O Αλέξανδρος Γεωργίου στα νερά του Γάγγη.

Στο Ρίσικες ο αέρας ήταν καθαρός, κάτω από την πόλη περνούσε ένα ποτάμι και τη χώριζε στα δύο. Το ποτάμι ήταν ο Γάγγης, η θεά Γκάνγκα, αυτό όμως ακόμα δεν μου έλεγε τίποτα.

Εκείνες τις μέρες είχε πάρα πολλούς δυτικούς στο Ρίσικες, οι οποίοι είχαν έρθει για το διεθνές συνέδριο γιόγκα. Ήταν, υποτίθεται, γεμάτοι θετική ενέργεια, αλλά και στην τσίτα, με νευρώσεις που τρέχανε από τα μπατζάκια τους. Τότε ανακάλυψα ότι στην Ινδία είναι ίσως καλύτερα να μιλάς μόνο με Ινδούς: έτσι μαθαίνεις περισσότερα έστω κι αν δεν ξέρεις τη γλώσσα, και ακόμα κι αν αυτός με τον οποίο μιλάς δεν ξέρει αγγλικά, θα έχεις μία πιο ουσιαστική και βαθιά επικοινωνία από το να μιλήσεις με έναν λευκό που έχει πάει στο συνέδριο της γιόγκα τυλιγμένος στη θετικότητα της τσίτας.

Αγόρασα ένα μικρό βιβλίο για να μάθω τη γλώσσα, εξαντλημένος ψυχικά από την ΝΥ και, με σώμα ακόμα μουδιασμένο, πέρασα μία εβδομάδα καθισμένος σε ένα μικρό εστιατόριο κάτω από ένα υπέροχο δέντρο να πίνω ινδικό τσάι με γάλα και πετιμέζι, και να προσπαθώ να μάθω Χίντι. Δεν έμαθα τίποτα, αλλά μου έκαναν εντύπωση τα σχήματα των σανσκριτικών γραμμάτων. Εκείνη την εβδομάδα κατάλαβα ότι πρέπει να κοιτώ έντονα τους Ινδούς, ήταν απίστευτο πόσα είχα να μάθω παρατηρώντας τους, κι ακόμα κατάλαβα ότι η σκιά ενός δέντρου ξεκουράζει την ψυχή όσο τίποτα άλλο, αρκεί να παραμείνεις από κάτω της έστω κι αν δεν συμβαίνει τίποτα απολύτως.

Μετά το Ρίσικες συνέχισα να ταξιδεύω στην Ινδία για πέντε μήνες, επισκεπτόμενος κυρίως ιερές πόλεις και ναούς. Ήταν ένα προσκυνηματικό, «κυκλικό», ταξίδι, που ξεκίνησε από το Βαρανάσι προς τη δυτική ακτή και ως το νοτιότερο άκρο της Ινδίας και μετά από την ανατολική ακτή προς το βορρά, για να επιστρέψω στο Βαρανάσι.

«Γκρουπ ξεχασμένων θεών», έργο του Αλέξανδρου Γεωργίου από το ταξίδι στην Ινδία.

Η πρώτη μου επαφή με το Βαρανάσι ήταν πολύ έντονη. Το πρώτο βράδυ με επισκέφθηκε στον ύπνο μου ένα φάντασμα. Παλέψαμε, δεν νίκησε κανείς και το πρωί ξύπνησα με υψηλό πυρετό. Περνούσα τις μέρες μου κοιτώντας για ώρες τον ποταμό και ακούγοντας τους ήχους που έρχονταν από τους ναούς. Παρατηρούσα την κίνηση στα γκατ ‒πέτρινα σκαλοπάτια που οδηγούσαν στον ποταμό» και έφτανε το βράδυ χωρίς να καταλάβω πώς πέρασε η ώρα. Σιγά σιγά ένιωθα μαγεμένος από το ρυθμό και τη διάθεση της πόλης.

Το Βαρανάσι είναι η πόλη του Σίβα και ίσως η αρχαιότερη ζωντανή ιερή πόλη στον κόσμο. Ο τόπος δεν έγινε ιερός επειδή κατοικεί εκεί ο Σίβα, αλλά ήταν ιερός από πριν και για αυτό ο Σίβα αποφάσισε να τον επιλέξει. Τρεις λόφοι καλυμμένοι από ένα υπέροχο δάσος, το Δάσος της Ευτυχίας, τα χρόνια πριν ακόμα κατέβει στη γη η θεά Γκάνγκα, αυτό ήταν το Βαρανάσι όταν ο Σίβα το έκανε δικό του. Τώρα η Γκάνγκα, ο Γάγγης, κυλάει μπροστά στη μεγάλη πόλη και το δάσος έχει αντικατασταθεί από μικρά, άναρχα κτισμένα, σπίτια και δαιδαλώδη σοκάκια και στενά.

Η πόλη θεωρείται τόσο ιερή από τους Ινδουιστές, που, αν πεθάνεις εδώ, η ψυχή σου, λένε, γίνεται ένα με τον θεό και δεν γεννιέσαι ξανά πάνω στη γη. Έτσι, τα δύο σημεία στον ποταμό όπου καίνε τους νεκρούς δεν αδειάζουν ποτέ. Πολλά βράδια που κόβεται το ρεύμα η μόνη πηγή φωτός είναι οι φλόγες που καίνε τα σώματα των νεκρών. Ακούγεται ίσως τρομακτικό, στην πραγματικότητα όμως είναι πολύ ειρηνικό και φυσικό.

Κατάλαβα ότι κάτι άλλο καθορίζει την ευτυχία. Κάτι πνευματικό, βασισμένο σε άλλες σχέσεις, που έχουν κυρίως να κάνουν με το δίκιο και την αλήθεια.

Παρόλο που η πόλη με μάγεψε κυριολεκτικά, είχα μόλις φτάσει στην Ινδία και βλέποντας τους πιστούς να μπαίνουν στον ποταμό με έπιανε ανατριχίλα… Έχοντας διαβάσει τις προειδοποιήσεις στους τουριστικούς οδηγούς σχετικά με το πόσο μολυσμένα είναι τα νερά, σκέφτηκα ότι ποτέ δεν θα μπορέσω να μπω.

Κι όμως, όταν μετά από τέσσερις μήνες, ταξιδεύοντας σε όλη την Ινδία, επέστρεψα στο Βαρανάσι, μου φαινόταν το πιο φυσικό πράγμα στον κόσμο το να μπω στα νερά της Γκάνγκα και να κολυμπήσω. Έτσι κι έκανα, αφού πρώτα παρακάλεσα την θεά να μη με κολλήσει καμιά δερματική πάθηση. Κι όχι μόνο δεν κόλλησα τίποτα, αλλά ένιωθα μέρα με τη μέρα την ψυχή μου να αλαφραίνει από τον πόνο. Ακόμα και σήμερα δεν είμαι βέβαιος γιατί δεν έπαθα τίποτα και γιατί ένιωθα (όπως και εκατοντάδες άλλοι δυτικοί, που έχουν μπει στα νερά της Γκάνγκα) το συγκλονιστικό αυτό αίσθημα ευλογίας. Ίσως η συλλογική πίστη στην ιερότητα του ποταμού να μεταμορφώνει, παρά την μόλυνση, το νερό σε ιερό. Όπως και στη Νέα Υόρκη, η συλλογική πίστη στην ύλη και τα χρήματα, κάνει τον κόσμο να νιώθει καταραμένος αν δεν τα έχει.

Χειροποίητες κάρτες που έφτιαχνε ο ίδιος στην Ινδία, φωτογραφίες πάνω στις οποίες επενέβαινε ζωγραφικά… Εδώ ο «Θάνατος ενός θεού».

Στο πρώτο ταξίδι μου στην Ινδία συνάντησα αυτό που ονομάζουμε «πνευματικότητα» ως βιωματική πραγματικότητα και ένιωσα, ως τα βάθη της καρδιάς μου, ότι η πίστη όντως υπερβαίνει τη λογική. Κυρίως στο Βαρανάσι, όπου κολυμπούσα καθημερινά. Η φτώχεια, κατάλαβα, δεν κάνει τον άνθρωπο αναπόφευκτα δυστυχισμένο, ούτε η άνεση ευτυχισμένο. Η κοσμοθεωρία του Ινδουισμού με άγγιξε βαθιά και οι εξηγήσεις που δίνουν για υπαρξιακά ανθρώπινα ερωτήματα μού φάνηκαν πιο λογικές από ό,τι είχα ακούσει ως τότε, αν και απόλυτα φανταστικές.

Στην Ινδία, κατορθώνοντας να ταξιδεύω κάτω από τις χειρότερες συνθήκες και να νιώθω αγαλλίαση και ανακούφιση,κατάλαβα ότι κάτι δεν πάει καθόλου καλά σε σχέση με την άνεση. Κατάλαβα ότι τελικά η άνεση έχει ελάχιστη σχέση με την ευτυχία. Κάτι άλλο καθορίζει την ευτυχία, κάτι πνευματικό, αόρατο και βασισμένο σε άλλες σχέσεις, που έχουν κυρίως να κάνουν με το δίκιο και την αλήθεια.

Βαρανάσι – Ο Τελικός Προορισμός. «Εκεί ένιωσα, ως τα βάθη της καρδιάς μου, ότι η πίστη όντως υπερβαίνει τη λογική».

Το Μαχαμπαράτα, το Ραμαγιάνα και οι πουράνες (συλλογές ιστοριών για τους θεούς του Ινδουισμού, γραμμένες στα Χίντι) μου έμαθαν ό,τι γνωρίζω για τον Ινδουισμό, περισσότερο για τη θεωρία του και λιγότερο για τη διαφθορά της πρακτικής εφαρμογής του. Έβλεπα πως, παρότι ο κόσμος ταλαιπωρούνταν από μεγάλη έως παντελή έλλειψη χρημάτων, οι άνθρωποι δεν φαίνονταν λυπημένοι: υπήρχε λάμψη και χαρά στα μάτια τους ‒όταν είχαν μάτια, γιατί πολλοί ζητιάνοι δεν είχαν. Το ότι συνέβαινε αυτό, καθώς και το ότι πολλές φορές από την ταλαιπωρία οι εργάτες έμοιαζαν τόσο διαλυμένοι που μου φαίνονταν σχεδόν αόρατοι, με ανησυχούσε, κι ακόμα με ανησυχεί πολύ. Αναρωτιέμαι, τελικά, μήπως κοροϊδεύω τον εαυτό μου. Μήπως στην πραγματικότητα όλοι οι φτωχοί υποφέρουν και όλοι οι πλούσιοι είναι ευτυχισμένοι…

Ο πολιτισμός της χώρας σε αφήνει ελεύθερο να είσαι από ασκητής και άστεγος έως πετυχημένος επιχειρηματίας, όλα είναι επιτρεπτά κι έχουν μια θέση. Ο κόσμος σέβεται πολύ τις ιερές αρχαίες τοποθεσίες και ο εσωτερικός τουρισμός έχει κυρίως σχέση με επισκέψεις ιερών τόπων. Οι ιστορίες του κάθε τόπου είναι μοναδικές και όμορφες, γεμάτες μυθολογία και συμβολισμούς που αγγίζουν την ψυχή και τη φαντασία. Ουσιαστικά, μοιάζει σαν οι αρχαίοι Ινδοί να είχαν μελετήσει σε μεγάλο βάθος σχεδόν όλους τους τομείς της ζωής και, με τη σοφία της εμπειρίας, να έγραψαν τα αρχαία τους κείμενα. Κομμάτια της αρχαίας αυτής γνώσης ζουν με βιωματικό τρόπο στην καθημερινότητα των ανθρώπων.

«Ο Σίβα κάτω από το πόδι της Κάλι». Το Βαρανάσι «είναι η πόλη του Σίβα και ίσως η αρχαιότερη ζωντανή ιερή πόλη στον κόσμο».

Όταν είσαι στην Ινδία αυτό που βλέπεις δεν είναι καθόλου το ίδιο με αυτό που δείχνουν οι φωτογραφίες από την Ινδία: υπάρχουν στρώματα αόρατων πραγματικοτήτων, τα οποία συνυπάρχουν με την υλική πραγματικότητα, αυτή που βλέπουμε με τα μάτια μας, κι έτσι ο φακός της κάμερας είναι αδύνατον να καταγράψει αυτό που νιώθει κανείς όταν είναι εκεί. Θα έπρεπε να μπορεί να φωτογραφήσει και το αόρατο. Είναι, πιστεύω, οι αλήθειες που είχαν ανακαλύψει οι αρχαίοι Ινδοί που κρατούν τον Ινδουισμό τόσο ζωντανό, κι αυτές οι αλήθειες σχολιάζουν εύστοχα και δίνουν λύσεις και σε δικά μας αδιέξοδα και αναζητήσεις. Αρκεί, βέβαια, να μπορέσουμε να τις δούμε κάτω από τη σκόνη.

ΥΓ.: Αυτό το ταξίδι και τα μπάνια στον Γάγγη, στο Βαρανάσι, ήταν η έμπνευση για τη σειρά ταξιδιών/έργων με τα οποία ασχολούμαι τα τελευταία επτά χρόνια κάτω από το όνομα «Χωρίς Δικό μου Όχημα»: μια συλλογή εικόνων και κειμένων που προσπαθούν να συλλέξουν μικρές λεπτομέρειες της καθημερινότητας που δεν προσέχουμε ποτέ και οι οποίες, αν και ασήμαντες, μπορεί να κρύβουν μέσα τους αλήθεια και γνώση. Τη συλλογή αυτή είχα την ευκαιρία να την παρουσίασω στο ΕΜΣΤ τον χειμώνα που πέρασε.

Το Έργο Eclipse

 

 

 

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook

Button to top