Νίκος Καββαδίας και Κική Δημουλά Photo Credit: Angelos Tzortzinis for The New York Times

Νίκος Καββαδίας και Κική Δημουλά. Photo Credit: Angelos Tzortzinis for The New York Times

1. Νίκος Καββαδίας, «Γυναίκα»

Χόρεψε πάνω στο φτερό του καρχαρία
Παίξε στον άνεμο τη γλώσσα σου και πέρνα
Αλλού σε λέγανε Γιουδήθ, εδώ Μαρία
Το φίδι σκίζεται στο βράχο με τη σμέρνα

Από παιδί βιαζόμουνα, μα τώρα πάω καλιά μου
Μια τσιμινιέρα με όρισε στον κόσμο και σφυρίζει
Το χέρι σου, που χάιδεψε τα λιγοστά μαλλιά μου
για μια στιγμή αν με λύγισε, σήμερα δεν με ορίζει

Βαμμένη. Να σε φέγγει κόκκινο φανάρι
Γιομάτη φύκια και ροδάνθη, αμφίβια Μοίρα
Καβάλαγες ασέλωτο με δίχως χαλινάρι
πρώτη φορά, σε μια σπηλιά, στην Αλταμίρα

Σαλτάρει ο γλάρος το δελφίνι να στραβώσει
Τι με κοιτάς; Θα σου θυμίσω εγώ που μ’ είδες
Στην άμμο πάνω σ’ είχα ανάστροφα ζαβώσει
τη νύχτα που θεμέλιωναν τις Πυραμίδες

Βαμμένη. Να σε φέγγει φως αρρωστημένο
διψάς χρυσάφι. Πάρε, ψάξε, μέτρα
Εδώ κοντά σου, χρόνια ασάλευτος να μένω
ως να μου γίνεις Μοίρα, Θάνατος και Πέτρα

(Από τη συλλογή Τραβέρσο, Άγρα, 1990)

Ακούστε εδώ τον Νίκο Καββαδία να διαβάζει το ποίημά του «Γυναίκα»:

«Εδώ κοντά σου, χρόνια ασάλευτος να μένω / ως να μου γίνεις Μοίρα, Θάνατος και Πέτρα» (Νίκος Καββαδίας)

2. Γιώργης Παυλόπουλος, «Στης Κίρκης»

Πλάγιαζα στο σκοτάδι και την περίμενα
ακούγοντας ν’ ανεβαίνει τη σκάλα
μέσ’ στη δροσιά του σπιτιού
σαν ψίθυρος από φιλιά κι ανάσες.
Γύρευα τότε να ξεφύγω
μα η ομορφιά της στάλαζε στα κόκαλά μου
νύχτες που μελετούσα το κενό
πηγαίνοντας από την ηδονή στον Άδη.
Και τα λαγόνια της να φέγγουνε στον ύπνο μου
ματόκλαδα και χείλια που τάσκιζε ο πόθος μου
κι ο γυρισμός στον ύπνο μου μονάχα
λίγος καπνός από μακριά
λουλούδια κι ένα δροσερό σταμνί.
Και το καράβι μου στον κήπο της
δεμένο κι άγρυπνο
σαν ένα μεγάλο μαύρο σκυλί
μου θύμιζε κάποτε τους σύντροφους που χάθηκαν
ή τις παράξενες αφορμές της αγάπης.

(Από τη συλλογή «Το κατώγι» 1971 –συγκεντρωτική έκδοση «Γιώργης Παυλόπουλος,«Ποιήματα 1943-1997», εκδ. Νεφέλη)

Η Κίρκη στον πίνακα του J.W.Waterhouse, «The Sorceress» (1913)

Η Κίρκη στον πίνακα του J.W.Waterhouse, «The Sorceress» (1913)

«Γύρευα τότε να ξεφύγω / μα η ομορφιά της στάλαζε στα κόκαλά μου» (Γιώργης Παυλόπουλος)

3. Νίκος Καρούζος, «Μεσονύχτι» – Έξι ποιήματα για το θήλυ

Μικρή γυναίκα βλέποντας τη συμφορά
έχουν μεθύσει τα μέλη σου από έρωτα
που θύεται αγνότερος αντίκρυ στ’ άστρα.
Κ’ εγώ θα μείνω μια βρόμικη προσευχή
με κρύσταλλα χρωματιστά
ψηλά χαμένος.

(Από τη συγκεντρωτική έκδοση «Νίκος Καρούζος, Τα Ποιήματα», εκδ. Ίκαρος)

«Έχουν μεθύσει τα μέλη σου από έρωτα / που θύεται αγνότερος αντίκρυ στ’ άστρα» (Νίκος Καρούζος)
Η Κική Δημουλά εμπνεύστηκε το «Σημείο αναγνωρίσεως» από το γλυπτό του Κώστα Σεφερλή «Βόρειος Ήπειρος» (1951) στον πεζόδρομο της Τοσίτσα, που εικονίζει τη Β. Ήπειρο με τη μορφή μιας αλυσοδεμένης γυναίκας.

Η Κική Δημουλά εμπνεύστηκε το «Σημείο αναγνωρίσεως» από το γλυπτό του Κώστα Σεφερλή «Βόρειος Ήπειρος» (1951), στον πεζόδρομο της Τοσίτσα, που εικονίζει τη Β. Ήπειρο με τη μορφή μιας αλυσοδεμένης γυναίκας.

4. Κική Δημουλά, «Σημείο Αναγνωρίσεως» – άγαλμα γυναίκας με δεμένα χέρια

Όλοι σε λένε κατευθείαν άγαλμα,
εγώ σε προσφωνώ γυναίκα κατευθείαν.

Στολίζεις κάποιο πάρκο.
Από μακριά εξαπατάς.
Θαρρεί κανείς πως έχεις ελαφρά ανακαθήσει
να θυμηθείς ένα ωραίο όνειρο που είδες,
πως παίρνεις φόρα να το ζήσεις.
Από κοντά ξεκαθαρίζει το όνειρο:
δεμένα είναι πισθάγκωνα τα χέρια σου
μ’ ένα σκοινί μαρμάρινο
κι η στάση σου είναι η θέλησή σου
κάτι να σε βοηθήσει να ξεφύγεις
την αγωνία του αιχμαλώτου.
Έτσι σε παραγγείλανε στο γλύπτη:
αιχμάλωτη.
Δεν μπορείς ούτε μια βροχή να ζυγίσεις στο χέρι σου,
ούτε μια ελαφριά μαργαρίτα.
Δεμένα είναι τα χέρια σου.
Και δεν είν’ το μάρμαρο μόνο ο Άργος.
Αν κάτι πήγαινε ν’ αλλάξει
στην πορεία των μαρμάρων,
αν άρχιζαν τ’ αγάλματα αγώνες
για ελευθερίες και ισότητες,
όπως οι δούλοι,
οι νεκροί
και το αίσθημά μας,
εσύ θα πορευόσουνα
μες στην κοσμογονία των μαρμάρων
με δεμένα πάλι τα χέρια, αιχμάλωτη.

Όλοι σε λένε κατευθείαν άγαλμα,
εγώ σε λέω γυναίκα αμέσως.
Όχι γιατί γυναίκα σε παρέδωσε
στο μάρμαρο ο γλύπτης
κι υπόσχονται οι γοφοί σου
ευγονία αγαλμάτων,
καλή σοδειά ακινησίας.
Για τα δεμένα χέρια σου, που έχεις
όσους πολλούς αιώνες σε γνωρίζω,
σε λέω γυναίκα.

Σε λέω γυναίκα
γιατ’ είσ’ αιχμάλωτη.

(Από τη συλλογή «Το λίγο του κόσμου» 1971 –συγκεντρωτική έκδοση «Κική Δημουλά, Ποιήματα», Ίκαρος)

Ακούστε εδώ την Κική Δημουλά να διαβάζει το «Σημείο αναγνωρίσεως»:

«Όλοι σε λένε κατευθείαν άγαλμα, / εγώ σε λέω γυναίκα αμέσως. […] Σε λέω γυναίκα / γιατ’ είσ’ αιχμάλωτη». (Κική Δημουλά)

5. Γιώργος Κ. Καραβασίλης, «Εννιά μικρές στιγμές για το νησί που χάθηκε – V»

Ωραία Πειρώ,
Θα πάρεις τη μικρή Ρενάτα στο ποτάμι.
Στόμα με στόμα αλλάζετε σταφύλια,
Κρυφά φιλιά μιλούν τα χείλια,
Αγάπες, σώματα χλωρά.
Αφήστε κάθε δισταγμό, κατακλιθείτε,
Και σεις κεριά της ραχοκοκαλιάς
Ανάψτε, σβήστε, πάλι ανάφτε.
Εμπρός. Τα χέρια πλέκουν. Γέρνουν.
Σαν τον κισσό που αγκαλιάζει τη συκιά
Τα δυο κορμιά θα γίνουν ένα.

(Από τη συλλογή «Τα μυστικά δωμάτια του Πύργου» –συγκεντρωτική έκδοση «Γιώργος Καραβασίλης, Ποιήσεις 1963-2003» εκδ. Γαβριηλίδης)

Διαβάστε ακόμα: Η μποτιτσελική ομορφιά της Μαρίας Ζαμπάκου.

 

 

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook

Button to top