nikos_karanikolas-9996

«Η Ελλάδα είναι η χώρα των τεσσάρων εποχών. Αν συνδυάσουμε όλα τα μέρη της και τις διαφορετικές ποικιλίες λαχανικών, έχουμε τη δυνατότητα να τρώμε σχεδόν τα πάντα όλο το χρόνο, χωρίς να παραβιάζουμε τον φυσικό κύκλο της ζωής». (Φωτογραφία: Νίκος Καρανικόλας)

Πέντε χρόνια πριν αν με ρώταγες πότε είναι η καλύτερη εποχή για να φας μια ντομάτα, θα σου απαντούσα με βεβαιότητα «Το καλοκαίρι». Σήμερα δεν είμαι και τόσο σίγουρος γι’ αυτό. Έχουμε την τύχη να έχουμε γεννηθεί σε ένα τόπο που συνδυάζει πολλά και διαφορετικά κλίματα, που μας δίνουν την πολύτιμη βιοποικιλότητα της πατρίδας μας. Όταν στη Λάρισα έχει 2 βαθμούς στην Ελαφόνησο της Κρήτης έχει 22, και όταν στον Παρνασσό χιονίζει, στο Γύθειο κάνουν μπάνιο στη θάλασσα.

Τα λαχανικά και τα φρούτα που ευδοκιμούν το χειμώνα και το καλοκαίρι είναι τελείως διαφορετικά σε κάθε περιοχή. Μια ντομάτα λοιπόν που μεγαλώνει στην Ελαφόνησο το Γενάρη όχι μόνο δεν είναι εκτός εποχής αλλά, αντίθετα, είναι στην κατάλληλη εποχή για να χρειάζεται τη λιγότερη φυτοπροστασία. Οι περισσότεροι παραγωγοί δεν έχουν καν θερμάνσεις στα θερμοκήπια και οι επεμβάσεις που κάνουν είναι περιορισμένες. Η ίδια ντομάτα το καλοκαίρι στους 40 βαθμούς θα ήταν αδύνατο να επιβιώσει σε εντατική καλλιέργεια χωρίς ένα σκασμό φυτοφάρμακα. Στη Μεσσηνία, όπου ζω, οι παλιοί κόβανε τις Χοντροκατσαρές το Δεκαπενταύγουστο και τρώγανε μέχρι το Δεκέμβριο. Ντομάτες το καλοκαίρι είχαν μόνο στα ορεινά.

Επιπρόσθετα, έχουμε συνήθως στο μυαλό μας πότε καταναλώνεται ένα προϊόν και όχι πότε φυτεύεται. Λίγοι ξέρουν ότι το καρπούζι που τρως τέλος Μαΐου και νιώθεις ότι ταιριάζει με τη ζέστη της εποχής είναι φυτεμένο από το Φλεβάρη, καλυμμένο από ημικυκλική πλαστική μεμβράνη.

«Προτιμώ χίλιες φορές να φάω ένα οργανικό μαρούλι από τα Καλάβρυτα το κατακαλόκαιρο παρά ένα αγγούρι από την Κρήτη».

Λανθασμένα λοιπόν πολλοί (ομολογώ ότι κάποτε ήμουν ένας από αυτούς) αφορίζουν όσους τρώνε ντομάτες το χειμώνα με το επιχείρημα ότι είναι φρούτο εκτός εποχής. Οι περισσότεροι δεν έχουν ιδέα πότε είναι πραγματικά η σωστή εποχή για ένα λαχανικό και κρίνουν από τον κήπο τους ολόκληρη την αγροτική παραγωγή της χώρας. Αναλωνόμαστε στο μύθο της εποχικότητας, που αναπτύχθηκε κυρίως στις βόρειες χώρες για ευνόητους λόγους, την ίδια στιγμή που η χώρα μας είναι ουραγός στη βιολογική γεωργία και πρωταθλήτρια στη χρήση φυτοφαρμάκων και χημικών λιπασμάτων. Αν συνδυάσουμε όλα τα μέρη της Ελλάδας και τις διαφορετικές ποικιλίες λαχανικών, έχουμε τη δυνατότητα να τρώμε σχεδόν τα πάντα όλο το χρόνο, χωρίς να παραβιάζουμε το φυσικό κύκλο της ζωής.

Το ερώτημα που πρέπει να μας απασχολεί περισσότερο, αν μας ενδιαφέρει το τι τρώμε, είναι το πώς και πού καλλιεργείται ή μεγαλώνει αυτό που τρώμε, και μετά η εποχή. Προτιμώ χίλιες φορές να φάω ένα οργανικό μαρούλι από τα Καλάβρυτα το κατακαλόκαιρο παρά ένα αγγούρι από την Κρήτη. Επιπρόσθετα, όσο το κλίμα αλλάζει, τόσο θα αλλάζουν και οι εποχικότητες των κηπευτικών. Για παράδειγμα, η παρατεταμένη ζέστη του φθινοπώρου φέτος επιβράδυνε την ωρίμανση των χειμερινών πορτοκαλιών και παράτεινε τα βαλέντσια. Μας καθησυχάζει κατά κάποιο τρόπο να λέμε ότι τρώμε μελιτζάνες μόνο το καλοκαίρι και νιώθουμε ότι είναι πιο φυσικό, αγνοώντας όμως ότι τα δεδομένα έχουν αλλάξει και αναμένεται να αλλάξουν ακόμα περισσότερο…

 

Διαβάστε ακόμα: Πώς μαζεύουμε τα χόρτα – 5 συμβουλές από τον Σωτήρη Λυμπερόπουλο

 

 

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook

Button to top