Κορονοϊός: για ποια Ενωμένη Ευρώπη μιλάμε;

Πάλι μας δείχνει με το δάχτυλο (Photo by Thomas Lohnes/Getty Images/Ιdeal image).

Το 2010 και εντεύθεν, όταν η κρίση χρέους είχε φτάσει σε σημείο ζέσεως, η απάντηση του Βορρά ήταν ένα απαξιωτικό αρκτικόλεξο (σ.σ.: PIGS). Εκείνοι κι εμείς. Οι μόνιμα προβληματικοί και κατατρεγμένοι Νότιοι κόντρα τους προνοητικούς και προμηθεϊκούς Βόρειους. Ο κλασικός διαχωρισμός που δεν είχε να κάνει μόνο με μια νοητή γεωγραφική διχοτόμηση της Γηραιάς Ηπείρου, αλλά με τη διαφορετικότητα στη νοοτροπία και τις πρακτικές, έθετε ένα ζήτημα αιχμής: πόσο ενωμένη είναι η ΕΕ;

Στην προσφυγική κρίση το ίδιο ζήτημα αναδύθηκε εκ νέου στην επιφάνεια με την Ελλάδα να γίνεται ο βολικός υποδοχέας των άμοιρων προσφύγων και μεταναστών και τους κεντροευρωπαίους να αρνούνται να συνδράμουν κατ’ ουσίαν στο πρόβλημα. Η παροχή οικονομική βοήθειας προς την Ελλάδα, αλλά και η ανακουφιστική απόχρωση αποδοχής της «Μούτι» Μέρκελ προς τον πρώην ταραξία της Ευρώπης, Αλέξη Τσίπρα, σκιαγραφούσε με περίσσιο κυνισμό την άποψη που έχει η μισή Ευρώπη για την άλλη μισή.

Είναι δύο διαφορετικοί κόσμοι που συνενώθηκαν κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες και υπό το πρίσμα της οικονομικής ομπρέλας (μην ξεχνάμε την ιερή αγελάδα του ευρώ) και που, συν τω χρόνω και με την έλευση ήκιστα ήπιων ζητημάτων, μοιάζουν να κινούνται σε ασύμπτωτες τροχιές. Θα περίμενε κανείς ότι ο κορονοϊός θα λειτουργούσε κατευναστικά και θα προωθούσε, εν τοις πράγμασι, το αίσθημα της αλληλεγγύης κόντρα στον οικονομίστικο πραγματισμό. Δεν συνέβη.

Η χθεσινή (26/3) Σύνοδος Κορυφής για την αντιμετώπιση των επιχείρων που αφήνει στο διάβα του ο ιός ήταν πέρα για πέρα αποκαρδιωτική ως προς το αποτέλεσμά της και δηλωτική της διάθεσης που υπάρχει μεταξύ των μελών.  Τη στιγμή που η Κριστίν Λαγκάρντ απήθυνε έκκληση στους ευρωπαίους ηγέτες να αντιμετωπίσουν την παρούσα κατάσταση ως κάτι το εντελώς διαφορετικό και τον Μάριο Ντράγκι να προτείνει άμεσες και κοινές λύσεις που θα βγάλουν την Ευρώπη από μια πορεία βαθιάς ύφεσης, η Γερμανία και η Ολλανδία στύλωσαν ξανά τα πόδια.

Η ιδέα της έκδοσης ενός ομολόγου έκτακτης ανάγκης (το λεγόμενο corona bond) έπεσε σε κενό κοντόθωρης μνήμης. Μπορεί η Μέρκελ να συμφώνησε όσον αφορά τη δραματικότητα της κατάστασης, ωστόσο αυτό δεν έκαμψε την άρνησή της να γίνει αμοιβαιοποίηση χρέους. Προφανώς, η επιστολή που έστειλαν πριν από τη Σύνοδο εννέα ευρωπαίοι ηγέτες, μεταξύ αυτών ο Μανουέλ Μακρόν και ο Κυριάκος Μητσοτάκης, πετάχτηκε στον κάλαθο των αχρήστων κάπου στο Βερολίνο. Στο πλευρό της Μέρκελ έσπευσε να συμπαραταχθεί και ο ολλανδός πρωθυπουργός, Μαρκ Ρούτε για να συμπληρωθεί η altera pars.

Η αντίδραση του Τζουζέπε Κόντε που έστειλε τελεσίγραφο προς τους ομολόγους του δείχνει πως η κατάσταση είναι άκρως τεταμένη και όπως αναφέρει και το πρακτορείο Bloomberg δείχνει πως τα καταπνιγμένα αισθήματα αδικίας που αισθάνονται οι Νότιοι, απότοκα της πρόσφατης κρίσης χρέους, τώρα, υπό το βάρος των συνθηκών, αναφύονται πιο έντονα. Μπορεί ο ισπανός πρωθυπουργός, Πέδρο Σάντσεθ, να μην εμφανίστηκε τόσο επιθετικός, ωστόσο το μήνυμά του ήταν σαφές: «Δεν πρέπει να ξαναγίνουν τα ίδια λάθη της οικονομικής κρίσης του 2008, που έσπειραν τους σπόρους της δυσαρέσκειας και του διχασμού για το ευρωπαϊκό εγχείρημα και προκάλεσαν την άνοδο του λαϊκισμού. Πρέπει να το μάθουμε το μάθημα αυτό», δήλωσε χαρακτηριστικά.

Η Γερμανία και οι προσκείμενες σ’ αυτήν «δυνάμεις» επιμένουν πως ο καλύτερος σύμμαχος σε τέτοιου είδους κρίσεις είναι ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας, με τη μόνη διαφορά ότι διαθέτει μόλις διαθέτει 410 δις ευρώ, ποσό που μοιάζει με ψιχία μπρος στο εκθετικό ζήτημα που προβάλλεται μέσω του κορονοϊού.

Ακόμη και τώρα η εμμονή της Γερμανίας, της Ολλανδίας και της Φινλανδίας  -τούτη η καλβινιστική εκδοχή της κανονικότητας και της ευταξίας- επιδιώκει να αντιταχθεί στη σκληρή πραγματικότητα. Τη στιγμή που εκατόμβες νεκρών στοιβάζονται καθημερινά στα νοσοκομεία της Ευρώπης και ο ιός δεν χρωστάει καλό σε κανέναν (άρα, δεν κάνει διακρίσεις), οι ηγέτες του Βορρά σκέφτονται με πάγιο τρόπο ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς, διαφορετικές εκδοχές Μνημονίων και μέτρα που έχουν τον χαρακτήρα πρόχειρου μπαλώματος.

Ορισμένοι διπλωμάτες παραδέχθηκαν ότι ουσιαστικά οι ηγέτες απλώς ανέβαλαν την μάχη χθες το βράδυ. «Θα πρέπει να ξανασυναντηθούμε για να κάνουμε αυτή την πολιτική κουβέντα. Και ξέρουμε ότι θα είναι δύσκολη», τόνισε Γάλλος αξιωματούχος, σύμφωνα με το Politico. «Υπάρχουν διαφορετικές απόψεις ως προς το τι συνιστά οικονομική αλληλεγγύη, αλλά τουλάχιστον συμφωνήσαμε όλοι στην ανάγκη να εξεταστεί το ζήτημα και στην κατεπείγουσα σημασία του». Πρόσθεσε δε ότι ο Εμανουέλ Μακρόν πιστεύει ότι η κρίση συνιστά μια δοκιμασία για την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη κι ότι το μέλλον της ΕΕ εξαρτάται από την απάντηση που θα δώσει σ’ αυτή την κρίσιμη περίοδο.

Μένει να φανεί αν τελικά θα υπερισχύσουν και πάλι οι πλούσιοι Βόρειοι έναντι των φτωχοποιημένων Νοτίων όπως συνέβη με την οικονομική κρίση ή αν ο κορονοϊός, μαζί το θανατικό που σκορπάει αδιακρίτως, θα γίνει ο καταλύτης σημαντικών εξελίξεων εντός της ΕΕ.

Διαβάστε ακόμα: Είναι ο καπιταλισμός, ηλίθιε κορονοϊέ.

TAGS :
COVID-19 Άνγκελα Μέρκελ Κορονοϊός Κρίση

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook