Το κλασικό ανθρωπάκι της Michelin σε συνδυασμό με τον οδηγό εστιατορίων έχουν καθορίσει την οδήγηση και τη γεύση. Δεξιά: To εστιατόριο του ξενοδοχείου Plaza Athénée στο Παρίσι που υπό τον σεφ Alain Ducasse βρίσκεται στον περιβόητο οδηγό (dorchestercollection.com).

Μια αρχιτεκτονική που χρησιμοποιεί ηφαιστειογενή πετρώματα, σε συνδυασμό με ένα γεωλογικά εντυπωσιακό τοπίο, κάνει το Clermont-Ferrand, μια πόλη 150.000 κατοίκων στην Auvergne να αξίζει μια επίσκεψη. Εκεί κοντά βέβαια υπάρχει και η ιστορική πίστα της Charade, αλλά αυτή θα μας απασχολήσει σε επόμενο άρθρο. Διότι εδώ θα δούμε πώς αυτή η μικρή πόλη διαμόρφωσε τον κόσμο του ταξιδιού για πάντα.

Πώς; Πότε, σωστότερα. Το 1889, όταν οι αδελφοί André και Édouard Michelin ίδρυσαν εκεί την ομώνυμη εταιρεία κατασκευής ελαστικών. Μεταμορφώνοντας την αυτοκίνηση και βάζοντας συγχρόνως τις βάσεις για τη δημιουργία ενός brand που έφτασε να απονέμει τις υψηλότερες διακρίσεις για την «υψηλή μαγειρική» παγκοσμίως: τα Αστέρια Michelin.

Oι αδερφοί Michelin είχαν τη διορατικότητα να προβλέψουν την κατεύθυνση προς την οποία κινούταν ο τουρισμός στις αρχές του 20ου αιώνα (Michelin.com).

Γεννημένοι και μεγαλωμένοι στο Clermont-Ferrand, οι αδελφοί Michelin βάλθηκαν αρχικά να διασώσουν το εργοστάσιο επεξεργασίας καουτσούκ που είχαν κληρονομήσει από τον παππού τους, πριν κατορθώσουν στην πορεία πολλά περισσότερα. Οι καινοτομίες τους συντέλεσαν στο να κάνουν τις μετακινήσεις ευκολότερες, οικονομικότερες και ασφαλέστερες.

Κύριος στόχος των «Οδηγών» ήταν να ξεχωρίζουν τα μέρη όπου αξίζει να πας μόνο και μόνο για να φας.

Πρώτη σημαντική τους επινόηση ήταν ένα φουσκωτό λάστιχο ποδηλάτου που δοκιμάστηκε για πρώτη φορά στον ποδηλατικό αγώνα “Paris-Brest-Paris” του 1891. Στη συνέχεια, εφηύραν το πρώτο ελαστικό για αυτοκίνητα, το πρώτο ελαστικό ικανό να διαχειριστεί ταχύτητες πάνω από 100 km/h και την πρώτη αφαιρούμενη ζάντα. Ενώ, το 1929, άρχισαν να κατασκευάζουν και ελαστικά για τρένα.  Σήμερα, 130 χρόνια μετά, η Michelin και οι θυγατρικές της μάρκες, είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος κατασκευαστής ελαστικών στον κόσμο. [Πρώτος, μιας και ρωτάτε, είναι η Bridgestone]

Με τη γεωμετρική διάδοση του αυτοκίνητου και της αυτοκίνησης, ειδικά στην… αυτοκινητομάνα Γαλλία, τα δυο αδέλφια είχαν τη διορατικότητα να προβλέψουν την κατεύθυνση προς την οποία κινούταν ο τουρισμός στις αρχές του 20ου αιώνα. Σχεδιάζοντας δε και εκδίδοντας, το 1900, τους «Οδηγούς» (Guides) Michelin» και τους σχετικούς χάρτες, έκαναν τη Michelin συνώνυμο όχι μόνο των ελαστικών, αλλά και των δραστηριοτήτων που σταδιακά καθιερώθηκαν ως “grande tourisme” και “haute cuisine”.

Με την έλευση των Αστεριών Michelin, το 1926, τα ελαστικά Michelin και η αναζήτηση των καλύτερων boeuf bourguignon και premier cru κατέληξαν να γίνουν έννοιες αλληλένδετες.

Οι κόκκινοι Οδηγοί Michelin, που αξιολογούσαν εστιατόρια αρχικά στη Γαλλία, έγιναν γρήγορα δημοφιλείς χάρη κυρίως στην αντιλαμβανόμενη αξιοπιστία των δοκιμών και επακόλουθων κριτικών τους που διεξάγονταν από μυστικούς επισκέπτες, χωρίς φυσικά προειδοποίηση, διαδικασία που συνεχίζεται έως σήμερα.

Κύριος στόχος των «Οδηγών» ήταν να ξεχωρίζουν τα μέρη όπου αξίζει να πας μόνο και μόνο για να φας. Έτσι, η επισήμανση και η περιγραφή των εστιατορίων με ξεχωριστή τοπική κουζίνα, σωστή εξυπηρέτηση και καλά εξοπλισμένα κελάρια παρότρυνε τους τουρίστες-οδηγούς να ταξιδέψουν με τα αυτοκίνητά τους σε καινούρια μέρη – και για να ολοκληρώσουν το ταξίδι τους με ασφάλεια χρειάζονταν καινούρια, ανθεκτικά ελαστικά Michelin, φυσικά.

Με την έλευση δε των Αστεριών Michelin, το 1926, τα οποία απονέμονταν στα καλύτερα εστιατόρια (ένα Αστέρι για «αξιοσημείωτη κουζίνα που αξίζει τη διαδρομή» και, από το 1933, δυο για «εξαιρετική κουζίνα που αξίζει μια παράκαμψη» και τρία για «κουζίνα υψηλής φινέτσας που αξίζει τη δική της διαδρομή»), τα ελαστικά Michelin και η αναζήτηση των καλύτερων boeuf bourguignon και premiers crus κατέληξαν να γίνουν έννοιες αλληλένδετες.

O σεφ Marc Veyrat (αριστερά) και ο σεφ Christophe Bacquie (στη μέση μαζί με τη γυναίκα του) ήταν μεταξύ των βραβευθέντων το 2018 (Photo by Frederic Stevens/Getty Images).

Όσο για τα κριτήρια βάσει των οποίων απονέμονται τα Étoiles Michelin, αυτά περιλαμβάνουν (1) την ποιότητα προφανώς του φαγητού, (2) την προσωπικότητα του chef, όπως αυτή εκφράζεται μέσα από τη μαγειρική του, (3) το αναπόφευκτο “value for money”, (4) τη συνέπεια σε όλα τα πιάτα του μενού και (5) τη σταθερότητα στο χρόνο, μιας και πρoτού ένα αστέρι απονεμηθεί (ή αφαιρεθεί), οι κριτικοί, οι οποίοι μάλιστα απαγορεύεται να κρατούν σημειώσεις όσο γευματίζουν ή δειπνούν, επισκέπτονται το εστιατόριο περισσότερες από μια φορά.

Σήμερα, η Michelin καλύπτει 34 προορισμούς, σε Ευρώπη, Β. και Ν. Αμερική και Ασία, με το περίφημο (ή μήπως διαβόητο;) star-system της να είναι το υπέρτατο κριτήριο απόδοσης γευστικής υπεραξίας σε όλον τον κόσμο, εγείροντας υπέρμετρη χαρά, αλλά και ανείπωτο τρόμο, στους εστιάτορες, μιας κι ένα Αστέρι Michelin –πόσο μάλλον δύο ή και τρία– συνιστά «ιερό δισκοπότηρο» για κάθε επίδοξο chef – όσο κι αν κάποιοι δεν το παραδέχονται.

Οι κόκκινοι Οδηγοί Michelin, που αξιολογούσαν εστιατόρια αρχικά στη Γαλλία, έγιναν γρήγορα δημοφιλείς χάρη κυρίως στην αντιλαμβανόμενη αξιοπιστία των δοκιμών.

Ενδιαφέρουσα πάντως είναι και η ιστορία του Bibendum, της γνωστής μασκότ της Michelin που κλείνει φέτος τα 121 του χρόνια. Το όνομά του προέρχεται από το “Nunc est bibendum” («Και τώρα, ας πιούμε», σε ελεύθερη απόδοση), φράση/προτροπή που περιλαμβάνεται σε μια από τις Ωδές του Οράτιου η οποία, υποτίθεται, πως υμνεί τον θρίαμβο του Οκταβιανού επί της Κλεοπάτρας.

O Bibendum, η γνωστή μασκότ της Michelin κλείνει φέτος τα 121 του χρόνια.

Η δε έμπνευση για τη μορφή του “bonhomme Michelin” οφείλεται σε μια ντάνα από ελαστικά πάνω στην οποία έπεσε (όχι στην κυριολεξία, ελπίζω) o Édouard Michelin, σε μια Έκθεση στη Λυών το 1894, και του θύμισε άνθρωπο – χωρίς χέρια, έστω. Λίγα χρόνια μετά, ο André Michelin συνάντησε τον Γάλλο σκιτσογράφο Marius Rossillon, γνωστό (γνωστό στο κοινό του, τουλάχιστον) με το nom-de-plume O’Galop. Εκείνος του έδειξε μια φιγούρα που είχε σχεδιάσει (και είχε απορριφθεί) για μια γερμανική μπιραρία – έναν καλοζωισμένο, χοντρό αριστοκράτη, υποτίθεται, που κρατούσε στο χέρι ένα ποτήρι μπίρα κάνοντας αυτήν ακριβώς την πρόποση: “Nunc est Bibendum”.

Οι Michelin ζήτησαν από τον O’Galop να αντικαταστήσει τον χοντρό με άλλον χοντρό, φτιαγμένο από ελαστικά, όπως εκείνα της ντάνας που είχε δει ο Édouard στη Λυών. Ο οποίος θα έκανε την πρόποση στα ελαστικά Michelin τα οποία θα κατάπιναν, λέει, κάθε εμπόδιο που θα έβρισκαν μπροστά τους.

Και να πώς γεννήθηκε μια από τις γνωστότερες μασκότ και ένα από τα παλαιότερα κατατεθέντα σήματα. Τραβηγμένο, το ξέρω, αλλά εδώ έχουμε να κάνουμε με Γάλλους, οπότε…

 

 

 

 

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook

Button to top