unnamed (16)

    Ο Πρόεδρος του συλλόγου “The Lemnos’ Friends of ANZAC” Στέλιος Μάντζαρης με εκπρόσωπο του αυστραλιανού Ναυτικού.

    Τι είναι το ANZAC (Australian and New Zealand Army Corps);

    Είναι οι στρατιωτικές δυνάμεις της Αυστραλίας και της Νέας Ζηλανδίας που, υπό την «ομπρέλα» της τότε (1914-1918/Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος) κραταιάς Βρετανικής Αυτοκρατορίας, ήρθαν στην Ευρώπη να πολεμήσουν και βρέθηκαν εγκαταστημένοι στην Λήμνο πριν, κατά και μετά την αποχώρηση από την Καλλίπολη της Τουρκίας και των στρατιωτικών μαχών που εξελίχθηκαν εκεί (1915).

    Για ποιο λόγο δημιουργήθηκε ο σύλλογος «The Lemnos’ Friends of ANZAC» Association; Τίνος ήταν η πρωτοβουλία; Ποιος ο στόχος δημιουργίας του συλλόγου;

    Η Λήμνος, το συγκεκριμένο αυτό διάστημα, διαδραμάτισε έναν τεράστιο ρόλο (Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος) που δεν αναδείχτηκε ποτέ, ούτε γράφτηκε σε βιβλία και να διδαχτεί στον πολύ κόσμο, παίρνοντας τη διάσταση που της έπρεπε. Αν τώρα υπολογίσουμε ότι η εκστρατεία της Καλλίπολης είναι και η πρώτη φορά που η επίσημη Ελλάδα της σύγχρονης ιστορίας συμμετείχε σε δυτική συμμαχία στρατιωτική, καταλαβαίνουμε ότι η ανάδειξη της σύγχρονης ελληνικής πολιτιστικής και εθνικής κληρονομιάς που προέκυψε από αυτό το παγκόσμιο δρώμενο πρέπει κάποια στιγμή να γίνει. Αυτό είναι το όραμα που ανέλαβε να καταστήσει παγκόσμια γνωστό ο Σύλλογος «Φίλοι των ANZAC από τη Λήμνο», ο οποίος ιδρύθηκε το 2014, έχοντας αναλάβει έκτοτε εντονότατη δράση. Ιδρύθηκε δε από Λημνιούς και φίλους της Λήμνου και της Ελλάδας γενικότερα, Έλληνες και μη.

    Σκοπός σας είναι να καλύψετε ένα κενό στην ιστορική μνήμη. Πόσο γνωρίζουμε από την επίσημη Ιστορία το ρόλο της Λήμνου στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο;

    Επίσημα στην Ελλάδα, ελάχιστα έως τίποτα. Όμως, από τη Λήμνο πέρασαν σύμφωνα με τα επίσημα αρχεία ξένων εμπλεκόμενων χωρών στην εποχή (Ηνωμένο Βασίλειο, Ιρλανδία, Καναδάς, Αίγυπτος, Ινδία, ΗΠΑ και βέβαια Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία, αλλά και άλλες πολλές ακόμα σύγχρονες χώρες) πάνω από 520.000 στρατιώτες, στο δρόμο για τα διάφορα πολεμικά μέτωπα της εποχής (Καλλίπολη, Salonica Front κ.ά.)

    anzac

    Αυστραλοί στρατιώτες αναρρώνουν στο στρατιωτικό νοσοκομείο που στήθηκε στο Μούδρο.

    Τι είδους δράσεις οργανώνετε; Σε ποιους απευθύνονται;

    Προκειμένου να αναδειχθεί η άγνωστη πλευρά της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας και να δημιουργήσει με τη σειρά της πολλαπλά οφέλη για τη χώρα μας σε εθνικό, αναπτυξιακό, πολιτιστικό, οικονομικό και τουριστικό επίπεδο, οι «Φίλοι των ANZAC από τη Λήμνο» μελέτησαν τα ιστορικά δεδομένα και, στη συνέχεια, κατέστρωσαν ένα μακρόπνοο σχέδιο. Η πρώτη φάση του σχεδίου αυτού έχει τριετή διάρκεια και προβλέπει μια μεγάλη σειρά δράσεων, πολλές εκ των οποίων σχετίζονται με τις πανεπιστημιακές κοινότητες της Ελλάδας και του εξωτερικού και τα σχολεία, αλλά και όλες τις εκφάνσεις του πολιτισμού (μουσική, χορός, τηλεοπτικές και κινηματογραφικές παραγωγές, γευσιγνωσίες και βεβαίως, αθλητισμός). Αυτές οι δράσεις απευθύνονται σε όλον τον κόσμο που αγαπάει τη χώρα μας, την ιστορία μας, και θέλει να ανεβάσει τη χώρα για άλλη μία φορά σε υψηλά επίπεδα αναγνώρισης. Και βέβαια να ανανεώσουμε την ιδέα της Αρχαιότητας και να τη φέρουμε να δέσει με τη σύγχρονη ελληνική ιστορία, έως και τις ημέρες μας.

    unnamed (3)

    Πάνω από 8.000 Αυστραλοί στρατιώτες σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια της εκστρατείας στην Καλλίπολη. Οι απόγονοι τους συμμετέχουν κάθε χρόνο στις εκδηλώσεις μνήμης που πραγματοποιούνται στη Λήμνο.

    Το αδερφό πλοίο του «Τιτανικός», το «Βρετανικός» μετέφερε 1.207 άτομα τραυματίες και ασθενείς από τη Λήμνο, όταν τορπιλίστηκε και βυθίστηκε, έξω από την Τζιά.

    Ο σύλλογος στοχεύει στην ανάδειξη του ρόλου της Λήμνου στην Ιστορία. Στο δυναμικό σας, ως σύλλογος, έχετε εντάξει ιστορικούς, υπεύθυνους για την τεκμηρίωση;

    Η Λήμνος είναι ένα εξαίσιο δείγμα της αρχαίας ιστορικής μνήμης, έχοντας λατρευτά θέματα να αναδείξει (π.χ. Τα Καβείρια, η Ηφαιστεία με το Αρχαίο θέατρο, η Πολιόχνη με το πρώτο Βουλευτήριο στον κόσμο, το κάστρο της Μύρινας και άλλα πολλά). Σπουδαίοι ιστορικοί, όπως ο καθηγητής Αρχαιολόγος Χρήστος Μπουλώτης, η Αρχαιολογική Ιταλική Σχολή κ.ά., έχουν δουλέψει στο νησί μας, ανασύροντας και αναδεικνύοντας την αρχαιότητά του. Αυτό μας υποχρέωσε, για την ανάδειξη της νεότερης ιστορίας μας, να συνεργαστούμε με μερικούς από τους καλύτερους σύγχρονους ιστορικούς μας, όπως π.χ. τον καθηγητή Νεότερης Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Ευάνθη Χατζηβασιλείου, τον επίκουρο καθηγητή Βλάση Βλασίδη, καθηγητή τμήματος Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, και τον Λέκτορα της Ναυτικής Ιστορίας, στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων, κ. Ζήση Φωτάκη. Μαζί με αυτούς -ως πρωτεργάτες- συμμετέχουν και πάρα πολλοί ακόμα Έλληνες και ξένοι καθηγητές επιστημονικών ιδρυμάτων.

    unnamed (5)

    Ένα από τα τρία συμμαχικά νεκροταφεία. Στη Λήμνο βρίσκονται θαμμένοι 234 στρατιώτες του ANZAC.

    Ψάχνοντας τα ψιλά γράμματα της Ιστορίας μπορείτε να μας αναφέρετε κάποιο περιστατικό που δεν γνωρίζουμε για το νησί;

    Στη Λήμνο, το 1915, δημιουργήθηκε σιδηροδρομική γραμμή για τις ανάγκες μεταφοράς τροφίμων και υλικών. Επίσης δημιουργήθηκε τεράστιο σύστημα αφαλάτωσης (απομεινάρια υπάρχουν ακόμα και σήμερα) που τροφοδοτούσε με νερό ακόμα και τους μαχητές στην Καλλίπολη. Μέσα στον κόλπο του Μούδρου υπήρχαν καθημερινά κατά μέσο όρο γύρω στα 200 πολεμικά πλοία, βαριά και ελαφρά, νοσοκομειακά, μεταφοράς προσωπικού, υποβρύχια κ.ά. Επίσης ο ουρανός ήταν γεμάτος ζέπελιν και υπήρχε αεροδρόμιο και βάση αεροπλάνων όπου εκπαιδεύονταν Βρετανοί πιλότοι, όπως και υδροπλάνα με υδατοδρόμια.
    Το αδερφό πλοίο του «Τιτανικός», το «Βρετανικός» μετέφερε 1.207 άτομα τραυματίες και ασθενείς από τη Λήμνο, όταν τορπιλίστηκε και βυθίστηκε, έξω από την Τζιά. Και, βέβαια, το 1918, στα νερά της Λήμνου βυθίστηκε το γερμανικό καταδρομικό «Μπρέσλαου», το οποίο υπηρετούσε στον τουρκικό στρατό, και 37 Γερμανοί ναύτες θάφτηκαν στη Λήμνο. Μέχρι που μεταφέρθηκαν το 1945 στη Θεσσαλονίκη και από εκεί στην Αθήνα.

    Διαβάστε ακόμα: Η εκπληκτική εξέλιξη του εξοπλισμού των στρατιωτών από το 1066 μέχρι σήμερα.

    Σε ό,τι αφορά και πάλι το ανθρώπινο δυναμικό, ποιοι συμμετέχουν στην οργάνωση των δράσεων;

    Έχει δημιουργηθεί μια μεγάλη ομάδα από εθελοντές απ’ όλες τις κοινωνικές ομάδες, Έλληνες και ξένοι. Στο Σύλλογό μας έχουμε 2 επίτιμους Προέδρους, φιλέλληνες με έντονη δράση αποδεδειγμένα υπέρ της Ελλάδας, τον Dr. DavidHill, Αυστραλό, υπεύθυνο και σπόνσορα της διεθνούς καμπάνιας “Bring the Marbles, back!” και τον πρώην Πρεσβευτή του Καναδά στην Ελλάδα και αγαπητό σε όλους Mr. Robert W. Peck.

    unnamed (1)

    Απόγονοι των στρατιωτών που πολέμησαν στην εκστρατεία της Καλλίπολης σε ένα από τα τρία συμμαχικά νεκροταφεία της Λήμνου.

    Ο σύλλογος σχετίζεται με την ελληνική Πολιτεία; Κι αν ναι, σε ποιο πλαίσιο;

    Ο Σύλλογος μας, συνεργάζεται πολύ στενά με την ελληνική Πολιτεία. Τα περισσότερα από τα γεγονότα που έχουμε δημιουργήσει το 2014 και 2015 ήταν υπό την αιγίδα της Α.Ε. του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Προκόπη Παυλόπουλου και πολλών από τα ελληνικά υπουργεία (Υπουργείο Πολιτισμού, Υπουργείο Τουρισμού, Υπουργείο Θαλάσσιων Υποθέσεων και Νησιωτικής Πολιτικής, καθώς και ο «Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού» (ΕΟΤ), το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, το Υπουργείο Ανάπτυξης-Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας). Ο ρόλος που διαδραματίζει το Σωματείο μας στην ελληνική κοινωνία είναι η δημιουργία ιστορικών, εκπαιδευτικών και πολιτιστικών δεδομένων, καθώς και η δημιουργία και προώθηση ενός νέου τρόπου ανάπτυξης της χώρας μας παγκόσμια.

    Στην Αυστραλία και στη Νέα Ζηλανδία, η εκστρατεία της Καλλίπολης και το ANZACDay (που ξεκίνησαν από τη Λήμνο) είναι μία από τις 2 μεγαλύτερες γιορτές.

    Έχετε συνάψει κάποιο πλαίσιο συνεργασίας με αντίστοιχους συλλόγους ή φορείς του εξωτερικού; Για παράδειγμα, οι ένοπλες δυνάμεις Αυστραλίας και Νέας Ζηλανδίας συμμετέχουν στις εκδηλώσεις;

    Στις δράσεις μας, οι οποίες έχουν ως στόχο την ανάδειξη της θέσης της Λήμνου στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά και στο να πραγματοποιηθεί η εκατονταετηρίδα από την Υπογραφή της Συνθήκης του Μούδρου (1918-2018) με την απαραίτητη λαμπρότητα και να αναδειχθεί η συμβολή της Ελλάδας στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, έχουμε μαζί μας πολλούς συμμάχους. Πανεπιστήμια και ιδρύματα του εξωτερικού, ενώσεις βετεράνων (Gallipoli Association από την Βρετανία π.χ.) κ.ά. είναι μόνο ένα ελάχιστο δείγμα από αυτούς.
    Όσο για τις ένοπλες δυνάμεις των εμπλεκόμενων χωρών, συμμετέχουν κάθε χρόνο στις τυπικές εκδηλώσεις που η Περιφερειακή Ενότητα Λήμνου σε συνεργασία με το Δήμο Λήμνου οργανώνουν, αλλά ενεργά συμμετείχαν και στις εκδηλώσεις και στη Λήμνο και στην Αθήνα και του Συλλόγου μας.

    unnamed (17)

    Υψηλόβαθμοι αξιωματικοί του Ναυτικού της Αυστραλίας αποδίδουν τιμές κατά τη διάρκεια των εκδηλώσεων μνήμης.

    Ποια είναι η θέση που κατέχει το ιστορικό γεγονός στην ελληνική Ιστορία και ποια θέση κατέχει στην επίσημη αυστραλιανή και νεοζηλανδική Ιστορία;

    Η Λήμνος στη σύγχρονη ιστορία, παρ’ όλη την απίθανη γεωστρατηγική της θέση, ελάχιστα αναφέρεται αυτόνομα. Στην Αυστραλία όμως και στη Νέα Ζηλανδία, η εκστρατεία της Καλλίπολης και το ANZACDay (που ξεκίνησαν από τη Λήμνο) είναι μία από τις 2 μεγαλύτερες γιορτές των χωρών, γιορτές αυτοπραγμάτωσης των χωρών και της αναγνώρισης για πρώτη φορά των εθνικών ταυτοτήτων τους, όπου εορτάζονται με τη μεγαλύτερη επισημότητα.

    Αυτές οι δράσεις σχετίζονται αποκλειστικά με τη Λήμνο;

    Οι δράσεις του Συλλόγου μας έχουν σχέση με όλη την Ελλάδα και απευθύνονται εκτός από τη Λήμνο που είναι το κύριο κομμάτι δραστηριοτήτων μας σε όποιο σημείο της Ελλάδας οι ANZACs είχαν δράση και στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά και στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο (μάχη της Κρήτης π.χ.). Ο Σύλλογος μας έχει αναγνωριστεί και από το Υπουργείο Βετεράνων της Αυστραλίας, αλλά και της Νέας Ζηλανδίας.

    Πώς μπορεί κάποιος να μάθει για το σύλλογο και να ενημερωθεί για τις δράσεις του;

    Ο Σύλλογος έχει την ιδρυτική βάση του στο χωριό Βάρος της Λήμνου, ένα χωριό παραδοσιακό της Λήμνου που τα τελευταία χρόνια σιγά-σιγά επανέρχεται στην ανάπτυξη. Το website www.friendsofanzac.com, το twitter αλλά και η σελίδα του Συλλόγου μας στο Fb: TheLemnos’ FriendsofANZAC, ενημερώνουν πλήρως για ό,τι σχετίζεται με τη δράση μας. Email άμεσης επαφής είναι το [email protected]. Και εμείς περιμένουμε όλους για να πραγματοποιήσουμε δράσεις παρέα.

    PXE_702_08_anzac_beach-L

    Στην ασιατική ακτή, στα πρόθυρα της Καλλίπολης, όπως ζωγράφισε το στρατόπεδο ο αξιωματικός Leslie Francis Standish Hore.

     

    Διαβάστε ακόμα: Ένας σιωπηλός επισκέπτης στο Νταχάου, 70 χρόνια μετά.

     

     

     

    x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook

    Button to top