Το χρώμα στην -εν Ελλάδι- Αρχιτεκτονική

Η ομάδα του πρώτου βραβείου αποτελείται από τις αρχιτέκτονες Χριστίνα Kραμποκούκη, Γιούλη Σπυροπούλου, Αναστασία Δρούγκα, Εβελίνα Φαλιάγκα και Ειρήνη Νταή.

Η έννοια της μεταμόρφωσης υπήρχε ανέκαθεν στο δομημένο περιβάλλον, αρκεί να αναλογιστεί κάποιος τις αλλαγές χρήσης που έχουν συντελεστεί σε ολόκληρες πόλεις ή σε τμήματα πόλεων ή σε πολύ σημαντικά κτίρια στην ιστορία της αρχιτεκτονικής. Η θεώρηση αυτή εκφράζει την αντίθεση στη λογική του «αμετάβλητου» χώρου-χρόνου. Εικαστικές παρεμβάσεις, σαν αυτή του Christo στο Reichstag, θέτουν ερωτήματα για το πώς έχει συνηθίσει να αντιλαμβάνεται ο άνθρωπος την πόλη.

Αντίστοιχα, εφήμερα happenings, όπως για παράδειγμα η αναρρίχηση στους ουρανοξύστες διαφόρων μητροπόλεων, παρεμβαίνοντας στα κτίρια με χρήσεις ξένες προς αυτήν που υπηρετούν, μοιάζει να γεννούν έναν «άλλο τόπο». Ο οποίος ανατρέπει κατά τη διάρκεια του happening την αρχική λειτουργία/εικόνα του κτίσματος και κατ’ επέκταση την εμπειρία που αυτό προκαλούσε μέχρι τότε.

Στο διαγωνισμό «Color in Architecture» -τον οποίο διοργάνωσαν η εταιρεία παραγωγής πουδρών βαφής αρχιτεκτονικών μεταλλικών κατασκευών «Akzo Nobel» και το ηλεκτρονικό περιοδικό αρχιτεκτονικής και design Archisearch.gr-, οι προτάσεις που κατατέθηκαν διαπραγματεύονται ακριβώς αυτό: Πώς μπορεί να παραχθεί και να ζωογονηθεί ένας «άλλος τόπος» με τη χρήση του χρώματος; Είτε κυριολεκτικά είτε έμμεσα, επεμβαίνοντας στον τρόπο που συνομιλεί το κτίριο με την πόλη;

Στην ομάδα του δεύτερου βραβείου συμμετέχουν οι αρχιτέκτονες Γραμματική Δασοπούλου, Ευαγγελία Τσιούρβα και Αλεξάνδρα Χατζηκομνίτσα.

Ο διαγωνισμός έχει ένα επεξεργασμένο σκεπτικό με θέσεις διατυπωμένες κατά τρόπο που να αναδεικνύεται η ουσία του προβλήματος: «Η ελληνική πόλη, ως συλλογικό αρχιτεκτόνημα, έχει ανάγκη από την ιεράρχηση όσο και τη συνάρθρωση των στοιχείων της, ώστε να καταστεί οπτικά πιο αναγνώσιμη». Παράλληλα, πάλι σε επίπεδο αστικής κλίμακας, είναι σχεδόν ανύπαρκτη η διάσταση της ενεργειακής και λειτουργικής απόδοσης. Ένα από τα κρίσιμα ερωτήματα που θέτει ο διαγωνισμός είναι αν και κατά πόσον υπάρχει τρόπος να εφευρεθεί ένας συνδυασμένος χειρισμός στα δύο αυτά μέτωπα. Είναι εφικτό να επιτύχουμε (και) ενεργειακή αναβάθμιση μέσω της αναβάθμισης της εικόνας του αστικού χώρου;

Στο πλαίσιο αυτό, το Σάββατο 4 Νοεμβρίου 2017 ολοκληρώθηκε στο χώρο της εταιρείας «Kanelli» η κρίση του διαγωνισμού για νέους αρχιτέκτονες κάτω των 40 ετών. Η κριτική επιτροπή -την οποία αποτελούσαν οι αρχιτέκτονες και ακαδημαϊκοί Αριάδνη Βοζάνη, Νίκος Κτενάς, Σταύρος Μαρτίνος, Δημήτρης Ποτηρόπουλος, Κώστας Πουλόπουλος, Ρένα Σακελλαρίδου και Per Nimer- κατέληξε στην απονομή τριών βραβείων.

Η ομάδα του πρώτου βραβείου αποτελείται από τις αρχιτέκτονες Χριστίνα Kραμποκούκη, Γιούλη Σπυροπούλου, Αναστασία Δρούγκα, Εβελίνα Φαλιάγκα και Ειρήνη Νταή, με κωδικό αριθμό πρότασης 51991 και τίτλο «Weaving Tower». Στην ομάδα του δεύτερου βραβείου συμμετέχουν οι αρχιτέκτονες Γραμματική Δασοπούλου, Ευαγγελία Τσιούρβα και Αλεξάνδρα Χατζηκομνίτσα, με κωδικό αριθμό 13592 και τίτλο «Το χρώμα στην Αρχιτεκτονική». Το τρίτο βραβείο, του αρχιτέκτονα Πάσουλα Εμμανουήλ, έχει αντίστοιχα κωδικό αριθμό 14713 και τίτλο «Αστικά Πέπλα».

Το τρίτο βραβείο κέρδισε η πρόταση «Αστικά Πέπλα», του αρχιτέκτονα Πάσουλα Εμμανουήλ.

Στους νικητές θα δοθούν από την «Akzo Nobel» τρία χρηματικά βραβεία, ενώ θα έχουν τη δυνατότητα να παρουσιάσουν τις προτάσεις τους στο συνέδριο που θα διοργανωθεί από το «Archisearch.gr» με τη στρατηγική συνεργασία της «Akzo Nobel», στις 29 Νοεμβρίου, στις 17:30, στο αμφιθέατρο της «ΑΚΤΟ». Θα μιλήσουν για το χρώμα διακεκριμένες προσωπικότητες από το χώρο της αρχιτεκτονικής, του design, της μόδας και της τέχνης. Ανάμεσά τους, ο κορυφαίος Έλληνας σχεδιαστής Γιάννης Τσεκλένης και o Per Nimer, Design Manager της «Akzo Nobel», μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του «Colour Institute» της Στοκχόλμης και δημιουργός του βιβλίου Χρωματικών Τάσεων «Colour Envelope και Color Futures» κ.ά.

Σύμφωνα με το σχετικό πόρισμα, η κριτική επιτροπή απένειμε ομόφωνα το πρώτο βραβείο στην πρόταση με αριθμό 51991. Η μελέτη επιτυγχάνει να αντιμετωπίσει το διπλό στόχο του διαγωνισμού: την αισθητική αναβάθμιση μέσω του χειρισμού του χρώματος με την ταυτόχρονη χρήση στρατηγικών βιώσιμης ανάπτυξης, για την οργάνωση νέου οπτικού περιεχομένου για την ελληνική πόλη. Η ομάδα μελέτης αναπτύσσει ένα σύστημα ορθοκανονικής, αλλά όχι ομοιογενούς, πλαισίωσης που τρέχει επί των μπαλκονιών, σε θερμό γαλανό χρώμα. Το σύστημα αυτό λειτουργεί σαν μια ενδιάμεση κλίμακα, μεταξύ της μεγάλης του κτιρίου και της μικρής των ανοιγμάτων, ορίζοντας ευρύτερες οντότητες που γίνονται αντιληπτές από μεγαλύτερη απόσταση. Τα ανοίγματα των πλαισίων καλύπτονται με μεταλλικές κουρτίνες σκιασμού, οι οποίες προσδίδουν στην όψη κίνηση, ενώ παρέχουν ηλιοπροστασία και ιδιωτικότητα στο χώρο των μπαλκονιών.

Διαβάστε ακόμα: Ο ελληνικός τουρισμός προ του επερχόμενου big-bang

Το δεύτερο βραβείο διαθέτει υψηλό επίπεδο επαγγελματισμού, τεχνική, αλλά και καλλιτεχνική γνώση του χειρισμού της όψης ενός κτιρίου, και αυστηρή ερμηνεία-συσχέτιση με το αρχιτεκτονικό πρόβλημα που θέτει ο Διαγωνισμός. Η αρχιτεκτονική ομάδα επιλέγει να μελετήσει την όψη ενός περίοπτου κτίσματος, όπου οι τέσσερις ανόμοιες πλευρές του παράγουν αντίστοιχα διαφορετικές συνθήκες σχεδιασμού των όψεων. Στις συνθήκες αυτές απαντάει η «ιδέα» με την υιοθέτηση ενός συστήματος περσίδων, οι οποίες άλλοτε είναι κατακόρυφες και συνεχείς σε ύψος ορόφου, άλλοτε κατατμημένες, η καθεμία καθ’ ύψος, σε τέσσερα τετράγωνα κινούμενα στοιχεία. Η επιδερμίδα του κτιρίου είναι συνεπής στις τέσσερις πλευρές της, και παρότι έχει τεχνικές διαφορές από όψη σε όψη, γίνεται αντιληπτή ως ενιαίο αρχιτεκτονικό αφήγημα.

Στο διαγωνισμό «Color in Architecture» οι προτάσεις που κατατέθηκαν διαπραγματεύονται αυτό: Πώς μπορεί να παραχθεί και να ζωογονηθεί ένας «άλλος τόπος» με τη χρήση του χρώματος;

Το τρίτο βραβείο απονέμεται στην πρόταση με κωδικό αριθμό 14713, η οποία παρουσιάζει ενδιαφέρουσες αφετηριακές προθέσεις, όπως η όψη ως «στατική κίνηση», η δημιουργία μιας δεύτερης όψης που εμπεριέχει κατοικήσιμο χώρο, και η ανάλυση της επιφάνειας σε οριζόντια προφίλ που λειτουργούν ως στοιχεία σκιασμού. O αρχιτέκτονας εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο η ίδια η όψη μπορεί να παραλάβει λειτουργία, με τη δημιουργία «κυματισμών», εσωτερικά των οποίων δημιουργούνται χώροι, όπως καθιστικά, ή δίνεται η δυνατότητα φύτευσης. Στο πεδίο αυτό, η συγκεκριμένη σύνθεση διαθέτει ευρηματικότητα και πρωτοτυπία που δεν συναντήθηκε σε άλλες προτάσεις.

Το αποτέλεσμα του διαγωνισμού «Color in Architecture», και η συζήτηση που θα ακολουθήσει στις προγραμματισμένες εκδηλώσεις στη συνέχεια, επαναφέρουν κρίσιμα ερωτήματα που αφορούν στην πόλη και στις εσωτερικές σχέσεις και αλληλεπιδράσεις στον ιστό της. Η κατοίκηση δεν είναι μια απλή διαδικασία κατάληψης ενός χώρου. Περιέχει τη δημιουργία γεγονότων, την ικανοποίηση των αισθήσεων και των συναισθημάτων, την εφευρετικότητα, την έκπληξη.

Το ενδιαφέρον στους σύγχρονους πολεοδομικούς σχηματισμούς βρίσκεται, λοιπόν, ακριβώς στην ανάγκη για αλλαγή. Η ομοιόμορφη και ομοιότυπη επανάληψη, και η διαρκής αναπαραγωγή της ίδιας, ή περίπου της ίδιας, αρχιτεκτονικής ρητορικής σε σημαντικά σημεία της πόλης εξομοιώνουν και απαλείφουν τη διαφορετικότητα του αστικού ιστού. Το αποτέλεσμα αυτής της εξέλιξης είναι η υποβάθμιση της αρχιτεκτονικής ανάγνωσης των κτιρίων και η απώλεια του προσανατολισμού. Ακόμη και όταν γίνονται στις ημέρες μας επεμβάσεις με στόχο τον επαναπροσδιορισμό της σχέσης της πόλης με την κουλτούρα της, τις περισσότερες φορές παράγονται χωρικές μεταμορφώσεις που απομακρύνουν κάθε ενδιαφέρουσα προοπτική που θα μπορούσε να αναπτυχθεί στο νέο χώρο.

Η κριτική επιτροπή του διαγωνισμού «Color in Architecture» αποτελούνταν από τους αρχιτέκτονες και ακαδημαϊκούς Αριάδνη Βοζάνη, Νίκος Κτενάς, Σταύρος Μαρτίνος, Δημήτρης Ποτηρόπουλος, Κώστας Πουλόπουλος, Ρένα Σακελλαρίδου και Per Nimer.

Όμως, ο τρόπος με τον οποίο κατοικούμε θα έπρεπε να καθορίζεται από το διπολικό σχήμα: αφενός της συνήθειας και αφετέρου του μη αναμενόμενου, του «καθιερωμένου» από τη μια πλευρά και του πειραματισμού από την άλλη. Εξάλλου, η πολυλειτουργία και η κοινωνική πανσπερμία του αστικού χώρου οδηγούν εκ των πραγμάτων σε αλλεπάλληλες μεταλλάξεις. Αυτή η νέα «εικόνα» που δημιουργείται γεννά από μόνη της «αισθητική» -και όχι μόνο- όπου θα αναγνωρίζεται ως ενδιαφέρον στοιχείο η ετερογένεια, η ποικιλομορφία, η πολυτυπία. Στο πλαίσιο αυτό, το «χρώμα στην αρχιτεκτονική» –ή «για την αρχιτεκτονική» ή «μέσω της αρχιτεκτονικής»– επιτρέπει μια απρόσμενη περιπλάνηση στην πραγματικότητα της πόλης, ισχυροποιώντας τη συνεχή μεταμόρφωση και εντατικοποίηση της εξελισσόμενης αστικής εμπειρίας.

Χορηγοί του Διαγωνισμού είναι η «Alumil», η «Guardian Glass» και η «Site Specific». Χορηγός τεχνολογίας η «LG» και ακαδημαϊκός σύμβουλος η «ΑΚΤΟ».

Διαβάστε ακόμα: Πώς να ξεκλειδωθούν τα μανταλωμένα μας μυαλά;

TAGS :
αρχιτεκτονική Πόλη χρώμα

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook