Το νέο κέντρο «σύνθετων βιωμάτων» της ELPEN στα Σπάτα

«Πέρα από ένα κέλυφος και μία λειτουργία, ο άυλος χώρος ενός κτιρίου είναι η υποδοχή για την τέταρτη διάσταση» γράφει ο δημοσιογράφος Νίκος Βατόπουλος.

«Μία δυναμική πρόταση προς εκείνη τη σύγκλιση εμπειριών που προκαλούν τα υπερτοπικά κέντρα»
Γράφει ο Νίκος Βατόπουλος.

Πέρα από ένα κέλυφος και μία λειτουργία, ο άυλος χώρος ενός κτιρίου είναι η υποδοχή για την τέταρτη διάσταση. Ίσως είναι τα κτίρια αυτά που προνοούν για τη σύνθετη εμπειρία, το βίωμα και τη ψυχονοητική αντίδραση, εκείνα που μιλούν για το μέλλον της ζωής στις μεγάλες πόλεις. Είναι ένα μείζον θέμα που επηρεάζει όχι μόνο την αρχιτεκτονική αλλά και όλη την οργάνωση της καθημερινότητας, την πρόσβαση, τις διαπροσωπικές σχέσεις, την επικοινωνία ακόμη και την ένδυση ή τη διατροφή.

Σκεφτόμουν ότι το νέο πρότζεκτ του αρχιτεκτονικού γραφείου Potiropoulos + Partners στα Σπάτα είναι μία δυναμική πρόταση προς εκείνη τη σύγκλιση εμπειριών που προκαλούν τα υπερτοπικά κέντρα. Στο νέο ερευνητικό, συνεδριακό και αθλητικό κέντρο της ΕLPEN A.E., το οποίο πρόκειται να ανεγερθεί στο επιχειρηματικό πάρκο στα Σπάτα, η μορφή οργανώνει το βλέμμα, πυκνώνει τη γεωμετρία για να την απελευθερώσει και πάλι: η τραπεζοειδής στέψη, τα πράσινα δώματα, η ελεύθερη δομή και διατομή των επί μέρους όγκων, η αίσθηση μιας αποκρυσταλλωμένης ελαστικότητας. Αλλά αυτό που προέχει μοιάζει να είναι η προσέγγιση της ευρυχωρίας μέσα από τη συνύπαρξη όσο και η διάσωση του ατομικού βιώματος σε ένα χώρο πυκνό με κοινές εμπειρίες.

Το νέο ερευνητικό, συνεδριακό και αθλητικό κέντρο της ΕLPEN A.E., στα Σπάτα, μοιάζει να συμπυκνώνει μια σειρά ερωτημάτων και να προσφέρει μια σειρά προτάσεων.

Είναι το ζητούμενο για κάθε χώρο υπερτοπικής εμβέλειας και πολλαπλών, συνθετικών ή αντιθετικών χρήσεων, η δημιουργία αυτής της αίσθησης ατομικής ελευθερίας σε ένα χώρο που απαραβίαστα είναι δημόσιος. Η προσέγγιση από το γραφείο του Δημήτρη Ποτηρόπουλου και της Λιάνας Νέλλα-Ποτηροπούλου μοιάζει να είναι η συμπύκνωση μίας αλληλουχίας σκέψεων και αφηγηματικών διαδρομών για όλες εκείνες τις ποιότητες που κάνουν μια επίσκεψη σε ένα χώρο αξιομνημόνευτη.

Ειδικά για ένα χώρο πολλαπλών χρήσεων και δυνατοτήτων, ο στόχος της «αξιομνημόνευτης» εμπειρίας οδηγεί στην ανάγκη και στην επιθυμία επανάληψής της στον ίδιο χώρο. Ένα κτίριο επιβραβεύεται μέσα από τη χρήση με την επιστροφή ικανοποιημένων επισκεπτών, όπως ένας ταξιδιώτης επιστρέφει σε αγαπημένο προορισμό που του χάρισε μοναδικές εμπειρίες και μαζί φέρνει και νέους φίλους. Η εμπειρία, με λίγα λόγια, μοιράζεται, αναπαράγεται, διευρύνεται και εξατομικεύεται με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους.

Η μορφή του και η φαινομενική λειτουργία του δείχνουν τόλμη και ευελιξία και ναι, πόσο σημαντικό και αυτό, ορίζουν ένα τόπο με μία ζυγισμένη μνημειακότητα την οποία μετακυλούν στους χρήστες με τη μορφή της εμπειρίας, ξεχωριστής ως ατομικό βίωμα και κοινής ως δημόσια ανάγκη.

«Ένα έργο που η μορφή του και η φαινομενική λειτουργία του δείχνουν τόλμη και ευελιξία»
Γράφει ο Δημήτρης Ποτηρόπουλος.

Το νέο ερευνητικό, συνεδριακό και αθλητικό κέντρο της ΕLPEN A.E., στα Σπάτα, μοιάζει να συμπυκνώνει μια σειρά ερωτημάτων και να προσφέρει μια σειρά προτάσεων. Η μορφή του και η φαινομενική λειτουργία του δείχνουν τόλμη και ευελιξία και ναι, πόσο σημαντικό και αυτό, ορίζουν ένα τόπο με μία ζυγισμένη μνημειακότητα την οποία μετακυλούν στους χρήστες με τη μορφή της εμπειρίας, ξεχωριστής ως ατομικό βίωμα και κοινής ως δημόσια ανάγκη.

Το νέο Ερευνητικό, Συνεδριακό και Αθλητικό Κέντρο της ELPEN Α.Ε. στο Επιχειρηματικό Πάρκο στα Σπάτα περιλαμβάνει το κεντρικό κτίριο που εξυπηρετεί όλες τις κύριες στεγασμένες λειτουργίες, τον υπαίθριο χώρο εκδηλώσεων, την ενότητα των γηπέδων άθλησης, τον παιχνιδότοπο και το χώρο στάθμευσης. Η αφετηρία του σχεδιασμού βασίζεται στην εισαγωγή αναφορών, σε σχέση με την ερμηνευτική τους μεταφορά, που προκύπτουν από την ανάλυση των συνδυασμένων λειτουργιών και του Τόπου. Βασική συνθετική επιλογή αποτέλεσε η επινόηση χειρονομιών που αντιμετωπίζουν το κτίριο όχι στενά ως λειτουργία αλλά ως ένα σύνολο πολλαπλών διαδραστικών εμπειριών.

Στην «ιδέα» του νέου κτιρίου της ELPEN, τα «επί μέρους» συνδυάζονται μη γραμμικά, με τρόπο ώστε οι δημιουργούμενες συνάψεις να μπορούν να χαρακτηριστούν ευέλικτες, μεταβαλλόμενες.

Στο πλαίσιο αυτό, η δομή του «χρωμοσώματος» και αντίστοιχα του «εγκεφάλου», ως θεμελιωδών συστατικών κάθε ζώντος οργανισμού, ενσωματώνεται αλληγορικά στην επεξεργασία της «ιδέας» μέσα από τη ρευστότητα/διάδραση των διαφορετικών χώρων. Προσέγγιση, η οποία παραπέμπει στη θέση ότι ο αρχιτεκτονικός χώρος -καθώς διαφοροποιείται, ανανεώνεται, μεταλλάσσεται- δεν είναι παθητικά ουδέτερος, ούτε αδρανής, αλλά σε δυναμική κατάσταση. Σε μία δεύτερη ανάγνωση, η κλιμακωτή απόληξη της τραπεζοειδούς στέψης της κτιριακής μάζας θυμίζει «κερκίδα γηπέδου» και ταυτόχρονα «εδώλια αρχαίου θεάτρου», θεματοποιώντας τις δράσεις που σχετίζονται με την άθληση και τον πολιτισμό. Η διάσταση αυτή, του πολιτιστικού και αθλητικού νοήματος -πάντα παρούσα στη δημόσια συζήτηση, σπάνια όμως ολοκληρωτικά ορατή στο χώρο- ώφειλε να είναι πρόδηλη και σαφής στο συνθετικό χειρισμό. Σε τρίτη ανάγνωση, οι δύο οφιοειδείς υποκείμενοι όγκοι, με τα φυτεμένα δώματα, παραπέμπουν σε εδαφικές εξάρσεις, τις οποίες διαχωρίζει ένα «φαράγγι-επίμηκες αίθριο» που έλκει τη φύση βαθιά στο εσωτερικό τους.

Στην «ιδέα» του νέου κτιρίου της ELPEN, τα «επί μέρους» συνδυάζονται μη γραμμικά, με τρόπο ώστε οι δημιουργούμενες συνάψεις να μπορούν να χαρακτηριστούν ευέλικτες, μεταβαλλόμενες. Σταδιακά τα «μέρη» συμπλέκονται, δομούνται μεταξύ τους, αφού έχει προηγηθεί μια διαδικασία ονοματοποίησης. Η σύνθεση εξελίσσεται σε ένα σύμπλεγμα τριών όγκων, εκ των οποίων οι δύο συνομιλούν με το εδαφικό ανάγλυφο αποτελώντας συνέχειά του, ενώ ο τρίτος, λειτουργώντας ως συνδετήριο στοιχείο, ξεδιπλώνεται σε ανώτερο επίπεδο, παράγοντας ένα τεθλασμένο σχήμα σαν ιδεόγραμμα. Προτεραιότητα του σχεδιασμού ήταν η διάρθρωση των κατόψεων, και αντίστοιχα του κτιριακού σώματος, σε διακριτές, συμπληρωματικές μεταξύ τους δομές, ιεραρχημένες με ένα σύστημα ελεύθερων χαράξεων που προσδίδουν μια έντονη αίσθηση ροής.

Πρόκειται για μια αρχιτεκτονική που υπερβαίνει την καθιερωμένη προσέγγιση του σαφώς προσδιορισμένου, τυπικού κτιριακού αντικειμένου και διαπραγματεύεται με τη θεμελιώδη αντίληψη της «αλλαγής», στη βάση της συνεχώς δυναμικά μεταλλασσόμενης πληροφορίας, του ρυθμού των καθημερινών ερεθισμάτων.

Η χωρική εμπειρία ολοκληρώνεται μέσα από τη διαδραστική σχέση που αναπτύσσεται με τους χρήστες, είτε κατά την εργασία τους είτε παρακολουθώντας πολιτιστικά δρώμενα ή έναν αγώνα ποδοσφαίρου είτε ακόμη πίνοντας απλώς ένα φλιτζάνι καφέ. Σε όλες αυτές τις δραστηριότητες, ο σχεδιασμός έχει δώσει τρισδιάστατη υπόσταση, δεν τις αντιλαμβάνεται απλώς ως συμπτωματικές δράσεις, αλλά ως χώρους/πυκνωτές αφηγήσεων, κάθε ένας από τους οποίους έχει υλική υπόσταση, πυκνότητα, βαρύτητα, θερμοκρασία και ακουστική ποιότητα, χαρακτηριστικά που δεν έχουν να κάνουν με αφηρημένες έννοιες, αλλά με μια εμπεριστατωμένη εμπειρία.

Ένα κτίριο επιβραβεύεται μέσα από τη χρήση με την επιστροφή ικανοποιημένων επισκεπτών, όπως ένας ταξιδιώτης επιστρέφει σε αγαπημένο προορισμό που του χάρισε μοναδικές εμπειρίες και μαζί φέρνει και νέους φίλους.

Στις ημέρες μας ανακύπτει στην αρχιτεκτονική ένα ζήτημα «ευελιξίας», με την έννοια της μετάβασης από μια σημερινή κατάσταση, όπου το κτίριο λειτουργεί με συμβατικά δεδομένα, σε μια μελλοντική, όπου θα λειτουργεί με άγνωστα σε μας δεδομένα, λόγω της ραγδαίας εξέλιξης της επιστήμης και της τεχνολογίας. Όλα αυτά μας προσφέρουν ένα γόνιμο πεδίο για να σκεφτούμε ότι βαδίζουμε προς μία αρχιτεκτονική με απροσδιόριστο προφίλ, με την οποία δεν έχουμε έρθει ακόμη αντιμέτωποι. Το νέο Κέντρο της ELPEN δίνει ακριβώς την ευκαιρία να διερευνηθούν πιθανές αναλογίες και σχέσεις που εισάγονται στο σχεδιασμό από άλλα, πιο «ευέλικτα» χωρικά συστήματα οργάνωσης. Πρόκειται για μια αρχιτεκτονική που υπερβαίνει την καθιερωμένη προσέγγιση του σαφώς προσδιορισμένου, τυπικού κτιριακού αντικειμένου και διαπραγματεύεται με τη θεμελιώδη αντίληψη της «αλλαγής», στη βάση της συνεχώς δυναμικά μεταλλασσόμενης πληροφορίας, του ρυθμού των καθημερινών ερεθισμάτων.

Διαβάστε ακόμα: Ο ελληνικός τουρισμός προ του επερχόμενου big-bang

TAGS :
Potiropoulos + Partners αρχιτεκτονική έργο ερευνητικό Σπάτα συνεδριακό και αθλητικό κέντρο της ΕLPEN A.E.

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook