Γιατί είναι ολέθριο σφάλμα η διεκδίκηση των γερμανικών αποζημιώσεων

Η όλη διένεξη θα ξύσει παλαιότερες πληγές, ενώ ανοίγει χαίνουσες νέες και ιδίως αναβιώνει τον Εθνικισμό, με τον Πάνο Καμμένο και τον Νίκο Κοτζιά να αλληλοσυμπληρώνονται σε ανευθυνότητα, ξεπερνώντας σε εθνικοπατριωτισμό και τον Μπαλτάκο.

Φαίνεται πως έχουμε καταφύγει, ως χώρα, στο βαρύ πυροβολικό της τακτικής μας στη διαπραγμάτευση: την έντονη διεκδίκηση των γερμανικών αποζημιώσεων και του κατοχικού δανείου, απαίτηση που έφτασε μέχρι και σε απειλές για τη δήμευση του Ινστιτούτου Γκαίτε. Από την άλλη, δηλώνουμε πάντα Ευρωπαίοι, πως θέλουμε να παραμείνουμε στην Ευρώπη και πως η οικονομική μας πρόταση θα ήταν για το καλό όλων των Ευρωπαίων.

Ενδεχομένως να είναι, αλλά διεκδικώντας το τέλος της λιτότητας, ως παράπλευρη απώλεια της τακτικής μας, μετατρέψαμε την κρίση σε ένα είδος ελληνογερμανικού “κατά φαντασίαν” ψυχρού πολέμου λέξεων, δηλώσεων, φεϊσμπουκικών στάτους, γελοιογραφιών και αρθρογραφίας που οδηγούν σε αρνητικά συλλογικά συναισθήματα του ενός για τον άλλον. Προσβολές επί προσβολών και, σαν παιδιά, ο ένας να κατηγορεί τον άλλον πως “Εγώ δεν φταίω, Κύριε, αυτός άρχισε πρώτος”.

Όλοι, και από τις δύο πλευρές, νομίζουν πλέον πως το ξεστόμισμα απειλών και ταπεινωτικών ευφυολογημάτων θα οδηγήσει σε κάποια λύση, επειδή δήθεν θα φέρει τον άλλον σε απόγνωση. Μετανάστες και τζιχαντιστές επιστρατεύει ο ένας, αδιάλλακτους κανόνες, ειρωνείες και ηθικοπλαστικές κατηγορίες ο άλλος, σε στυλ παραμυθιού “ο μέρμηγκας και ο τζίτζικας”.

Το βέβαιο, όμως, είναι πως η όλη διένεξη θα ξύσει παλαιότερες πληγές, ενώ ανοίγει χαίνουσες νέες και ιδίως αναβιώνει τον Εθνικισμό, με ηγέτες να δίνουν τον τόνο, τον Πάνο Καμμένο και τον Νίκο Κοτζιά που αλληλοσυμπληρώνονται σε ανευθυνότητα, ξεπερνώντας σε εθνικοπατριωτισμό και τον Μπαλτάκο.

Υπάρχουν, όμως, πολύ καλύτερες στρατηγικές διαπραγμάτευσης από τις εκατέρωθεν απειλές και ύβρεις, οι οποίες θα ήταν πολύ πιο ευρωπαϊκές, σύγχρονες και θα προωθούσαν την ευρωπαϊκή ιδέα, διότι εντέλει αυτή είναι που βρίσκεται σε κίνδυνο και θεωρητικά αυτήν υπερασπιζόμαστε, διεκδικώντας καλύτερη οικονομική πολιτική, περισσότερη δημοκρατία και θεσμική νομιμοποίηση.

Πρώτα-πρώτα, ξεχνάμε πάνω σε ποιες αρχές, πότε και γιατί στήθηκε η Ενωμένη Ευρώπη. Η ευρωπαϊκή ιδέα είναι μια ιδέα ειρήνης και συνεργασίας και κάτω από αυτό και μόνο το φως έχει κάποιο νόημα. Δεν ήταν το κύριο θέμα μια νομισματική ένωση, όπως μοιάζει να είναι σήμερα. Μετά από δύο εξαιρετικά καταστροφικούς πολέμους και πληθώρα ολέθριων λαθών έπειτα από τον πρώτο πόλεμο, η Ευρώπη αποφάσισε να βάλει ένα τέλος τους πολέμους και τους εθνικισμούς μέσα στην Ήπειρο.

Αποτελεί ένα νέο ξεκίνημα σε άλλη βάση, πράγμα που σημαίνει και συγχώρεση των λαθών που έγιναν ως “χώρες”, όχι όμως για τους εγκληματίες πολέμου που ως άτομα διώχθηκαν ανελέητα. Κύριο μέλημα ήταν να αποφευχθεί το λάθος που έγινε μετά τον Α’ Παγκόσμιο, η συλλογική τιμωρία. Πάνω σε αυτήν την αρχή, της “μη συλλογικής τιμωρίας” στήθηκε ουσιαστικά η Ένωση και η λεπτομέρεια αυτή έχει τεράστια σημασία. Δεν μπορούν να τιμωρηθούν όλοι οι κάτοικοι μιας χώρας για τις ενέργειες και τις επιλογές ενός καθεστώτος τους. Οι ευθύνες είναι ατομικές και όχι ενός λαού ολόκληρου, εκτός αν είστε οπαδοί του Πάγκαλου και φάγατε μαζί του.

Διαβάστε ακόμα: Ο Βαρουφάκης γιατρός.

Το Ινστιτούτο Γκαίτε που κινδυνεύει με κατασχετήριο έχει παίξει σπουδαίο ρόλο τόσο για την ελευθερία του λόγου σε δύσκολες στιγμές όσο και στα πολιτιστικά πράγματα της χώρας.

Αντιστρέφοντας εύστοχα το συγκεκριμένο επιχείρημα, προς όφελός μας, θα λέγαμε πως ναι μεν η Ελλάδα εφάρμοσε ανεύθυνες οικονομικές πολιτικές τα προηγούμενα χρόνια, αλλά η λιτότητα με τον τρόπο που επιβλήθηκε είναι μια συλλογική τιμωρία μιας ολόκληρης κοινωνίας και άρα άδικη, επειδή πέφτει στα κεφάλια πολλών αθώων. Δεν φταίνε όλοι οι Έλληνες για το χρέος και, άρα, γιατί να υποβαθμίζεται το κοινωνικό κράτος;

Όμως, εξαιτίας της εμμονής μας στον εθνικισμό του “οφθαλμός αντί οφθαλμού”, η ισχύς αυτού το επιχειρήματος, αν θελήσουμε να το χρησιμοποιήσουμε εμείς, εκμηδενίζεται. Και οφθαλμός αντί οφθαλμού παράγει νομοτελειακά πολλούς αόμματους.

Εμείς λοιπόν, εξήντα χρόνια αργότερα, κι αφού έχουμε αδιαφορήσει επί ολόκληρες δεκαετίες ευμάρειας και ξεγνοιασιάς, αίφνης, στριμωγμένοι από τη δυσχερή οικονομική θέση της χώρας μας, η οποία οφείλεται σε εντελώς διαφορετικές αιτίες και λάθη από αυτά της εποχής του δευτέρου πολέμου, ξυπνήσαμε και ζητάμε ως αντίποινα τις ξεχασμένες επί καιρό πολεμικές αποζημιώσεις. Νομίζουμε πως πραγματικά έτσι θα λύσουμε το πρόβλημα ή τις θέλουμε τώρα, σε αυτήν τη συγκυρία μόνο και μόνο για να ταπεινώσουμε τον αντίπαλο;

Όπως είπε κι ο Γιάνης Βαρουφάκης, το πρόβλημα με το μνημόνιο είναι πως αντιμετώπισε ως πρόβλημα ρευστότητας ένα πρόβλημα συστημικό. Το μόνο που θα προσφέρουν επομένως στην πράξη οι αποζημιώσεις, αν ποτέ τις παίρναμε, είναι λίγη προσωρινή ανακούφιση σε ρευστό. Το συστημικό πρόβλημα θα συνεχίσει να υφίσταται και άρα θα έχουμε κάνει μια τρύπα στο νερό.

Είναι μια κίνηση στην ουσία διαλυτική για την ΕΕ, η οποία το μόνο που πετυχαίνει είναι να πεισμώνει αυτόν που θεωρούμε αντίπαλο στη διαπραγμάτευση και τον κάνει να φέρεται σαν πληγωμένο θηρίο. Ας μην ξεχνάμε πως το ρατσιστικό καθεστώς του Απαρτχάιντ αντιμετωπίστηκε πολύ αποτελεσματικότερα από τον Μαντέλα με τη συγχώρεση παρά με την εκδίκηση και το διωγμό. Ο Μαντέλα ήταν κάθε άλλο παρά αφελής. Αν νομίζετε πως ήταν αφελής, μη διαβάζετε αυτό το άρθρο καλύτερα.

Από την άλλη, είμαστε μια χώρα που ξοδεύει ένα πρωτοφανές ποσοστό του ΑΕΠ της σε εξοπλισμούς, αμυντικά και στρατιωτικά έξοδα. Το ίδιο ισχύει και για την Τουρκία, η οποία, όπως κι εμείς, αγοράζει πολλά γερμανικά όπλα. Αυτό τίποτε λοιπόν δεν μας λέει;

Αυτό που θα αποτελούσε μια σοβαρή πολιτική, οικονομική και ασφαλώς δίκαιη διεκδίκηση προς την Ευρώπη, θα ήταν η άμεση προώθηση της ιδέας του Ευρωστρατού, με την ταυτόχρονη μεγάλη μείωση των δικών μας εξόδων για τη φύλαξη των συνόρων, τα οποία είναι κοινά με όλη την Ευρώπη. Δεν χρειάζεται να πω πως θα μας ξαλάφρωνε από πολλά δις τον χρόνο, τα οποία θα μπορούσαμε να δώσουμε αλλού: στην κοινωνία, την ευημερία και την ανάπτυξη, αντί σε υποβρύχια και πανάκριβα μαχητικά αεροσκάφη. Θα έφταναν για τη θέσπιση του βασικού εισοδήματος για όλους, το τέλος της φτώχειας. Αλλά πού μυαλό. Είμαστε ήδη τυφλοί.

Κάτι τέτοιο θα απαιτούσε μια πολιτική φιλίας με την Ευρώπη και όχι αντιπαλότητας. Θα έπρεπε η επιχειρηματολογία να είναι για το ευρωπαϊκό όραμα που χάνεται και το καταλάγιασμα των εθνικισμών, προκαταλήψεων και στερεοτύπων του είδους “Έλληνας ίσον τεμπέλης πονηράκιας και Γερμανός ίσον Ναζί”.

Θα απαιτούσε, βέβαια, και κάτι άλλο πολύ καίριο: να σταματήσουν όλα τα παιχνιδάκια με την Τουρκία, τα οποία είναι πάντα μια ωραία δικαιολογία (εκατέρωθεν) να αγοράσουμε κι άλλα όπλα από τη Γερμανία, δίνοντας γενναιόδωρα τα χρήματά μας στον υποτιθέμενο “αντίπαλό” μας, ο οποίος τα κατασκευάζει επειδή είμαστε απλώς ανεύθυνοι και εθνικιστές και μας αρέσουν οι κοκορομαχίες. Είμαστε γείτονες. Είναι γελοίο να μην μπορούμε να τα βρούμε ή μήπως τα βρίσκουμε εκεί που συμφέρει κάποιους, αλλά όχι όλους; Ας πούμε το επάγγελμα των στρατιωτικών ασχέτως χώρας;

Ας ξεχάσουμε λοιπόν κι ας συγχωρέσουμε οριστικά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ας απαιτήσουμε από την “Ευρώπη της Ειρήνης” να φυλάει τα κοινά μας σύνορα (με την αντίστοιχη συμμετοχή μας, βέβαια) κι ας επωφεληθούμε από την εξοικονόμηση πολλών δις κάθε χρόνο από τη μείωση των εξόδων μας για εξοπλισμούς και άμυνα.

Η στρατηγική που έχουμε ακολουθήσει οπωσδήποτε δεν θα έχει καλή κατάληξη για κανέναν.

Διαβάστε ακόμα: Το Game of Thrones της Ψωροκώσταινας

TAGS :
γερμανία Ελλάδα Ευρώπη Πολιτική

x Ακολουθήστε το Andro στο Facebook