Γιατί ο κορονοϊός δεν αγαπάει τη δημοκρατία

Να αναλάβει δράση η αστυνομία; (Nick Paleologos / SOOC)

Βλέμμα παρακλητικό, τόνος ήπιας προσμονής, ύφος υπομονετικά χαριστικό. Στο τελευταίο διάγγελμά του ο Κυριάκος Μητσοτάκης απεύθυνε έκκληση στους Έλληνες να μην πάρουν σβάρνα τα βουλεβάρτα στο Σαββατοκύριακο. Κάτι ήξερε και το τόνισε. Προσοχή: το επικαλέστηκε ως ενδεχόμενο, δεν το επέβαλλε, δεν το ζήτησε με πυγμή; Θα μπορούσε, άραγε;

Η αναρχίζουσα νοοτροπία του μέσου Έλληνα αποκρούει κάθε είδους απαγορεύσεις. Το έχουμε δει να συμβαίνει και σε άλλες περιπτώσεις (επί Παπαθεμελή με το ωράριο των μπαρ και προσφάτως με την απαγόρευση του καπνίσματος). Ακόμη κι αν τιθασεύουμε τον επαναστάτη μέσα μας το κάνουμε αρκετά δυσθυμία – στην ουσία δεν το πιστεύουμε και σε πρώτη ευκαιρία καταστρατηγούμε τη νομιμότητα βαφτίζοντάς την ελευθερία της βούλησης. Είμαστε, άραγε, οι μόνοι;

Η έξαρση του κορονοϊού κυρίως στην Ευρώπη δείχνει πολλά για τη φιλοσοφία που διέπει τα προηγμένα κράτη της ηπείρου σε σχέση με την Κίνα από όπου ξεκίνησε η λαίλαπα του ιού. Αυτή τη στιγμή υπάρχει ένα παράδοξο που δεν πρέπει να το προσπερνούμε αβρόχοις ποσίν: στην Κίνα ελαχιστοποιούνται μέρα-μέρα τα κρούσματα και οι θάνατοι, τη στιγμή που στην Ευρώπη οι αριθμοί είναι εκθετικοί και μεγαλώνουν με γεωμετρική πρόοδο.

Όπως σημειώνει ο Richard Rerez-Pena στους New York Times, οι Ευρωπαίοι πληρώνουν το τίμημα του ελεύθερου βίου τους, δίχως δεσμεύσεις από την κεντρική εξουσία και δίχως την κουλτούρα των απαγορεύσεων. Οι ανοιχτές κοινωνίες και η εδραιωμένη αίσθηση της δημοκρατίας, επιτρέπει στον κάθε πολίτη να αυτοαναφερθεί, να εκδηλώσει απρόσκοπτα τα θέλω του, εντέλει, να αποφασίσει ο ίδιος για το τι θα κάνει και πώς θα το κάνει. Σε αντίθεση με τους Κινέζους που έχουν μάθει να δέχονται εντολές -πολλές φορές και σκληρές- από την κεντρική εξουσία.

Υπό αυτό το πρίσμα, ήταν εύκολο για τους κινέζους αξιωματούχους να επιβάλλουν αμέσως δρακόντεια μέτρα περιορισμού των πολιτών εντός των σπιτιών τους. Ολόκληρες πόλεις τέθηκαν σε καραντίνα, απαγορεύτηκε διά ροπάλου η κίνηση τους δρόμους. Ουδείς κινέζος πολιτικός σκέφτηκε πως αυτή η δέσμη μέτρων συνιστά άμεση παραβίαση των δικαιωμάτων του ανθρώπου ή ότι προχωράει σε μια σειρά αντιδημοτικών αποφάσεων που ενδέχεται στο μέλλον να πλήξουν το πρεστίζ του και να δεχθεί τα επίχειρα ενός κάποιου πολιτικού κόστους.

Ο καθηγητής Επιδημιολογίας στο Πανεπιστήμιο Berkeley της Καλιφόρνια, Arthur L. Reingold, σημειώνει πως η Κίνα δεν δίστασε να χρησιμοποιήσει ακόμη και το στρατό ή την αστυνομία για να «φυλακίσει» τους πολίτες στα σπίτια τους. Οι Αρχές έκαναν χρήση ακόμη και των drones ή και μόνιτορ για να πιάσουν αμέσως τους τυχόν παραβάτες.

Ας σκεφτούμε τι έγινε την ίδια περίοδο στην Ευρώπη. Η Ιταλία πληρώνει βαρύ φόρο διότι οι πολίτες δεν άκουσαν ή δεν πίστεψαν εξαρχής τις συμβουλές των ειδικών και της κυβέρνησής τους. Τώρα, όλοι παραδέχονται πως εκείνες οι άνετες βόλτες υπό τον ήλιο, ενώ ο ιός εξαπλωνόταν ύπουλα, τους στοίχισαν πολύ ακριβά. Στην πραγματικότητα, κανένα μέτρο από αυτά που έχουν πάρει οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις δεν έχει το χαρακτήρα της επιβολής. Ο Δράκοντας δεν θα μπορούσε ποτέ να γίνει κυβερνήτης σε μια χώρα της Γηραιάς Ηπείρου.

Στη Βρετανία ο κόσμος πήγε λίαν προσφάτως ακόμη και σε συναυλία ροκ μουσικής. Στο Παρίσι αρκετός κόσμος μαζεύεται στα ανοιχτά πάρκα και λιάζεται με τις ώρες. Ακόμη και στη Γερμανία όπου οι πολίτες είναι περισσότερο ευπειθείς, υπάρχουν καθημερινά κρούσματα απείθειας. Να μην μιλήσουμε για τη χώρα μας όπου ο περιορισμός επαφίεται στην καλή πρόθεση ενός εκάστου των πολιτών.

Αν δούμε την μεγάλη εικόνα της κατάστασης, όμως, θα διαπιστώσουμε πως η στρατιωτική πειθαρχία των Κινέζων είχε και συνεχίζει να έχει αποτέλεσμα, ενώ στην Ευρώπη το πρόβλημα με τον κορονοϊό λαμβάνει τον χαρακτήρα άτυπου πολέμου. Μπορεί η Κίνα να άργησε να αντιδράσει, ωστόσο, όταν το έκανε, τα μέτρα που έλαβε ήταν αποτέλεσμα σιδερένιας πυγμής. Η Γιουχάν αυτή τη στιγμή δεν έχει νέα κρούσματα. Δεν θα έπρεπε να μας λέει κάτι αυτό;

Η Ευρώπη είχε όλο το χρόνο να προετοιμαστεί βλέποντας τι συμβαίνει στην Κίνα, αλλά αγρόν αγόραζε. Ζούμε σε μια επικίνδυνη μαλθακότητα, την οποία τώρα πληρώνει ακριβά. Σαφώς, δεν είναι ιδανικό να ζεις σε μια χώρα που διοικείται με απολυταρχικό τρόπο θέτοντας την ελευθερία του ατόμου σε καθημερινή αμφισβήτηση. Οι Ευρωπαίοι δεν έχουμε μάθει να ζούμε υπό το καθεστώς επιβολής και αυταρχισμού. Ακόμη και οι εξόχως ειδικές συνθήκες που ζούμε αυτό το διάστημα δεν μπορούν να αλλάξουν τα παγιωμένα επί αιώνες ήθη μας.

Μπορούμε να γίνουμε στρατιωτάκια σαν τους Κινέζους; (Gilles Sabrie for The New York Times).

Το στοιχείο του ετεροκαθορισμού στην Ευρώπη είναι εκλεκτικά ταυτισμένο με την απώλεια κάθε δημοκρατικού δικαιώματος. Κάθε ακραιφνής «δικαιωματιστής» θα επικαλεστεί τα νάματα του Διαφωτισμού και της Γαλλικής Επανάστασης για να επαναφέρει τους τυχόν δικτατορίσκους στον ίσιο δρόμο. Επιθυμούμε να είμαστε δίχως περισπάσεις και αυστηρές προτροπές οι δημιουργοί της ζωής μας. Μπορούμε, όμως, να συνεχίσουμε να το κάνουμε απρόσκοπτα τη στιγμή που η δυστοπία του κορονοϊκού εξελίσσεται ραγδαία;

Έως ποιο σημείο είμαστε αποφασισμένοι να παραχωρήσουμε το τιμάριο της ελευθερίας μας προς χάριν του γενικού καλού; Αυτό είναι ένα στοίχημα που μένει αποδειχθεί αν μπορούμε να το κερδίσουμε. Πρώτος και άμεσος στόχος: αυτό το Σαββατοκύριακο να μην εκδράμουμε εις τα εξοχάς σαν να μην τρέχει κάστανο…

Διαβάστε ακόμα: Υπάρχει «καλή» βία για τους φιλελεύθερους;

TAGS :
Κίνα Κορονοϊός

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook