί του γουορχολικού σύμπαντος και του πώς να κάνεις κλινικές λήψεις.
Το Blue Movie θέλει να παρουσιάσει το σεξ ως την ύστατη πολιτική διαμαρτυρία. Σύμφωνα με την εταιρεία διανομής, «είναι μια ταινία για τον πόλεμο του Βιετνάμ και τι θα μπορούσαμε να κάνουμε γι’ αυτό» -έρωτα, όχι πόλεμο κ.λπ. Με την ίδια λογική, πρόκειται και για μια ταινία σχετικά με τη μόλυνση του περιβάλλοντος, τα πειράματα σε ζώα, τον ΣΥΡΙΖΑ και τον φιλοτελισμό. Και τι θα μπορούσαμε να κάνουμε γι’ αυτό; Άσχετο. Αυτό δεν εμπόδισε να συμπεριληφθεί το 2016 στα εκθέματα του Whitney Museum.
Εν πάση περιπτώσει, πρόκειται για την πρώτη porno-chic ταινία που διανεμήθηκε ευρέως εντός των ΗΠΑ. Η επιτυχία της ήταν τέτοια που έβαλε τις βάσεις ώστε να γίνουν γνωστές κι άλλες ανάλογες, όπως το Deep Throat του 1972, εγκαινιάζοντας έτσι τη «χρυσή εποχή του πορνό» (1969-1984) -μια περίοδο ιστορική που άλλαξε την άποψη του κοινού για την πορνογραφία, αποδίδοντάς της καλλιτεχνική αξία. Σύμφωνα μάλιστα με τον ίδιο τον Γουόρχολ, σ’ αυτήν βασίστηκε το Τελευταίο ταγκό στο Παρίσι.
Διαβάστε ακόμα: Είμαστε όλοι Warhaholics.
-
- Follow us:
Ακολουθήστε το Andro στο Facebook
