Σε αυτό το μουσείο στο κέντρο της Αθήνας τίποτα δεν είναι αληθινό

Η Αθήνα έγινε η 10η πόλη που αποκτάει το δικό της Μουσείο Ψευδαισθήσεων.

Ψευδαίσθηση η [psevδésθisi]: στιγμιαία ή μόνιμη λανθασμένη ή παρερμηνευμένη αντίληψη μιας εικόνας και ενός βιώματος. Αυτός είναι ο ορισμός που… εξ ορισμού αφορά σε ένα φαινόμενο, από τα λίγα που τόσοι άνθρωποι αγαπούν και τόσοι αντιμάχονται την ίδια στιγμή. Οι ψευδαισθήσεις είναι εδώ για να μας παρηγορήσουν, για να μας θυμίσουν ότι οι αισθήσεις μας δεν έχουν το παπικό αλάθητο, για να μας μάθουν ότι η πραγματικότητα έχει περισσότερα από ένα πρόσωπα και ότι το πρίσμα μέσα από το οποίο την βλέπουμε έχει μεγαλύτερη αξία από κάθε απατηλή βεβαιότητά μας.

Το Μουσείο Ψευδαισθήσεων άνοιξε τις πόρτες του στην οδό Άστιγγος 12 στο Μοναστηράκι.

Γιατί τα λέμε όλα αυτά; Ίσως επηρεασμένοι από το Μουσείο Ψευδαισθήσεων που άνοιξε μόλις στην Αθήνα κοντά στο Μοναστηράκι, και που ακολουθεί την παράδοση των Μουσείων Ψευδαισθήσεων που έχουν αρχίσει να εξαπλώνονται σε διάφορες πόλεις του κόσμου: Βιέννη, Ζάγκρεμπ και Ζάνταρ, Βερολίνο, Βελιγράδι, Λουμπλιάνα, Μουσκάτ στο Ομάν, Ντουμπάι, μέχρι και Κουάλα Λουμπούρ. Και εσχάτως στην Αθήνα. Στην επίσημη πρώτη του, λίγες μέρες πριν το άνοιγμά του, πήγαμε με την παιδική περιέργεια και την ενήλικη αμφισβήτηση να κρατιούνται χέρι-χέρι, για να δούμε πώς οι ψευδαισθήσεις γίνονται… μουσειακό έκθεμα.

Δωμάτιο πολλαπλών ειδώλων, το δωμάτιο του Ames, δωμάτιο αντιβαρύτητας, δωμάτιο περιστροφής, ένα καλειδοσκόπιο μεγάλης κλίμακας και πολλά ακόμα οπτικά ερεθίσματα στα οποίο ο επισκέπτης συμμετέχει ενεργά, μπαίνοντας σε έναν ψευδαισθησιακό κόσμο όπου ο ίδιος ενσωματώνεται και φωτογραφίζει ό,τι θέλει. Ναι αυτό δεν είναι ένα κλασικό μουσείο, όπου ακούς τον διπλανό σου να κάνει «σσσσς» ή που ο επόπτης σε κοιτάζει με καχυποψία. Εδώ όλα και όλοι σε ενθαρρύνουν να το βιώσεις όσο πιο ενεργά μπορείς – ζωντανά.

Εδώ ο επισκέπτης συμμετέχει ενεργά, μπαίνοντας σε έναν ψευδαισθησιακό κόσμο όπου ο ίδιος ενσωματώνεται και φωτογραφίζει ό,τι θέλει.

Και δίπλα σε κάθε παιχνίδι του μυαλού, σε κάθε «έκθεμα» αυτού του μουσείου, μια γραπτή εξήγηση για να εντρυφήσεις στα «παρασκήνια» της ψευδαίσθησης. Εμένα βέβαια μου έλειψαν οι πιο αναλυτικές αναφορές στο επιστημονικό υπόβαθρο του κάθε φαινομένου, αλλά αν είστε geeks όπως εγώ, μπορείτε να ψάξετε κατόπιν όσα σας κέντρισαν το ενδιαφέρον.

Ψευδαίσθηση, η: στιγμιαία ή μόνιμη λανθασμένη ή παρερμηνευμένη αντίληψη μιας εικόνας και ενός βιώματος.

Εκεί βρήκαμε παρόντα εκείνη τη μέρα και τον εμπνευστή της ιδέας των Μουσείων Ψευδαισθήσεων, τον κροατικής καταγωγής Roko Zivkociz. Με μια μικρή κουβέντα μαζί του δίπλα από μια «ανορθόδοξη» προσωπογραφία του Αϊνστάιν, μάθαμε ότι η ιδέα για τα μουσεία αυτά του ήρθε βλέποντας τα Brain Games του National Geographic.

Το εγχείρημα στην Ελλάδα ήρθε από τον Σάκη Τανιμανίδη και τον Μίλτο Καμπουρίδη, οι οποίοι ήταν επίσης εκεί δείχνοντας στον κόσμο την ιδιαίτερη σημασία ενός τέτοιου μουσείου. Αν με ρωτούσατε ποια είναι αυτή η σημασία θα σας έλεγα ότι σε μια εποχή που το instagram και τα υπόλοιπα οπτικά μέσα, έχουν κάνει τα πάντα «εύκολα» και το μυαλό μας τείνει να χαλαρώσει επικίνδυνα, ένα τέτοιο «μουσείο» δείχνει πόσο προχωρημένη είναι η αρχέγονη αλλά ασύγκριτη διάθεση διαλόγου και αντιλόγου που συνάπτουν το μυαλό, το μάτι και η ψυχή. Και μόνο για αυτό, ίσως αξίζει να το δείτε.

Η ψευδαίσθηση του κοίλου προσώπου.

Δωμάτιο πολλαπλών ειδώλων, το δωμάτιο του Ames, δωμάτιο αντιβαρύτητας, δωμάτιο περιστροφής, ένα καλειδοσκόπιο μεγάλης κλίμακας και πολλά ακόμα θα δει όποιος το επισκεφθεί.