Κωνσταντίνος Λαζαράκης MW: «Την ρετσίνα, αν την είχαν οι Ιταλοί, θα την πληρώναμε €100»

Μη σας ξεγελά το “ψαρωτικό” nosing. Ο Κωνσταντίνος Λαζαράκης είναι ένας άνθρωπος παραδειγματικής απλότητας και εγκαρδιότητας στον οποίο το Ελληνικό κρασί χρωστάει πολλά.

– Είστε ο πρώτος αλλά όχι πια ο μοναδικός έλληνας Master of Wine. Mιλήστε μας για τον τίτλο αυτό, τη σημασία του στον οινικό χώρο και τις δυσκολίες της απόκτησής του.
Για να γίνεις Master of Wine (MW) πρέπει να είσαι μέλος του Institute of Masters of Wine. Για να γίνεις μέλος πρέπει να έχεις περάσει τις εξετάσεις του αλλά και να έχεις υπογράψει τον κώδικα τιμής και συμπεριφοράς. Οι εξετάσεις είναι ίσως οι πιο δύσκολες στον χώρο του κρασιού. Πρέπει να γράψεις δοκίμια ως απαντήσεις σε ερωτήσεις που καλύπτουν όλο το φάσμα της οινικής βιομηχανίας, από την αμπελουργία μέχρι το marketing και το management. Πρέπει να δοκιμάσεις κρασιά και να βρεις την περιοχή παραγωγής, την εσοδεία, την διαδικασία παραγωγής, και άλλα πολλά. Μιλάμε για μεγάλο χαμούλη – το να πάθεις νευρικό κλονισμό ως μαθητής του MW είναι μάλλον αναγκαία συνθήκη, αλλά δυστυχώς όχι ικανή. Αν όμως τα καταφέρεις, ανήκεις σε ένα απίθανο κλαμπ, που «στεγάζει» μερικά από τα πιο φωτεινά μυαλά του χώρου. Ακόμη και με ψυχοφάρμακα, αξίζει και με το παραπάνω.

– Το βιβλίο είναι ανανεωμένη έκδοση του προηγούμενου βιβλίου σας, Τhe Wines of Greece. Κάνατε τις απαραίτητες προσθήκες διότι η αγορά εξελίσσεται και βγαίνουν νέα κρασιά ή υπάρχει κάτι διαφορετικό;
Έχει γούστο η ιστορία. Το 2005 το πρώτο μου βιβλίο κυκλοφόρησε από τον Mitchell Beazley, εκδοτικό οίκο της Αγγλίας που τότε ήταν ο απόλυτος άρχων των κρασοβιβλίων. Λίγα χρόνια μετά αγοράστηκε από την Hachette, τον μεγαλύτερο εκδοτικό του κόσμου. Αυτόματα, ο Mitchell Beazley έγραψε τα βιβλία του κρασιού εκεί που δεν θα εκτυπωνόταν μελάνι, εκτός από τα βιβλία των ογκόλιθων Hugh Johnson & Jancis Robinson MW, και κάθε αίτηση για ανατύπωση, πόσο μάλλον για ανανέωση, έπεφτε σε ακουστικά βαρηκοΐας με πεσμένη μπαταρία. Αλλά το συμβόλαιο συμβόλαιο. Ευτυχώς που βρέθηκε έναν καλός κύριος, ο Richard Mayson, που με έφερε σε επαφή με τον τωρινό μου εκδοτικό οίκο, τον Infinite Ideas της Οξφόρδης, και αμφότεροι με βοήθησαν να καθαρίσω το περασμένο συμβόλαιο, όχι με την έννοια του υγειονομικού, και να το κυκλοφορήσω ανανεωμένο. Το ότι o Richard την είχε πατήσει ακριβώς με τον ίδιο τρόπο με εμένα, για το Wines of Portugal, ήταν μεγάλη βοήθεια. Για εμένα…

– Στο διάστημα που μεσολάβησε από την πρώτη έκδοση του βιβλίου τι έχει αλλάξει στον ελληνικό αμπελώνα; Υπήρξε κάτι που περιμένατε και δεν έχει ακόμα έρθει;
Πάρα πολλά πράγματα έχουν αλλάξει από το 2005 μέχρι σήμερα, και σε επίπεδο οινοπαραγωγής και σε επίπεδο παρουσίας του Ελληνικού κρασιού στις αγορές του εξωτερικού. Αυτό που περιμένω είναι να μιλάω με επαγγελματίες του εξωτερικού και να μην υπάρχει ούτε ένας που να μην αναγνωρίζει πως το Ελληνικό κρασί ανήκει αδιαμφισβήτητα στην πρώτη εθνική κατηγορία. Δεν έχει γίνει ακόμη αυτό αν και τα πράγματα καλυτερεύουν μέρα με την ημέρα. Φυσικά, δεν έχει γίνει γιατί είναι λάθος των ξένων, μιας και ζούμε στην χώρα του «με έκοψε» αλλά «πέρασα»!

– Το βιβλίο σας απευθύνεται στο ελληνικό κοινό που θέλει να γνωρίσει το κρασί της πατρίδας του ή είναι περισσότερο μια έκδοση στραμμένη στο εξωτερικό;
Το βιβλίο αυτό γράφτηκε για τον σοβαρό οινόφιλο, οπουδήποτε και αν είναι αυτός στον πλανήτη, που θέλει να μελετήσει σε βάθος το Ελληνικό κρασί. Δεν έχει γευσιγνωστικές σημειώσεις κρασιών, δεν έχει κριτική, δεν έχει βαθμολογίες, δεν είναι φτιαγμένο για να διαβάζεται από άκρη σε άκρη. Μια ματιά στο πάχος του θα σας πείσει.

Το «The Wines of Greece» του Κωσταντίνου Λαζαράκη.

– Το βιβλίο είναι ένα συνεχόμενο έργο ζωής για σας εφόσον φανταζόμαστε ότι θα υπάρξουν στο μέλλον κι άλλες ανανεωμένες εκδόσεις. Είναι όμως και το opus magnum σας; Ή έχετε στα σκαριά και κάτι ακόμα πιο φιλόδοξο;
Η εκδοτική τέχνη και τεχνολογία πια, καθώς και η εκτύπωση επί παραγγελία (παραγγέλνεται ένα αντίτυπο από την Amazon για παράδοση στην Μελβούρνη, εκτυπώνεται ένα αντίτυπο στο Σίδνεϊ και σας έρχεται από εκεί) κάνει τις ανανεωμένες εκδόσεις παιχνίδι. Από την άλλη, πριν από λίγες ημέρες έλαβα ένα μήνυμα από τον διευθύνοντα σύμβουλο του Infinite Ideas, με το καλύτερο κομπλιμέντο που έχω λάβει μέχρι στιγμής για το βιβλίο: «Μόλις το τελείωσα και μου άρεσε. Αν υπάρχει κάπου μέσα στο κεφάλι σου άλλο ένα, το θέλω». Βέβαια, ήταν χαρμολύπη το όλο σκηνικό, γιατί η ιδέα και μόνο να ξεκινήσω άλλο ένα βιβλίο μου φαίνεται βουνό. Αλλά μην με ακούτε (διαβάζετε) γιατί πριν από πέντε χρόνια τα ίδια θα έλεγα. Αν αυτό είναι το opus magnum μου; Που να ξέρω; Εγώ ξέρω το Opus One από την Καλιφόρνια και τα παγωτά τα Magnum.

– Το ελληνικό κρασί είναι ακριβό για το εύρος και την ποιότητα του ή αντίθετα είναι φτηνό αν υπολογίσουμε την χαμηλή στρεμματική απόδοση; Λένε ότι ένα μόνο estate σε χώρα του «Νέου Κόσμου» μπορεί να είναι μεγάλο όσο όλη η Νεμέα και η Μαντίνεια μαζί. Αληθεύει;
Εντάξει, όχι Νεμέα και Μαντινεία μαζί, αλλά μια Σαντορίνη σε συσκευασία Χιλιάνικου Κτήματος παίζει. Θα τοποθετηθώ συνοπτικά (και να γραφτεί στα πρακτικά αυτή μου η πρόθεση): πολλά από τα Ελληνικά κρασιά που κάνουν €20 ή €15, αν ήταν από την Τοσκάνη, θα είχαν ένα παραπάνω μηδενικό στην τιμή τους για πλάκα. Από την άλλη, το κόστος παραγωγής ενός κρασιού δεν έχει σχέση με την τιμή που αυτό πρέπει ή μπορεί να πουλιέται. Το πιο ακριβό Bordeaux δεν κοστίζει πάνω από €25-€30 για να παραχθεί. Είναι σαν να λέμε πως την τιμή ενός CD του Βέρτη πρέπει να την ορίζει το κόστος των υλικών (που είναι κάτω από €1).

– Είστε ένας μεγάλος γνώστης του κρασιού και ένας εστέτ. Πολλές φορές οι άνθρωποι οι οποίοι έχουν φτάσει στα υψηλότερα επίπεδα ευαισθησίας και γνώσης γύρω από ένα αντικείμενο αρχίζουν να εκτιμούν εκ νέου το απλό. Υπάρχουν ανάλογα παραδείγματα στο κρασί; Μπορεί ένας master of wine που έχει πιει αμέτρητα grands crus να το γυρίσει -που λέει ο λόγος- στη ρετσίνα;
Την ρετσίνα αν την είχαν οι Ιταλοί, θα πληρώναμε €100 την φιάλη για τις μέτριες. Αυτή η ερώτησή σας θίγει κάτι που τριβελίζει συνεχώς το μυαλό μου. Γουστάρουμε κάτι. Άρα ψαχνόμαστε για να μάθουμε για αυτό. Για να δείξουμε ότι μάθαμε, σπρώχνουμε τον εαυτό μας να γουστάρει λιγότερο. Να γίνουμε πιο δύσκολοι, πιο σνομπ, πιο εκλεκτικοί. «Δεν είναι πια αυτό για εμένα»! Παίζει και η ανασφάλεια: «Αν μου φέρουν να κρίνω κάτι απλό και το εκθειάσω, κάηκα. Αν μου φέρουν κάτι εξαιρετικό και το κατακρίνω, πάντα υπάρχει η περίπτωση εγώ να είμαι για τα ακόμη παραπάνω. Οπότε, βουρ, θάψτο»! Εγώ προσπαθώ να κρατήσω μέσα μου, όσο μπορώ, τις ποιότητες του κρασιού που με έφεραν κοντά του – το να με εκπλήσσει, να με κάνει να νιώθω χαρά με τα απλά, το να θέλω να μάθω τα μυστικά ακόμα και του πιο ταπεινού κρασιού. Δεν θέλω να πέσω στο σύνδρομο «to see a grain in a world made of sand”.

– Βλέπουμε ότι τα τελευταία χρόνια το ελληνικό κρασί πρωτεύει διεθνώς. Ποια κρασιά προτιμούν οι φίλοι του κρασιού εκτός Ελλάδας; Ξέρουμε ότι οι aficionados επιλέγουν συχνά τις σχετικά μικρές εμφιαλώσεις Σαντορινιού Ασύρτικου η Ξινόμαυρου Νάουσας. Υπάρχουν και πιο μαζικές επιλογές με άποψη για τη διεθνή αγορά;
H Σαντορίνη αυτή την στιγμή είναι πέρα από κάθε αμφισβήτηση το κάρο που τραβά το Ελληνικό κρασί. Από πίσω, κάποιες φορές σε κοντινή απόσταση, βρίσκουμε περιοχές, όπως η Νάουσα, ποικιλίες που έχουμε σε πολλές περιοχές, όπως η Μαλαγουζιά, ή και παραγωγοί που μόνοι τους κάνουν τράκες. Δεν ξέρω αν υπάρχουν πιο μαζικές επιλογές και δεν θα ήθελα να το μάθω. Για εμένα το μέλλον του Ελληνικού κρασιού πρέπει να περνάει μέσα από καταστάσεις μινιατούρες, με τις τιμές που πρέπει, και όχι μέσα από πακέτα προσφορών, στα δέκα άλλα δέκα δώρο. Δεν έχουμε το κρασί για κάτι άλλο. Θα θυμίσω ότι όλη η Ελλάδα παράγει λιγότερο κρασί από την μισή μέση παραγωγή του Bordeaux, δηλαδή μιας μόνο περιοχής της Γαλλίας.

Διαβάστε ακόμα: Σαββατιανό, ο αριστοκράτης μάγκας του Αττικού αμπελώνα

– Οι φίλοι του κρασιού στην Ελλάδα συνηθίζουν να οικτίρουν την εμμονή του καταναλωτικού κοινού στο χύμα κρασί. Συμμερίζεστε την αγωνία τους αυτή; Και τί προτείνετε ως πολιτική για το θέμα;
Θέμα για πολλές χιλιάδες λέξεις. Ως ένα σημείο, οι οινόφιλοι επιτίθενται στο χύμα με τρόπο που μου φέρνει εικόνες με θεούσες σε προβολές του Τελευταίου Πειρασμού. Φυσικά υπάρχει κακό και ανώνυμο χύμα που κάνει κακό στο Κρασί γενικά, αλλά υπάρχουν και πολλά σημεία που σερβίρουν κρασί σε καράφα από ποιοτικό ασκό ποιοτικού οινοποιείου, που ίσως κομμάτι της παραγωγής του να εμφιαλώνεται. Στην Νέα Υόρκη με πήγαν σε μαγαζί που κάθε τραπέζι είχε πάνω μόνο καραφάκι κρασί, 250 ml ή 500 ml, αλλά αυτά γέμιζαν από μια συγκλονιστική λίστα 500 ετικετών: «Πιάσε ένα τεταρτάκι Petrus αγόρι». Από την άλλη, πολλοί εστιάτορες πεισματικά δείχνουν τον κόκκυγά τους στα πλεονεκτήματα του εμφιαλωμένου κρασιού.

Εμένα μου την δίνει η ασυνέπεια μεταξύ χώρου και τρόπου που ο χώρος, το εστιατόριο, σχετίζεται με το κρασί. Το να είμαι στην γειτονιά μου, στην Καλλίπολη, και να πάω να φάω (εξαιρετικά!) στον Νιάου και να δω παντού χύμα, δεν με χαλάει καθόλου. Σχεδόν θα με χαλούσε να άκουγα από διπλανό τραπέζι την ατάκα «φωνάχτε μου τον sommelier». Βέβαια τα παιδιά με ξέρουν και παίρνω μαζί τα κρασιά μου. Όμως το να πάω σε εστιατόριο που να πουλά άποψη, να έχει σκάσει φραγκάκια σε διακοσμητή για να του πιάσει το groove που αποκόμισε από το Rules στο Λονδίνο και να βλέπω το χύμα, καταρρέω.

Δεν νομίζω ότι υπάρχει άλλη πολιτική πέρα από την εκπαίδευση. Αν νομίζουμε ότι το εμφιαλωμένο, ποιοτικό κρασί είναι κάτι καλό για πολλούς, τότε αργά ή γρήγορα θα νικήσει. Θα τελειώσω με δύο εικόνες που είχα την τιμή να ζήσω από κοντά και να τις αφήσω σαν φαγητό για σκέψη.

Εικόνα πρώτη, στην Ξάνθη: Οικογένεια με δύο παιδιά δειπνούν σε μια από τις καλές ταβέρνες. Αυτή η οικογένεια ζει, από ότι έμαθα, με €1200 τον μήνα, άρα όχι κακά. Αυτή η οικογένεια έχει €30 την ημέρα να καλύψει όλα της τα έξοδα της, από φως/νερό/τηλέφωνο μέχρι το να βάλει κάτι στην άκρη για την κακιά την ώρα. Ο λογαριασμός αυτής της εξόδου θα ήταν περίπου €40 και αυτή η έξοδος ήταν η έξοδος του δεκαπενθήμερου. Με τι κότσια ζητάς από αυτόν τον άνθρωπο να μην δώσει €5 για ένα μισόκιλο αλλά €5 για ένα ποτήρι εμφιαλωμένο, ή €15 για μια φιάλη;

Εικόνα δεύτερη, σε ένα από τα καλύτερα εστιατόρια του Ηρακλείου, με πολύ αξιόλογη λίστα κρασιών: Εγώ δειπνώ μόνος μου. Απέναντι μου έρχονται τρεις 25αρες. Τακουνάκια, φουστανάκια, αέρινα αρώματα, κουκλάρες. Παίρνουν ένα εμφιαλωμένο Βιδιανό για να ξεκινήσουν. Μετά από λίγο, δίπλα μου, δύο 50αρηδες που μάλλον δεν γνωρίζονταν και πολύ καλά. Γραβάτες, μαντιλάκια και τα ρέστα. Πριν δώσουν παραγγελία έχει ήδη πιάσει το αυτί μου ατάκες σαν «που ράβεσαι» και «που στέλνεις τα παιδιά σχολείο». Δίνουν παραγγελία, με ειδική μνεία στο ψήσιμο του μοσχαριού (medium rare) και τελειώνουν λέγοντας: «α, και ένα μισόκιλο ημίγλυκο κόκκινο».

Δεν περιγράφω άλλο. Όλα εν σοφία εποίησεν. Θα ήθελα να δω τι θα παράγγειλαν στην συνέχεια αν οι κουκλάρες τους κάνανε ματάκια.

– Σε πολλούς τομείς της οικονομίας τα πράγματα πηγαίνουν κατά διαβόλου αλλά όλοι συμφωνούν ότι στον τομέα του κρασιού έχει συντελεστεί την τελευταία τριακονταετία ένα μικρό θαύμα, τόσο ποσοτικό με την αύξηση της παραγωγής και των εξαγωγών όσο και ποιοτικό, με την εντυπωσιακή άνοδο του ελληνικού κρασιού που πρωτεύει διεθνώς. Πόσο ψηλά ακόμα μπορεί να φτάσει το ελληνικό κρασί;
Λέω συχνά, αριστερά και δεξιά, πως αν ήμουν ανεπάγγελτος το 2008 και κάποιος μου σφύριζε την κρίση που ερχόταν αλλά και μου έλεγε την κατάσταση δέκα χρόνια μετά, ο μοναδικός χώρος που θα χωνόμουν θα ήταν αυτός του κρασιού. Μέσα σε μια δεκαετία πολλοί νέοι αλλά και όχι μόνο λάτρεψαν το ποιοτικό κρασί, πιο πολύ σαν χόμπι παρά σαν ποτό. Τα Wine Bars εκδημοκράτισαν το καλό εμφιαλωμένο. Οι οινοπαραγωγοί κατάλαβαν ότι το μέλλον είναι οι εξαγωγές – και ότι θα έπρεπε να προετοιμαστούν για τον στίβο του εξωτερικού με τακτικές τελείως διαφορετικές από αυτές του εσωτερικού. Ο ποιοτικός τουρισμός της Ελλάδας αυξάνει ολοένα. Πολλοί λόγοι για χαμόγελα.

Το Ελληνικό κρασί όχι απλά δεν έχει ταβανιάσει, αλλά μόλις βγήκε από τον υπόνομο ντυμένο Υπερήρωας. Προσδεθείτε!

«Οι οινοπαραγωγοί κατάλαβαν ότι το μέλλον είναι οι εξαγωγές – και ότι θα έπρεπε να προετοιμαστούν για τον στίβο του εξωτερικού με τακτικές τελείως διαφορετικές από αυτές του εσωτερικού».

– Είστε επικεφαλής και του W.S.P.C, του Επαγγελματικού Κέντρου Οίνου και Αποσταγμάτων. Ποιο ακριβώς είναι το έργο του κέντρου; Αληθεύει ότι κάποιος μπορεί να αιτηθεί και υποτροφίας;
Στο WSPC προσφέρουμε οινική εκπαίδευση παγκόσμιας κλάσης στην Ελλάδα και την Κύπρο. Το καλύτερο είναι ότι αυτή την εκπαίδευση δεν την βγάζουμε από την κεφάλα μας, και να λέμε μεταξύ μας ότι είμαστε στην κορυφή του χώρου, αλλά εκπροσωπούμε τις δύο ατμομηχανές που σπρώχνουν την οινική εκπαίδευση σε όλο τον κόσμο. Το Wine & Spirit Education Trust (WSET) είναι ένας οργανισμός με παρουσία σε 73 χώρες και με πάνω από 85,000 φοιτητές κάθε χρόνο. Τα προγράμματα του χωρίζονται σε τέσσερα επίπεδα, όπου ξεκινάμε από το κρασιακό ΑΒΓΔ και φτάνουμε στο χαρτί που χρειάζεται για να σε δεχθούν σαν μαθητή στο ΜW. Είναι για όλα τα άτομα που εργάζονται στον χώρο του κρασιού ανεξαρτήτως θέσης, από αμπελουργός μέχρι διευθυντής εξαγωγών, αλλά και για οινόφιλους – έχουμε πάνω από δέκα άτομα που έχουν καταφέρει να αποκτήσουν ακόμη και το Diploma, το επίπεδο 4 δηλαδή.

Ο άλλος οργανισμός είναι το Court of Master Sommeliers, που οδηγεί στο δίπλωμα του MS, εξωτικός και σπανιότατος τίτλος και αυτός, αντίστοιχος του MW, αλλά για άτομα που εργάζονται ως οινοχόοι. Αυτά τα προγράμματα είναι πιο hard core / math core, μιας και ακόμη και το πρώτο επίπεδο είναι δύσκολο, ενώ, φυσικά, αφορούν μόνο άτομα που ασχολούνται με την οινοχοΐα.

Πάμε πολύ καλά, από το 2004 έχουμε εκπαιδεύσει πάνω από 8000 μαθητές, έχουμε δώσει την τελευταία σπρωξιά να φύγουν από την προηγούμενη δουλειά τους και να μπουν στο κρασί σε πάνω από χίλια άτομα, έχουν φύγει από την Ελλάδα με τα διεθνώς σεβάσμια πτυχία μας πάνω από τετρακόσιοι νέοι (δυστυχώς), ενώ πια έρχονται στην Ελλάδα να φοιτήσουν σε εμάς επαγγελματίες από άλλες χώρες, ακόμη και μη γειτονικές, όπως η Ρωσία, η Γαλλία, η Πορτογαλία και άλλες πολλές. Και ναι, δίνουμε υποτροφίες αλλά εσωτερικές, δηλαδή πρέπει να τα πας καλά σε κάποια από τα πρώτα επίπεδα για να πάρεις υποτροφίες για τα παραπάνω, που είναι φυσικά τα πιο ακριβά.

– Ολόκληρη Ελλάδα είναι γεμάτη αμπελώνες. Ακόμα και γύρω από την Αθήνα στην Αττική υπάρχουν χιλιάδες στρέμματα φυτεμένα με αμπέλια, οι νησιώτες έχουν αμπέλια, στη βόρεια Ελλάδα ακόμα και στις πιο κρύες περιοχές έχουν αμπέλια, η Πελοπόννησος είναι κατάφυτη με αμπέλια, και η Κρήτη βγάζει πολύ κρασί. Κάθε Έλληνας μπορεί να επισκεφτεί οινοποιεία. Ωστόσο είναι κάτι που δεν συνηθίζεται, αντίθετα με ότι συμβαίνει στη Γαλλία ή στην Ιταλία. Γιατί συμβαίνει αυτό; Ποια οινοποιεία και ποιες οινοπαραγωγικές περιοχές θα προτείνατε στους αναγνώστες μας να επισκεφτούν;
Πραγματικά μου μπλοκάρει το μυαλό γιατί αυτό δεν συμβαίνει… Αγαπητέ αναγνώστη! Αν διαβάζεις ακόμα και δεν σε έχει πάρει ο ύπνος θέλω την προσοχή σου. Αυτό το ΠΣΚ, όχι το επόμενο, αυτό! Πάρε το αμάξι, την οικογένεια και φύγε. Πήγαινε Νεμέα, Μαντινεία, Αχαΐα, ακόμη και Μεσόγεια αν είσαι Αθήνα, Αμύνταιο, Δράμα, Νάουσα, αν είσαι Βόρειος. Βρες τα οινοποιεία που υπάρχουν και ρώτα αν κάνουν γευσιγνωσίες, αν μπορείς να επισκεφτείς, να δοκιμάσεις. Μπες, γνώρισε, μίλα, δοκίμασε κρασιά. Αν δεις κάτι που σου κάνει κούκου, πες στο παιδί να σου βάλει ένα εξαράκι κιβώτιο στο αυτοκίνητο και ζήτα και μια καλύτερη τιμή. Βρες έναν μικρό ξενώνα να μείνεις. Ρώτα τον οινοπαραγωγό που να πας να φας καλά – σίγουρα θα σου πει τα καλύτερα, ίσως και να σου πει το ταβερνάκι που θα έχει το μυθικό φαγητό και θα σου επιτρέψει να πάρεις και το κρασί σου να πιεις. Θα περάσεις δύο μέρες σούπερ, θα ξυπνήσεις δύο ημέρες σε ένα όμορφο περιβάλλον, θα γυρίσεις την Κυριακή χαρούμενος, ξεμπαϊλντισμένος και με το station γεμάτο κρασί. Και όταν θα μοιράζεσαι αυτές τις φιάλες με τους φίλους σου, εκτός από το ότι θα σου αρέσουν σίγουρα, ξαφνικά, τσουπ, οι φιάλες δεν θα είναι μόνο φιάλες. Θα είναι αναμνήσεις, θα είναι πρόσωπα, θα είναι λόγος να σχεδιάσεις και άλλα όμορφα ΠΣΚ. Έτσι θα αρχίσεις να ανακαλύπτεις την μαγεία του κρασιού από μέσα προς τα έξω.

– Που μπορούν οι φίλοι του κρασιού να προμηθευτούν το βιβλίο σας;
Το μόνο εύκολο! Στο wspc.gr ή στο [email protected].

Διετε ακόμα: Τί κρασί πίνουμε με ένα ζουμερό burger; ΄Ενα αιρετικό βίντεο του Andro με τον Κωνσταντίνο Λαζαράκη MW.

TAGS :
Master of Wine The Wines of Greece κρασί Κωνσταντίνος Λαζαράκης

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook