Ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός δρα θεραπευτικά ωθώντας τους συγγενείς να βγουν πρώτα εκτός του κτηρίου και να έρθουν σε επαφή με τα στοιχεία της φύσης.

    Το έχουμε ξαναγράψει: στο θέμα της αποτέφρωσης έχουμε μείνει πίσω στην Ελλάδα. Οι αντιδράσεις της επίσημης Εκκλησίας αποτελούν ανασχετικό παράγοντα στο να γίνει στη χώρα μας ό,τι και στις περισσότερες προηγμένες του κόσμου.

    Είναι αναφαίρετο δικαίωμα του κάθε ανθρώπου να επιλέξει ο ίδιος τον τρόπο που θέλει να μεταβεί στην τελευταία του κατοικία. Ακούγεται μακάβριο ως θέμα, αλλά είναι μέρος της ζωής (… ο θάνατος εν γένει). Το ενθαρρυντικό είναι ότι τα τελευταία χρόνια κάπως έχει ανοίξει η συζήτηση ελπίζοντας πως στο τέλος θα πρυτανεύσει η λογική.

    Στο πλαίσιο αυτό, το αρχιτεκτονικό γραφείο MAZi Architects, K. Εξαμηλιώτου και Δ. Παπαδοπούλου, παρουσίασαν την πρότασή τους “Memento mori” που έλαβε μέρος στον Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό Ιδεών για τη διαμόρφωση του Κέντρου Αποτέφρωσης Νεκρών και Αποτέφρωσης Οστών Νεκρών KAN/KAON. Η πρόταση κατατάχτηκε ανάμεσα στις 10 επικρατέστερες συμμετοχές του διαγωνισμού.

    Στόχος είναι να δημιουργηθεί ένας τόπος που θα λειτουργεί ως συναισθηματικό σημείο αναφοράς για τον επισκέπτη αλλά και ως τοπόσημο για την περιοχή.

    Στόχος της πρότασης είναι η δημιουργία ενός τόπου μνήμης που συνδυάζει το κοσμικό με το θρησκευτικό, το υλικό με το πνευματικό. Ενός τόπου που λειτουργεί ως συναισθηματικό σημείο αναφοράς για τον επισκέπτη αλλά και ως τοπόσημο για την περιοχή.

    Η δυαδική φύση του αποτεφρωτηρίου (τεχνολογία και τελετουργία) ορίζει την ογκοπλασία, μορφή και λειτουργία του KAN/KAON. Ο κύριος δομημένος όγκος, μονολιθικός και μνημειακός εντός του περιβάλλοντα χώρου, δημιουργεί ένα αίσθημα σταθερότητας και δέους.

    Η σορός μεταφέρεται μέσω οπών που έχουν ανοιχτεί στους τοίχους από γη πάνω από το τρεχούμενο νερό.

    Ο διαχωρισμός σε δύο διακριτούς όγκους λειτουργεί σε πρακτικό επίπεδο κρατώντας τους χώρους του κοινού χωριστά από τους χώρους του προσωπικού και των ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων και σε συμβολικό επίπεδο διαχωρίζοντας τον “τόπο των ζωντανών” στην Ανατολή από τον “τόπο των νεκρών” στη Δύση.

    Οι τοίχοι από γη που τέμνουν τον ελλειπτικό όγκο του κτηρίου είναι μια αναφορά στη γήινη φύση του ανθρώπου.

    Η πορεία της σορού από την Αίθουσα Τελετών στην Αίθουσα Καύσης στον άξονα Ανατολής – Δύσης, το τελευταίο αυτό ταξίδι “από το φως στο σκοτάδι”, αντανακλά την φυσική πορεία κάθε ύπαρξης. Βασικό στοιχείο της σύνθεσης είναι το τρεχούμενο νερό που κυλά μεταξύ των δύο βασικών τοίχων γης και μεταφράζει την ελληνική μυθολογία μέσω της αρχιτεκτονικής γλώσσας. Η σορός μεταφέρεται μέσω οπών που έχουν ανοιχτεί στους τοίχους από γη πάνω από το τρεχούμενο νερό, αναπαριστώντας έτσι το πέρασμα των ψυχών στον Κάτω Κόσμο μέσω του Αχέροντα ποταμού.

    Ο κύκλος ως ένα καθολικό και διαχρονικό σύμβολο που αντιπροσωπεύει τη κοσμική πνευματικότητα στη συλλογική φαντασία ανεξαρτήτως θρησκευτικού ή πολιτισμικού υπόβαθρου, μεταμορφώνεται στην πρόταση της κάτοψης σε έλλειψη η οποία διατηρεί τη σχεδιαστική καθαρότητα επιτρέποντας τη βέλτιστη προγραμματική συμπύκνωση ταυτόχρονα με την αισθητηριακή ανακούφιση που προκαλούν οι καμπύλες γραμμές/τοίχοι του κτηρίου.

    Οι τοίχοι από γη που τέμνουν τον ελλειπτικό όγκο του κτηρίου είναι μια αναφορά στη γήινη φύση του ανθρώπου και οι εγκοπές τους που δέχονται τις τεφροδόχους μεταφράζουν αρχιτεκτονικά την ιδέα του “Χους ει και εις χουν απελεύσει…”. Το κτήριο τοποθετείται έκκεντρα στο οικόπεδο επιτρέποντας τη δημιουργία εκτεταμένων Κήπων Ενθύμησης και Περισυλλογής. Η παρουσία της φύσης και των τεσσάρων στοιχείων (φωτιά, αέρας, νερό, γη) χρησιμοποιούνται ως συνθετικά εργαλεία αντιπροσωπεύοντας το “θείο” με έναν αφαιρετικό και διαχρονικό τρόπο.

    Η χρήση φυσικών υλικών, όπως η πέτρα, τα τούβλα, το ξύλο, δρουν μεσολαβητικά και συμφιλιωτικά μεταξύ του κοινού και της έννοιας του θανάτου.

    Σε άμεση επαφή με το χώρο παρατήρησης της καύσης τοποθετείται ο Κήπος του Νερού. Το νερό δρα καταλυτικά κατευνάζοντας την ένταση που δημιουργεί η παρουσία της φωτιάς. Ανατολικά του κτηρίου τοποθετούνται οι Κήποι των Τεσσάρων Εποχών οι οποίοι επιτρέπουν τη σύνδεση της χρονικής στιγμής της εκάστοτε κηδείας/τελετής με τα φυτά, τα χρώματα, τις μυρωδιές της εποχής που αυτή έλαβε μέρος.

    Στόχος της πρότασης είναι η χρήση μιας παγκόσμιας μορφολογικής γλώσσας απαλλαγμένη από θρησκευτικές και εθνικές προκαταλήψεις με έμφαση στο σχεδιασμό αρχιτεκτονικών ιδιοτήτων που οδηγούν στη γέννηση της μορφής και την επιλογή των υλικών.

    Η χρήση φυσικών υλικών, όπως η πέτρα, τα τούβλα, το ξύλο, δρουν μεσολαβητικά και συμφιλιωτικά μεταξύ του κοινού και της έννοιας του θανάτου. Διαχρονικά /άχρονα υλικά σε συνδυασμό με υλικά που γερνάνε/μεταλλάσσονται αντιπαραθέτοντας το ιστορικό και σταθερό με το πέρασμα του χρόνου και τη φυσική φθορά όλων των πραγμάτων και Γήινα υλικά, είτε υλικά που βγαίνουν από τη γη είτε η γη/χώμα ως υλικό.

    Η επένδυση του κελύφους με τούβλα γίνεται τοποθετώντας ανά τόπους τα τούβλα υπό γωνία δίνοντας μία αίσθηση ρευστότητας στις όψεις. Οι όψεις εμφανίζουν “κύματα” σε αποχρώσεις του κόκκινου ανάλογα με τον τρόπο που το φως πέφτει πάνω τους. Έτσι ένα υλικό οικείο και ταπεινό αποκτά συμβολικά τη διάσταση αυτή της αναπόφευκτης αλλαγής και ρευστότητας της ζωής.

    Η εμπειρία της εισόδου ταυτίζεται με τη συναισθηματική μετάβαση σε ένα τόπο “memento mori”.

    Κυπαρίσσια στον άξονα Βορρά-Νότου σηματοδοτούν την κύρια είσοδο του οικοπέδου που ανοίγεται στο Βορρά. Αυτό το οικείο “δέντρο της θλίψης” με την ψιλόλιγνη μορφή, ενώνει τη γη με τον ουρανό και πλαισιώνει την είσοδο με ποιητικό τρόπο.

    Ο επισκέπτης προχωράει ανάμεσα στα δέντρα και κατευθύνεται προς την είσοδο του κτηρίου αντικρίζοντας τους επιβλητικούς τοίχους από γη, το ύψος των οποίων, η απόσταση και η έντονη προοπτική μεταξύ τους συντελούν στην μνημειακότητα της σύνθεσης. Πριν την είσοδό του στο κτήριο ο επισκέπτης βρίσκεται μπροστά στη σχισμή του νερού ανάμεσα στους ψηλούς τοίχους γης, ερχόμενος συμβολικά αντιμέτωπος με την πραγματικότητα του θανάτου. Έτσι η εμπειρία της εισόδου ταυτίζεται με τη συναισθηματική μετάβαση σε ένα τόπο “memento mori”.

    Μετά το τέλος της τελετής, οι συγγενείς έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν την είσοδο του φέρετρου στον κλίβανο αποτέφρωσης.

    Η Αίθουσα Τελετών είναι ένας εσωστρεφής χώρος με μεγάλο εσωτερικό ύψος ικανός να στεγάσει διαφορετικούς τύπους τελετών. Ο τοίχος από γη δρα σαν σκηνικό-φόντο ενώ ο ελλειπτικός ψηλός τοίχος περικλείει τους παρευρισκόμενους της τελετής ενισχύοντας την ομαδική εμπειρία θλίψης.

    Η πρακτική της παρακολούθησης της καύσης είναι συνήθης σε πολλές ευρωπαϊκές και ασιατικές χώρες.

    Μετά το τέλος της τελετής, οι συγγενείς έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν την είσοδο του φέρετρου στον κλίβανο αποτέφρωσης. Η πρακτική της παρακολούθησης της καύσης είναι συνήθης σε πολλές ευρωπαϊκές και ασιατικές χώρες, και θεωρείται πως αφενός βοηθάει ψυχολογικά τους συγγενείς στη συνειδητοποίηση και αποδοχή του γεγονότος και αφετέρου αφαιρεί κάθε φόβο και αμφιβολία για το άγνωστο της διαδικασίας. Ο χώρος παρατήρησης της καύσης είναι ημιυπαίθριος και προσβάσιμος από τη νότια πλευρά του κτηρίου.

    Ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός δρα θεραπευτικά ωθώντας τους συγγενείς να βγουν πρώτα εκτός του κτηρίου και να έρθουν σε επαφή με τα στοιχεία της φύσης με σκοπό την άμβλυνση των έντονων συναισθημάτων.

    Η απόθεση της τεφροδόχου μπορεί να γίνει είτε στις εγκοπές των κατακόρυφων τοίχων γης, είτε στο τεφροφυλάκιο εσωτερικού χώρου. Προς ενταφιασμό αλλά και διασπορά μπορούν να χρησιμοποιηθούν οι Κήποι των Εποχών καθώς και η στέρνα νερού μεταξύ των τοίχων.

     

    ⇒ Για περισσότερα επισκεφθείτε το archisearch.gr.

     

    Διαβάστε ακόμα: Αυτή τη φορά θα μας αφήσετε να καούμε; 

     

     

    x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook

    Button to top