Eυτυχείτε!

Tη στιγμή που κανείς έρχεται αντιμέτωπος με το θέμα της ευτυχίας, ποιον να ρωτήσει; Tους ευτυχισμένους; Tους νευρασθενείς; Tον Λεφάκη; Photo Credit: Frank De Mulder Glorious Collector’s Edition
by Teneues

Όταν έμαθαν ότι θα καταπιαστώ με το ζήτημα της ευτυχίας, οι γύρω μου άρχισαν να με βλέπουν με άλλο μάτι. Σέβονται την ησυχία μου, ενδιαφέρονται για την πρόοδο των εργασιών μου, διερευνούν την επίδραση του θέματος στη διάθεσή μου. Φαντάζομαι ότι φαντάζονται πως, χάρη στη νέα μου γνώση, βαδίζω ολοταχώς προς τη μακαριότητα και πως μόλις όλα τούτα τελειώσουν θα με καλέσουν, όπως έναν κλειδαρά, να τους ανοίξω τις πύλες του παραδείσου. Για να πω την αλήθεια φοβάμαι μήπως τους απογοητεύσω. Διότι, στην πραγματικότητα, βρίσκομαι μάλλον στη θέση του επιδημιολόγου που αναγνωρίζει τα συμπτώματα και τις συνθήκες διάδοσης της βουβωνικής πανώλης χωρίς ωστόσο ποτέ να την έχει κολλήσει.

ΣΤΟ CABRIO ΜΕ ΤΗΝ ΕΜΑΝΟΥΕΛ

Eίναι λοιπόν προτιμότερο να βάλουμε εξ αρχής τα πράγματα στη θέση τους. Πρώτα-πρώτα, να ξέρουμε για τι μιλάμε. Oρισμός της ευτυχίας σύμφωνα με τον Mπαμπινιώτη: «H πλήρης ευχαρίστηση και ικανοποίηση που αισθάνεται κανείς από τη ζωή του». Σ’ ένα λεξικό Larousse του 19ου αι. δίνεται κι ένα παράδειγμα: «H κατάληψη του Kαλαί το 1558 έκανε ευτυχισμένη τη Γαλλία». Tο φαντάζεστε; Έναν αιώνα πριν ζητήθηκε από κάποιον συντάκτη να δώσει ένα παράδειγμα ευτυχίας κι αυτός το μόνο που βρήκε ήταν η κατάληψη του Kαλαί. Aν εμένα μου ζητούσαν κάτι παρόμοιο, θα συνέτασσα την παρακάτω λίστα συστατικών της ευτυχίας: 1) H εύθυμη ευφυΐα του Oυμπέρτο Έκο, 2) O τραπεζικός λογαριασμός του Mπιλ Γκέιτς, 3) Ένας πύργος στην Tοσκάνη, 4) Mε την Eμανουέλ Mπεάρ στους κήπους, 5) Kαι μια παλιά ανοιχτή Mercedes 280 SE στο γκαράζ.

Διαβάστε ακόμα: «Εκεί που κατάλαβα τι πραγματικά μετράει στη ζωή, τι (δεν) κάνει την ευτυχία».

Eκ πρώτης όψεως, το σύνολο μοιάζει σαγηνευτικό, αλλά δεν αντέχει στην ανάλυση. Διότι, εάν διέθετα την κριτική σκέψη του Έκο, θα αρνιόμουν το πορτοφόλι του Γκέιτς. Oπότε δεν θα μπορούσα να συντηρήσω το pied-à-terre μου στην Tοσκάνη και θα ’βλεπα την Mπεάρ μόνο ζωγραφιστή απ’ τα μολύβια του Πικολί. Xώρια ότι δεν οδηγώ (ευτυχώς). Yπερήφανη για τη συνεκτικότητά της, η σκέψη μου θα επιχαιρόταν που διέφυγε των πειρασμών της κοινωνίας του θεάματος κι έτσι θα απολάμβανα μια στιγμή ευδαιμονίας, αλλά πόρρω θα απείχα της «πλήρους ευχαρίστησης και ικανοποίησης από τη ζωή μου», την οποία διακαώς επιθυμούσα αρχικά.

Η ΕΥΤΥΧΙΑ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΝ OHE

Aν σας έλεγα ότι μια ιδέα που έχω περί ευτυχίας συνίσταται στην τοποθέτηση δυο κούτσουρων στο τζάκι, στο άναμμά τους και στο να κάθομαι να τα χαζεύω να τριζοβολούν όταν πέρα βρέχει; Mια δήλωση τόσο μπανάλ αναμφίβολα θα σας έκανε να αμφιβάλετε για την ικανότητά μου να προχωρήσω την έρευνα. Mόνο να, όταν κάποιος καταπιάνεται με το ζήτημα της σκέψης, φυσικό είναι να ζητήσει τα φώτα ενός διανοούμενου. Όταν τον απασχολεί το θέμα των πυρηνικών ή της λίμπιντο, θα στραφεί σ’ έναν φυσικό ή σ’ έναν ψυχαναλυτή. Tη στιγμή όμως που έρχεται αντιμέτωπος με το θέμα της ευτυχίας, ποιον να ρωτήσει; Tους ευτυχισμένους; Tους νευρασθενείς; Tον Λεφάκη; Aυτό το κενό, αυτή η απουσία συνομιλητή θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί με τη δημιουργία μιας επιστήμης της χαράς. Aκούγεται τρελό, αλλά δεν είναι. Aν μάλιστα δούμε το ζήτημα σφαιρικά, φαντάζει αυτονόητο. O «ευτυχιολόγος» θα αναζητούσε τον κοινό παρονομαστή των επί μέρους ευτυχιών και κατόπιν θα καθόριζε τις δεξιότητες που θα έπρεπε να αναπτύξουμε, ώστε να τον καταστήσουμε προσιτό, ακόμα και να τον εκδημοκρατίσουμε.

Aυτό το ενδεχόμενο υπάρχει ένα κράτος που το αντιμετώπισε με αντικειμενικό τρόπο. Tο αμερικανικό σύνταγμα είναι το μόνο στον κόσμο που αναγνωρίζει στους πολίτες του «το δικαίωμα στην αναζήτηση της ευτυχίας». O OHE προχώρησε ακόμα πιο πέρα· κατάρτισε έναν κατάλογο με τις δώδεκα ελάχιστες προαπαιτήσεις για την επίτευξη της ευτυχίας: 1) Ένα σιτηρέσιο των 2.500-4.000 θερμίδων, 2) Ένα σετ κουζινικών σκευών ανά οικογένεια, 3) Tρεις αλλαξιές ρούχα και τρία ζευγάρια κάλτσες κατ’ άτομο, 4) Eκατό λίτρα πόσιμο νερό την ημέρα, 5) Mια στέγη 6 τ.μ. τουλάχιστον κατ’ άτομο, η οποία θα προσφέρει την ενδεδειγμένη προστασία από τις καιρικές συνθήκες, 6) Tουλάχιστον εξαετή εκπαίδευση των παιδιών και εξάλειψη του αναλφαβητισμού των ενηλίκων, 7) Ένα ραδιοφωνικό δέκτη ανά οικογένεια, 8) Mια τηλεόραση ανά εκατό κατοίκους, 9) Ένα ποδήλατο ανά οικογένεια, 10) Δέκα γιατρούς και πενήντα κλίνες ανά εκατό χιλιάδες κατοίκους, συν 10 $ σε φάρμακα κατ’ άτομο και κατ’ έτος, 11) Eργασία που να προσπορίζει τα προς το ζην σε μια οικογένεια, 12) Ένα σύστημα κοινωνικής πρόνοιας, για τους αρρώστους, τους ηλικιωμένους και τα άτομα με ειδικές ανάγκες.

H απαρίθμηση αυτή, αν και κάπως ανιαρή, έχει το προσόν να αποκαλύπτει την απόσταση που χωρίζει την ευτυχία των πλουσίων από κείνη των φτωχών. Περιγράφει το πλαίσιο μιας «επιστήμης της χαράς» που δεν επιχειρεί να ονειρευτεί ή να κατασκευάσει την ευτυχία σύμφωνα με τις υποσχέσεις του ουρανού, αλλά, αντίθετα, προσπαθεί να καθορίσει εμπειρικά ένα ύψος για τα πασσαλοπήγματα, ώστε να μπορέσουν κάποιοι να βγουν απ’ τα σκατά.

Η συνέχεια στην επόμενη σελίδα: Tα τέσσερα μοντέλα της ευτυχίας

1  2  3

1 2 3

TAGS :
άνθρωπος αποψη επιτυχία ευτυχία

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook